به منظرگاه مدیریتی مناسبت های ماه های شمسی خوش آمدید.
مهر | فرهنگی و هنری | جمعه، 30 اردیبهشت 1401 - 12:53
سیدحسین نصر در نشست روز ملی بزرگداشت خیام گفت: اتهام باده پرستی به این حکیم برجسته ظلم است. گلرخسار صفی اوا هم اشاره کرد که خیام فرزند بشریت است و باید او را پاس داشت.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار مهر، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به مناسبت روز ملی بزرگداشت خیام نیشابوری مراسم پاسداشت این حکیم و شاعر برجسته ایرانی را در فضای مجازی برگزار کرد.
در این رویداد، حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، سید حسین نصر استاد مطالعات اسلامی دانشگاه جرج واشنگتن، توفیق سبحانی استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو شورای علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، میرزا ملأ احمد ایران‌شناس، استاد آکادمی ملی علوم جمهوری تاجیکستان و رئیس انجمن دوستی تاجیکستان و ایران و گلرخسار صفی اوا شاعر سرشناس تاجیک (ملقب به بانوی ملت) و عضو اتحادیه نویسندگان تاجیکستان سخنرانی کردند.
استاد دانشگاه تهران افزود: به این القاب توجه بفرمائید: حکیم حجت الحق، خواجه امام، الفیلسوف، فیلسوف گیتی، حکیم جهان، شیخ الامام، الشیخ الاجل حجت الحق، امام خراسان، نادره فلک، تالی ابن سینا.
در میزان الحکمه خازنی از «الامام عمر خیام» نام برده می‌شود.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان سخنان خود گفت: «جمال‌الدین قاضی الاکرم ابوالحسن علی بن یوسف قفطی» در کتاب تاریخ حکماء، خیام را «امام خراسان و علامه زمان» می‌نامد و تلاش می‌کند برخی از اتهاماتی که به خیام وارد شده است (ازجمله انتساب برخی اشعار به او) را برطرف کند.
حمد الله موستوفی هم در تاریخ گزیده می‌گوید: «خیام در اکثر علوم سرآمد زمانه خود بود و رسائل خوب و اشعار نیکو دارد…» آنچه عرض کردم بیانگر جایگاه معزز و مقبول خیام در عصر خودش بود و آنچه که به ناحق او منتسب می‌شود با این ادله نفی گردند.
ولی با ترجمه رباعیات او به انگلیسی، شهرت فوق العاده‌ای در جهان یافت و اندیشه و شعر او به تمام دنیا اشاعه پیدا کرد.
لذا اتهام زدن به «خیام» به عنوان یک شاعر و فیلسوف باده پرست و ابی قوری (اپیکوری) اصلاً صحیح نیست.
کج فهمی از شعر و اندیشه خیام
وی افزود: «خیام» شاعر نبود و به شعر هم علاقه زیادی نداشت ولی وقتی از طب و ریاضیات و فلسفه خسته می‌شد، برای تمدد اعصاب و رفع خستگی، مطالبی را در کوتاه‌ترین قالب شعر فارسی که رباعی باشد، می‌سرود.
رباعی یکی از دشوارترین قوالب شعر فارسی است چون چهار مصراع بیشتر ندارد، صغری، کبرا و نتیجه است و مصراع چهارم، بار کلی معنی آن شعر را در بر دارد و اکثراً آنچه در قالب آن بیان می‌شود بسیار ساده و روان است.
درباره خیام کتاب‌های زیادی به زبان‌های مختلف نوشته شده است اما در داخل ایران، افراد برای اینکه خود را بین عوام مثبت و متدین نشان دهند، اشعار او را به شکل خاصی انتخاب کرده‌اند یا ساخته‌اند.
وی افزود: در زمان حیات حکیم عمر خیام، او را شاعر نمی‌دانستند.
