علما و مراجع و محققین و پژوهشگران علوم اسلامی
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
زِينَةُ العِلمِ ، الإحْسانُ .
زيورِ دانش ، نيكوكارى است .
( بحار الأنوار : ۷۴/۴۱۸/۴۰ )
امام على عليه السلام :
أحَقُّ النّاسِ بالإحْسانِ ، مَن أحْسَنَ اللّه ُ إلَيهِ، و بَسَطَ بالقُدْرَةِ يَدَيهِ .
سزاوارترين مردم به نيكى كردن ، كسى است كه خداوند به او نيكى كرده و قدرت در اختيارش نهاده است .
(غرر الحكم : ۳۳۶۹ )
امام على عليه السلام :
الإحْسانُ ، غَريزَةُ الأخْيـارِ و الإساءَةُ ، غَريزَةُ الأشْرارِ .
نيكى كردن ، سرشت خوبان است و بدى كردن ، سرشت بدكاران .
(غرر الحكم : ۲۰۲۹ )
من شنیده ام دکتر سحابی در کتاب خلقت انسان و آیت الله مشکینی در کتاب تکامل انسان در قرآن نظراتی در این باره داده اند امّا متاسفانه اینجانب به این کتابها دسترسی نداشته و شدیدا با کمبود وقت برای ارایه این مطلب در یک کنفرانس روبرو هستم. لطفا مرا یاری کنند.
با سلام و سپاس از ارتباط¬تان با مركز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در دین اسلام عالمان دینی گناهان را بر اساس آنچه در قرآن کریم و نیز در روایات ذکر شده به دو گونه گناهان صغیره و گناهان کبیره تقسیم‌بندی نموده‌اند. گناهان کبیره همان‌طور که از معنای کلمه پیداست، گناهان بزرگ هستند و گناهان صغیره نیز به گناهان کوچک گفته می‌شود. برای تشخیص گناهان کبیره از گناهان صغیره معیارهایی در قرآن کریم، احادیث و روایات ذکر شده است. در این مقاله می‌خواهیم گناهان کبیره و صغیره و نیز تفاوت آنها را برای شما بیان کنیم؛ لذا اگر به‌دنبال کسب اطلاعات در این زمینه هستید، با ما همراه باشید.
گناه و اقسام آن
برای درک تفاوت‌های بین گناهان کبیره و صغیره، ضروری است که ابتدا به تعاریف دقیق هر یک از آنها پرداخته شود. «گناه در لغت به معنای جرم، نافرمانی، خطا، تقصیر و تبهکاری آمده است» (۱). در اصطلاح اخلاقی، «گناه به هر نوع کردار، گفتار یا فکری اطلاق می‌شود که بر خلاف فرمان‌های خداوند باشد و به همین دلیل به عنوان گناه شناخته می‌شود» (۲). در اصطلاح فقهی، «گناه به‌معنای مخالفت با اوامر و نواهی خداوند است» (۳). این تعریف‌ها روشن می‌سازند که گناه در هر حوزه‌ای از زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها تأثیرگذار است و برای شناخت آن، لازم است که مفاهیم دقیق و ظریف آن بررسی شوند.
در این مقاله سعی بر این داریم تا به موضوع اصول دین فروع دین بپردازیم، و به این سوالات پاسخ دهیم که اصول و فروع دین چیست؟ شامل چه مواردی هستند و هر کدام از موارد را به اختصار توضیح دهیم.
از آنجایی که به دین اسلام برنامه ای جامع و کامل برای زندگی سعادتمندانه انسانهاست، دانستن اصول اولیه آن بسیار مهم است؛ زیرا اسلام بالاترین دین و برنامه‌ای است که می‌تواند به طور جامع و کامل پاسخگویی رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خود و دیگر انسان ها، با محیط اطراف و زندگی فردی و اجتماعی باشد.
و از جمله آیین هایی است که برای تمام بخش‌های زندگی بشر، یک برنامه کامل دارد.
اسلام از اصطلاحات علم کلام و فقه است، در لغت به معنای صحت و عافیت و در اصطلاح به معنای قبول وحی و گفته‌های پیامبران است. در اصطلاح اخص به معنای پذیرش دین حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است. برخی حقیقت اسلام را اقرار لسانی و برخی برتر از آن دانسته و برای آن مراتبی قائل هستند. اسلام به منزله روح کلی همه شرایع و با همه آنان سازگار است. آموزه‌های اسلام، شامل عقاید، احکام و اخلاق است.
تسنیم | سیاسی | چهارشنبه، 15 اسفند 1403 - 22:12
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: حبیبی شخصیت ساز بود، هم خود باشخصیت بود، هم انسان های باشخصیت بسیاری را تربیت کرد.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، آیین بزرگداشت حسن حبیبی از کارگزاران باتجربه و فقید جمهوری اسلامی به همت دانشگاه تهران در سالروز تولد وی در باغ موزه نگارستان برگزار شد.
