به منظرگاه مدیریتی بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی رحمت الله علیه خوش آمدید.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 19 خرداد 1400 - 09:11
سری اصول و قواعد بنیادین در اندیشه سیاسی امام (ره) است که امّهات مباحث سیاسی را می‌توانیم با این قواعد، پاسخ بدهیم.ما در فقه‌مان قواعد کلّی داریم که امام (ره) در مسائل جاری سیاسی از آنها است
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، سلسله نشست‌های «نظام فکری اندیشمندان انقلاب اسلامی» به همّت دفتر قم مؤسسه‌ی پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظّم انقلاب در قم برگزار شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام سعید صلح‌میرزایی به تشریح «نظریه سیاسی امام خمینی (ره)» پرداخت.
امام خمینی (ره) به‌مثابه یک کنشگر سیاسی
به‌هرحال اولین پیامی که از ایشان در کتاب صحیفه امام (ره) ثبت شده، مربوط به سال ۱۳۲۳ که دعوت مردم به قیام است.
حضرت امام (ره) در این برهه با اصرار به آیت‌الله بروجردی (ره)، ایشان را راضی می‌کنند که در این سال به قم بیایند.
با ورود ایشان به قم، تقریباً از سال ۲۴ تا سال ۴۰، حضرت امام (ره) سعی می‌کنند خودشان را ذیل شخصیت آیت‌الله بروجردی (ره) تعریف بکنند.
اما ناگهان با حرکت سیاسی و جدّی حضرت امام (ره) مواجه می‌شود.
یعنی شما نمی‌توانید قرنی که گذشت را بدون بررسی تأثیرات حضرت امام (ره) تحلیل بکنید.
سیاست در اندیشه امام خمینی (ره)
حضرت امام (ره) از زمان همان اوّلین کنشگری‌های سیاسی‌شان تا زمان رحلت، پیوسته به صورت تدریجی سعی کردند نظریه‌ی سیاسی‌شان راجع به حکومت اسلامی را تبیین کنند.
دو مفهوم در نظریه سیاسی حضرت امام (ره) بروز جدّی دارد: یکی مفهوم «سیاست» است و دیگری «فقاهت».
مبانی توحیدیِ اندیشه‌ی سیاسی امام (ره)
نظریه سیاسی امام خمینی (ره) بر یک‌سری مبانی استوار است که فرصت تفصیل همه‌ی آنها در این مجال نیست؛ اما به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
یک‌دسته از مبانی اندیشه سیاسی حضرت امام (ره)، مبانی هستی‌شناختی است.
بنابراین می‌توان گفت که امام خمینی (ره) تحقّق‌بخش و تجدیدکننده‌ی معنای واقعی کلمه‌ی توحید و «لا اله الا الله» در عصر کنونی ما بودند.
یکی از مهم‌ترین مبانی انسان‌شناختی حضرت امام (رضوان‌الله‌علیه) به آن قائل هستند، «کرامت و حرمت انسان» (صحیفه امام، جلد ۱۳، صفحه ۳۵) است که برآمده از اصل «لَقَد کَرَّمنا بَنی‌آدمَ» (اسراء؛ ۷۰) می‌باشد.
یکی از مهم‌ترین مبانی انسان‌شناختی حضرت امام (رضوان‌الله‌علیه) به آن قائل هستند، «کرامت و حرمت انسان» (صحیفه امام، جلد ۱۳، صفحه ۳۵) است که برآمده از اصل «لَقَد کَرَّمنا بَنی‌آدمَ» (اسراء؛ ۷۰) می‌باشد
قواعد فقهی در اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی (ره)
در مرحله‌ی بعد از مبانی، یک سری اصول و قواعد بنیادین در اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) هست که امّهات مباحث سیاسی را می‌توانیم با این قواعد، پاسخ بدهیم.
شبیه قوانین اساسی هندسه که مسائل هندسه را با آنها حل می‌کنند، ما در فقه‌مان یک سری قواعد کلّی داریم که حضرت امام (ره) هم در مسائل جاری سیاسی از آنها استفاده کرده‌اند.
حفظ نظام
لیکن حضرت امام (ره) این مفهوم را ارتقا دادند و «حفظ نظام سیاسی» را هم ذیل آن بردند.
این اصطلاح در بیانات امام خمینی (ره)، در دو ساحت مطرح شده است: ۱.
