به منظرگاه مدیریتی امام جعفر صادق سلام الله علیه خوش آمدید.
مهر | دین و اندیشه، استان‌ها | شنبه، 15 خرداد 1400 - 18:06
قم- پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: دقت، متانت و ادب امام(علیه السلام) به گونه ای بود که حتی تحسین مخالفان را بر می انگیخت که این مطلب می تواند الگوی سیاسیون امروز باشد.
خلاصه خبر
حجت الاسلام خدایی زنجانی، پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع در گفتگو با خبرنگار مهر، با تسلیت سالروز شهادت شیخ الائمه و رییس مذهب جعفری، حضرت امام صادق (علیه السلام)، بیان کرد: مذهب شیعه همواره با نام مبارک امام صادق (علیه السلام) همراه بوده است و به جهت مجاهدت‌ها و تلاش‌های فراوان آن حضرت در تبیین عقائد مذهب و تربیت شاگردان فراوان در جهت ترویج تشیع، مکتب اهل بیت (علیهم السلام) را مکتب جعفری نامیده‌اند.
اوضاع فرهنگی سیاسی خاص دوران امام صادق (علیه السلام)
دوران امام صادق (علیه السلام) عصر تضارب آراء و عقائد
پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه عصر امام صادق (علیه السلام) به عصر تضارب آرا و عقاید مشهور است، تصریح کرد: در آن زمان فرقه‌ها و دسته‌های متعدد به وجود آمد و آشوب‌های فکری، اندیشه‌های انحرافی و عقاید گوناگون ظاهر گردید.
به دنبال این شبهات مکتب‌هایی همچون؛ معتزله، متصوفه، زنادقه، جبریه، تناسخیه و … پدیدار گشت و مذاهب و فرقه‌های گوناگون به وجود آمد.
پاسخ به شبهه رویت خداوند متعال
حجت الاسلام خدایی زنجانی با بیان اینکه مسأله رؤیت خداوند در دنیا، یا آخرت به سرعت به یکی از مسایل مورد بحث و اختلاف مسلمانان در آن دوران واقع شد، تصریح کرد: در پی تفسیرهای ظاهری از برخی آیات، نظرات گوناگونی رخ نمود.
کرسی‌های علمی و تربیت شاگردان در مکتب رییس مذهب
دقت و متانت و ادب امام صادق (علیه السلام) در مناظرات
حجت الاسلام خدایی زنجانی با بیان اینکه مناظرات علمی امام جعفر صادق (علیه السلام) نقش به سزایی در پیرایش و اصلاح اعتقادات و مبارزه با عقاید انحرافی داشت، تاکید کرد: آن حضرت همواره از دعوت متفکران و سران فِرَق و ادیان مختلف برای مناظره استقبال می‌نمود، چرا که بدین وسیله نه تنها بطلان عقاید و آرای منحرف آشکار می‌گردید، بلکه ثبت و ضبط مناظره‌ها و دسترسی دیگران را به این مطالب آسان می‌نمود و بدین وسیله سایر مسلمانان در نقاط دیگر از آن بهره مند شدند.
آن بزرگوار براساس امور مورد قبول طرف مقابل استدلال می‌نمود و چنان قاطعانه دلایل خود را بازگو می‌فرمود که طرف گفت وگو جز اعتراف به بطلان رأی و نظر خود و تسلیم در برابر امام (ع) راه دیگری نداشت.
پژوهشگر تاریخ اسلام در پایان تصریح کرد: بیش از ۳۴ سال تلاش بی وقفه امام جعفر صادق (علیه السلام) در راه بیان حقایق و معارف دینی، حقیقت دین را که دچار انحرافات بسیاری شده بود بار دیگر زنده نمود و اصول اعتقادی صحیح دین اسلام و مذهب تشیع تبیین گردید.
مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 16 خرداد 1400 - 06:06
یکی از امتیازاتی که در عصر امام صادق علیه السلام وجود داشت و بایستی آن را نمونه و الگوی عصر روزگار خودمان محسوب کنیم این بود که حضرت از فرصت طلایی که برایشان پیش آمد کمال استفاده را کردند.
خلاصه خبر
خبرگزاری مهر- گروه دین و آئین-سمانه نوری زاده قصری: امروز ۲۵ شوال سالروز شهادت جانسوز ششمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت حضرت امام جعفر صادق علیه السلام است.
