علما و مراجع و محققین و پژوهشگران علوم اسلامی
مهر | استان‌ها | پنجشنبه، 19 مهر 1403 - 21:46
کرج- حجت الاسلام رسول بابایی با اشاره به اینکه در منطق قرآن کریم و اهل بیت (ع) الگوسازی و الگوپذیری یکی از ارکان تربیتی است، گفت: نباید از معرفی قهرمانان جامعه بهراسیم.
خلاصه خبر
این سخنران بیان کرد: ما با قهرمانان و الگوهای جامعه خود چند نوع مواجهه داریم؛ عده‌ای برای الگوسازی و قهرمان سازی چون در جامعه معاصر خود گزینه‌ای را نمی‌یابند به تاریخ مراجعه و سعی می‌کنند قهرمانان و الگوهای جامعه را از تاریخ کهن خود پیدا کنند.
جامعه دیگر چون نه در حال و نه در گذشته دور خود، الگو و قهرمانی پیدا نمی‌کند، به دنبال ساخت توهمی و خیالی الگو و اسطوره است.
حجت الاسلام بابایی ادامه داد: جنبه سوم کسانی هستند که الگوها و قهرمانان معاصر را پیدا و سعی کرده آنها را به عنوان یک مؤلفه جامعه آینده ساز در جامعه معرفی و ترویج کنند.
با ابراز تأسف ما جزو هیچیک از این سه دسته نیستیم؛ الگوهای کهن و معاصر داریم و مسئله اصلی ما در روایت کردن الگو و قهرمان است و در معرفی قهرمانان جامعه و جاری کردن الگوها کوتاهی می‌کنیم.
این سخنران با بیان اینکه نوع سوم نه تفاخر صرف و نه مواجهه دم دستی و غیرکاربردی است و سعی می‌کنیم واقعاً نگاه اسوه و الگو داشته باشیم، افزود: وقتی قرار است شخصی را به عنوان الگو و اسوه معرفی کنیم، نوع مواجهه ما با او کپی کردن اعمال و رفتار نیست، بلکه اقتباس از ویژگی‌های اصلی اوست.
وی تصریح کرد: ما از معرفی یک شخصیت معاصر به عنوان اسوه و الگو نمی‌هراسیم، فقط هم تفاخر مطرح نیست، بلکه باید نگاه اسوه پذیرانه و الگوپذیرانه داشته باشیم.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 18 مهر 1403 - 14:07
مدیر گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نوشت: اکنون اتحاد بین شیعه و سنی ضرورتی است که به غایت بیشتر احساس می‌شود.
خلاصه خبر
در جایی که قرآن همه پیروان ادیان آسمانی را به وحدت می‌خواند و می‌فرماید: قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ (آل‌عمران :۶۴) بگو: ” ای اهل کتاب!
تعریف اسلام و ایمان مصداق‌های آن؛ براساس برداشت از آیه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلی رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالًا بَعِیداً نساء: ۱۳۶): ای کسانی که ایمان آوردهاید!
نفی هرگونه توهین به مقدسات یکدیگر و تعیین مصادیق جزئی آن؛ براساس برداشت از آیه: وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلی رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (انعام: ۱۰۸)و به (معبود) کسانی که غیر خدا را می‌خوانند ناسزا نگویید که آنان نیز از روی جهل و دشمنی به خداوند ناسزا می‌گویند.
جایگزینی منطق و استدلال در گفتگوها بجای توهین و ناسزاگویی‌ها؛ براساس برداشت از آیه: ادْعُ إِلی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ (نحل: ۱۲۵): ای پیامبر!
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 18 مهر 1403 - 14:41
استاد حوزه علمیه نصرت و یاری خداوند، تحقق فتح و پیروزی را بشارت خداوند در سوره نصر دانست و گفت: اگر می‌خواهیم بشارت‌های خدا برای ما باقی بماند باید نقص‌های زندگی خود را از خود ببینیم.
مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 17 مهر 1403 - 08:58
عضو هیأت علمی گروه قرآن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: خدای متعال در قرآن از انسان می‌خواهد خواسته‌های او را محقق کنند و در قالب جهاد آن را به نتیجه برسانند.
خلاصه خبر
او در بخشی از صحبت‌هایش در همان کلیپ گفته بود «ما در فرهنگمان ایمان داریم به خدای عزوجل، و همه چیز در دست خداست، ما قصدمان این است که تکلیف خود را انجام دهیم، ما بندگانش هستیم و او را می‌پرستیم.
تحقق وعده خداوند در پیروزی صالحان دارای الزاماتی است
الزاماتی که باعث می‌شود تا وعده خداوند در زمین تحقق یابد و نصرت و پیروزی ارزانی مؤمنان شود.
عزت مسلمانان اگر اراده خداست، او می‌خواهد با جهاد و قتال این اراده محقق شود.
حتی در مسائل دیگری چون قرض‌الحسنه وقتی می‌فرمایند مَّن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَةً وَاللّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (کیست که به خداوند وام دهد، وامی نیکو تا خداوند آن را برای او چندین برابر بیافزاید و خداوند (روزی بندگان را) محدود و گسترده می‌سازد، و به سوی او بازگردانده می‌شوید.) خدا در این امور نیاز به قرض گرفتن ندارد اما می‌خواهد این اراده به دست افراد و حرکت مردم انجام شود بنابراین تکلیفی به مردم داده می‌شود تا این مسکینان حمایت شوند.
حجت الاسلام عابدی با بیان این نکته که خواست خدا در دادن اراده به انسان و مشروط به حرکت انسان است ادامه داد: در آیات متعدد هست که خدا می‌خواهد دشمنان منافقین شکست بخورند ولی می‌گوید وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّیٰ لَا تَکُونَ فِتۡنَةࣱ وَیَکُونَ ٱلدِّینُ کُلُّهُۥ لِلَّهِۚ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا یَعۡمَلُونَ بَصِیرࣱ (و با آنان بجنگید تا هیچ فتنه‌ای نباشد و دین، تماماً برای خدا باشد و اگر از جنگ با شما باز ایستادند، پس، بیگمان، خدا به آنچه که می‌کنند، بیناست) یا در آیه ۱۴ سوره توبه می‌فرماید قَٰتِلُوهُمۡ یُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَیۡدِیکُمۡ وَیُخۡزِهِمۡ وَیَنصُرۡکُمۡ عَلَیۡهِمۡ وَیَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمࣲ مُّؤۡمِنِینَ (با آنان بجنگید، تا خدا به دست شما عذابشان کند و خوار و سرکوبشان سازدو شما را بر آنها پیروزی بخشد و دل‌های مردمی که مؤمن اند مرهم نهد) خداوند از بشر می‌خواهد وارد جنگ شود و پیروزی محقق شود و این سنت الهی است.
زمانی این امر خدا محقق می‌شود که به جز آرزو حرکتی هم صورت گیرد.
خداوند اراده کرده است که مسلمان‌ها نجات پیدا کنند و به خطاب قرار داده «انتم الاعلون» اما همین خداوند اراده کرده است که مسلمانان به دست خود پیروز شوند، در کنار این قدرت بازدارندگی داشته باشند و بر همین اساس است که فرموده حرکت کنید، هزینه کنید تا وسیله پیروزی شما فراهم شود.
از پيشگامان شهادت در نهضت حسينى بود كه پيش از مسلم بن عقیل به شهادت رسيد. هانى، از صحابه پيامبر بود و آن حضرت را ديده و با وى مصاحب داشت. بزرگ قبيله «مراد» بود و در كوفه مى‌زيست. در ركاب امیرالمومنین علیه السلام، نيز در سه جنگ جمل، جنگ صفین و جنگ نهروان شركت داشت.
