اصول دین. توحید
توحید، اعتقاد به یکتایی و یگانگی خدا در ذات، صفات و افعال از نگاه فلسفی و کلامی.
مسئله توحید همواره مهمترین مسئله در ادیان الهی بوده است. توحید اصلی است که هر سه دین، یهودیت، مسیحیت و اسلام بر آن تأکید کردهاند و در متون مقدس مسئله خدا و صفات او از جایگاه ویژهای برخوردار است.
در دین اسلام مسئله توحید مهم ترین محور اصول عقاید است و در فرهنگ دینی از جایگاه برجسته و ممتازی برخوردار است. فهم مسئله توحید با تمام ابعاد آن دشوارترین مسئله فکری و اعتقادی است که دامنه وسیع آن بر دشواری مطلب افزوده است. تبیین رابطه فاعلیت انسان و فاعلیت خداوند، مسئله جبر و اختیار، مباحث علم، اراده، قدرت مطلقه الهی، مشکل شرور در نظام هستی و چگونگی انتساب آن به خداوند از جمله مباحثی است که در مسئله توحید به حلّ آنها پرداخته میشود.
امامخمینی در آثار خود کوشیده است توحید حق تعالی را با استفاده از قرآن، سنت و برهان عقلی، تحلیل و اثبات کند و به بیان اقسام توحید نظری و عملی و جلوههای آن بپردازد. ایشان در بیان اهمیت و جایگاه توحید معتقد است توحید اصل اصول معارف است و بیشتر فروع ایمانی و معارف الهی و اوصاف کمال و صفات قلبی از آن منشعب میشود.
امامخمینی با اشاره به اقسام توحید ذاتی، صفاتی و افعالی در توحید ذاتی به دو قسم توحید احدی و واحدی و اثبات آنها پرداخته است. همچنین ایشان برای توحید صفاتی دو نوع ادله نقضی و حلّی تقریر کرده و چندین برهان برای توحید افعالی بیان کرده است. امامخمینی در آثار خویش به کارکردهای توحید بر دو قسم آثار فردی و آثار اجتماعی اشاره کرده است.
مفهومشناسی
توحید از ریشه «وحد» به معنای انفراد، یکیبودن و یکیدانستن است[۱]؛ همچنین تنها قراردادن یک چیز و یگانهشمردن آن است[۲] و در اصطلاح کلامی و فلسفی، خداوند را
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 07 خرداد 1404 - 12:23
دهه اول آن ماه ذی الحجه «ایام معلومات» است که در قرآن مجید ذکر شده و در نهایت برتری و مبارکی و رحمت است.
خلاصه خبر
اللّٰهُمَّ هٰذِهِ الْأَیَّامُ الَّتِی فَضَّلْتَها عَلَی الْأَیَّامِ وَشَرَّفْتَها وَ قَدْ بَلَّغْتَنِیها بِمَنِّکَ وَرَحْمَتِکَ فَأَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِکَ، وَأَوْسِعْ عَلَیْنا فِیها مِنْ نَعْمائِکَ.
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهَبَ لَنا فِیهَا الرِّضا إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ، وَلَا تَحْرِمْنا خَیْرَ مَا تُنْزِلُ فِیها مِنَ السَّماءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ یَا عَلّامَ الْغُیُوبِ، وَأَوْجِبْ لَنا فِیها دارَ الْخُلُودِ.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَا تَتْرُکْ لَنا فِیها ذَنْباً إِلّا غَفَرْتَهُ، وَلَا هَمّاً إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَلَا دَیْناً إِلّا قَضَیْتَهُ، وَلَا غائِباً إِلّا أَدَّیْتَهُ، وَلَا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ إِلّا سَهَّلْتَها وَیَسَّرْتَها، إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.
اللّٰهُمَّ یَا عالِمَ الْخَفِیَّاتِ، یَا راحِمَ الْعَبَراتِ، یَا مُجِیبَ الدَّعَواتِ، یَا رَبَّ الْأَرَضِینَ وَالسَّماواتِ، یَا مَنْ لَاتَتَشابَهُ عَلَیْهِ الْأَصْواتُ، صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فِیها مِنْ عُتَقائِکَ وَطُلَقائِکَ مِنَ النَّارِ، وَ الْفائِزِینَ بِجَنَّتِکَ وَ النَّاجِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَصَلَّی اللّٰهُ عَلَیٰ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِینَ.
لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ اللَّیالِی وَالدُّهُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ أَمْواجِ الْبُحُورِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ رَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمّا یَجْمَعُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَالشَّجَرِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ فِی اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِی الْبَرارِی وَالصُّخُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ مِنَ الْیَوْمِ إِلیٰ یَوْمِ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ.
