با سلام
بخش خانواده در اسلام به مسائل خانواده در اسلام می پردازد. به بخش خانواده در اسلام خوش آمدید.
تسنیم | سیاسی | دوشنبه، 06 مرداد 1404 - 15:30
معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر اینکه باید برای زندگی بانشاط و مؤثر سالمندان و بازنشستگان در جامعه برنامه ریزی شود چراکه کشور به تجارب 30 ساله آنان نیاز دارد گفت: باید یاد بگیریم با سالمندان چگونه برخورد کنیم.
خلاصه خبر
معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه باید راهبرد عزت، منزلت و کرامت را در برخورد با سالمندان در جامعه دنبال کنیم، تصریح کرد: رسالت همه ما تکریم سالمندان مجرب و مکرم و همچنین بهره‌گیری مطلوب از تجارب ارزشمند آنان است.
وی ادامه داد: راهبرد ما در برخورد با سالمندان حفظ عزت، منزلت و کرامت است و نباید سالمندان برای تأمین حداقل‌های مورد نیاز خود با بحران روبرو شوند و سازوکار دقیق دنبال کنیم که زمانی یک فرد به مرز بازنشستگی رسید نگران هزینه‌های خود نباشد.
معاون اول رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ارائه خدمات به بازنشستگان یک فرض و الزام است اما باید دید به چه صورت می‌توانیم از سرمایه و تجربه ارزشمند بازنشستگان و سالمندان در بخش‌های مختلف استفاده کنیم و سازوکار نحوه بهره‌گیری از این سرمایه معنوی و ارزشی تعبیه شود و باید نخبگان و صاحبنظران چاره‌اندیشی کنند که جوانان چگونه با سالمندان رفتار کنند.
معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت ارائه خدمات جدی به سالمندان و همچنین حفظ عزت آنان در سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف ادامه داد: باید از هر سازوکاری که با فرهنگ ایرانی در راستای بهبود وضعیت زندگی سالمندان وجود دارد استفاده کنیم و ارائه خدمات در خانواده‌ها به سالمندان داوطلبانه باشد و طبق فرهنگ ایرانی خانواده و سالمند تحت هر شرایطی محترم است و دولت باید ابزار این خدمت را فراهم کند.
همچنین در این جلسه تفاهمنامه طرح سلامت اجتماعی محله محور (سلام) بین وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و آموزش و پرورش امضا‌ء شد و در ادامه آیین‌نامه اجرایی ساماندهی امور سالمندان به تصویب رسید.
از نگاه اسلام رعایت حقوق خویشان و نیکی به آنها به ویژه پدر و مادر، از راه های رسیدن به قرب الهی است. یکی از مشکلاتی که امروزه با آن درگیر هستیم، رفتارهای ناشایست برخی از خانواده هاست. برخی فرزندان با والدین خود رفتاری شایسته ندارند و پاره ای از والدین نیز نسبت به تربیت فرزندان خود کوتاهی می کنند. بعضی از همسران حقوق متقابل را نادیده می گیرند و مشکلاتی را بر جامعه تحمیل می کنند. بازخوانی و تأملی ژرف در رساله حقوق امام سجاد(ع)، می تواند تا حدود زیادی گره های موجود را بگشاید و از مشکلات جامعه بکاهد.