معاصران خیام، او را دانشمند می‌دانستند، حتی دوست نزدیک او نظامی عروضی سمرقندی، در رساله خود درباره خیام دانشمند و فیلسوف سخن می‌راند ولی درباره شعر او چیز نمی‌گوید.
از اینجاست که بین محققان، اختلاف ایجاد شده و برخی اشعار را منسوب به او نمی‌دانند.
حکیم عمر خیام در حقیقت دانشمندی بزرگ بود و در عین حال آشنایی خوبی با شعر و شاعری داشت.
البته می‌دانیم که دانشمندان دیگر ما ازجمله ابن‌سینا یا خواجه نصیرالدین طوسی نیز علاوه بر خبرگی علمی، به شعر و شاعری نیز علاقه داشتند و بعضاً هم شعر می‌سرودند اما درست نیست که آنها را شاعرانی بلند آوازه بنامیم.
در پایان این نشست نیز گلرخسار صفی اوا شاعر سرشناس تاجیک (ملقب به بانوی ملت) و عضو اتحادیه نویسندگان تاجیکستان سخنرانی کرد و گفت: آفریدگار به ما سعادت بزرگی را اعطا کرده است که شخصیت بزرگی چون حکیم عمر خیام نیشابوری را آفریده است.
عضو اتحادیه نویسندگان تاجیکستان در ادامه گفت: عمر خیام شاعر سوال‌های بی جواب و جواب‌های بی سوال است.
با این وصف در هر دو حالت، شاعر خیلی آشکار، روشن و آزاد سخن خود را بیان می‌کند.
به همین دلیل است که اشعار، آرا و اندیشه‌ها و آثار باقی مانده از او همواره محل بحث و منازعه قرار گرفته‌اند.
شاعر سرشناس تاجیک تأکید کرد: هر شخص فهیمی با فهم خود به عمق اندیشه‌های خیام پی می‌برد و هر انسان کم فهمی نیز بر اساس میزان فهم خویش با او و اندیشه‌هایش ارتباط برقرار می‌کند.
مهر | فرهنگی و هنری | جمعه، 30 اردیبهشت 1401 - 12:59
کتاب «جاده‌های پارس» از اول ژوئن (۱۱ خرداد)، در بازار کتاب کرواسی توزیع می‌شود.
خلاصه خبر
یاسمینا مِهیچ نویسنده کتاب روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت با حضور در محل سفارت ایران در زاگرب، با پرویز اسماعیلی سفیر کشورمان دیدار و گفتگو کرد.
مهیچ مشاهداتش در شهرهای مختلف ایران مانند شیراز، اصفهان، یزد و … را همراه با روایت‌های خود از تاریخ، فلسفه و ادبیات کشورمان، از جمله با تأثیر پذیری از شعرای بزرگی مانند حافظ، سعدی، خیام و… در قالب سفرنامه‌ای مصور به نظم در آورده است.
مهر | فرهنگی و هنری | جمعه، 30 اردیبهشت 1401 - 13:59
صفر نورزاد معتقد است خوشنویسی باید با تلفیق چند هنر سنتی وابسته به ترکیب فضای سنتی و فضای گرافیکی جدید همراه باشد که غیر از مضمون خوشنویسی، از قابلیت گرافیکی خط نیز بهره گیرد.
خلاصه خبر
صفر نورزاد هنرمند خوشنویس که نمایشگاه آثارش با عنوان «خم گیسو» در گالری عالی حوزه هنری برپاست، درباره این نمایشگاه به خبرنگار مهر گفت: در این نمایشگاه ۳۵ اثر خط شکسته نستعلیق از آثار من به نمایش درآمده است و این آثار از ۴ تا ۳۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.
این هنرمند خوشنویس درباره اینکه امروز خط شکسته نستعلیق در خوشنویسی ایرانی چه جایگاهی دارد، اظهار کرد: گرافیک خط شکسته باعث شده که هر هنرمندی را مجذوب خودش کند و در نقطه به نقطه ایران هر کسی که با هنر خوشنویسی آشناست، این خط را می‌شناسد.
