پوشش‏هاى رنگى از منظر حدیث

نویسندگان: محمد اصغرى نژاد

منبع: مجله پژوهش و حوزه 1381 شماره 12

حوزه های تخصصی:

• علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی جهان و طبیعت در روایات

زن هنوز کاملا وارد اتوبوس نشده بود که راننده ناغافل در رو بست و چادر زن لای در گیر کرد. 
داشت با زحمت چادر رو بیرون میکشید که یه زن نسبتا بدحجاب طوری که همه بشنوند گفت: آخه این دیگه چه جور لباس پوشیدنه؟ خودآزاری دارن بعضی ها !
زن محجبه، روی صندلی خالی کنار اون خانم نشست و خیلی آرام طوری که فقط زن بدحجاب بشنوه گفت:
بخاطر شما چادر میپوشم..

 

در قرآن كريم از تعفف و استعفاف سخن رفته است و دامنه و گستره عفاف در ديدگاه قران ، محدود به عفت جنسي يا پوشش نمي شود بلكه عفت در طلب از مردم يا برداشت از مال يتيم در ازاي انجام امور وي نيز از مصاديق عفت معرفي شده است .
عفاف و عفت‌، در لغت به معنای مناعت با خویشتن‌داری آمده است‌؛ هم چنین به بازداشتن خویش از چیزی که حلال نیست عفت می‌گویند. عفت‌، حالت نفسانی است که انسان را از غلبة شهوت باز دارد. قرآن مجید، این کلمه را در چند مورد به کار برده است‌:1. در مورد کسانی که ازغلبة شهوت‌، خویشتن داری کرده‌، خود را به گناه آلوده نمی‌کنند:"وَ لْیَسْتَعْفِف‌ِ الَّذِین‌َ لاَ یَجِدُون‌َ نِکَاحًا حَتَّی‌َ یُغْنِیَهُم‌ُ اللَّه‌ُ مِن فَضْلِه‌ِ؛ (نور، 34) آنان که قدرت بر تزویج ندارند، خود را نگه دارند، و عفّت پیش گیرند تا خداوند از کرم خویش آن‌ها را بی نیاز کند." در این آیه‌، عفّت به معنای خویشتن داری از ارتکاب گناه و مفاسد اخلاقی است‌. "یَسْتَعفف‌"، یعنی کوشش کننده در طلب عفت‌، با ریاضت و دوری از زمینه‌های گناه‌. پیامبر اکرم‌در این باره فرموده‌اند:"ای گروه جوانان‌!کسی از شما که قدرت دارد بر تزویج ازدواج کند، و کسی که توانایی و قدرت ندارد، بر او باد به روزه گرفتن‌، زیرا روزه شهوت را کم می‌کند."( تفسیر صافی‌، فیض کاشانی‌، ج 3، ص 433، مؤسسة اعلمی‌، بیروت ـ لبنان‌. )

مقدمه:

حجاب و پوشش در دين مبين اسلام از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اسلام به عنوان آخرين دين الهي براي حفظ فرد و جلوگيري جامعه از انحرافات که سرچشمه آن مي تواند بي حجابي ، بي عفتي و عدم رعايت پوشش صحيح باشد ، دستورالعملي را به مردم داده است که اين دستورالعمل همه افراد بشر اعم از مرد و زن ، دختر و پسر را در بر مي گيرد .

اسلام براي مردان پوششي را قرار داده است که مرد مسلمان بايستي به آن دستور ، عمل کند و براي زنان و دختران نيز متناسب با جسم و روحيات آنها برنامه اي خاص دارد.

با دقت درآيات وروايات مي توان اين نتيجه را گرفت که:عفت بمعني مناعت وآن حالت نفساني است که انسان را ازغلبه شهوت باز مي دارد وهمچنين به معني پارسايي وپرهيزگاري وبازداشتن از حرام است.