برای فهم دقیق مبحث «تقیّه» و اهمّیت آن در سیره‌ی سیاسی اهل‌بیت علیهم‌السلام، کتاب «هم رزمان حسین (علیه السلام)» را پیشنهاد می‌کنم که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در گفتار دهم آن کتاب، تبیینی دقیقاً منطبق با بیانات حضرت امام (ره) از این مفهوم ارائه می‌دهند.
حضرت امام (رضوان‌الله‌علیه) تقیّه را در احکام فرعیه (نه در اصول اسلام یا احکامی که حیثیت اسلام وابسته به آنها است) جایز می‌دانند.
حضرت امام استقلال را در عرصه‌های گوناگون سیاست، فرهنگ و اقتصاد، مورد توجّه قرار داده‌اند.
این یکی از مهم‌ترین ابعاد اندیشه‌ی سیاسی حضرت امام خمینی (ره) است که امتدادهای متعدّد و گوناگونی دارد.
اصالتِ عدالت و نفی‌ظلم
همانطور که مشخص است، این قاعده دو بُعد دارد که ملازم یکدیگرند: عدالت و نفی ظلم.
جلوگیری از دیکتاتوری و استبداد رأی حاکمان؛ حضرت امام خمینی (ره) یکی از اصلی‌ترین کارکردهای نظام ولایی را جلوگیری از دیکتاتور مآبیِ مسئولان می‌دانند.
بنا بر این، فقیه، مستبد نمی‌شود.
ظلم‌ناپذیری: حضرت امام (ره) به شدت روی این اصل پافشاری کرده‌اند.
ظلم‌ستیزی؛ حضرت امام خمینی (ره) معتقد است که نه تنها نباید اجازه بدهیم به ما ظلم بشود، بلکه باید در این راستا یک قدم جلوتر رفته و اقدام اثباتی هم داشته باشیم؛ یعنی به تقابل با ظالم برخیزیم.
به‌عنوان حضرت امام (ره) از اولین روزهای پیروزی انقلاب، بساط سفارت رژیم صهیونیستی را برچیدند.
مهر | فرهنگی و هنری، دین و اندیشه | شنبه، 15 خرداد 1400 - 13:41
در این مجموعه به ۵ کتاب شاخص و خواندنی در خصوص زندگی امام خمینی(ره) در قالب عکس‌نوشت پرداخته شده است.
مهر | دین و اندیشه | شنبه، 15 خرداد 1400 - 15:00
سخنرانان این مراسم، آیت الله محسن اراکی (عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه) و حجت الاسلام منتظر زاده (فرمانده تیپ امام جعفر صادق علیه السلام) خواهند بود
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با ایام شهادت رئیس مکتب جعفری و سی و دومین سالگرد عروج ملکوتی حضرت امام خمینی (ره) و گرامیداشت شهدای ۱۵ خرداد، سوگواره مردمی "امام خمینی (ره)، شاگرد انقلابی مکتب امام صادق علیه السلام" برگزار خواهد شد.
دبیر سوگواره مردمی "امام خمینی ره شاگرد انقلابی مکتب امام صادق علیه السلام" گفت: وظیفه ما در دوران کنونی، زنده نگه داشتن یاد و نام احیاگر اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله است و تکریم امام عظیم الشان، تعظیم شعائر و تکریم مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام است.
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 13 خرداد 1400 - 15:13
همایش بزرگداشت امام خمینی (ره) با حضور امام جمعه شهر نجف و دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی برگزار می‌شود.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، همایش بزرگداشت امام خمینی (ره) با حضور علمای اسلام برگزار می‌شود.
این همایش با حضور حجت الاسلام والمسلمین حمید شهریاری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب، آیت الله قبانچی امام جمعه نجف اشرف، شیخ خالد ملأ رئیس جمعیت علمای اهل سنت عراق، آیت الله اختری رئیس مجمع عالی مجمع جهانی اهل البیت، سید هاشم الحیدری دبیر کل جنبش اسلامی عهدالله به مناسبت بزرگداشت مقام رهبر کبیر انقلاب اسلامی برگزار خواهد شد.
مهر | دین و اندیشه، استان‌ها | جمعه، 14 خرداد 1400 - 10:56
قم- استاد حوزه علمیه قم گفت: نقش حوزه و روحانیت شیعه با اندیشه امام خمینی(ره) از حجره نشینی به حضور در میدان و نقش آفرینی مفید و موثر در تصمیم گیری های کلان جامعه تغییر مسیر داد.
خلاصه خبر
حجت الاسلام حصیری خراسانی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه دین اسلام نمی‌تواند خود به خود به مردم معرفی شود بلکه بایستی به وسیله اسلام شناسان معرفی شود، تصریح کرد: اسلام شناسان که در کلام عامه مردم به نام روحانیت نامیده می‌شوند، وظیفه اصلی حفظ، اجرا و ترویج مبانی دینی را برعهده دارند.
