اصول دین. توحید
سیمای سوره شمس
سوره شمس،پانزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
نام آن برگرفته از آیه اول است که با سوگند به خورشید آغاز می شود.
بیشترین سوگندهای قرآن،به صورت پشت سر هم در این سوره آمده است که با یازده سوگند پیاپی بر خورشید وماه،روز و شب و آسمان زمین،بر ارزش و اهمیّت تزکیه نفس،تأکید می ورزد.
مضمون این سوره آن است که انسان با الهام خدایی،کار نیک را از کار زشت تشخیص می دهد و اگر بخواهد رستگار شود،باید باطن خود را تزکیه کند و با انجام کارهای نیک،آن را رشد و پرورش دهد و گرنه از سعادت محروم می ماند. [1]
آنگاه به عنوان شاهد،داستان قوم ثمود را ذکر می کند که به خاطر تکذیب پیامبرشان حضرت صالح و کشتن شتری که معجزه الهی بود،به عذابی سخت گرفتار شدند.
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها«1» وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها«2» وَ النَّهارِ إِذا جَلاّها«3» وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشاها«4» وَ السَّماءِ وَ ما بَناها«5» وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها«6» وَ نَفْسٍ وَ ما سَوّاها«7» فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها«8»
(1)به خورشید سوگند و گسترش نور آن.(2)به ماه سوگند،آنگاه که از پی خورشید در آید.(3)به روز سوگند آنگاه که زمین را روشن سازد.(4)به شب سوگند،آنگاه که زمین را بپوشاند.(5)به آسمان سوگند و آنکه آن را بنا کرد.
(6)به زمین سوگند و آنکه آن را گسترانید.(7)به نفس سوگند و آنکه آن را سامان داد.(8)پس پلیدی ها و پاکی هایش را به او الهام کرد.
نکته ها:
آية 104 سورة الأنبياء
﴿يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ ۚ كَمَا بَدَأْنَا أَوَّلَ خَلْقٍ نُّعِيدُهُ ۚ وَعْدًا عَلَيْنَا ۚ إِنَّا كُنَّا فَاعِلِينَ﴾
[ الأنبياء: 104]
روزى كه آسمان را چون طومارى نوشته درهم نورديم. و چنان كه نخستينبار بيافريديم آفرينش از سر گيريم. اين وعدهاى است كه برآوردنش بر عهده ماست و ما چنان خواهيم كرد.
آیه 104 سوره انبياء فارسى
روزی که آسمان را چون طوماری نوشته شده درهم می پیچیم، همانگونه که نخستین آفرینش را آغاز کردیم، (دیگر بار) آن را باز می گردانیم، (این) وعده ای بر ما است، قطعاً آن را انجام خواهیم داد.
مهر | دانش و فناوری | چهارشنبه، 28 آبان 1404 - 13:24
ستاره شناسان کهکشانی کشف کرده اند که ستارگان در آن ۱۸۰ بار سریع از کهکشان راه شیری تشکیل می شوند.
خلاصه خبر
وی در ادامه افزود: به همین دلیل ما مشکوک شدیم این کهکشان احتمالاً یک نوع متفاوت از کارخانه ستاره سازی بسیار داغ را در خود دارد.
ستاره شناسان با سنجش دمای گردوغبار کیهانی بسیار داغ توانستند تأیید کنند این یک کارخانه ستاره سازی پرفعالیت است.
Y۱ ستارگان را با سرعتی بسیار بالا سالانه ۱۸۰ ستاره میسازد که در مقیاسهای کیهانی غیرپایدار است.
از سوی دیگر کهکشان راه شیری فقط یک ستاره در سال میسازد.
