فضائل اخلاقی
امام صادق عليه السلام: اَلبِّرُ وَحُسنُ الخُلقِ يَعمُرانِ الدِّيارَ وَيَزيدانِ فِى العمارِ؛
نيكى و خوش اخلاقى، شهرها را آباد و عمرها را زياد مى كند. (التوحيد، ص ۶۳)
امام صادق عليه السلام: إنَّ مِمّا يُزَيِّنُ الإسلامَ الأخلاقُ الحَسَنَةُ فيما بَينَ النّاسِ؛
خوش اخلاقى در بين مردم زينت اسلام است.
(كنزالعمال، ج۱۰، ص۱۴۳، ح۲۸۷۳۱)
امام حسين عليه السلام: اَلخُلقُ الحَسَنُ عِبادَةٌ؛ خوش اخلاقى عبادت است.
(كنزالعمال، ج۱۳، ص۱۵۱، ح۳۶۴۷۲)
مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 15 شهریور 1401 - 14:00
کتاب «مدل های اخلاق کاربردی؛ پژوهشی روش شناختی» اثر حجت الاسلام محمدتقی اسلامی در ۴۳۰ صفحه به چاپ رسید.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «مدل های اخلاق کاربردی؛ پژوهشی روش شناختی» اثر حجت الاسلام محمدتقی اسلامی است که به همت پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۴۳۰ صفحه منتشر شد.
فصل اوّل به کلیات و ادبیات اختصاص یافته که ضمن بیان اهداف، پیشینه و موضوع رشته اخلاق کاربردی، مرز میان اخلاق کاربردی و اخلاق هنجاری و نسبت باخلاق کاربردی با اخلاق حرفه ای را تبیین کرده است.
دومین فصل از کتاب مذکور، که با عنوان «روش‌شناسی کمّی و کیفی در اخلاق کاربردی» نگارش یافته، دربردارندۀ موضوعاتی همچون روش پژوهش در اخلاق کاربردی، منظر معرفت‌شناسانه، دیدگاه دیالکتیک است.
* برخورد شایسته اخلاقی با جسد مردگان
پیکر بی جان مردگان اگر به حال خود رها شود، علاوه بر این که عقل اخلاقی انسان حکم می‌کند که این رفتار احترام آمیز نیست، پس از مدتی بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی فاسد می‌شود و موجبات ناراحتی، بیماری و آثار انسان‌ها زنده را فراهم می‌آورد.
خداوند برای اثبات رفتار صحیح اخلاقی در برخورد با پیکر مردگان به مشاهده صحنه درگیری دو زاغ که یکی دیگری را می‌کشد و جسد او را در خاک پنهان می‌کند، اکتفا کرده است.
این نشان آن است که در استدلال اخلاقی نیازی به چیدن مقدمات برهانی نداریم و برانگیختن فاطمه اخلاقی انسان کافی است.
مهر | فرهنگی و هنری | جمعه، 07 مرداد 1401 - 09:18
کتاب اخلاق‌شناسی نوین؛ نظریه‌های اخلاقی نوشته شیفرلندو با ترجمه ابوالقاسم فنایی و ایمان عباس‌نژاد توسط انتشارات سروش مولانا منتشر و روانه بازار نشر شد.
خلاصه خبر
شاید به توان فلسفه اخلاق را کاربردی‌ترین زیرشاخه فلسفه نامید؛ کتاب اخلاق‌شناسی نوین در یازده فصل طرح درس جامع و گام‌به‌گامی است برای آشنایی با نظریه‌های اخلاقی در فلسفه اخلاق (اخلاق هنجاری).
شهرت علمی نویسنده در رشته فلسفه اخلاق، تخصص ابوالقاسم فنایی (دارای دکتری فلسفه اخلاق از دانشگاه شفیلد و استاد صاحب‌نظر در این حوزه در ایران) در موضوعی که در آن دست به ترجمه زده است، و محتوای نظام‌مند کتاب که می‌کوشد خواننده را در مسیری درست برای آشنایی و یادگیری این رشته پله‌پله راهنمایی کند از نکاتی است که می‌تواند ترجمه فارسی این کتاب را در جایگاه یکی از بهترین منابع برای آشنایی ابتدایی و پیشرفته با فلسفه اخلاق قرار دهد.
نویسنده کهنه‌کار این اثر در فصل نخست با عنوان «اخلاق چیست» می‌کوشد تصویر واضحی از چیستی فلسفه اخلاق، تفاوت‌های این رشته با سایر عناوین مطرح و سرآغازهای تفکر اخلاقی را به خواننده نشان دهد.
گام دوم در کتاب آشنایی خواننده با شیوه استدلال‌ورزی در فلسفه اخلاق و اصول منطقی مطالعه این رشته است و خواننده در این فصل با مفاهیم و اقسام استدلال‌های مطرح در این رشته و مغالطات پردامنه‌ای که در مسیر تفکر اخلاقی رخ می‌دهد آشنا می‌شود.