به مناسبت سالروز شهادت مؤسس مذهب جعفری حضرت امام صادق (ع) با حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی رئیس بنیاد علوم وحیانی اسرا به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:
*نقش حضرت امام صادق (ع) در گسترش فقه اسلامی و خصوصاً فقیه شیعی چه بود؟
در خصوص نقش آن حضرت در باب گسترش فقه امامیه و شیعه بایستی دانست که در دوران امام فرصت استثنایی پیش آمد.
امام علیه السلام حداکثر استفاده را داشته و به توسعه‌ی علوم و معارفی که از قرآن و سنت رسول گرامی اسلام پرداختند.
از سوی دیگر به بسط و گسترش علوم اسلامی پرداختند و همه‌ی شاخه‌های علوم اسلامی را در باب توحید و معارف؛ در باب مباحث علوم عقلی و بیانی که ناظر به هستی شناسی جهان شناسی، انسان‌شناسی و نظایر آن و چه به مسائلی که به فقه به معنای عام که شامل فقه اجتماعی، فقه اقتصادی، فرق تربیتی و اخلاقی و نظایر آن است به صورت مبسوط پرداختند.
در آن روزگار چون اهل تسنن حاکمیت سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آن روزگار را داشتند به جهت وسعتی که در بُعد فقه در آن زمان برای اهل تسنن وجود داشت طبیعی بود که امام علیه السلام در مصاف این افرادی که به عنوان فقه اهل تسنن، علوم اسلامی را منتشر می‌کردند به صحنه آمدند و شاگردانی خاص و استثنایی همانند ابان‌بن تغلب و زراره بن اعین و بکر و دیگر شخصیت‌های ممتازی که هر کدام از آنها در حوزه‌ی علوم اسلامی و فقه مؤثر بودند را مورد تعلیم و تربیت قرار دادند.
بنابراین نقش امام علیه السلام در تفکر امامیه و شیعه خصوصاً جریان فقه یک نقش استثنایی بود.
امام علیه السلام در مصاف این افرادی که به عنوان فقه اهل تسنن، علوم اسلامی را منتشر می‌کردند به صحنه آمدند و شاگردانی خاص و استثنایی همانند ابان‌بن تغلب و زراره بن اعین و بکر و دیگر شخصیت‌های ممتازی که هر کدام از آنها در حوزه‌ی علوم اسلامی و فقه مؤثر بودند را مورد تعلیم و تربیت قرار دادند
بیانات امام صادق علیه السلام گرچه بیشتر روی موضوعات فقهی متمرکز شده است اما این به جهت بسطی است که در این فضا و در روزگار امام صادق علیه السلام در این علم بوده است.
بنابراین گسترش مباحث فقهی به این معنا نیست که حضرت تنها به این حوزه توجه داشته اند و به ابعاد دیگر توجه نداشته اند.
لذا افرادی همانند هشام بن سالم که امام صادق علیه السلام بدین منظور آنها را تربیت می‌کرد یا شخصیتی همانند مؤمن الطاق که از شاگردان حضرت در مباحث کلامی بوده‌اند، رشد ویژه‌ای داشتند.
همانهایی که غلو می‌کردند و معاذ الله ائمه علیهم السلام را در جایگاه خدای عالم می‌نشاندند.
جناب مالک بن انس که از شاگردان مکتب امام صادق است گرچه خود به عنوان فقیه مدینه شناخته شده بود و یکی از ائمه اهل تسنن است اما به عظمت و والایی و علم و آگاهی آن حضرت اعتراف می‌کند و می‌گوید احدی به وزن این شخصیت علمی وجود ندارد.
مرحوم شیخ عزیزالله عطاردی مجموعه‌ی مسند امام صادق علیه السلام را در بیست و دو مجلد به چاپ رساندند که فرمایشات امام صادق علیه السلام در این مسند گرد هم آمده است
مرحوم شیخ عزیزالله عطاردی مجموعه‌ی مسند امام صادق علیه السلام را در بیست و دو مجلد به چاپ رساندند که فرمایشات امام صادق علیه السلام در این مسند گرد هم آمده است.
*عامل پیروزی حضرت امام صادق (ع) در مناظرات با دیگر ادیان از نظر فقهی و علمی چه بوده است؟
چه عاملی باعث شد که این وحدت رویه در فقه شیعی و اهل سنت در زمان حضرت ایجاد شود؟
شاگردان امام علیه السلام از همه‌ی مکاتب بشری بودند.