بازآفرینی نقش حوزه و روحانیت شیعه در اندیشه حضرت امام (قدس سره)
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) به عنوان احیاگر و مجدّد تفکر اسلام ناب محمدی (صلی‌الله علیه و آله و سلم) و فقه جعفری، قبل و بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، در صدد بازآفرینی نقش حوزه‌های علمیه و روحانیت شیعه بودند، تصریح کرد: در آرمان‌های والای ایشان، نقش حوزه و روحانیت شیعه از حجره نشینی و تدریس و تحصیل در محدوده حوزه‌های علمیه، باید به وسط میدان و نقش آفرینی اثرگذار در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های کلان جامعه اسلامی تغییر مسیر می‌داد.
وی افزود: امام راحل عظیم الشان این زحمات و مرارت‌های علما را «جهاد فی سبیل اللّه» نامیده و می‌فرمایند: «اگر فقهای عزیز نبودند، معلوم نبود امروز چه علومی به عنوان علوم قرآن و اسلام و اهل‌بیت (علیهم السلام) به خورد توده‌ها داده بودند.
بحمداللّه، حوزه‌ها از نظر منابع و شیوه‌های بحث و اجتهاد، غنی و دارای ابتکار است.
تاریخ بیش از هزار ساله تحقیق و تتبّع علمای راستین اسلام، گواه بر ادعای ما در راه بارور ساختن نهال مقدّس اسلام است.
همیشه مستضعفان از کوثر زلال معرفت فقهای بزرگوار سیراب شده‌اند.»
همه آقایان علمایی که هستند، اینها همه مبلّغین اسلام هستند.»
وی افزود: امام راحل در پیامی به روحانیت می‌فرمایند: «علمای اصیل اسلام هرگز زیر بار سرمایه داران و پول پرستان و خوانین نرفته‌اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند و این ظلم فاحشی است که کسی بگوید دست روحانیت اصیل طرفدار اسلام ناب محمّدی با سرمایه داران در یک کاسه است.
لزوم مجهز بودن علما و روحانیت به علوم روز
استاد حوزه علمیه قم در ادامه افزود: امام راحل (ره)، در خصوص مجهّز بودن علما و روحانیت به علم روز می‌فرمایند: «حوزه ها و روحانیت باید نبض تفکر و نیاز آینده جامعه را همیشه در دست خود داشته باشند و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهیّای عکس عکس‌العمل مناسب باشند.
علمای بزرگوار اسلام از هم اکنون باید برای این موضوع فکری کنند.»
وی افزود: این کارنامه با ورود دولت‌های استعماری و سلطه سلطه‌گر به ممالک اسلامی رنگ و جلایی خاص گرفت و به ویژه در ایران اسلامی، از نهضت «تحریم تنباکو» توسط میرزای شیرازی به بعد، به موازات پیچیده‌تر شدن توطئه‌های سلطه گران، پرچم مبارزه برافراشته‌تر گردید، چه در انقلاب مشروطه، چه مبارزات استقلال خواهانه شمال و جنوب ایران اسلامی که رهبرانی در کسوت روحانیت داشته و چه نهضت ملّی کردن صنعت نفت که رکن مهم آن روحانی بزرگوار و مبارز آیت اللّه کاشانی بود و نیز قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲ که با رهبری امام خمینی (قدس سره) و میدان داری روحانیت مبارز آغاز شد و ادامه یافت و به انقلاب اسلامی منتهی گردید و پیروزی را در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در آغوش گرفت.
ایشان حضور روحانیت را در شورای انقلاب، که متشکل از روحانیان و غیرروحانیان بود، کافی می‌دانستند»
حجت السلام حصیری افزود: امام راحل خود با صراحتِ برخاسته از صداقت و محترم دانستنِ مردم، فرمود: «پیش از انقلاب من خیال می‌کردم وقتی انقلاب پیروز شد افراد صالحی هستند که کارها را طبق اسلام عمل کنند.
آمدم صریحاً اعلام کردم: من اشتباه کرده ام». ایشان راه آینده را هم این گونه نشان می‌دهند: «امروز می‌گویم: مادام که احکام اسلام پیاده نشده است و افراد صالحی نداشتیم تا طبق اسلام عمل کنند، علما باید مشغول به کارهایشان باشند.
این یک شأن برای علما نیست که ریاست جمهوری و ریاست دیگری را داشته باشند؛ چون وظیفه است به این کارها می‌پردازند».
