پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمت­های بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است.

زهرا سجادی

مقدمه
یکی از وجوه اعجاز قرآن، اعجاز علمی آن است، ودر میان آیات، آیاتی وجود دارد که به مطالب علمی، به منظور نشان دادن آثار قدرت پروردگار متعال، پرداخته است. چگونگی آفرینش جهان، مثالی است برای اعجاز علمی قرآن، که طی آیاتی مردم را به تفکر و تعقل در آنها فرا خوانده است.
آدمی از دیرباز همیشه در این فکر بوده، که آسمان ها و زمین از چه چیزی ساخته شده­اند و برای چه کسانی پدید آمده­اند؟ اینکه چه دوران­ها و مراحلی را گذرانده است، بعدها با گذشت زمان و ظهور دین مبین اسلام برخی ازاین حقایق برانسان آشکار گشت  و او را با دنیای خویش آشناتر کرد و بشر دانست که نظمی که در نظام جهان وجود دارد، از سوی ناظمی مدیر، مدبر و توانا اداره می شود و او کسی نیست جز خداوند دانا.
در این مقاله سعی شده چگونگی و مراحل خلقت جهان از زبان قرآن و نیز در کلمات حضرت امیر(علیه‌السلام) در نهج البلاغه بررسی شود.
تعریف واژه ها در لغت و قرآن
قبل از اینکه به تفسیر آیات مربوط به مراحل خلقت بپردازیم، لازم است که تعریفی از واژه های أرض، سماء و یوم داشته باشیم.
الف) ارض: در لغت به پایین هر چیزی أرض گویند و بالای آن آسمان گویند و از همین روست که بعضی از لغویین ادعا کرده اند که هر بالایی نسبت به پایین آن سماء و هر پایینی نسبت به بالای آن أرض است.[1]
در قرآن أرض و سماء، در معانی متعدد به کار رفته است. به عنوان مثال، در سوره ابراهیم سماء به معنای جهت بالا است[2] و یا در آیه دیگر، از «جو»، اطراف زمین مورد نظر است[3] همچنین أرض در یک جا به معنای کره زمین[4] ودر جای دیگربه معنای مراتب نازل وجود[5] است.[6]
ب) یوم: واژه یوم در لغت گاهی به مقدار زمان میان طلوع و غروب آفتاب و گاهی به مدتی از زمان، هر مقدار که باشد، اطلاق می گردد.[7]
در قرآن هم «یوم» به سه معنا بکار رفته است:
1.از طلوع تا غروب خورشید :(فعقروها فقال تمتعوا فی دارکم ثلاثه ایام...)[8]
2.دوره­ای از زمان :(ولقد ارسلنا موسی بایاتنا ان اخرج قومک من الظلمات الی النور و ذکرهم بایام الله...)[9]
3.روز قیامت :(فالله یحکم بینهم یوم القیامه)[10]
مراحل خلقت جهان
قرآن  مراحل و دوره های خلقت جهان را در آیاتی چند بیان کرده است که در این قسمت به بررسی آنها می پردازیم.
آیه های آفرینش جهان را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
1-آیاتی که خلقت آسمان و زمین را در شش روز بیان کرده است :
(إن ربکم الله الذی خلق السموات و الأرض فی سته ایام. )[11]
2-آیاتی که آفرینش آسمان و زمین و آنچه که بین آنهاست را در شش روز عنوان کرده است:(الذی خلق السموات و الأرض و ما بینهما فی سته ایام.)[12]

یکشنبه، 25 آبان 1404 - 11:28 ادامه مطلب نظر بدهید 278

آفرینش جهان در نـهج البلاغه

سرویس مقالات

نهج‌البلاغه کتابى است که سخنان ارزشمند آن حضرت در قالب خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان قصار توسط مرحوم سیدرضی،گرداورى شده است.در این کتاب حضرت على(علیه السلام) در زمینه‌هاى مختلف، از جمله در قسمتى از خطبه اول، درباره چگونگى خلقت جهان سخن گفته است. البته در خطبه نود و دویست و دو نیز اشاره کوتاه به جریان خلقت نموده است. اما خطبه اول مشروح‌تر بیان شده است.

دوشنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۰۶

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال احمر،کمتر اندیشمندى درجهان است که حضرت على(علیه السلام) را نشناسد. سخن گفتن درباب امام على(علیه السلام) کارى بس مشکل است. اما هر کسى میتواند به اندزه ى درک و فهم خود او را بستاید. این شخصیت بزرگ تربیت شده ى مکتب اسلام است. سخنان او نیز برگرفته از منبع وحى است بنا براین شکى در درستى سخنان او نیست. معانى و مفاهیم قرآن در عمق جان او رسوخ داشته و تمام علوم دنیا و آخرت را مى دانسته است. براى همین خود گفته است اگر پرده ها از دیدگان کنار رود هیچ به علم من افزوده نگردد.

بنابر روایت مجمع جهانی شیعه شناسی، نهج البلاغه کتابى است که سخنان ارزشمند آن حضرت در قالب خطبه ها، نامه ها و سخنان قصار توسط مرحوم سید رضی، گرداورى شده است.در این کتاب حضرت على (علیه السلام) در زمینه هاى مختلف، از جمله در قسمتى از خطبه اول، در باره چگونگى خلقت جهان سخن گفته است. البته در خطبه‏ نود و دویست و دو نیز اشاره کوتاه به جریان خلقت نموده است. اما خطبه اول مشروح تر بیان شده است.

تا کنون از خطبه ى اول در مورد آفرینش جهان تفاسیر زیادى صورت گرفته است. اما این تفاسیر نتوانسته اند که واقعیت سخنان على(علیه السلام) را بخوبى نشان دهند.چون چگونگى خلقت آسمان ها و زمین ارتباط تنگاتنگى با علم نجوم و فیزیک دارد. اما پیشرفت علم نجوم و ارائه نظریه هاى جدید و موفقیت نسبى آن ها قدرت ما را در درک سخنان آن حضرت زیادتر کرده است.

یکشنبه، 25 آبان 1404 - 11:24 ادامه مطلب نظر بدهید 331

باشگاه خبرنگاران | بین‌الملل | پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 19:30

حماس اقدام شهرک‌نشینان اسرائیلی در آتش زدن یک مسجد را محکوم کرد و آن را نشانه‌ای از سادیسم و نژادپرستی رژیم اشغالگر دانست.

خلاصه خبر

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - جنبش مقاومت اسلامی حماس اعلام کرد که آتش زدن مسجد الحاجه حمیده توسط شهرک‌نشینان صهیونیست، سطح سادیسم و نژادپرستی متمایز کننده اشغالگران اسرائیلی را فاش می‌کند.
کمی پیشتر شهرک‌نشینان با پاشیدن مواد آتش‌زا به ورودی مسجد الحاجّه حمیده واقع در کرانه باختری، آن را به آتش کشیدند، اما دخالت اهالی مانع از سوختن کامل مسجد شد.

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 22:56 ادامه مطلب نظر بدهید 235

اقامه نماز باران در حرم عبدالعظیم حسنی (ع)

مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 15:12

جمعه ۲۲ آبان ماه ساعت ۸ صبح نماز طلب باران در حرم عبدللعظیم حسنی اقامه خواهد شد.

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 22:17 ادامه مطلب نظر بدهید 277

آن گاه خداى سبحان، از زمین درشتناك و از زمین هموار و نرم و از آنجا كه زمین شیرین بود و از آنجا كه شوره زار بود، خاكى بر گرفت و به آب بشست تا یكدست و خالص گردید. پس نمناكش ساخت تا چسبنده شد و از آن پیكرى ساخت داراى اندامها و اعضا و مفاصل. و خشكش نمود تا خود را بگرفت چونان سفالینه. و تا مدتى معین و زمانى مشخص سختش گردانید. 

آن گاه از روح خود در آن بدمید. آن پیكر گلین كه جان یافته بود، از جاى برخاست كه انسانى شده بود با ذهنى كه در كارها به جولانش در آورد و با اندیشه اى كه به آن در كارها تصرف كند و عضوهایى كه چون ابزارهایى به كارشان گیرد و نیروى شناختى كه میان حق و باطل فرق نهد و طعمها و بویها و رنگها و چیزها را دریابد. معجونى سرشته از رنگهاى گونه گون. برخى همانند یكدیگر و برخى مخالف و ضد یكدیگر. چون گرمى و سردى، ترى و خشكى [و اندوه و شادمانى]. 