در حركت انقلابى حجر بن عدى بر ضد زياد بن ابيه، از اركان مهم به شمار مى‌رفت. پس از آن كه «ابن زياد» به عنوان والى جديد كوفه به اين شهر آمد، مسلم بن عقيل پس از آن كه هزاران نفر با وى بيعت كرده بودند، خانه هانى را مقر پنهانى خويش قرار داد.
چون براى والى روشن شد كه در نهضت مسلم، هانى از زمينه‌سازان و چهره‌هاى مؤثر است، او را دستگير، زندانى و شهيد كرد.[۱]
هانى در كوفه، موقعيت ويژه‌اى داشت. چندين هزار مرد مسلح و سلاح بر دوش، زيرفرمان داشت و از بزرگان و اشراف اين شهر محسوب مى‌شد.[۲]
حتى ابن زياد كه والى بصره و كوفه بود، به وى احترام مى‌گذاشت و در كوفه به عيادت هانى آمد ولى چون هانى به مسلم بن عقيل پناه داده بود و حاضر نشد او را تسليم ابن زياد كند، مورد غضب قرار گرفت و توهين و شكنجه و سپس شهيد شد.[۳]
هانى را پس از دستگيرى و گفتگوهاى تندى كه با ابن زياد داشت، دست بسته به بازار گوسفندفروشان برده و كشتند. قاتلش «رشيد تركى»، غلام ابن زياد بود. شهادت او روز ترويه (هشتم ذی الحجه سال 60) بود.
درباره وى، عبدالله بن زبير اسدى اشعارى گفته كه مطلع آن چنين است: اذا كنت لاتدرين ما الموت، فانظرى الى هانى بالسوق و ابن عقيل.[۴]
هانى، هنگام شهادت 83 و به قولى 90 سال داشت. روزى به شهادت رسيد كه امام حسين علیه السلام از مكه به طرف كوفه حركت كرد. قبر او در كوفه پشت قبر مسلم بن عقيل مشهور است و زيارتگاه اهل ولاست. در مفاتيح الجنان و كتب زيارت، زيارتنامه‌اى براى آن شهيد ذكر شده است (سلام الله العظيم و صلواته عليك ياهانى بن عروة...).[۵]
جابر بْن حَیّان کوفی، دانشمند شیعی در قرن دوم هجری قمری که مجموعه بزرگی از آثار علمی در کیمیا، فلسفه، طب، ریاضیات، نجوم و موسیقی به او نسبت داده شده است؛ هرچند شهرت او به سبب کیمیا است. آثار منسوب به او چارچوبی شیعی دارد. جابر کیمیا را علمی الهی و برترین علم می‌داند که سالک باید بعد از خواندن ریاضی و فلسفه به آن دست يابد.
منابع متعددی در وجود شخصیتی با این نام تردید کرده‌اند؛ چنان‌که نام او در منابع متقدم رجالی شیعه ذکر نشده است. در مقابل، شماری از تاریخ‌نگاران و زندگی‌نگاران، از جمله ابن خَلَّکان، ابن ندیم، ابن طاووس، صَفَدی، سید محسن امین و صدیق حسن خان جابر را از شاگردان امام جعفر صادق(ع) دانسته‌اند.
سیدعبدالله بهبهانی (۱۲۵۶ ـ ۱۳۲۸ق) از رهبران نهضت مشروطیت ایران و از علمای تهران بود. وی بعد از پیروزی جنبش مشروطه نماینده مجلس شد. در دوران استبداد صغیر به عتبات تبعید و پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان، در میان استقبال مردم وارد تهران شد. در این دوران بهبهانی سمت رسمی در مجلس نداشت؛ اما از فعالیت‌های سیاسی کناره نگرفت. بهبهانی در ۸ رجب ۱۳۲۸ق، در خانه خود به دست ۴ نفر مسلح به قتل رسید. سید محمد بهبهانی فرزند اوست.
مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 17 مهر 1403 - 10:46
آنچه در تقویم رسمی کشور آمده امروز چهار ربیع الثانی مصادف با سالروز ولادت حضرت عبدالعظیم و هفته تکریم ایشان است.
خلاصه خبر
شرحی از زندگینامه حضرت
نسب حضرت عبدالعظیم حسنی به چهار واسطه به حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام می‌رسد.
شیخ صدوق از حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: من نزد حضرت امام علی النقی علیه السلام رفتم، همین که چشم آن حضرت به من افتاد فرمود: مرحبا بک.
من گفتم: یا بن رسول اللّه!
حضرت امام علی النقی علیه السلام به من فرمود: بگو!
عقیده من این است که حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم بنده و رسول خدا است، خاتم پیغمبران است و تا روز قیامت پیغمبری بعد از او نخواهد بود، شریعت آن حضرت آخرین شریعت است و تا روز قیامت شریعتی بعد از شریعت آن بزرگوار نخواهد بود.
عقیده من این است که امام و خلیفه و وصی بعد از پیغمبر اکرم حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام است و بعد از آن بزرگوار: حسن، حسین، علی بن الحسین، محمد بن علی، جعفر بن محمد، موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی و تو خلفای پیغمبر هستید.
در همین موقع بود که امام علی النقی علیه السلام فرمود: بعد از من پسرم حسن امام است، مردم نسبت به خلیفه بعد از حسن چه خواهند کرد؟!
دستور توقیف و بازداشت حضرت عبدالعظیم را صادر کرد.
عمادزاده در جلد دوم زندگانی حضرت موسی بن جعفر علیه السلام صفحه ۳۹۰ می‌نویسد:
حضرت عبدالعظیم علیه السلام در سنه ۲۵۰ هجری از سامراء به طرف ایران هجرت کرد.
از حدیث ابوحماد رازی از حضرت هادی معلوم می‌شود حضرت عبدالعظیم در این شهر مصدر امور شرعی بوده و از امام هادی علیه السلام هم اجازه داشته است.
گاهی به طور مخفیانه به زیارت آن قبری که فعلاً مقابل قبر خود آن حضرت قرار دارد می‌رفت و می‌فرمود: این قبر یکی از فرزندان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام است و ظاهراً منظور آن حضرت همین قبر حمزة بن موسی بن جعفر بوده است.
فضائل حضرت عبدالعظیم
ابونصر بخاری از ابوعلی محمد بن همام از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام روایت کرده که در نزد آن جناب از عبدالعظیم حسنی علیه السلام صحبت به میان آمد فرمود اگر نبود عبدالعظیم علیه السلام می‌گفتم علی بن زید بن حسن بلاعقب است و فرزندی از خود باقی نگذاشته.
در واقع به فرموده امام معصوم علیه السلام آن حضرت باعث افتخار و مباهات فرزندان زید بن حسن بن علی علیه السلام می‌باشد.
برگرفته از کتاب: شناخت نامه حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام و شهر ری: مجموعه رساله‌های خطی و سنگی پیرامون حضرت
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 12 مهر 1403 - 12:12
حجت الاسلام والمسلمین علوی تهرانی گفت: یک کانون عاطفی قوی بین مؤمنان وجود دارد و وقتی انسان با کسی برادر باشد یک سری مسئولیت‌های جدی بر عهده او وجود دارد.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد باقر علوی تهرانی استاد حوزه علمیه در جلسه درس اخلاق در خصوص شناخت و ادای حقوق امام زمان (عج) اظهار داشت: در دعای ندبه می‌خوانیم و از خدا می‌خواهیم بارالها تو کمک کن تا حقوق حضرت را ادا کنیم؛ حقوق در لغت عرب واژه جمع است و ادای حقوق در گرو شناخت است و آدمی باید ابتدا بداند امام زمان (عج) چه حقوقی بر گردن او دارد تا بتواند آن حق را ادا کند.
