به منظرگاه مدیریتی امام محمد باقر سلام الله علیه خوش آمدید.
پرسش :
منابع تاريخی چگونه از جايگاه رفيع علمی امام باقر(ع) ياد می كنند؟
پاسخ اجمالی:
موقعیت علمی امام باقر(ع) به عنوان نماینده علوم اهل بیت، بسیاری را وا‌داشت تا از محضر او بهره گرفته و حل اشکالات علمی خود را از او بطلبند. لذا این شهرت علاوه بر حجاز در عراق و خراسان نیز فراگیر شده بود. گستردگی روایات امام باقر(ع) در زمینه های فقه، اعتقادات و ... سبب شد تا محدثان اهل سنت مانند «ابوحنيفه» از ايشان نقل حدیث نمایند. از سویی در میان ائمه(ع) پس از امام علي(ع)، سند بخش عمده ای از روایات به امام باقر(ع) و صادق(ع) بر می گردد؛ زیرا این دو امام بیش از امامان دیگر فرصت نشر علوم آل محمد(ص) را پیدا کردند.
امام محمد باقر(ع) در طول حیات پرثمر خود دستاوردهای متعدد علمی را برای جامعه شیعیان به یادگار گذاشت که هرکدام تاثیر به سزایی در ادوار آتی جهان تشیع داشتند.
به گزارش مشرق، امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعیان، به سبب ایجاد شرایط و فرصت مناسب در جامعه آن زمان اقدام به نشر علم و دانش در جامعه اسلامی کرد، این فعالیت‌ها به اندازه‌ای بود که دانشمندان مختلفی در سایه سار آموزش‌های آن حضرت تربیت شدند. در واقع آن امام همام از فرصت به دست آمده استفاده کرد تا بتواند جامعه را به سمت و سوی روشنگری سوق دهد.
برگزاری جلسات متعدد درس و بحث و اشراف آن حضرت به عرصه‌های مختلف علمی به اندازه‌ای بود که به «باقرالعلوم» مشهور شده بود و بسیاری برای عرض ارادت و طرح سوالات خود نزد آن حضرت می‌رسیدند.
امام باقر(ع) در دوره ای امامت خویش را آغاز کرد که جامعه ی اسلامی در وضع فرهنگی نابه سامانی به سر می برد و عرصه ی فرهنگی جامعه، گرفتار چالش های عمیق عقیدتی و درگیری های مختلف فقهی میان فرق اسلامی شده بود. فروکش کردن تنش های سیاسی پس از واقعه ی عاشورای سال61 هجری، همچنین شکست برخی احزاب سیاسی مانند «عبدالله بن زبیر» سبب یک پارچگی حاکمیت بنی امیه شده بود، ناگزیر بسیاری از دانشمندان از صحنه ی سیاسی دور شده بودند و حرکت گسترده ای در زمینه های مختلف علمی با بحث و بررسی درباره ی مسایل گوناگون آغاز شده بود. این روی کرد گسترده به مسایل فقهی و بحث و تبادل نظرهای علمی در این برهه و پیدایش مکتب ها و سبک های مختلف علمی پس از مدت ها رکود، رونق فراوانی به بازار علم بخشید. به واقع، نقش درخشان امام در این دوره در روشن سازی افکار عمومی دانشمندان اسلامی و به ویژه خردورزان شیعه، بسیار دارای اهمیت و برتری است.
حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام پنجمین امام شیعیان است که در سال ۵۷ هجری قمری در مدینه متولد شد.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، نام مبارک امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، بدین جهت که دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت. القاب دیگری مانند شاکر و صابر و هادی نیز برای آن حضرت ذکر کرده‌اند که هر یک باز گوینده صفتی از صفات آن امام بزرگوار بوده است.
تسنیم | فرهنگی و هنری | دوشنبه، 03 بهمن 1401 - 15:58
طبق روایتی از امام باقر علیه السلام، ثواب گامی که برای پیوند دوباره خویشاوندی اقدام می کند، در کنار ثواب مجاهدان راه خدا قرار گرفته است.
خلاصه خبر
(مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج9، ص107) یا امام باقر علیه‌السلام در روایتی فرمود در کتاب علی علیه‌السلام آمده است «ثَلاثُ خِصالٍ لا یمُوتُ صاحِبُهُنَّ ابَداً حَتَّی یری وَبالَهُنَّ، الْبَغْی وَ قَطیعَةُ الرَّحِمِ وَ الَیمینُ الْکاذِبَةُ»؛ یعنی سه خصلت است که صاحبانش نمی‌میرند مگر اینکه مکافات عمل خود را ببینند و آن سه عبارتند از: ظلم، قطع رحم و قسم دروغ.