مقدمه
از نگاه اسلام رعایت حقوق خویشان و نیکی به آنها به ویژه پدر و مادر، از راه های رسیدن به قرب الهی است.[۱] امام حسین(ع) فرموده است: «اِبدَأ بِمَن تَعُولُ: اُمَّکَ، اَباکَ، اُختَکَ، اَخاکَ، ثُمَّ اَدنَاکَ فَاَدنَاکَ؛[۲] [در رعایت حقوق خویشاوندی] از خانواده خود آغاز کن: نخست به مادرت، پدرت، خواهرت، برادرت؛ سپس با رعایت مراتب نزدیکان، هر یک به تو نزدیک ترند». حقوق خانواده که بخشی از حق الناس به شمار می رود، به دو قسم مالی و آبرویی تقسیم می شود. در حقوق مادی، شخص باید به اموال دیگران احترام بگذارد و بدون اذن در آنها تصرف نکند. در حقوق آبرویی، شخص نباید کاری کند که موجب هتک حرمت والدین، همسر، فرزندان و یا دیگران شود. امام باقر(ع) فرموده است: «در معراج پیامبر اکرم(ص) از خداوند سؤال کرد: پروردگارا! منزلت مؤمن در نزد تو چگونه است؟ خداوند فرمود: یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَهَانَ لِی وَلِیّاً فَقَدْ بَارَزَنِی بِالْمُحَارَبَةِ وَ أَنَا أَسْرَعُ شَیْءٍ إِلَی نُصْرَةِ أَوْلِیَائِی؛[۳] هر که به دوستی از من اهانت کند، آشکارا به جنگ من آمده و من به یاری دوستانم، از هر چیز شتابان ترم». این روایت، درباره به اهانت به مؤمن و بردن آبروی اوست. اگر مصداق مؤمن پدر، مادر، همسر، یا فرزند انسان باشد، گناهش بزرگ تر خواهد بود.
تسنیم | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 26 تیر 1404 - 16:12
حجت الاسلام والمسلمین مهاجرانی با اشاره به روش های جذب مخاطب کودک به ادبیات دینی، از طنز و به کار بردن ضرب المثل به عنوان راهکاری برای این منظور یاد کرد.
خلاصه خبر
این نویسنده همچنین به استفاده از ظرفیت‌های ضرب‌المثل در کتاب "عسل مثل یه قصه" اشاره کرد و ادامه داد: این ضرب‌المثل‌ها به عنوان ابزارهایی برای انتقال حکمتهای عمیق و آموزنده در داستان‌ها به کار می‌روند.
وی در ادامه به طراحی کمیک و طنز در داستان‌های خود اشاره کرد و گفت: طنز به داستان‌ها جذابیت بیشتری می‌بخشد و می‌تواند پیام‌های عمیق را به شیوه‌ای شیرین و دلنشین منتقل کند.
حجت الاسلام والمسلمین مهاجرانی همچنین به موفقیت کتاب خود اشاره کرد و گفت: ترکیب داستان‌های جذاب، استفاده از ضرب‌المثل‌ها، طنز و تصویرگری زیبا همگی عواملی هستند که باعث استقبال از آثار من شده‌اند.
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 26 تیر 1404 - 09:23
شناخت صحیح نسبت به واجبات و مستحبات و شیوه اولویت‌بندی آنها، برای دستیابی به یک زندگی متعادل و رضایت‌بخش از منظر دین ضروری است.
خلاصه خبر
این احکام به دو دسته کلی واجبات و مستحبات تقسیم می‌شوند که هر یک جایگاه و نقش خاص خود را در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان ایفا می‌کنند.
نمونه‌هایی از واجبات عبارتند از: نمازهای یومیه، روزه ماه رمضان، پرداخت خمس و زکات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، صله رحم و...
مستحبات، اعمالی هستند که انجام آنها ثواب و پاداش الهی دارد، اما ترک آنها گناه محسوب نمی‌شود.
مستحبات در واقع، اعمالی هستند که به منظور کسب فضائل بیشتر، تقرب فزون‌تر به خداوند و تکمیل سعادت انسان تشریع شده‌اند.
آنها جنبه کمال‌بخشی و زیبایی‌بخشی به زندگی دینی دارند و مانند تزئیناتی بر ستون‌های واجبات هستند.
مهمترین نکته در نسبت بین واجبات و مستحبات، اولویت قطعی و همیشگی واجبات است.
در سبک زندگی اسلامی، هیچ مستحبی نمی‌تواند جای یک واجب را بگیرد و هیچ مستحبی نمی‌تواند مجوز ترک یک واجب باشد.
مثلاً، اگر وقت نماز واجب فرارسیده باشد، مشغول شدن به یک دعای مستحبی طولانی، عملی نادرست است.
کسی که به جای انجام واجبات، صرفاً به مستحبات می‌پردازد، مانند کسی است که به تزئین خانه مشغول است، در حالی که ستون‌های اصلی خانه در حال فروریختن است.