این هنرمند خوشنویس در پایان درباره اینکه اصلاً چطور می‌شود خوشنویسی را ارائه کرد که مخاطب جهانی داشته باشد، گفت: به اعتقاد من این نوع هنر خوشنویسی باید با تلفیق چند هنر سنتی وابسته به ترکیب فضای سنتی و فضای گرافیکی جدید و...
مهر | فرهنگی و هنری، استان‌ها | چهارشنبه، 28 اردیبهشت 1401 - 12:40
نیشابور ـ مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی گفت: متاسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم در ادبیات داستانی اثری شایسته برای خیام و عطار خلق کنیم.
خلاصه خبر
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی گفت: مفاخر ما سرمایه‌های معنوی کشورمان هستند و امروز ما در نبرد فرهنگی برای نگهداشت مفاخرمان هستیم و نباید بگذاریم مفاخر ما مانند مولانا و نظامی به خاطر اینکه آرامگاهشان در خارج از ایران کنونی قرار دارد مصادره شوند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی گفت: در تاریخ آمده است که مولانا در نیشابور با عطار دیدار کرده است و سیر عرفانی او تحت تأثیر عطار بوده است اما آرامگاه مولانا در ترکیه کنونی است و امروز در ترکیه با نگاه تجاری آرامگاه مولانا تبدیل به محل فعالیت‌های توریستی شده است و تلاش می‌کنند او را به عنوان شاعر ترک معرفی کنند و متأسفانه همین اتفاق درباره نظامی که حکیم بزرگ ایرانی است در حال رخ دادن است.
باشگاه خبرنگاران | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 28 اردیبهشت 1401 - 22:41
جشنواره ملی سعدی ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت ماه در تهران بین ۲۰۰ نفر از مجریان و نخبه‌های سخنوری برگزار می‌گردد.
خلاصه خبر
فریبا علومی یزدی درباره جشنواره سعدی گفت: در یازدهمین جشنواره مجریان و سخنوران ایران، جوانان و خردسالان حضور فعال تری نسبت به دیگر بخش‌های جشنواره دارند.
علومی یزدی می‌گوید داشتن مشاوران با تجربه در این رقابت بسیار ضروری است.
او ادامه داد: مدالیون‌های طلایی به خوش بیان‌ترین سخنران، خوش صدا‌ترین، خلاق ترین، نظام آراسته‌ترین، بهترین تولید متن و محتوا، مجری و سخنران با اعتماد به نفس و یا دارنده بیشترین ارتباطات موثر تقدیم می‌شود.
براساس گفته‌های علومی یزدی، امروزه مدرسه سخن و جشنواره سعدی دو نام آشنا و معتبر نزد سخنرانان کشور و حتی فراتر از مرز‌های ایران، مجریان و سخنرانان فارسی زبان را جلب و جذب نموده است و حتی افراد از اقلیت‌های دینی و از اقوام و زبان‌های گوناگون سطح علمی مدرسه سخن و جشنواره سعدی را قبول دارند و تلاش می‌کنند هنرآموز آن باشند.
سخنوران و مجریان، جشنواره سعدی را مادر جشنواره‌های سخنوری می‌دانند و مشارکت فعال مردم در این رویداد نشانگر عشق و علاقه مردم به هنر گویندگی و سخنوری است.
مهر | فرهنگی و هنری، دین و اندیشه | چهارشنبه، 28 اردیبهشت 1401 - 09:06
حسین شهرستانی گفت: فردوسی معتقد است عامل ظاهری چرخ و فلک و مهر است ولی در نهایت خداوند است ولی در پس پرده خداوند مسبب الاسباب است و این در داستان‌ها خودش را نشان می‌دهد.
خلاصه خبر
خبرگزاری مهر -گروه دین و آیین- فاطمه کهربایی: شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، کتاب هویت فرهنگی ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسی ریشه دوانده که گویی رکن اساسی در تجدید حیات آثار می‌باشد.