حجت الاسلام حصیری ادامه داد: شهید مطهّری نیز به صراحت می‌گفت: «این انقلاب نیاز زیادی به روحانیت دارد، به شرط آنکه روحانیت وظایف خودش را در آینده انقلاب خوب درک کند.
وی همچنین عقیده داشت: «آینده انقلاب هم اگر بخواهد انشاءاللّه پیروزتر بماند و به نتایج نهایی برسد باز باید روی دوش روحانیت باشد.
اگر این پرچمداری از روحانیت گرفته شود و به دست به اصطلاح طبقه روشنفکر بیفتد به عقیده من، یک نسل بگذرد اسلام به کلی مسخ می‌شود.
خودسازی علمی و عملی لازمه حرکت علما و روحانیون
مهر | دین و اندیشه | جمعه، 14 خرداد 1400 - 11:41
به مناسبت فرارسیدن ایام عروج ملکوتی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) محفل بین المللی انس با قرآن کریم در آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) برگزار می شود.
خلاصه خبر
به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسبت فرارسیدن ایام عروج ملکوتی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) محفل بین‌المللی انس با قرآن کریم در آستان مقدّس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) با همکاری مؤسسه فرهنگی انوار رسول اعظم (ص) برگزار و از شبکه‌های تلویزیونی داخلی و برون مرزی پخش می‌شود.
مهر | دین و اندیشه | جمعه، 14 خرداد 1400 - 14:00
در این اینفوگرافیک نگاهی کوتاه و اجمالی به زندگی گوهربار امام خمینی(ره) از لحظه حیات تا لحظه وفات انداختیم.
مهر | دین و اندیشه، استان‌ها | جمعه، 14 خرداد 1400 - 15:30
قم- استاد اخلاق حوزه علمیه قم گفت: امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه) الگویی ممتاز، جامع در امر دنیوی و اخروی و دارای شخصیتی ذوابعاد بودند.
خلاصه خبر
ایشان در نگاه سیاسی مؤمنی بود که به نور الهی امور سیاست خارجی و داخلی می‌نگریست و مصداق کامل این فراز کلام معصومه عالم خلقت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) می‌بودند که فرمود: یا ابا الحسن، المومن ینظر بنورالله تعالی؛ ای ابا الحسن، مؤمن با نور خداوند متعال می‌نگرد.
ایشان حق تقوا را در حد اندازه وجودی خود کامل و تمام انجام داد و معصومانه گفتار و کردارش را تنظیم فرمود.
حجت الاسلام محمدرضا صفایی بوشهری گفت: زمان شناسی در رهبری یک امت و نجات آنان لازمه لاینفک یک رهبر است که امام خمینی این خصیصه ارزشمند را در زمان حیاتشان به خوبی استفاده و برای آینده امت و ملت خود تبیین نمودند.
همچنین صبر و حلم آن شخصیت برجسته و معمار کبیر انقلاب زبان زد خاص و عام می‌باشد.
همچنین خدا و یاد خدا آنچنان وجود و دل امام راحل را فراگرفته بود و به این یقین دست یافته بود که فقط دل‌ها با یاد خدا آرامش می‌یابد و تجلی این آرامش را در زمان تشرف به ایران و در طول انقلاب خصوصاً در زمان دفاع مقدس نشان داد و در وصیت نامه الهی سیاسی خود ضمن خداحافظی از مردم نیز فرمودند: بادلی آرام و قلبی مطمئن به جایگاه ابدی خود می‌روم.
مهر | دین و اندیشه | جمعه، 14 خرداد 1400 - 18:00
امام خمینی(ره) نه تنها در تالیفات بلکه در گفتار و پیام نیز اهل نوآوری و ابداع بودند برای همین از علمای عصر خویش بسیار جلوتر بودند.
خلاصه خبر
زمانی هم که مباحث فقهی را آغاز کردند شاگردان بسیاری در کرسی درس فقه ایشان تربیت شدند.
نخستین کتاب‌هایی که حضرت امام تألیف کردند کتاب‌های عرفانی بوده است و سپس ایشان اقدام به تألیف کتاب‌های فلسفی می‌کنند؛ برای مثال کتاب شرح دعای سحر از کتاب‌های متقدم امام به شمار می‌رود و همچنین کناب‌های مصباح الهدایه الی الخلافه والولایه، تعلیقه علی شرح فصوص الحکم، تعلیقه علی مصباح الانس و یا سر الصلاة توسط بنیانگذار کبیر انقلاب تألیف شده است؛ کتاب کشف الاسرار را نیز بعدها نوشتند اما قلمی که امام داشتند عمدتاً در حوزه مباحث عرفانی و فلسفی بوده است.