با توجه به اصل اولویت واجبات، شیوه سنجش اولویت‌ها به شرح زیر است: قبل از هر چیز، فرد باید اطمینان حاصل کند که تمامی واجبات شرعی خود را به نحو احسن انجام داده است.
این شامل نماز، روزه، خمس، زکات، ادای حقوق مردم (مانند پرداخت بدهی‌ها و رعایت حقوق همسایگان) و سایر واجبات فردی و اجتماعی می‌شود.تمرکز اصلی باید بر ادای حقوق‌الله و حقوق‌الناس باشد.
پس از اطمینان کامل از انجام واجبات و رعایت اولویت‌ها در صورت تزاحم آنها، فرد می‌تواند به انجام مستحبات بپردازد.
در انتخاب مستحبات نیز می‌توان اولویت‌هایی را در نظر گرفت:
«خانواده» از ابتدای تاریخ تاکنون به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است. دین اسلام به عنوان مکتبی انسان‌ساز، بیشترین توجه را به والایی خانواده دارد؛ از این رو، این نهاد مقدس را کانون تربیت می‌شمرد. نیک‌بختی و بدبختی جامعه انسانی را نیز به صلاح و فساد این بنا وابسته می‌داند و هدف از تشکیل خانواده را تأمین نیازهای عاطفی و معنوی انسان از جمله دستیابی به آرامش برمی‌شمارد.
جایگاه و کارکرد خانه در قرآن
واژه «بیت» به معنای خانه، ۷۱ بار با مشتقات آن در صیغه های بیت و جمع آن بیوت در قرآن کریم آمده است. این کلمات در دوازده مورد با مصداق بیت الله (خانه خدا)، یعنی کعبه، دو مورد برای بیت عتیق، دو مورد بیت معمور و باقی به معنای خانه، همان محیط مخصوص زندگی خانواده آمده است.
با نظر به پرداختن آیات متعددی در قرآن به کلمه بیت، چنین بدست می آید که این مکان مسقف محدود که محل اجتماع و زیست جمعی بشر و اولین محیط رشد و پرورش است، مورد عنایت حق بوده و بر حسب کارایی و جایگاهش در حیات انسانی، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در اینجا به بعضی از این موارد اشاره می شود:
محل سکون و آرامش:
اولین کارکرد خانه، تأمین آرامش جسم و تسکین جان اعضای آن است که البته مرهون امنیت همه جانبه ی این محیط برای اعضاست. فضای محدود و امن خانه، حریمی برای ابراز احساسات، بیان اسرار، ارضای غرایز و تأمین نیازهای جسمی و روحی انسان است. این سکونت و امنیت را خداوند به خود نسبت می دهد و می فرماید: «وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا ...»[۱]؛ خداوند از خانه های شما محل سکونت و آرامش برایتان قرار داد.
واژه «سکن» به معنای هر چیزی است که انسان به وسیله ی آن تسکین یابد.[۲] انسان علاوه بر نیاز به سکونت در خانه، به محلی برای تسکین آلام روحی، رهاشدن از برخی قیودات اجتماعی، استراحت به نحو دلخواه، خلوت کردن و راز و نیاز با خدا و محرمان نیاز دارد. اگر خانه تامین کننده این نیازها نباشد، مسکن نخواهد بود.
منبع : روزنامه قدس , نظافت، محمد جواد
نهج البلاغه را کتابی فروتر از کلام خدا و فراتر از سخن بشر گفته اند. کتابی که خاستگاه و سرچشمه فصاحت و بلاغت است، بلاغتی که در گفتار و در کتابی دیگر ظاهر نشده است.با آنکه در شرح این اثر عظیم و بی مانند فاضلان روزگار همه کوشش خود را به کار برده اند، اما هنوز هم جامعه اسلامی به معرفی و شناخت بیش از پیش آن نیاز دارد. از خلال خطبه ها و کلمات قصار نهج البلاغه به حکمتهای فراوانی می توان دست یافت، زیرا در سخنان حضرت رنگی از کلام پروردگار جاری است. مجموعه سخنان امام علی(ع) جولانگاه اندیشه و دیدگاه بصیرت است. کلماتی که گویی از کاروان خدایی جدا شده و با روح انسان آمیخته است.
حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد نظافت استاد حوزه و دانشگاه در سلسله نشستهای «نهج البلاغه و زندگی» در بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی در تشریح چند فراز از کلمات قصار حضرت علی (ع) مطالبی را بیان کرد که از نظر می گذرد:
سینه عاقل مخزن اسرار اوست
حضرت علی (ع) می فرمایند سینه عاقل مخزن اسرار اوست و این یعنی اینکه انسان در درونش اسراری دارد که مصلحت نیست دیگران از آن باخبر باشند. سِر آن چیزی که ضرر دارد که دیگران آن را بدانند و جایش در سینه انسان است و نباید انسان آن را به دیگران بگوید، اما انسانهای کم ظرفیت نمی توانند حافظ اسرار باشند.
مهارت های زندگی توانایی هایی برای رفتار انطباقی و مثبت هستندکه افراد را برای برخورد موثر با خواسته ها و چالش های زندگی روزمره قادر می سازد. مهارت های زندگی در لابه لای تعالیم الهی به ویژه در قرآن کریم و احادیث معصومین(ع) بیان شده است. پس از مطالعه متن نهج البلاغه به روش کتابخانه ای، متون موردنظر جمع آوری، انتخاب و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها بیانگر الگوی مهارت های زندگی در چارچوب بیانات امام علی(ع) و نهج البلاغه بود، این یافته ها شامل حقایق و راهبردهای بسیار زیبایی در مورد مهارت های زندگی، شاخص های ارتباط مطلوب با مردم، نحوه مدیریت خشم، ترس، راهبردهای کاهش حزن و اندوه، شناخت خود، همدلی و همیاری با مردم، خلاقیت، انتقادپذیری، تصمیم گیری و حل مساله بود که حضرت امیر(ع) با فصاحت و بلاغت تمام به این مسائل پرداخته اند. مهارت های زندگی در آموزه های اسلامی ریشه دارد و دستورات دینی بیشتر از این و به صورت کامل به مهارت های زندگی پرداخته است. مطالعات کاربردی نهج البلاغه و روانشناسی تلاشیبرای واکاری و استنباط مهارت های زندگی از دید تعالیم الهی و امام علی(ع) است که البته همت بیشتر عالمان دین و دانشمندان دیگر علوم اسلامی را می طلبد. این الگو بسیاری از الگوهای امروزه روان شناسی را برای زندگی پوشش می دهد. در نتیجه می توان از این الگوهای مهارت زندگی برای تبیین مسائل و مشکلات زندگی استفاده کرد.
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 25 تیر 1404 - 11:40
مدرسه تابستانه «فلسفه و زندگی؛ فلسفه چگونه بر زندگی ما مؤثر است؟» طی سه روز به همت خانه حکمت برگزار می‌شود.
خلاصه خبر
به گزارش خبرگزاری مهر، مدرسه تابستانه «فلسفه و زندگی؛ فلسفه چگونه بر زندگی ما مؤثر است؟» به همت خانه حکمت برگزار می‌شود.
بر پایه این گزارش: در این مدرسه تابستانه «امین کرباسی‌زاده»، «مسعود آلگونه»، «حمید نسّاج»، «امیرحسین امامی»، «امیراحسان کرباسی‌زاده»، «عماد طیّبی»، «ابوالحسن فیاض»، «محمدجواد صافیان»، «رسول رکنی‌زاده» و «شیدا نصیری» سخنرانی می‌کنند.
نویسنده: مهدی نیلی پور
اعتقاد و باور به امام زمان (ع) و معرفت و محبت ایشان از نظر فردی، خانوادگی و اجتماعی دارای تأثیرات مثبت فراوانی است که شناخت این آثار موجب افزایش دلبستگی و تشویق بیشتر در جهت تقویت مبانی ولائی انسان در محیط خانواده و روابط خانوادگی و تربیت فرزندان خواهد شد. برخی از فوائد مهدی محوری در خانواده عبارت است از:
1. وجود حامی معنوی
از سلسله نیازهای انسان، نیاز به معنویت و نورانیّت باطن است، در این راستا یکی از نیازهای آدمی، نیاز به حامی معنوی، پدر روحانی و ارتباط ملکوتی با انسانهای عرشی است.