متأسفانه گاهی در خانواده‌ها شاهد قطع پیوند خویشاوندی به بهانه‌های مختلف هستیم؛ هرچند گریزی از اختلاف بین قوم و خویش نیست، اما رضایت خداوند ایجاب می‌کند با رفتاری مصلحانه و عاقلانه اختلافات را از میان برداشت و با پا گذاشتن بر روی غرور و نفسانیات در صلح و آشتی پیشقدم شد که امام باقر علیه‌السلام طی روایتی درباره اهمیت احیای صله رحم فرمود «مَا مِنْ خُطْوَةٍ اَحَبُّ [إلَى] اللّه ِ مِنْ خُطْوَتَینِ: خُطْوَةٌ تَشُدُّ صَفّاً فى سَبیلِ اللّه وَ خُطْوَةٌ إلِى ذى رَحِمٍ قاطِعٍ...» یعنی دو گام است که محبوب‌تر از آن نزد خدا نیست: 1.
مهر | دین و اندیشه | دوشنبه، 03 بهمن 1401 - 09:12
حجت الاسلام رزاقی گفت: امام باقر علیه السلام از شاد کردن دیگران خشنود می‌شد و گاه اطرافیان را به شوخی‌های ستوده و در حدّ اعتدال - که موجب سرور و خوشحالی افراد می‌شود - تشویق می‌کرد.
خلاصه خبر
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه - نگار احدپور اقبلاغ:امروز اول رجب سالروز میلاد با سعادت حضرت باقرالعلوم علیه السلام است.امام محمد باقر (ع)، معروف به باقرالعلوم (ع)، در یکم ماه رجب سال ۵۷ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمد.
امام محمد باقر (ع) فرزند بزرگوار امام سجاد (ع) طبق منابع تاریخی در واقعه کربلا حضور داشتند ولی خردسال بودند.
ایشان جنبشی علمی پدید آورد که در دوره امامت فرزندش امام صادق (ع) به اوج خود رسید.
وی افزود: دومین ویژگی خاص حضرت، تعیین لقب خاص باقر توسط رسول اللّه پنجاه سال پیش ازتولد برای ایشان است، طبق روایات حضرت در دیداری با جابربن عبدااله انصاری فرمودند (اِسْمُهُ اِسْمِی وَ شمائِلُهُ شَمائِلی، یَبْقَرُ الْعِلْمَ بَقرا).
رزاقی با اشاره به نسب آن امام بزرگوار خاطرنشان کرد: سومین ویژگی امام باقر علیه السلام که وی را متمایز از سایر ائمه می‌کند این است آن حضرت، چه از نسب پدری و چه از نسب مادری، علوی و هاشمی است چرا که پدر بزرگوارشان امام سجاد فرزند امام حسین علیه السلام و مادرش فاطمه دختر امام حسن علیه السلام است.
بنابراین او اولین امام شیعه، از نسل هر دو نوه پیامبر امام حسن و حسین علیهم السلام است که کاملاً علوی است.
وی افزود: چهارمین ویژگی امام باقر علیه السلام حضور در واقعه عاشورا و شهادت سیدالشهدا (ع) و یاران و اصحاب حضرت (ع) و نیز اسارت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بودند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) در ادامه با بیان اینکه سیره اخلاقی حضرت امام باقر (ع) را در دو بعد فردی و اجتماعی می‌توان بررسی کرد، گفت: از ویژگی‌های بارز و فضائل اخلاقی امام باقر علیه السلام عبودیت و بندگی بود، برطبق روایات نقل شده، امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «پدرم، امام محمد باقرعلیه السلام همواره مشغول ذکر خدا بود.
وی افزود: یکی از خدمتکاران امام (ع)، می‌گوید «با حضرت برای انجام مناسک حج بار سفر بستم.
اگر ممکن است کمی آهسته تر گریه کنید، امام فرمود: وای بر تو.
زندگی فردی امام علیه السلام به دور از زیور و زینت دنیایی بود.
فرمود: ای جابر!
تواضع و حلم امام
وی بیان کرد: امام باقرعلیه السلام در حلم و تواضع نیز همچون علم و دانش، زبانزد بودند.
براساس روایات روزی شخصی نصرانی رو به امام کرد و با وقاحت تمام گفت: «انت بقر» ولی امام علیه السلام با کمال آرامش فرمود: «لا انا باقر؛ نه، من باقر هستم».
امام علیه السلام فرمود: «ان کنت صدقت غفر الله لها وان کنت کذبت غفر الله لک؛ اگر تو راست می‌گویی خداوند او را ببخشد و اگر دروغ می‌گویی خداوند تو را ببخشد».
آن نصرانی وقتی چنین برخوردی را از امام دید از رفتار خود پشیمان شده و مسلمان شد.
امام علیه السلام همیشه موهای سر و صورت ایشان را اصلاح می‌کرد و اصحاب، امام را همواره با موهایی مرتّب و پیراسته می‌دیدند.
معطر بودن نیز توسط امام سفارش شده است.
وی افزود: یکی از نکات ارزنده و جالب توجّه زندگانی امام باقرعلیه السلام در این راستا، اهتمام امام در جلب محبّت افراد خانواده و فراهم آوردن لوازم تحکیم خانواده است.«حسن زَیّات بصری» به همراه یکی از دوستانش به حضور امام شرف یاب می‌شود تا برای پرسش‌های خود پاسخی از امام دریافت کند.
امام به او فرمود: «ای برادر بصری.