اِلاه توئی، یار توئی، یاور توئی
صاحب توئی، خالقِ توئی، کامل توئی
مالکِ توئی، الله توئی، یار قادر توئی
مسئول توئی و بزرگ توئی، قاهر توئی
ربِ توئی، مدبرِ توئی، صابر توئی
معَلمِ توئی خبیر توئی، هادی توئی
حامی و غدیر توئی، حافظ توئی
سلطان توئی، عظیم توئی، رازق توئی
-
فَمِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَذْكُرُ فِيهَا ابْتِداءَ خَلْقِ السَّماءِ و الاَْرْضِ وَ خَلْقِ آدَم، وَ فيها ذِكرُ الْحَـجِّ
از خطبه های آن حضرت است که در آن ابتدای آفرینش آسمان و زمین و آدم را توضیح میدهد و یادی از حج میکند
-
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَا يَبْلُغُ مِدْحَتَهُ الْقَائِلُونَ وَ لَا يُحْصِي نَعْمَاءَهُ الْعَادُّونَ وَ لَا يُؤَدِّي حَقَّهُ الْمُجْتَهِدُونَ.
خدا را سپاس که گویندگان به عرصۀ ستایشش نمیرسند و شمارهگران از عهدۀ شمردن نعمتهایش برنیایند و کوشندگان حقّش را ادا نکنند؛
-
الَّذِي لَا يُدْرِكُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَ لَا يَنَالُهُ غَوْصُ الْفِطَنِ.
خدایی که اندیشههای بلند او را درک ننمایند و هوشهای ژرف بهحقیقتش دست نیابند؛
-
الَّذِي لَيْسَ لِصِفَتِهِ حَدٌّ مَحْدُودٌ وَ لَا نَعْتٌ مَوْجُودٌ وَ لَا وَقْتٌ مَعْدُودٌ وَ لَا أَجَلٌ مَمْدُودٌ .
خدایی که اوصافش در چهارچوب حدود نگنجد و به ظرف وصف درنیاید و در مدار زمان معدود و مدّت محدود قرار نگیرد.
-
فَطَرَ الْخَلَائِقَ بِقُدْرَتِهِ وَ نَشَرَ الرِّيَاحَ بِرَحْمَتِهِ وَ وَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدَانَ أَرْضِهِ.
با قدرتش موجودات را آفرید و با رحمتش بادها را وزیدن داد و اضطراب زمینش را با کوهها مهار نمود.
پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمتهای بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است.
زهرا سجادی
مقدمه
یکی از وجوه اعجاز قرآن، اعجاز علمی آن است، ودر میان آیات، آیاتی وجود دارد که به مطالب علمی، به منظور نشان دادن آثار قدرت پروردگار متعال، پرداخته است. چگونگی آفرینش جهان، مثالی است برای اعجاز علمی قرآن، که طی آیاتی مردم را به تفکر و تعقل در آنها فرا خوانده است.
آدمی از دیرباز همیشه در این فکر بوده، که آسمان ها و زمین از چه چیزی ساخته شدهاند و برای چه کسانی پدید آمدهاند؟ اینکه چه دورانها و مراحلی را گذرانده است، بعدها با گذشت زمان و ظهور دین مبین اسلام برخی ازاین حقایق برانسان آشکار گشت و او را با دنیای خویش آشناتر کرد و بشر دانست که نظمی که در نظام جهان وجود دارد، از سوی ناظمی مدیر، مدبر و توانا اداره می شود و او کسی نیست جز خداوند دانا.
در این مقاله سعی شده چگونگی و مراحل خلقت جهان از زبان قرآن و نیز در کلمات حضرت امیر(علیهالسلام) در نهج البلاغه بررسی شود.
تعریف واژه ها در لغت و قرآن
قبل از اینکه به تفسیر آیات مربوط به مراحل خلقت بپردازیم، لازم است که تعریفی از واژه های أرض، سماء و یوم داشته باشیم.