*در زمینه فقه و اخلاقیات آثار ایشان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آیا ایشان به ارتباط فقه و عرفان معتقد بودند؟
امام در آثار عرفانی خویش تنها شارح نیست و در شرح دعای سحر، شرح حدیث جنود عقل و جهل و آداب الصلاه کاملاً این امر مشخص است، برای مثال حضرت امام کتابی با عنوان تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس دارند که می‌بینیم ایشان در خیلی از بخش‌ها ابن عربی را نقد می‌کنند و این نشان می‌دهد که امام به هیچ عنوان مقلد نیستند و خود به عنوان عارف و فقیه مباحث و نظریات عرفانی را بحث و بررسی می‌کنند، در کتب فقهی نیز رویه امام به همین صورت است.
برای مثال حضرت امام رساله‌های مختلفی مانند رساله استصحاب، رساله تعادل و ترجیح، رساله طلب و اراده و … دارند و این نشان می‌دهد که حضرت امام در مباحث اصولی و فقهی نوآوری دارند و نظریه پردازی می‌کنند و به هیچ وجه نگاه مقلدانه ندارند.
امام خمینی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی که به ایران آمدند دیگر فعالیت‌های تألیفی نداشتند و بیشتر سخنرانی و پیام داشتند اما در همان پیام و سخنرانی‌ها نیز می‌بینیم که اهل نوآوری بودند برای مثال در آن زمان یک جریان چپ و راست وجود داشت به گونه‌ای که جریان چپ بر فقه پویا و بر احکام ثانویه و حکومتی تاکید داشتند و جریان راست بر فقه سنتی و احکام اولیه تاکید می‌کردند در حالی که امام فرمودند فقه ما فقه جواهری است یعنی فقه سنتی را قبول داریم اما باید به عنصر زمان و مکان نیز توجه شود بنابراین به احکام اولیه، ثانویه و حکومتی تاکید داشتند.
اما اینکه گفته شود بین فقه و عرفان ایشان رابطه‌ای وجود داشت به عقیده بنده رابطه‌ای وجود ندارد مثلاً به این معنا که گفته شود امام عرفان را شرط اجتهاد می‌داند؛ بنده موافق این سخن نیستم و فکر نمی‌کنم امام این را شرط بدانند زیرا عرفان دانشی مجزای دانش فقه است و اینکه شرط اجتهاد و نظریه پردازی در اجتهاد فقهی و عرفانی باشد لااقل برای بنده چنین شرطی در تالیفات و آثار حضرت امام احراز نشده است.
*امام چه نوآوری‌هایی در آثار و افکار خویش داشتند؟
مهر | دین و اندیشه، سیاسی، استان‌ها | چهارشنبه، 12 خرداد 1400 - 22:18
اردبیل-مسئول نمایندگی ولی فقیه در سپاه حضرت عباس علیه السلام اردبیل گفت : امام خمینی (ره) با اندیشه های والا خود بیداری اسلامی را در جهان ایجاد و تفکر مبارزه با ظلم وستم را پایه گذاری کرد.
خلاصه خبر
وی شخصیت امام خمینی (ره) را یک شخصیت ایدئولوژیکی عنوان کرد و افزود: در دهه ۱۹۷۰ که اندیشه آزادی خواهی در حال نابودی و انحطاط بود این امام خمینی (ره) با که با مدیریت و هدایت بی نظیر خود مردم ایران را از ظلم ستمگران زمان نجات داد.
مسئول نمایندگی ولی فقیه در سپاه حضرت عباس علیه السلام استان اردبیل شکل گیری انقلاب را در دوران اوج درماندگی مردم ایران از ستم‌های زمانه توسط امام خمینی (ره) را به تلالو نوری در جهان اسلام تشبیه کرد و گفت: انقلابی که به دست امام شکل گرفت تعجب و حیرت تمام جهانیان را بر انگیخت و ریشه این انقلاب هنوز هم آن قدر قوی است که در برابر ظلم تمام دشمنان استوار باقی مانده است.
حجت الاسلام فیاضی امام خمینی (ره) را یک انسان کامل و با اندیشه‌های والا دانست و افزود: شخصیت امام به قدری ارزشمند بود که بسیاری از سیاست مداران و اندیشه ورزان داخلی و خارجی در سراسر جهان به تحقیق و مطالعه شخصیت کاریزماتیک وی پرداختند و از ایشان الگو گرفتند.