معبودی جز خدا نیست به شمار شبها و روزگاران، معبودی جز خدا نیست به شمار امواج دریاها، معبودی جز خدا نیست و رحمت او از آنچه گرد میآورند بهتر است، معبودی جز خدا نیست، به شمار خارها و درختان، معبودی جز خدا نیست به شمار موها و کرکها، معبودی جز خدا نیست به شمار سنگها و کلوخها، معبودی جز خدا نیست به شمار بهمخوردن پلکها، معبودی جز خدا نیست در شب، چون با سیاهیاش پشت کند و صبح هنگامی که میدمد، معبودی جز خدا نیست به شمار بادها در صحراها و کوهها، معبودی جز خدا نیست از امروز تا روز دمیده شدن در صور.
به گزارش ایمنا، ماه ذی الحجه از ماههای مقدس و شریف در نزد مسلمانان است. وقتی این ماه فرا میرسید مسلمانان اهتمام ویژه ای به عبادت داشتند به خصوص در دهه اول ماه ذی الحجه که در احادیث پیامبر (ص) بر فضیلت آن تاکید شده است. چنان که رسول خدا (ص) در حدیثی میفرمایند: «عمل خیر و عبادت در هیچ ایامی در نزد حق تعالی محبوب تر از دهه اول ذی الحجه نیست.» یکم ذی الحجه با بیست و یکم تیر ۱۴۰۰ برابر است.
- بیشتر بخوانید: اعمال دهه اول ذی الحجه + فضیلت و دعا ایام معلومات و هشتم و نهم ذی الحجه
ماه ذیالحجه
ذیالحجه یکی از چهار ماه حرام و آخرین ماه در تقویم هجری قمری و از ماههای پربرکت سال است و از آنجا که مناسک حج در آن انجام میشود، ذیالحجه نام گرفته است. برای این ماه اعمالی ذکر شده است که از مهمترین آنها به جا آوردن نماز دهه اول میان نماز مغرب و عشا و نیز خواندن ادعیه و تهلیلهای ویژه است.
باشگاه خبرنگاران | سلامت و پزشکی | شنبه، 03 خرداد 1404 - 18:12
دانشمندان یک کهکشان غولپیکر را شناسایی کردهاند که به طرز چشمگیری شبیه کهکشان راه شیری، اما بزرگتر و قدیمیتر است.
خلاصه خبر
اما شباهتها به همین جا ختم میشود و در مقابل جرم J۰۱۰۷a ده برابر کهکشان ما و نرخ تشکیل ستاره در آن ۳۰۰ برابر بیشتر از کهکشان ما است.
ستارهشناس شو هوانگ از رصدخانه ملی نجوم ژاپن و نویسنده اصلی این مطالعه که در مجله نیچر منتشر شده است، میگوید: «این کهکشان یک هیولای کیهانی با نرخ بالای تشکیل ستاره و مقادیر عظیمی گاز است که بسیار فراتر از آن چیزی است که در کهکشانهای امروزی میبینیم.»
شایان ذکر است که کهکشانهایی با نرخ تشکیل ستاره مشابه در جهان فعلی، معمولاً آنهایی هستند که در حال ادغام یا برخورد کهکشانی هستند، اما هیچ مدرکی وجود ندارد که J۰۱۰۷a چنین شرایطی را تجربه کرده باشد.
این دوره، یک دورهی شکوفایی کیهانی بود، به طوری که ستارگان با سرعتی صدها برابر سریعتر از آنچه امروزه در کهکشانهای آرام مانند راه شیری میبینیم، تشکیل میشدند.
مهر | دین و اندیشه، استانها | جمعه، 02 خرداد 1404 - 16:00
مشهد - یک کارشناس مذهبی گفت: دحوالارض، طلیعهای است برای خودسازی و تهذیب نفس، فرصتی برای زدودن غبار غفلت از دل و جان و پرداختن به امور معنوی است.
خلاصه خبر
این کارشناس مذهبی بر اهمیت اعمال عبادی و مراقبه در این زمان پرفضیلت تأکید کرد و آن را بستری برای نزدیک شدن به خداوند و توشه برداشتن برای سفر آخرت برشمرد.
کسی که در این روز روزه بگیرد و شبش را به عبادت بایستد، عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده خواهد داشت.
این کارشناس مذهبی در تبیین فلسفه عبادت در دحوالارض، رویکرد عارفانه را مطرح کرد و گفت: برای رسیدن به پاسخ این سوال که چرا باید در این روز به عبادت پرداخت، باید در نگاه عارف قرار بگیریم؛ در نگاه کسی که دنبال عبودیت خداست.
در نگاه عارف و کسی که دنبال عبودیت خداست، دنیا یک سفره گسترده است که خدا برای او قرار داده؛ فرصتی است که خدا برای او فراهم کرده تا بتواند به سمت او حرکت کند.
وی با یادآوری جمله معروف الدنیا مزرعة الاخره (دنیا مزرعه آخرت است)، افزود: یعنی دنیا یک بستری است که فراهم شده، خدا به تو داده، فرصتی را به تو داده، عرصهای را برای تو فراهم کرده که در آن میتوانی خودت را به خدا نشان دهی و توشهای برای آن سفر بینهایت آخرت برداری.