به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد
خداوند نام و خداوند جای / خداوند روزی ده رهنمای
شهرستانی گفت: فردوسی در تاریخ فرهنگ و ادب فارسی لقبی پیدا کرده است که نشان دهنده جایگاه او است و آن لقب حکیم است و این عنوان بیهوده هم نبوده است، از آنجا که مهم‌ترین مفهوم با فضیلت شاهنامه خرد و خردمندی است و خود شاهنامه با «به نام خداوند جان خرد» شروع می‌شود و ستایشی و در باب خرد است.
کسی که خداشناس نیست را بی خرد می‌داند و می‌فرماید: ستون خرد دانش ایزد است.
خدا شناسی اصل و اساس خردمندی است.
همین مساله خردمند و حکیم به مساله توحید توجه می‌کند و هم دیباچه گرانقدر شاهنامه که یکی از بخش‌های جاودانه ادبیات فارسی است: به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه برنگذرد … تا آخر یک طرح توحیدی را ارائه می‌دهد که آن توحید هم با توحید روایات اهل بیت، توحید شیعی و معتزلی چون باب کلامی بین تشیع و معتزله قرابت‌های کلام و اصول کلامی وجود دارد و نگاه معتزله و شیعه به هم نزدیک است چون معتزله و شیعه هم از روایات اهل بیت استفاده می‌کنند در واقع توحیدی که ارائه می‌شود اینجا با مرام و رویکرد روایات اهل بیت خیلی سازگاری دارد به هر حال فردوسی که شیعه دوازده امامی است از این تعبیر استفاده کرده است.
و این در داستان‌ها خودش را نشان می‌دهد و شخصیت‌های پهلوان کسانی هستند که توکل شأن به خدا است و خودشان را به خدا می‌سپارند.
خوشت می‌آید یا بدت می‌آید این گناه من است.
مهر | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 27 اردیبهشت 1401 - 11:06
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گفت: ایرانیان شاهنامه را مطلقاً کتاب افسانه و اسطوره نمی‌دانند بلکه آن را کتاب «حکمت» و «خرد» می‌شمارند.
خلاصه خبر
همچین در این برنامه امیر صادقی روایت‌گر شاهنامه و علی ناری ضرب نواز زورخانه‌ای، آئین سنتی شاهنامه خوانی را برای حاضرین اجرا کردند.
شاهنامه؛ کتاب حکمت
حسن بلخاری در ابتدای این برنامه گفت: ایرانیان شاهنامه را مطلقاً کتاب افسانه و اسطوره نمی‌دانند بلکه آن را کتاب «حکمت» و «خرد» می‌شمارند.
شیرخدا و رستم دستانم آرزوست
استاد دانشگاه تهران افزود: اگر شاهنامه افسانه و اسطوره بود، در جهان حکمت، عرفان و اندیشه ما ظهور نمی‌یافت.
اگر شاهنامه، افسانه بود، حکماً و بزرگان ما آن را بزرگ نمی‌داشتند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ادامه به نگاه شعرای قرون مختلف به شاهنامه اشاره کرد و ادامه داد: حمدالله مستوفی نیز در ابیاتی از اشعار خود از خداوند طلب می‌کند که در کل ظفرنامه او بیتی باشد که چون فردوسی به عظمت آن بیت، او هم مغفور شود، البته شبیه به چنین تعابیری در اشعار عطار نیشابوری نیز در اسرارنامه آمده است:
بسر می‌برد نقش شاهنامه
خداوندا تو می‌دانی که عطار
همه توحید تو گوید در اشعار
در حقیقت شوشتری با استناد به ابیات سعدی بر پیوند حکمت با شاهنامه تأکید می‌ورزد.
بلخاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ملاصدرا در مبدأ و معاد و در اسفار اربعه به شاهنامه فردوسی ارجاع می‌دهد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان سخنان خود گفت: این کتاب حکمت آمیز (شاهنامه) بنابر جانمایه و بن‌مایه حکمی خود در جهان حکمت، عرفان و شعر ما به کمال تجلی یافت؛ آنگونه که بزرگان حکمت و عرفان در اثبات سخنان خویش از شاهنامه فردوسی دلیل آورده‌اند.
جایگاه رفیع شاهنامه در جهان اسلام
وی گفت: سخن گفتن درباره شاهنامه بسیار دشوار است.
چون ما با شاهنامه زندگی می‌کنیم و به نحوی با این کتاب شریف عجین هستیم.
وی افزود: تأثیر شاهنامه بیشتر از هر کتابی است و باید به این سخن باور داشت.
اکثر مکاتب ادبی با فردوسی و شاهنامه تکثیر می‌شوند.
اگر شاهنامه نبود نگارگری ما نیز در جایگاه امروزی خود قرار نداشت چراکه بهترین آثار نگارگری ما بر اساس شاهنامه نگاری ترسیم شده‌اند.
شاهنامه حتی عاملی برای ارتقای داستان‌های ما نیز هست.
نامور مطلق در بخش دیگری از سخنان خود به انواع مواجهه با متن شاهنامه اشاره کرد و گفت: ما سه نوع برخورد با شاهنامه داریم: اول، برخورد ترکیبی که بین سر اسطوره اسلامی و سر اسطوره ایرانی ترکیب و مودت ایجاد می‌کند.
همانگونه که مولانا نیز می‌گوید:
شیر خدا و رستم دستانم آرزوست
یعنی افرادی که از شاهنامه اقتباس کردند و البته علیه آن سخن نیز گفتند.
نویسندگان کتاب‌هایی مانند خاوران نامه و علی نامه از همین دسته‌اند که درک درستی از شاهنامه نداشتند.
این دسته درحقیقت سر اسطوره اسلامی را در مقابل سر اسطوره ایرانی قرار دادند.
این مسئله حاکی از آن است که حتی مخالفین شاهنامه نیز از این کتاب بهره برده‌اند.
نگاهی به چاپ‌های موجود از شاهنامه
در ادامه این نشست علی رواقی استاد زبان و ادبیات فارسی، قرآن پژوه و شاهنامه پژوه سخنرانی کرد و گفت: شاهنامه تنها متن بلندی است که در قرن چهارم هجری سروده شده و شاعرانی چون عنصری، منوچهری و… پیرامون آن مسائل مختلفی را بیان کرده‌اند که دیگر شعرا به آن توجه نداشتند.
بنابراین زمانی ارزش شاهنامه را بیشتر در می‌یابیم که به اندیشه و شعر دیگر شاعران بنگریم.
رواقی اضافه کرد: از روزگار فردوسی نسخه‌ای از شاهنامه باقی نمانده است.
عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأکید کرد: قدیمی‌ترین نسخه شاهنامه حدود ۳۰۰ سال تا روزگار خود فردوسی تفاوت دارد.
او خود در ابیاتی از شاهنامه در تأیید این سخن می‌گوید:
او تأکید کرد: مخاطب فردوسی و شاهنامه نه انسان ایرانی که همه آدمیان اند.
رابطه پدر و پسر در شاهنامه
ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبدالله بن علي بن حسن بن زيد بن حسن بن علي بن ابيطالب ـ عليهما السّلام ـ از سادات حسني و از بزرگان اين خاندان و مورد احترام امامان عصر خود و از راويان موثق بوده است. زندگي امامزاده عبدالعظيم حسني از حيث تولّد، تعداد اماماني كه وي آنان را درك كرده و نيز تاريخ وفاتش به طور مشخص و معين در منابع ذكر نشده است و هر آنچه هست مورد اختلاف است. برخي تولد ايشان را در سال ۱۷۳ هجري قمري در زمان امام موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ در مدينه دانسته اند و بنابراين نقل، آن جناب ده ساله بوده اند كه امام موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ از دنيا رفته است.