 

شرح

شرح : پیام امام امیر المومنین ( مکارم شیرازی )شرح علامه جعفریشرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )منهاج البراعه (خوئی)

پيام امام اميرالمؤمنين عليه ‏السلام، ج‏1، ص: 182-169

آغاز آفرینش آدم(علیه السلام):

بعد از اشارات گویایى که در فرازهاى سابق این خطبه عمیق و پرمحتوا درباره آفرینش جهان و آسمانها و زمین آمده بود، در این جا شروع به بحث درباره مخلوقات دیگر این جهان مى کند و از میان آنها انگشت روى آفرینش انسان در مراحل مختلف مى گذارد که شاهکار بزرگ آفرینش و خلقت است و در مورد انسان، به پنج مرحله مختلف که سراسر زندگى او را در بر مى گیرد اشاره فرموده است:

1ـ آفرینش آدم از نظر جسم و روح (یعنى در دو مرحله).

2ـ سجده فرشتگان بر آدم و سرکشى و تمرّد ابلیس.

3ـ اسکان آدم در بهشت و سپس بیان ترک اولایى که از آدم سر زد و آن گاه پشیمان شد و توبه کرد و سرانجام از بهشت رانده شد و به زمین هبوط کرد.

4ـ فرزندان آدم فزونى یافتند و جوامع بشرى تشکیل شد و خداوند پیامبرانش(علیهم السلام) را با کتب آسمانى براى هدایت انسانها و نظم جوامع بشرى و رساندن آنها به کمالات معنوى و روحانى ارسال فرمود.

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 12:08 ادامه مطلب نظر بدهید 236

ميان اجرام آسمانى و راههاى گشاده آسمانها، بى آويزه اى، نظمى برقرار ساخت و شكافهاى آنها را به هم آورد و ميان هر يك و جفتش پيوند نهاد. و صعوبت فرا رفتن به آسمانها و فرود آمدن از آنها را براى فرشتگانى كه فرود مى آيند يا اعمال آفريدگان را فرا مى برند، سهل و آسان نمود. 

آسمان را، كه دود بود، فراخواند، آسمان مطيع و منقاد بود. هر جزء آن ديگر جزء را نگه داشت. و آن را كه يكپارچه و بسته بود از هم بگشود و شهابهاى درخشان را نگهبان آن شكافها فرمود و آن را به يد قدرت خود از لرزش و جنبش در فضا نگه داشت و مقرر فرمود كه تسليم امر او باشد. 

خورشيدش را آيت درخشان روز گردانيد كه در پرتو آن هر چيز را توان ديد. و ماه آيت ديگرى است، كه نورش ظلمت شب را بزدايد و آنها را در مدار خود به گردش در آورد تا از گردش آنها شب و روز شناخته آيند و شمار سالها و حساب كارها معين گردد. 

سپس در فضاى آسمان فلك را معلق بداشت و به مرواريد ستارگان و چراغ تابناك اخترانش بياراست و راه شيطان را، كه دزدانه گوش مى داد، با شهابهاى ثاقب بربست. آن گاه ستارگان را فرمانبردار و مسخّر گردانيد. كه پاره اى، همچنان، برجاى ثابت اند و پاره اى در حركت. برخى در اوج و برخى در حضيض. بعضى سعد و بعضى نحس. 

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 12:04 ادامه مطلب نظر بدهید 221

أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا ۖ وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ ۖ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ

آیا کافران ندانسته اند که آسمان ها و زمین به هم بسته و پیوسته بودند و ما آن دو را شکافته و از هم باز کردیم و هر چیز زنده ای را از آب آفریدیم؟ پس آیا ایمان نمی آورند؟

[21–30] (مشاهده آیه در سوره)

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 11:54 ادامه مطلب نظر بدهید 277

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَىٰ فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا ۚ وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ

پس آنها را در دو روز به صورت هفت آسمان به انجام رسانید [و محکم و استوار ساخت]، و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد، و آسمان دنیا را با چراغ هایی آرایش دادیم و [از استراق سمع شیطان ها] حفظ کردیم، این است اندازه گیری توانای شکست ناپذیر و دانا.

[41–12] (مشاهده آیه در سوره)

پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 11:36 ادامه مطلب نظر بدهید 281

مهمترین اصل دین توحید است. همه انبیا و اولیای الهی مردم را به توحید فراخوانده اند. اصل و ستون دین اسلام بر مبنای کلمه «لا اله الا الله» بنا نهاده شده است.