غنیمت شمردن نسیمهای رحمت؛ توشهای برای آخرت
این کارشناس مذهبی در نهایت، هدف از این اعمال و مراقبات را حرکت به سوی خداوند دانست و گفت: از این فرصتها باید برای شکرگزاری، برای اینکه انسان به سمت خدا حرکت کند و او را یاد کند و توبه و انابه کند، استفاده کنیم.
خداوندا! آن سان که با نعمتهای عظیمت انسانها را غرق در نعمتهایت می نمائی، چنان کن بنده غافل از نعمتهایت نباشد و متوجه نعمتهای بی شمارت باشد و همچنان که از لذات نعمتهایت بهره مند می شود، به شکر نعمتهایت و اطاعت و بندگی از خالق یکتای بی همتا نیز بپردازد.
خداوندا! به بندگانت درک حقایق الهی را عطا نما تا آنها هم از محبت درک و شناخت و معرفت خودت و اطاعت از فرامینت برخوردار شوند.
پروردگارا! به الطاف عمیمت چنان نما که همه به دین رسول بزرگوارت حضرت محمد سلام الله علیه ایمان بیاورند و از فضائل پروردگار خود بهره مند شوند و اطاعت امر و بنده و عبد خداوند یگانه شوند.
پروردگارا! به الطاف عمیم خویش دلها را در برابر خواست سعادت بخش خویش نرم نما و نگرشها راهدایت نما و عقلها را به رشد رسان تا همه مخلوقات بخصوص انسانها با دین مبین اسلام آشنا شوند و به تعالی دین اسلام را بپذیرند.
خداوندا چه زیباست صحنه عالی افتخار آفرین الهی که فوج فوج مخلوقات و بندگان خداوند به دین اسلام ایمان می آورند، بارالها همه مردم را موفق به شناخت دین خود به درستی و تعالی گردان و آنان را در صراط مستقیم هدایت و محافظت فرما.
پروردگارا! مخلوقات و بندگان خود را به آگاهی و شناخت و رشد و نگرشی برسان، که همه از روی شعف دل و تعالی روح و قلب سلیم و شناخت و آگاهی و کمالات عقلانی و بصیرت به تسبیح و حمدت مشغول باشند و از اشتباهات و غفلت و کجروی خود طلب مغفرت و توبه نمایند .
مهر | دین و اندیشه | جمعه، 02 خرداد 1404 - 12:52
دحو الارض یکی از روزهای پربرکت سال است. طبق برخی روایات، زمین کعبه و حرم الهی در این روز ظاهر گشته و گسترش یافته و نخستین رحمت الهی در این روز از آسمان نازل شده است.
خلاصه خبر
آیت الله جوادی آملی بر اساس آیه شریفه «وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَی الْقُلُوبِ»، بر تعظیم شعائر الهی و گرامی داشت آنها، توصیه و تاکید میکند و روز «دحوالارض» را یکی از پربرکتترین روزهای ایام سال میداند.
اللَّهُمَّ دَاحِی الْکَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ کَاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ أَسْأَلُکَ فِی هَذَا الْیوْمِ مِنْ أَیامِکَ الَّتِی أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِینَ وَدِیعَةً وَ إِلَیکَ ذَرِیعَةً وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسِیعَةِ أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِی الْمِیثَاقِ الْقَرِیبِ یوْمَ التَّلاقِ فَاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَ دَاعٍ إِلَی کُلِّ حَقٍّ وَ عَلَی أَهْلِ بَیتِهِ الْأَطْهَارِ الْهُدَاةِ الْمَنَارِ دَعَائِمِ الْجَبَّارِ وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَعْطِنَا فِی یوْمِنَا هَذَا مِنْ عَطَائِکَ الْمَخْزُونِ غَیرَ مَقْطُوعٍ وَ لا مَمْنُوعٍ [مَمْنُونٍ] تَجْمَعُ لَنَا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ،
یا خَیرَ مَدْعُوٍّ وَ أَکْرَمَ مَرْجُوٍّ یا کَفِی یا وَفِی یا مَنْ لُطْفُهُ خَفِی الْطُفْ لِی بِلُطْفِکَ وَ أَسْعِدْنِی بِعَفْوِکَ وَ أَیدْنِی بِنَصْرِکَ وَ لا تُنْسِنِی کَرِیمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ أَمْرِکَ وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ وَ احْفَظْنِی مِنْ شَوَائِبِ الدَّهْرِ إِلَی یوْمِ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ وَ أَشْهِدْنِی أَوْلِیاءَکَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِی وَ حُلُولِ رَمْسِی وَ انْقِطَاعِ عَمَلِی وَ انْقِضَاءِ أَجَلِی اللَّهُمَّ وَ اذْکُرْنِی عَلَی طُولِ الْبِلَی إِذَا حَلَلْتُ بَینَ أَطْبَاقِ الثَّرَی وَ نَسِینِی النَّاسُونَ مِنَ الْوَرَی وَ أَحْلِلْنِی دَارَ الْمُقَامَةِ وَ بَوِّئْنِی مَنْزِلَ الْکَرَامَةِ،