مهر | فرهنگی و هنری | دوشنبه، 26 اردیبهشت 1401 - 20:59
یکصدوهفتادمین شب شعر طنز «در حلقه رندان» ویژه بزرگداشت حکیم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، با حضور فاطمه عظیمی‌فرد و مهدی صالحی از اعضای شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی برگزار شد.
خلاصه خبر
اینکه رهبر انقلاب در کنار توجه به ادبیات، این‌قدر بر زبان فارسی تأکید می‌کنند و حتی گاهی گله‌مند گفته‌اند که «زبان فارسی رو به انحطاط است» همه از اهمیت توجه، اعتنا، برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، آینده‌پژوهی برای زبان فارسی نشان دارد.
صالحی در ادامه، با لحنی استفهامی و رویکردی انتقادی به زبان استفاده‌شده در شبکه‌های پویا و نهال، از زبان به‌کاررفته برای مخاطب کودک انتقاد و خاطرنشان کرد: آیا وقت آن نرسیده که از خودمان بپرسیم زبان این رسانه‌ها چقدر به درد کودکان می‌خورد؟!
وی خاطرنشان کرد: دفتر پاسداشت زبان فارسی شورایی راهبردی دارد به ریاست استاد ناصر فیض و با حضور و همراهی دکتر رضامراد صحرایی، زبان‌شناس و استاد دانشگاه، خانم دکتر فاطمه عظیمی‌فرد، زبان‌شناس و استاد دانشگاه، استاد علیمحمد مؤدب ادیب و شاعر.
فاطمه عظیمی‌فرد از اعضای شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، عضو هیئت‌مدیره انجمن زبان‌شناسی و پژوهشگر و مدرس گروه زبان و رسانه مرکز تحقیقات صداوسیما هم دیگر سخنران این مراسم بود.
وی نقش مهم خانواده را در حفظ و گسترش زبان فارسی یادآور شد و گفت: در کتاب‌های زبان‌شناسی از نیم‌قرن پیش به نقش مادران، پدربزرگان و مادربزرگان در حفظ و پاسداشت زبان اشاره شده است.
باید تلاش کنیم که به زبان فارسی به‌عنوان زبان ملی توجه ویژهای شود.
درواقع، غیرت و حمیت زبانی یعنی همین، چه زبان فارسی، زبان مادری ما باشد و چه زبان دوم ما.
باشگاه خبرنگاران | فرهنگی و هنری | یکشنبه، 25 اردیبهشت 1401 - 12:55
به مناسبت روز پاسداشت فردوسی، رسانه ملی پخش برنامه‌های مختلفی را در نظر گرفته است.
خلاصه خبر
برنامه «نیشدارو» در رادیو ایران به نقل و بررسی حکایت‌های طنز، مثل‌ها و داستان‌های روایی ادبیات فارسی اختصاص دارد.
این برنامه با هدف زنده نگه داشتن فرهنگ و زبان طنز، اشاره به کتب و نشریات کهن ایران زمین و همینطور طنزپردازان و شاعران قدیمی و جدید پخش می‌شود.
بازخوانی متون طنز جدید و بررسی مجلات طنز قدیمی و مصاحبه با طنزپردازان از بخش‌های مهم برنامه «نیشدارو» است.
«نیشدارو» برنامه‌ای دورهمی مانند است که مسائل مختلف اجتماعی را در جامعه با نگاه و ترکیب طنز به مخاطبانش ارائه می‌دهد.
در بخشی از برنامه به مرور مطبوعات و کتب طنز امروزی اختصاص دارد.
تدارک رادیو فرهنگ در پاسداشت زبان وادبیات فارسی
نقالی داستان تیمور لنگ بر مزار فردوسی و ضحاک ماردوش توسط مرشد ابوالفضل ورمزیار از دیگر بخش‌های این برنامه است.همچنین مرشد محمدجواد خرمی نیز با آوای زورخانه‌ای به خواندن بخش‌هایی از شاهنامه می‌پردازد.