• فصل یازدهم: آخرین فصل کتاب به یکی از جدیدترین نظریات موجود در فلسفه اخلاق یعنی اخلاق مراقبت و رویکرد فمنیستی به اخلاق می‌پردازد.
مشرق | فرهنگی و هنری | شنبه، 18 تیر 1401 - 16:12
حجت‌الاسلام ناصر رفیعی کارشناس مذهبی به تبیین ۸ ویژگی شیعه از منظر امام صادق(ع) پرداخت.
خلاصه خبر
همچنین از دیگر ویژگی‌های شیعیان دارا بودن صفت فقیه به معنای دین‌دار و متدین است، ما محبان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) پیش از انجام هر کاری باید ببنیم دین اجازه می‌دهد یا خیر؟
حجت‌الاسلام رفیعی ادامه داد: ویژگی دیگر شیعیان صبوری و بردباری است، ما باید در برابر ناملایمات و ناراحتی‌ها صبر پیشه کنیم و اهل گذشت و بردباری باشیم.
مدارا، صبر و صداقت و وفای به عهد
وی افزود: یک انسان مؤمن باید اهل مدارا، صبر و صداقت و وفای به عهد باشد.
این کارشناس دینی به برخی دیگر از صفات انسان مؤمن همچون پرهیزگاری، قناعت، صبر، شکر، بردباری، حیا، سخاوت، شجاعت، غیرت، خوش رفتاری، راستگویی و امانت‌داری اشاره کرد.
مهر | دین و اندیشه | شنبه، 18 تیر 1401 - 09:13
یکی از اعمال سفارش شده روز عرفه، خواندن و تأمل بر دعای عرفه است. دعایی که از امام حسین علیه السلام برای ما به یادگار مانده و سرشار از مضامین اخلاقی است.
خلاصه خبر
شیرینی و حلاوت روز عرفه، بویژه برای زائران خانه خدا، مضاعف خواهد بود؛ آنان که در لباس سفید احرام، با قلبی مملو از عشق خداوند، دعای عرفه امام حسین (ع) را در سرزمین عرفات زمزمه می‌کنند، از این زلال معرفت ناب، بیش از دیگران سیراب می‌شوند.
این آموزه‌ها که به شکل درخواست آن حضرت از خداوند بازتاب داده شده، به صورت غیرمستقیم شخص دعاخوان را به آراسته شدن به این خُلق و خوهای زیبا فراخوانده، در او این رغبت را بر می‌انگیزاند که وی نیز چون امامش، به این اخلاق کریمانه دست یابد، و در پی آن به خویشتن تعالی روحی بخشد.
شکرگذاری و یادآوری نعمت‌های خداوند
وی افزود: یکی از آموزش‌های اخلاقی دعای عرفه، یادآوری نعمت‌های بی شماری است که خداوند به ما ارزانی داشته است.
بی گمان یادکرد نعمت خداوند و برشمردن آن، افزون بر آنکه نشان ادب بنده در برابر پروردگار است و موجب رفتار درست با این نعمت‌ها و حفظ آن از اسراف و تباهی می‌شود، یکی از عوامل ایجاد و افزایش محبت به خداوند در دل بنده او نیز خواهد بود.
بنده‌ای که به نعمت‌های زیبای خداوند به عنوان موهبت زیبای او توجه می‌کند و در دل این نعمت‌ها، لطف و دوستی پنهانی خداوند را به خویش می‌بیند، دل داده پروردگارش می‌شود و محبت او را به دل می‌گیرد.
موسوی با بیان روایتی از امام باقر (ع) گفت: «خداوند به موسی علیه السلام وحی فرمود، ای موسی، مرا دوست بدار و محبوب بندگانم گردان.
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم با بیان اینکه یکی از درخواست‌های امام حسین علیه السلام از خداوند در دعای عرفه، «بی نیازی نفسانی» است.
گفت: آن حضرت در این باره از خداوند چنین می‌خواهد: «اَللّهُمَّ اجْعَلْ غِنای فی نَفْسی».
توجه به اخلاص در اعمال
به سبب ارزش و گران بهایی اخلاص و دشواری دست یابی به آن، در حدیثی قدسی از آن به «سرّی از اسرار الهی» تعبیر شده که خداوند آن را تنها در قلب کسانی که دوستشان دارد، به ودیعه می‌گذارد: «الْاِخْلاصُ سِرٌّ مِنْ اَسْراری اِسْتَوْدَعْتُهُ قَلْبَ مَنْ اَحْبَبْتُ مِن عِبادی؛ اخلاص، سرّی از اسرار من است که آن را [تنها] در قلب کسی که دوستش دارم به ودیعه می گذارم».
در واقع، فرد مخلص، رضایت خداوند را بر رضایت دیگران ترجیح می‌دهد و بر این باور است که در دلِ عمل خالصانه، محبوبیت اجتماعی و عزت و کرامت نیز نهفته است.
نصیحت پذیری مؤمنان سفارش قرآن کریم و بزرگان دین است. پس هر مسمانی باید خود را محتاج پند و اندرز دیگران بداند که بتواند گفتار و رفتار خود را در راه تقرب به خداوند متعال اصلاح کند.