 

معنای توحید

واژه توحید مصدر باب تفعیل از ریشه «وحد» به معنای واحد و یگانه دانستن خداست. واژه های احد و واحد و «لا اله الا الله» معمولا برای نشان دادن یگانگی خدا به کار می روند.(1)

حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) درباره توحید به یکی از اصحاب خود چنین تقریر نموده اند:

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الْعَطَّارُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ بْنِ بَزِيعٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدٍ قَالَ‏ جِئْتُ إِلَى الرِّضَا (ع) أَسْأَلُهُ عَنِ التَّوْحِيدِ فَأَمْلَى عَلَيَّ الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ الْأَشْيَاءِ إِنْشَاءً وَ مُبْتَدِعِهَا ابْتِدَاءً بِقُدْرَتِهِ وَ حِكْمَتِهِ لَا مِنْ شَيْ‏ءٍ فَيَبْطُلَ الِاخْتِرَاعُ وَ لَا لِعِلَّةٍ فَلَا يَصِحَّ الِابْتِدَاعُ خَلَقَ مَا شَاءَ كَيْفَ شَاءَ مُتَوَحِّداً بِذَلِكَ لِإِظْهَارِ حِكْمَتِهِ وَ حَقِيقَةِ رُبُوبِيَّتِهِ لَا تَضْبِطُهُ الْعُقُولُ وَ لَا تَبْلُغُهُ الْأَوْهَامُ وَ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ لَا يُحِيطُ بِهِ مِقْدَارٌ عَجَزَتْ دُونَهُ الْعِبَارَةُ وَ كَلَّتْ دُونَهُ الْأَبْصَارُ وَ ضَلَّ فِيهِ تَصَارِيفُ الصِّفَاتِ احْتَجَبَ بِغَيْرِ حِجَابٍ مَحْجُوبٍ وَ اسْتَتَرَ بِغَيْرِ سِتْرٍ مَسْتُورٍ عُرِفَ بِغَيْرِ رُؤْيَةٍ وَ وُصِفَ بِغَيْرِ صُورَةٍ وَ نُعِتَ بِغَيْرِ جِسْمٍ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِيرُ الْمُتَعال.(2)

چهارشنبه، 21 آبان 1404 - 21:24 ادامه مطلب نظر بدهید 404

مقدمه‌ای بر دعا و راز استجابت آن

دعا کردن یکی از زیباترین ارتباط‌های قلبی انسان با خالق خویش است. در شرایط سخت زندگی، زمانی که درها به روی انسان بسته می‌شود و امید از همه جا بریده می‌شود، تنها راه آرامش و نجات، دعا و توسل به خداوند متعال است. در فرهنگ اسلامی، دعا نه‌تنها راهی برای بیان حاجات است، بلکه پلی برای نزدیکی به پروردگار، پاکی روح و گشایش در کارهاست. بسیاری از بزرگان دین فرموده‌اند که هیچ دعایی بی‌اثر نیست، و حتی اگر به ظاهر مستجاب نشود، قطعاً خیر و برکتی در آن نهفته است.

در این مطلب از سایت دعاگو به معرفی دعای مجرب استجابت حاجت، روش ختم و توسل به حضرت حجت بن الحسن (عج)، نماز حاجت کارگشا و توصیه‌های علمای بزرگ در خصوص زمان و آداب دعا می‌پردازیم. این مقاله کاملاً سئو شده و بر اساس منابع معتبر دینی نگارش شده تا علاوه بر تأثیر معنوی، منبعی مفید برای علاقه‌مندان به معارف اسلامی باشد.

دعای مجرب برای استجابت حاجت و رفع مشکلات

گاهی در زندگی با گره‌هایی مواجه می‌شویم که هیچ راه‌حل دنیوی برای آن وجود ندارد. در چنین زمان‌هایی، بهترین پناه و پشتوانه، دعا و توکل به خداوند است. یکی از دعاهای بسیار مؤثر و مجرب برای رفع مشکلات و استجابت حاجات، توسل به حضرت حجت بن الحسن (عج) است.

چهارشنبه، 21 آبان 1404 - 21:04 ادامه مطلب نظر بدهید 263