الف) ارض: در لغت به پایین هر چیزی أرض گویند و بالای آن آسمان گویند و از همین روست که بعضی از لغویین ادعا کرده اند که هر بالایی نسبت به پایین آن سماء و هر پایینی نسبت به بالای آن أرض است.[1]
در قرآن أرض و سماء، در معانی متعدد به کار رفته است. به عنوان مثال، در سوره ابراهیم سماء به معنای جهت بالا است[2] و یا در آیه دیگر، از «جو»، اطراف زمین مورد نظر است[3] همچنین أرض در یک جا به معنای کره زمین[4] ودر جای دیگربه معنای مراتب نازل وجود[5] است.[6]
ب) یوم: واژه یوم در لغت گاهی به مقدار زمان میان طلوع و غروب آفتاب و گاهی به مدتی از زمان، هر مقدار که باشد، اطلاق می گردد.[7]
در قرآن هم «یوم» به سه معنا بکار رفته است:
1.از طلوع تا غروب خورشید :(فعقروها فقال تمتعوا فی دارکم ثلاثه ایام...)[8]
2.دورهای از زمان :(ولقد ارسلنا موسی بایاتنا ان اخرج قومک من الظلمات الی النور و ذکرهم بایام الله...)[9]
3.روز قیامت :(فالله یحکم بینهم یوم القیامه)[10]
مراحل خلقت جهان
قرآن مراحل و دوره های خلقت جهان را در آیاتی چند بیان کرده است که در این قسمت به بررسی آنها می پردازیم.
آیه های آفرینش جهان را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
1-آیاتی که خلقت آسمان و زمین را در شش روز بیان کرده است :
(إن ربکم الله الذی خلق السموات و الأرض فی سته ایام. )[11]
2-آیاتی که آفرینش آسمان و زمین و آنچه که بین آنهاست را در شش روز عنوان کرده است:(الذی خلق السموات و الأرض و ما بینهما فی سته ایام.)[12]
آفرینش جهان در نـهج البلاغه
سرویس مقالات
نهجالبلاغه کتابى است که سخنان ارزشمند آن حضرت در قالب خطبهها، نامهها و سخنان قصار توسط مرحوم سیدرضی،گرداورى شده است.در این کتاب حضرت على(علیه السلام) در زمینههاى مختلف، از جمله در قسمتى از خطبه اول، درباره چگونگى خلقت جهان سخن گفته است. البته در خطبه نود و دویست و دو نیز اشاره کوتاه به جریان خلقت نموده است. اما خطبه اول مشروحتر بیان شده است.
دوشنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۰۶
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی حوزه نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال احمر،کمتر اندیشمندى درجهان است که حضرت على(علیه السلام) را نشناسد. سخن گفتن درباب امام على(علیه السلام) کارى بس مشکل است. اما هر کسى میتواند به اندزه ى درک و فهم خود او را بستاید. این شخصیت بزرگ تربیت شده ى مکتب اسلام است. سخنان او نیز برگرفته از منبع وحى است بنا براین شکى در درستى سخنان او نیست. معانى و مفاهیم قرآن در عمق جان او رسوخ داشته و تمام علوم دنیا و آخرت را مى دانسته است. براى همین خود گفته است اگر پرده ها از دیدگان کنار رود هیچ به علم من افزوده نگردد.
بنابر روایت مجمع جهانی شیعه شناسی، نهج البلاغه کتابى است که سخنان ارزشمند آن حضرت در قالب خطبه ها، نامه ها و سخنان قصار توسط مرحوم سید رضی، گرداورى شده است.در این کتاب حضرت على (علیه السلام) در زمینه هاى مختلف، از جمله در قسمتى از خطبه اول، در باره چگونگى خلقت جهان سخن گفته است. البته در خطبه نود و دویست و دو نیز اشاره کوتاه به جریان خلقت نموده است. اما خطبه اول مشروح تر بیان شده است.
تا کنون از خطبه ى اول در مورد آفرینش جهان تفاسیر زیادى صورت گرفته است. اما این تفاسیر نتوانسته اند که واقعیت سخنان على(علیه السلام) را بخوبى نشان دهند.چون چگونگى خلقت آسمان ها و زمین ارتباط تنگاتنگى با علم نجوم و فیزیک دارد. اما پیشرفت علم نجوم و ارائه نظریه هاى جدید و موفقیت نسبى آن ها قدرت ما را در درک سخنان آن حضرت زیادتر کرده است.