پیوند مؤمنان نسبت به پیوند اعضای یک بدن بیشتر است و ارواح آنان از یک حقیقت بوده و اتصال روح انسان‌های مؤمن به خدا بیشتر از اتصال شعاع نور به منبع آن است.
حجت الاسلام والمسلمین علوی تهرانی در پایان گفت: روایت است شناخت حقوق برادران دینی باعث محبوبیت انسان نزد پروردگار می‌شود و اگر کسی حقوق برادران دینی خود را ادا نکند خشم خدا را بر انگیخته است.
همچنین آمده کسی که دین خود را بزرگ بدارد حرمت برادران دینی خود را نیز بزرگ خواهد دانست اما کسی که دین خویش را کوچک و سخیف کند حرمت برادران دینی خود را نیز کوچک می‌کند.
پس خداوند در اداره این زندگی چه جایگاهی دارد؟
تسنیم | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 11 مهر 1403 - 14:30
مفسر قرآن کریم گفت: عنایت الهی بود که به برکت خون این سید جلیل القدر نصیب سپاه و ارتش و ملت ما شد و امیدواریم ذات اقدس الهی به تک تک این ها و ملت ایران خیر و سعادت و سیادت دنیا و آخرت مرحمت کند.
خلاصه خبر
لزوم توجه به قاضی درونی نفس
خداوند نیرویی را در نهاد انسان به نام نفس لوامه آفرید که قاضی محکمه و در درون هر انسانی است و اعمال فرد اگر منطبق با فطرت بود باعث نشاط درونی فرد و خوشحالی او می‌شود و گاهی از شدت خوشحالی از غذا خوردن سیر می‌شود و اگر بد بود مرتب او را سرزنش می‌کند تا جایی که خوابش نمی‌برد.
این محقق قرآنی اظهار کرد: در سوره مبارکه قیامت، دو آیه اول (لَا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ؛ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ)؛ قسم به قیامت یعنی آخرت و قیامتی که درون انسان است، می‌خورد که همان محکمه درونی وجدان انسان است.
ولی گاهی این نفس لوامه دائماً انسان را تشویق می‌کند زیرا رفتار فرد منطبق با فطرت اوست.
او ادامه داد: درون هر انسانی دستگاه قضا وجود دارد که البته گاهی از آن به وجدان تعبیر می‌شود ولی همان نفس لوامه است؛ خداوند انسان را کامل آفریده است؛ اگر دستورات بیرونی دارد تعبد محض نیست.
این مرجع تقلید با بیان اینکه خداوند به گوهر چنین انسانی سوگند یاد کرده است، اضافه کرد: اینکه از دیرزمانی در مباحث حکومت و حکمرانی گفته‌اند که یک جامعه سه قوه نیاز دارد برگرفته از درون انسان است زیرا انسان قوه مقننه، قضائیه و اجرا نیاز دارد؛ این را از دیرزمانی قبل از اسلام کشف شده است.
او افزود: خداوند فرمود انسان باید خودش داور خودش باشد؛ انسان همه جزئیات را می‌داند و در محکمه آخرت هم چیزهایی قرار داده‌ایم که برای شما آشنا است.
او تأکید کرد: اگر محقق و متحقق بودیم حق‌شناس هستیم و اگر نه این و نه آن بودیم حق‌شناس نیستیم؛ نفس لوامه در درون ما، حق است و اگر کسی در شرق و غرب عالم است این نفس را دارد یعنی وقتی کار بدی کرد ناراحت و کار خوبی کرد خوشحال است.
هستند جز به فکر خودشان، تصریح کرد: اگر کسی خودش را شناخت و با درونش رابطه داشت می‌بیند در درون چه چیزی دارد؛ بنابراین انسان این سه قوه را در درون خود دارد و اگر نفس خود را بشناسد آن را هم خواهد شناخت.