وی افزوذ: یکی از فرزندان حضرت، بیمار بود و وضع وخیمی داشت و امام از این موضوع بسیار ناراحت بود.
امام از درگذشت او بسیار متأثّر شد.
سیره اخلاقی امام باقر (ع) در بعد اجتماعی
اوضاع سیاسی و اجتماعی شیعیان در دوران امام باقر (ع)
وی در بخش دیگری از این گفت و گو در خصوص اوضاع اجتماعی دوران امام باقرع) عنوان کرد: دوران امامت آن حضرت مصادف با اواخر حکومت امویان و ادامه فشارهای خلفای ستمگر بنی امیه مانند ولید بن عبد الملک، سلیمان بن عبد الملک، عمر بن عبد العزیز،، یزید بن عبد الملک و هشام بن عبد الملک بود که تاریخ، برخورد جنایتکارانه آنها را با اهل بیت پیامبر (ص) و شیعیان ضبط نموده است.
به زعم آنها، مردم عراق شیفته محمّد بن علیّ (علیهما السلام) بودند و او را امام می‌دانستند و از تماس‌ها ممانعت می‌کردند.
مهر | دین و اندیشه، دین و اندیشه، استان‌ها | دوشنبه، 03 بهمن 1401 - 11:55
قم-امام محمدباقر (ع) در علم، زهد و اخلاق با فضیلت ترین فرد عصر خود بود و مکتب تشییع در زمان آن حضرت، فرهنگ خود در ابعاد مختلف از جمله فقه، تفسیر، کلام و اخلاق را تدوین و پایه ریزی کرد.
خلاصه خبر
پدر امام محمد باقر (ع)، امام زین العالدین (ع) و مادر ایشان فاطمه دختر امام حسن (ع) است و بنابراین امام باقر (ع) از سلاله پدر و مادری هاشمی علوی و فاطمی به شمار می‌آید.
مشهورترین لقب آن حضرت؛ باقر است که پیامبر اکرم (ص) به واسطه جابربن عبداللّه انصاری، آن حضرت را به این عنوان ملقب کرد و به ایشان سلام رساند.
آن حضرت در واقعه کربلا حضور داشته و ۴ ساله بودند و امام محمد باقر (ع) پس از شهادت امام سجاد (ع) در سال ۹۵ هجری قمری به امامت رسید و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به مدت ۱۹ سال پیشوای شیعیان بودند.
امام باقر (ع) توانست در عصر خود جنبش علمی در جامعه اسلامی ایجاد کنند و این جریان در دوران امام صادق (ع) به نقطه اوج خود رسید.
اوج ظهور مسلک‌های فقهی و انحرافی در زمان امام باقر (ع)
در دوران حیات امام محمد باقر (ع) ظهور مسلک‌های فقهی و انحرافی اوج گرفت و هر یک برای ترویج عقاید خود در جامعه تلاش می‌کردند که در این راستا امام محمدباقر (ع) با بیان عقاید اهل بیت عصمت و طهارت، با این مکاتب انحرافی و حتی فرق اسلامی مرزبندی می‌کرد و در این مسیر از جمله فعالیت‌های فرهنگی ایشان، انجام مناظرات با افراد مختلف از جمله مناظره با اسقف مسیحیان، مناظره با حسن بصری، مناظره با هشام بن عبدالملک، مناظره با محمد بن منکدر، مناظره با نافع بن ازرق، مناظره با عبدالله بن معمر لیثی، مناظره با قتاده بن دعامه بوده است.
امام باقر (ع) در کنار امام سجاد (ع) پیام رسان واقعه کربلا بودند
پویایی و بالندگی امروز اسلام مرهون تلاش‌های علمی امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) است
مبارزه امام باقر (ع) با دستگاه ستمگر اموی
مهر | دین و اندیشه، استان‌ها | دوشنبه، 03 بهمن 1401 - 12:45
همزمان با آغاز ماه رجب و سالروز ولادت امام محمد باقر(ع)، حرم رضوی غرق سرور است و زائران امام هشتم(ع) در ویژه‌برنامه هایی که آستان قدس به مناسبت این ایام خجسته تدارک دیده شرکت می کنند.
خلاصه خبر
برنامه محوری این شب، مراسم باشکوهی بود که در رواق امام خمینی (ره) برگزار شد و با قرائت زیارت امین الله، مدیحه‌سرایی ذاکران اهل بیت (ع)، حاج صادق آهنگران، رضا قانع و مهدی سروری همراه بود.
در این مراسم همچنین سید روح‌الله موید شاعر آئینی اهل بیت (ع) ابیاتی را در وصف حضرت امام محمد باقر (ع) برای حاضران قرائت کرد.
در پایان این مراسم، زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی رضوی با قرائت زیارت‌نامه امام محمد باقر (ع) به ساحت مقدس این امام بزرگوار عرض ارادت کردند.
برنامه‌های حرم مطهر رضوی به مناسبت این ایام، امروز همزمان با سالروز ولادت امام باقر (ع) و نخستین روز ماه رجب نیز ادامه یافت.