عفاف علاوه براين که بعنوان يک مساله بنيادين وفراتر ازحجاب وپوشش است ،رابطه تنگاتنگي با آن دارد ،چرا که بعنوان يک خصلت وارزش اختياري، پوشش را به ارمغان مي آورد. به عبارت ديگر گرايش زن به حفظ عفت خويش ،از احساس فطري والهام غريزي وي نشات مي گيرد. حضرت علي (ع) مي فرمايند : زَکاتُ الجَمال، العِفاف ، زکات زيبايي ، عفت است.

او خدایى است كه (همه) شما را از یك فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد، تا در كنار او بیاساید. سپس هنگامى كه با او آمیزش كرد، حملى سبك برداشت(اعراف ،189)

ضرورت سبک گزینی و احیا اصول زندگی دینی؛

زوج های جوان بخوانند!

بی گمان برای عامه مردم مقدور نیست که برای انتخاب بهترین روش زندگی خود به مطالعه پرداخته و در تک تک موارد پس از تحقیق و مقایسه، گزینه مطلوب را انتخاب کنند. به همین دلیل اغلب اشخاص در پی آنند تا الگویی برای خود بر گزینند و رفتار خود را با وی تطبیق دهند.

به گزارش فرهنگ نیوز، دنیا در پی الگوسازی و الگو آفرینی است، لکن ما مسلمانان نیاز به الگو سازی نداریم، چرا که از بهترین الگوها برخورداریم. ترسیم الگوی خانواده اسلامی ایرانی. و قرآن کریم بهترین الگو را معرفی و فرموده است:
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا(احزاب /۲۱) مسلما برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آن ها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.

از نظر اسلام بهترین الگو، بلکه الگوی منحصرکسی است که کامل و بی نقص باشد و تجلی احکام الهی را بتوان در رفتار وی مشاهده کرد. به عبارت دیگر، کسی شایسته الگو شدن است که تجسم قرآن کریم باشد و همانا این شخصیت بی همتا، رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله است. او که به فرموده قرآن کریم صاحب خلق عظیم است: وَ اِنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيمٍ ( قلم، آيه۴) و تو اي پيامبر برقله اخلاق و كرامت قرار داري.

مژده داده ‏اند که برای شهدا این آخر منزلی که برای انبیا هم هست، شهدا هم به حسب حدود وجودی خودشان به این آخر منزل می‏ رسند. و انسان عفیف، کمتر از رزمنده ای که در راه خدا جهاد می کند نیست.

به گزارش حورا، ارزش شأن و مقام شهید تا به آنجاست که به وجه الله نظر می افکند وعند ربهم یرزقون می شود. ارزش مقام شامخ شهدا را در بیانات رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای جستجو می کنیم و پس از بررسی مقام شهید، با ذکر روایتی به اهمیت عفت می پردازیم.

رهبر انقلاب فرمودند: «دربارۀ شهید آن قدر از اسلام و از اولیای اسلام روایات وارد شده است در فضل شهادت که انسان متحیر می‏ شود. در روایتی از رسول اکرم ـ صلی اللّه‏ علیه و آله و سلم ـ نقل شده است که برای شهید هفت خصلت است که اوّلی آن عبارت است از اینکه اول قطره‏ای که از خون او به زمین بریزد تمام گناهانی که کرده است آمرزیده می ‏شود. و مهم آن، آخرین خصلتی است که می ‏فرماید. می‏ فرمایند که ـ به حسب این روایت ـ که شهید نظر می‏ کند به وجه اللّه‏[1]و این نظر به وجه اللّه‏ راحت است برای هر نبی و هر شهید.»