سرپرست دانشگاه تهران نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: خدمتی که دکتر حبیبی در احیای باغ نگارستان انجام داد قابل توجه است.
این باغ با قدمتی حدود دو قرن موطن و خاستگاه آموزش عالی است.
هم زمان هم معاون اول رئیس‌جمهور و هم رئیس فرهنگستان ادب فارسی بود، دانشمندان زیادی را در فرهنگستان جمع کرد.کتابخانه ملی و موزه امیرکبیر از اقدمات مهمی بود که توسط او کلید خورد.
حسن ابراهیم حبیبی متولد 15 اسفند سال 1315، 12 بهمن 1391 درگذشت.
وی دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و حقوق از دانشگاه سوربن فرانسه بود.
نخستین دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزیر ارشاد، وزیر علوم و آموزش عالی، وزیر دادگستری معاونت ریاست جمهوری از جمله مسئولیت‌های وی در دولت بود.
مجموعه روایاتی در مورد راهکارهای «کنترل گناه» و دوری از مفاسد فردی و اجتماعی است. در این اثر چهل روایت در مورد آثار گناه و یاد خدا و اطاعت او نقل شده که در زمینه پیشگیری از جرم و جنایت موثر است. در این روایات موضوعاتی مانند آثار یاد مرگ، اطاعت خداوند و خدامحوری، ناپایداری دنیا، احساس شخصیت، تقدم اندیشه بر عمل، تکامل عقل، آثار نماز و روزهداری، آثار ازدواج در دوران نوجوانی، جایگزینی حلال با حرام، انتخاب صحیح دوستان، پرهیز از غذای حرام، کنترل چشم و گناهان آن، دروغ نگفتن، ترک گناهان کوچک، محاسبه نفس و... بیان شده که از نظر گردآورنده مقدمه انجام گناهان را از بین میبرد.
مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 14 اسفند 1403 - 16:06
سالکی که با قدم معرفت به سوی خداوند می‌رود به غایت مقصود نمی‌رسد و در احدیت جمع مستهلک نمی‌شود و رب مطلق خود را مشاهده نمی‌کند، مگر آن‌که گام به گام از خلق به سوی حق سیر کند.
خلاصه خبر
بعد امام رضا (ع) از پدر بزرگوارش نقل کرده است که فرمود که امام باقر فرموده در خواندن این دعا کوشش و دقت کنید و دوست داشته که بگوید اسم اعظم الهی در این دعا است؛ پس در خواندن آن با دقت بکوشید.
در ادامه قسمت دوم شرح دعای سحر حضرت امام خمینی به نقل از ترجمه فارسی این کتاب تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود:
اللهم انّی اسئلک ببهائک کلّه...
و همچنین است سایر فقرات دعا.
بدان، سالکی که با قدم معرفت به سوی خداوند می‌رود به غایت مقصود نمی‌رسد و در احدیت جمع مستهلک نمی‌شود و رب مطلق خود را مشاهده نمی‌کند، مگر آن‌که گام به گام و به تدریج در منازل و مراحل و مدارج و معارج [گوناگون] از خلق به سوی حق مقید سیر کند و اندک اندک قیود را برطرف کرده از عالمی به عالم دیگر و از منزلی به منزل بعد منتقل شود تا سرانجام به حق مطلق برسد؛ چنان‌که خداوند برای روشن ساختن طریقه و مسیر شیخ الانبیا و المرسلین [حضرت ابراهیم]، علیه و علیهم الصلوة والسلام، در کتاب خود این گونه فرموده است: «فلمّا جنّ علیه اللیل رأی کوکبا قال هذا ربّی؛ پس چون شب نمودار شد، ستاره‌ای درخشان دید و گفت: این پروردگار من است» … تا آن‌جا که فرمود: «وجّهت وجهی للذی فطر السموات والارض حنیفا وما أنا من المشرکین؛ من با ایمان خالص رو به سوی خدایی آوردم که آفریننده آسمان‌ها و زمین است و من هرگز با عقیده جاهلانه مشرکان موافق نخواهم بود».
پس، از [تعلق به] هر گونه اسم و رسم و تعین و علامتی رهایی یافت و رحل اقامت بر درگاه رب مطلق افکند.
منظور از جمادی همان ظلومیّتی است که طبق بعض احتمالات، خداوند در آیه شریفه بدان اشاره فرموده است: «إنّه کان ظلوما جهولا؛ به درستی که انسان بسیار ستمگر و نادان است».
و این همان مقام هیمان است که بنابر بعضی احتمالات این کلام خداوند تعالی به آن اشاره می‌کند: «ن.
آن وقت، دعا از زبان حال سالک بر زبان قال و از باطن او بر گفتارش جاری می‌شود و می‌گوید: «اسئلک من بهائک بأبهاه» الی آخر.