باشگاه خبرنگاران | بینالملل | پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 19:30
حماس اقدام شهرکنشینان اسرائیلی در آتش زدن یک مسجد را محکوم کرد و آن را نشانهای از سادیسم و نژادپرستی رژیم اشغالگر دانست.
خلاصه خبر
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - جنبش مقاومت اسلامی حماس اعلام کرد که آتش زدن مسجد الحاجه حمیده توسط شهرکنشینان صهیونیست، سطح سادیسم و نژادپرستی متمایز کننده اشغالگران اسرائیلی را فاش میکند.
کمی پیشتر شهرکنشینان با پاشیدن مواد آتشزا به ورودی مسجد الحاجّه حمیده واقع در کرانه باختری، آن را به آتش کشیدند، اما دخالت اهالی مانع از سوختن کامل مسجد شد.
اقامه نماز باران در حرم عبدالعظیم حسنی (ع)
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 22 آبان 1404 - 15:12
جمعه ۲۲ آبان ماه ساعت ۸ صبح نماز طلب باران در حرم عبدللعظیم حسنی اقامه خواهد شد.
آن گاه خداى سبحان، از زمین درشتناك و از زمین هموار و نرم و از آنجا كه زمین شیرین بود و از آنجا كه شوره زار بود، خاكى بر گرفت و به آب بشست تا یكدست و خالص گردید. پس نمناكش ساخت تا چسبنده شد و از آن پیكرى ساخت داراى اندامها و اعضا و مفاصل. و خشكش نمود تا خود را بگرفت چونان سفالینه. و تا مدتى معین و زمانى مشخص سختش گردانید.
آن گاه از روح خود در آن بدمید. آن پیكر گلین كه جان یافته بود، از جاى برخاست كه انسانى شده بود با ذهنى كه در كارها به جولانش در آورد و با اندیشه اى كه به آن در كارها تصرف كند و عضوهایى كه چون ابزارهایى به كارشان گیرد و نیروى شناختى كه میان حق و باطل فرق نهد و طعمها و بویها و رنگها و چیزها را دریابد. معجونى سرشته از رنگهاى گونه گون. برخى همانند یكدیگر و برخى مخالف و ضد یكدیگر. چون گرمى و سردى، ترى و خشكى [و اندوه و شادمانى].
شرح
شرح : پیام امام امیر المومنین ( مکارم شیرازی )شرح علامه جعفریشرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )منهاج البراعه (خوئی)
پيام امام اميرالمؤمنين عليه السلام، ج1، ص: 182-169
آغاز آفرینش آدم(علیه السلام):
بعد از اشارات گویایى که در فرازهاى سابق این خطبه عمیق و پرمحتوا درباره آفرینش جهان و آسمانها و زمین آمده بود، در این جا شروع به بحث درباره مخلوقات دیگر این جهان مى کند و از میان آنها انگشت روى آفرینش انسان در مراحل مختلف مى گذارد که شاهکار بزرگ آفرینش و خلقت است و در مورد انسان، به پنج مرحله مختلف که سراسر زندگى او را در بر مى گیرد اشاره فرموده است:
1ـ آفرینش آدم از نظر جسم و روح (یعنى در دو مرحله).
2ـ سجده فرشتگان بر آدم و سرکشى و تمرّد ابلیس.
3ـ اسکان آدم در بهشت و سپس بیان ترک اولایى که از آدم سر زد و آن گاه پشیمان شد و توبه کرد و سرانجام از بهشت رانده شد و به زمین هبوط کرد.
4ـ فرزندان آدم فزونى یافتند و جوامع بشرى تشکیل شد و خداوند پیامبرانش(علیهم السلام) را با کتب آسمانى براى هدایت انسانها و نظم جوامع بشرى و رساندن آنها به کمالات معنوى و روحانى ارسال فرمود.