گاه گفته مي شود كه چادر زن، هيچ ربطي به عفاف او ندارد. قلب و دل انسان بايد پاك باشد و در غير اين صورت، پوشيدن صد تا چادر هم سودي نمي بخشد. در اين راستا، از زبان شعر نيز مدد گرفته شده و براي مثال، مي گويند:
چشم و دل را پرده مي بايست امّا از عفاف
چادر پوسيده بنياد مسلماني نبود
زنان را عصمت و عفّت ضرور است
نه چادر لازم و نه چاقچور است
چه زن خواهد كه گردد با تو پيوند
نه چادر مانعش گردد نه روبند1گاهي نيز به زنان روستايي و ايلات استناد شده كه با وجود اينكه چادر نمي پوشند، ولي عفيف و پاك هستند.
پاسخ1. به طور اجمال مي پذيريم كه ممكن است زناني باشند كه به رغم رعايت حجاب ظاهري و پوشيدن چادر، از نعمت عفاف بي بهره باشند يا در مقابل، زناني باشند كه در عين عفيف بودن، حجاب شرعي را رعايت نكنند. همچنين، درست است كه عفيف بودن، با چادري بودن يكي نيست. چادر نوعي از حجاب ظاهري و عفّت، حجاب دروني و باطني است، ولي نمي توان گفت هيچ ارتباطي بين عفاف و چادر وجود ندارد. مگر مي توان رابطه ظاهر و باطن را ناديده گرفت؟

این سوالی ست که گاه گداری بعضی ها برای توجیه بی حجابی خود ابراز می کنند.که اصلا چرا حجاب؟ و کجای قران گفته حجاب کنید؟
در جواب سوال این بعضی ها ،‌باید ایتدا یک چیز را متذکر شد:
اینکه شما نباید منتظر باشید همه مسائل و جزییات در قرآن بیاید.در واقع قرآن کلیات و اصول عمومی را بیان می کند .بنابراین، انتظار این که مصادیق و جزئیات در قرآن بیاید، همانند این است که انتظار داشته باشم همه جزئیات در قانون اساسی کشور ذکر شود.
اما از آن جایی که حجاب یک اصل عمومی ست این موضوع در قرآن ذکر شده که این خودش اهمیت موضوع را می رساند.

حالا جواب اینکه دقیقا کجای قران! آمده را می دهیم:

 آیات مربوط بدین موضوع در دو سوره‏ از قرآن آمده است : یکی سوره ” نور “ و دیگر سوره ” احزاب “ .

  در سوره نور آیه ‏ای که مربوط به این مطلب است آیه‏ ۳۱ می‏باشد . چند آیه قبل از آن آیه متعرض وظیفه اذن گرفتن برای ورود درمنازل است و در حکم مقدمه این آیه می‏باشد:

ابعاد و دامنه عفاف از نظر قرآن و احادیث

خداوند در سوره نور آیه 1 مخصوصا با تعبیر «سورة انزلناها؛ (این) سوره اى است که آن را فرو فرستادیم» و بعد هم با کلمه «فرضناها؛ و (عمل به آن را) واجب نمودیم»، این مطلب را می فهماند که مسائل مربوط به عفاف مسائلی بسیار جدی است، یعنی درست در جهت عکس آنچه بشر امروز فکر می کند که در جهت سهل کردن و ساده کردن و ناچیز شمردن روابط جنسی حرکت می کند و به غلط اسمش را آزادی می گذارد و به اصطلاح در جهت آزادی جنسی گام بر می دارد، قرآن کریم آنچه تحت عنوان حریمهای عفاف مطرح می کند و آنچه تحت عنوان مجازاتهای بی عفتی بیان می کند و آنچه تحت عنوان مجازات لکه دار کردن زنهایی که عفیفه اند و به دروغ متهم (به بی عفتی) می شوند بیان می کند و آنچه در باب ترغیب به ازدواج بیان می کند و بالاخره هر چه در باب مسائل مربوط به عفاف گفته است، می خواهد بگوید اینها مسائل بسیار بسیار جدی و فرض است و نمی شود اینها را کوچک شمرد، و یکی از بدبختیهای دنیای امروز تحقیر کردن اصول عفاف و تقوای در امور جنسی است. عفاف در شئونات فردی و اجتماعی دامنه وسیعی دارد که با استفاده از قرآن و سنت می توان به آنها رسید، از جمله ابعاد عفاف عبارت است از:

عفت در فکر