حتی یهودی و مسیحی هم بودند و از عالم اسلام فرقه‌های مختلف اهل تسنن بودند و البته شاگردان خاص و ویژه‌ای که در حوزه‌ی مکتب امام صادق علیه السلام تربیت شدند و مبتنی بر مبانی شیعی رشد کردند گفته شده است که چهار هزار نفر در حوزه‌ی امام صادق علیه السلام شاگردی کردند.
البته برجسته‌ترین آنها شاگردان مکتب خود آن حضرت هستند که در چارچوب مکتب تشیع رشد یافتند.
*امتیازات جریان فکری و مکتب امام صادق علیه السلام چه چیزهایی است؟
مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 16 خرداد 1400 - 11:13
حجت‌الاسلام ترخان با اشاره به روش تبلیغی امام صادق (ع) اظهار کرد: آن حضرت بر پایه عمل خود جامعه را دعوت به معارف دین می‌کرد.
خلاصه خبر
حجت‌الاسلام قاسم ترخان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به پرسشی پیرامون سیره تبلیغی امام صادق (ع) اظهار کرد: در این مورد باید مفهوم‌شناسی داشته باشیم به این معنا که تبلیغ یعنی چه؟
در تبلیغ رساندن پیام است که اهمیت دارد؛ پس از مقدماتی که به آن اشاره شد به سیره تبلیغی امام صادق (ع) می‌رسیم که درباره تمامی مؤلفه‌های یاد شده می‌توان نظر امام را جویا شد و پیگیری کرد.
طبیعتاً الگو قرار دادن آن حضرت تأثیر بسزایی در امر تبلیغ دین دارد.
این موارد را در بیانات و سیره امام صادق (ع) می‌توان یافت.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: «مفضل بن عمر» از شاگردان و اصحاب امام صادق (ع) بود، روزی در خیابان دو نفر را مشاهده کرد بر سر موضوع ارث با یکدیگر دچار اختلاف شده بودند، مفضل این دو را به منزل خود دعوت کرد و پس از حل مشکل آنها و فیصله دادن دعوا با پرداخت ۴۰۰ درهم از جیب خود گفت: این درهم‌ها برای من نیست بلکه از آن امام صادق (ع) است که این مبلغ را نزد من گذاشته است تا با آن مشکلات شیعیان را حل کنم؛ این رویکرد امام در واقع همان اقدام عملی است.
این سیره امام صادق (ع) است، برای مثال در برخورد با ابومسلم، ابوسلمه خلال و بسیاری از موارد دیگر حضرت متوجه شدندکه آنان به دنبال مطامع سیاسی خود هستند و لذا حضرت در زمین این افراد بازی نکردند؛ یک مبلغ نیز باید چنین باشد و با شناخت موقعیت و زمان و مکان سخن بگوید، از سوی دیگر توجه به تبلیغ آشکار و پنهان نیز اهمیت دارد.
در دوران زندگی آن امام همام ابوبصیر از یاران نزدیک امام صادق (ع) می‌گفت: مرا همسایه‌ای بود که مرتکب کارهای ناشایست متعدد می‌شد به درخواست خودش حال وی را برای امام بازگو کردم.
توجه به مخاطبان جوان از جمله مسائلی بود که حضرت به آن توجه داشت؛ همچنین توجه به ظرفیت روحی افراد در انتقال یک پیام، امام صادق (ع) فرمود: کسانی که ایمان کامل‌تری دارند نباید از دیگران بیشتر از ظرفیتشان انتظاری داشته باشند.
این عناصر تک تک باید مورد توجه قرار بگیرند تا پیام به درستی منتقل شود، همه این موارد در سیره امام صادق (ع) قابل مشاهده است.
مشرق | فرهنگی و هنری | شنبه، 15 خرداد 1400 - 21:51
در دوران امامت امام صادق (ع) تحول فراوانی در حرکت شیعه به وجود آمد.
خلاصه خبر
به گزارش مشرق، حجت الاسلام سید مهدی واعظ موسوی، کارشناس مذهبی و خانواده در درباره جامعه دوران امام صادق (ع) گفت: مهمترین ویژگی امام صادق (ع) این بود که موفق شدند به تدوین و تبیین معارف اصیل اسلامی در شیعه بپردازند.
تا زمان امامت ایشان برای سایر ائمه امکان پرداخت به تدوین معارف در فقه شیغه فراهم نشده بود.
در زمان امام صادق (ع) به دلیل سقوط بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس فرصتی پیش آمد که در پهنه گسترده‌ای معارف اصیل اسلامی ناب شیعی تدوین و تبیین شود.
جذب این جریانات نمی شود و هوشیار است و این نشان دهنده استفاده جوان از معارف الهی است.