خانواده های مهدی باور به زیباترین شکل ممکن می توانند از وجود مقدس و نازنین امام مهدی (ع) به عنوان پدر معنوی و حامی روحانی خود بهره مند شوند. حضرت علی (ع) در توصیف شخصیت امام می فرماید:
(فالإمام...الأبُ الشفیق مَفزَعُ العِبادَ فی الدَّواهی...) (1)
«امام پدری مهربان و پناهگاه بندگان در مصائب، سختی ها و گرفتاری هاست.»
حضرت صاحب (ع) در خطاب به شیخ مفید (رحمه الله) می فرمایند:
(إنّا غَیرُ مَهمَلین لِمُراعاتِکُم و لا ناسینَ لِذِکرکُم....) (2)
«ما در رسیدگی و سرپرستی شما، کوتاهی و اهمال نکرده ایم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم.»
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 05 تیر 1404 - 08:29
نگاه اسلامی، و در پرتو دانش روانشناسی معاصر، ترس نه در تعارض با محبت بلکه در تعامل با آن قرار دارد.
خلاصه خبر
در این میان، یکی از احساسات بنیادین و در عین حال دوگانه‌ساز، ترس است.
پیامبر اسلام، در سخنی کوتاه و بنیادین می‌فرمایند «جماع الخیر خشیة الله»؛ تمام نیکی‌ها در گرو ترس از خداوند است.
آنچه تعیین‌کننده مسیر اثرگذاری ترس در روابط انسانی است، نه صرفاً شدت آن، بلکه نوع مواجهه‌ی شناختی فرد با ترس است.
اما اگر فرد به ترس خود آگاه گردد، منشأ آن را شناسایی کند و درک دقیق‌تری از کارکردش بیابد، آن ترس می‌تواند بستری برای بازنگری، اصلاح رابطه، و حتی بازسازی معنای محبت باشد.
در زندگی خانوادگی، جلوه‌های بسیاری از ترس نهفته است.
زوجینی که می‌توانند از ترس‌هایشان سخن بگویند، بدون ترس از قضاوت، و در فضایی امن، سخاوتمندانه احساسات خود را با دیگری در میان بگذارند، زمینه‌ساز رشد رابطه‌ای معنادار می‌شوند.
ایشان عوامل ترس را به وسیله‌ای برای جذب تبدیل می‌کرد، و این دقیقاً همان نقطه عطف اخلاق نبوی است: ترکیب ترس با محبت، آگاهی با همدلی.
اگر اعضای جامعه و خانواده نتوانند ترس‌هایشان را در بزنگاه‌ها مدیریت کنند، پیروزی به پدیده‌ای نمایشی و گاه فرسوده تبدیل می‌شود.
از این منظر، حتی در کودک‌پروری نیز، ترس می‌تواند مبدأ شکل‌گیری محبت مؤثر باشد.
شهروندی که از اثرات خودمحوری و بی‌تفاوتی و یا آسیب‌های امنیتی و اجتماعی می‌هراسد، زمانی موفق خواهد بود که محبت خود را در قالب کنش‌های اجتماعی بروز دهد: کمک به نیازمندان، رعایت حقوق دیگران، گفت‌وگوی سازنده و صداقت در تعامل، همگی جلوه‌هایی از مهر در سایه ترس مسئولانه‌اند.
در پایان، می‌توان گفت که در نگاه اسلامی، و در پرتو دانش روانشناسی معاصر، ترس نه در تعارض با محبت بلکه در تعامل با آن قرار دارد.
در چنین فضایی، ترس نه سد محبت و آرامش، بلکه پاسدار و حافظ آن است.
و این همان درسی است که از متون دینی درباره نسبت ترس، امید، و موفقیت می‌توان آموخت؛ آن‌جا که ترس و محبت، به‌جای تعارض، در تعامل و هم‌افزایی قرار می‌گیرند؛ همچون دو بال برای پرواز انسان در مسیر کمال، که یکی مراقبت از ارزش‌ها را تضمین می‌کند و دیگری گرمی و استمرار پیوندها را.