خداوند تبارک و تعالی می فرمایند :

بدانيد آنچه را بدست مى‏آوريد خمس آن مال خدا و رسول و خويشان و يتيمان و فقيران و در راه‏ماندگان است اگر به خدا ايمان داريد.

وَاعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَئ فَاَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَلِذِى الْقُربى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينَ وَابْنِ السَّبيلِ اِنْ كُنْتُمْ امَنْتُمْ بِاللَّهِ ...

قرآن سوره انفال، 41

http://janat1.ir/hadith/?SN=2011

امام جعفر صادق عليه السلام می فرمایند :

صدقه بر ما حرام است و خمس براى ما (خاندان پيامبرصلى الله وعليه وآله) واجب مى‏ باشد.

اَلصَّدَقَةُ عَلَيْنا حَرامٌ وَ الْخُمْسُ لَنا فَريضَةٌ

وسائل الشيعه، 6، 337

به طور کلی می توان گفت: پرداخت خمسِ اموال، دو نقش اساسی در زندگی مسلمان ها به ویژه شیعیان ایفا می کند:
 
1 - مادی (توزیع ثروت بر اساس عدالت اجتماعی)؛
 
2 - معنوی ( تهذیب نفس).
عدالت اقتصادی در پرتو بعثت پیامبران
 
قرآن کریم یکی از مهم ترین دلایل اجتماعی بعثت پیامبران را زمینه سازی برای اقامه قسط و گسترش مطلق عدالت توسط خود مردم می داند: «لقد ارسلنا رسلنا بالبیّنات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط؛(1) ما پیامبران را با دلایل روشن و معجزات آشکار فرستادیم و کتاب و میزان حق و باطل را با آنان همراه ساختیم تا مردم (در پرتو تربیت دینی) به عدل و قسط قیام کنند». پس از آن بلافاصله می فرماید: «و انزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس؛(2) و آهن را فرود آوردیم که در آن نیرویی شدید و سودهایی برای مردم است.»
 

احکام خمس

خمس یکی از حقوق مالی است که شرع مقدس اسلام به‌صراحت آن را در قرآن کریم مقرَّر نموده است، و اهمیت این فریضه در بسیاری از روایات اهل‌بیت (علیهم السلام) ذکر گردیده، بلکه در بعضی از آن‌ها کسانی که خمس نمی‌دهند یا خمس را به‌ ناحق می‌خورند مورد لعن واقع شده اند.