وکلّ شرفک شریف؛ همه زیبایی تو زیباست و همه شرف تو شریف است»؛ زیرا در این مقام هیچ اشرفیتی در میان نیست و تمامی این صفات امواج دریای وجود پروردگار و انوار نور ذات او هستند و همه آنها با کل و کل با ذات متحدند.
آنچه گفتیم در زمانی است که نظر به تجلیات صفاتی و اسمائی باشد، ولی اگر تجلیات خلقی و مظاهر حسنای فعلی مد نظر باشد، دیگر عروج به مقام مشیت مطلق که همه تعینات فعلی در آن مستهلک است ممکن نخواهد بود، مگر بعد از بالا رفتن تدریجی در مراتب تعینات؛ یعنی سالک ابتدا باید از عالم طبیعت به عالم مثال و ملکوت عروج کند (در حالی که مراتب این عالم را درجه درجه طی می‌کند) و سپس، از عالم ملکوت با رعایت مراتب آن به عالم ارواح مقدس، و از عالم ارواح مقدس به مقام مشیت که همه موجودات خاص و تعینات فعلی در آن مستهلک‌اند بالا رود، و این است مقام تدلّی در آیه شریفه «دنی فتدلّی».
پس آن‌که به ذات خود متدلّی است حیثیتی جز تدلّی و فرو آویختن ندارد، نه اینکه ذاتی باشد که تدلی بر آن عارض شود.
و این همان عروه الوثقی و ریسمان متصل‌کننده آسمان الوهیت و زمین‌های مخلوقیت است که در دعای ندبه نیز آمده: «أین باب الله الذی منه یؤتی، أین وجه الله الذی یتوجه الیه الاولیاء، أین السبب المتصل بین الارض والسما؛ کجاست آن درب خدا که از آن به سوی خدا روند؟
کجاست آن آینه خدا که اولیا به آن توجه کنند؟
اسلام، آخرین دین از ادیان توحیدی و ابراهیمی است. پیام‌آور این دین حضرت محمد(ص) است که از طریق وحی از جانب خدا قرآن را برای بشریت آورده است. شروع دعوت به اسلام در سال ۶۱۰ میلادی در مکه، واقع در شبه جزیره عربستان بود. توسعه روزافزون اسلام پس از هجرت پیامبر اسلام به شهر مدینه آغاز شد. از نظر مسلمانان، حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر الهی و اسلام آخرین دین است.
قرآن و سنت پیامبر اسلام(ص) و ائمه، اصلی‌ترین منبع برای شناخت باورها و اعمال دینی اسلام هستند. به اعتقاد مسلمانان در قرآن هیچ‌گونه باطل و اشتباهی راه ندارد و از زمان نزول تاکنون بدون تحریف باقی مانده است. سنت نیز شامل گفتار و رفتار پیامبر و ائمه(ع) است که به‌صورت مکتوب نسل‌به‌نسل منتقل شده است.
مهم‌ترین ارکان اعتقادی اسلام توحید، نبوت پیامبر اسلام (ص) [یادداشت ۱] و معاد هستند. دستورات عملی اسلام به سه دسته عبادات، اخلاق و احکام مدنی و اجتماعی تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین اعمال عبادی در اسلام نماز، روزه، خمس، زکات، حج و جهاد هستند. بخش زیاد از منابع اسلامی به معرفی اخلاق پسندیده و ناپسند و راه‌های عملی رسیدن به کمالات اخلاقی اختصاص دارد. توصیه به رعایت حقوق دیگران و دستوراتی برای تنظیم روابط اجتماعی و خانوادگی از جمله تعالیم اخلاقی اسلام است. اسلام برای بسیاری از امور زندگی روزمره نیز دستوراتی دارد؛ اموری مثل ازدواج، طلاق، خرید و فروش، اجاره و قضاوت که احکامشان در کتب فقهی ذیل عنوان معاملات مورد بحث قرار می‌گیرد.
اصول دین باورهای پایه دین اسلام است که شرط مسلمان بودن را اعتقاد به آنها دانسته‌اند. اصول دین اسلام شامل سه اصل توحید، نبوت و معاد است. اصول دین در مقابل فروع دین است که شامل احکام عملی می‌شود. همه مذاهب اسلامی این سه اصل را قبول دارند؛ اما اصول دیگری هم دارند که آنها را از دیگر مذاهب جدا می‌کند.
اصول مذهب شیعه علاوه بر اصول سه‌گانه فوق، شامل امامت و عدل نیز می‌شود. معرفت به اصول دین از دیدگاه مسلمانان واجب است؛ اما عالمان مسلمان درباره اینکه در اصول دین، معرفت یقینی لازم است یا ظن هم کفایت می‌کند و همچنین در زمینه جایز بودن تقلید در اصول دین، اختلاف‌نظر دارند. بیشتر آنها معتقدند که ایمان به اصول دین باید از روی یقین باشد. همچنین تقلید در اصول دین را جایز نمی‌دانند.