
به منطرگاه مدیریتی قرآن خوش آمدید.
سوره عنکبوت
هدایتی که نصیب هر کس نمی شود
وَ الَّذِینَ جَاهَدُواْ فِینَا لَنهَْدِیَنهَُّمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ(69- عنکبوت)
كسانى كه در راه ما جهاد كنند ما آنها را به طرق خویش هدایت مىكنیم، و خداوند با نیكوكاران است.
«مجاهدة» یعنى به كار بردن آخرین حد وسع و قدرت در دفع دشمن که بر سه قسم است: جهاد با دشمن ظاهرى، جهاد با شیطان و جهاد با نفس.(1) «جاهَدُوا فِینا؛ جهادشان همواره در راه ماست» کنایه از این است كه جهادشان چه در راه عقیده و چه در راه عمل در امورى است كه متعلق به خداوند متعال است.
« سُبُلَنَا؛ راههاى خدا» عبارت است از راه هایى كه آدمى را به سوى او هدایت و به او نزدیك مىكند؛ چون به عنوان مثال وقتى مىگویند این راهِ سعادت است، معنایش این است كه: این راه به سعادت ختم مىشود.(2)
نکته قابل توجه اینکه هدایتی که در آیه آمده است از جنس هدایت ابتدایی که همه انسانها از آن برخوردارند نیست. هدایت ابتدایی همان نشان دادن راه در ابتدای کار است که این هدایت ابتدایی با فرستادن پیامبران و بیان احکام الهی در مورد تمام انسانها محقق می شود.
از این مرحله به بعد کسانی که طبق آن برنامه های عمل کردند و قدری در مسیر خدا حرکت کردند هدایت ویژه الهی شامل حال آنها می شود که این می شود هدایت مضاعف(3). مؤید این تفسیر اشاره به معیت یا همان همراهی اختصاصی(4) است که در جمله بعد آمده است.
1- بدانید که زندگی دنیا چیزی جز سرگرمی و بازیچه نیست و زندگی حقیقی در سرای آخرت است. (عنکبوت: 64)
2- دین را کامل اجرا کرده و با آن گزینشی برخورد نکنید و گروه گروه نشوید. (روم: 32)
3- رشد حاصل از ربا کاذب و ظاهری است ولی در زکات و انفاق، بصورت واقعی ازدیاد و رشد ایجاد می شود. (روم: 39)
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
1- پيامبر اسلام(ص)فرمودند: « هر كس سوره بروج را بخواند خداوند به تعداد تمام كساني كه در نماز جمعه اجتماع مي كنند و تمام كساني كه روز عرفه(در عرفات)جمع مي شوند ده حسنه به او مي دهد و تلاوت آن انسان را از ترسها و شدايد رهايي مي بخشد». تفسير برهان جلد 4 ص 445)- آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
- نظریات و رهنمودهای آیات اول و دوم و سوم سوره بروج در عبارتهایِ "(وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾ سوگند به آسمان كه داراي برجهاي بسيار است. (۱) وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿۲﴾ و سوگند به آن روز موعود. (۲) وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿۳﴾ و «شاهد» «و مشهود» (شاهد پيامبر و گواهان اعمال و مشهود اعمال امت است). (۳))"، دلالت دارد بر اینکه 1- آیه اول سوره بروج در عبارت" وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿۱﴾ سوگند به آسمان كه داراي برجهاي بسيار است. (۱) "، گواه این نظریه هست که خداوند به عظمت توانمندی تدبیر و علم و اقتدار آفرینشی خود به سماء ذات البروج سوگند یاد نموده است. می توان سماء ذات البروج را اینگونه تعبیر نمود که ذات البروج که برجهای دوازده گانه آسمان می باشد خود آسمانی دارد که خداوند به عظمت آفرینشی آسمان ذات البروج سوگند یاد نموده است، یعنی توانمندی علم خداوند به غایت بی نظیر و اعجاب انگیز و شگفت انگیز می باشد و گواه توانمندی علمی و آفرینشی بی نظیری هست و انسانها باید به عظمت توانمندیهای خداوند نظر و تأمّل نمایند و با خشوع و خضوع و خلوص از شفع دل رهنمودها و دستورات خداوند و حجتهای معصوم خداوند را، اطاعت نمایند و بدون تردید با نفسی مطمئن آگاه باشند
هشتادوپنج ـ بروج ـ مكي ـ 22 آيه ـ 109 كلمه ـ 458 حرف
(معني):برجها.
(علت نامگذاري):آيه اول كه خداوند به آسماني كه داراي برجها و ستاره هاي بزرگ است سوگند ياد كرده است. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 115 – جعفر شيخ الاسلامي.
(مأخذ نامگذاري):سوره بروج به معني برجها- يا ستاره هاي بزرگ مأخذ نامگذاري آيه اول سوره است. دانستنيهاي قرآن – ص 182 – مصطفي اسرار.
مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، و تولید کنندگان محتوای ادبیّات و بسترهای تبلیغاتی و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها ( رسانه ها، مطبوعات، فضای مجازی تبلیغات و بسترهای تکنولوژیهای مختلف) و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف و دانش و مهارتها و توانمندیهای لازم زندگی)، به رشد رساند، باید متناسب با سن و به اندازه لازم هماهنگ با دیدگاههای قرآن و چهارده معصوم سلام الله علیهم، به تهیه مطالب تعلیم و تربیتی اهمیّت لازم را بدهند و به مطالب به اندازه پرداخته شود و محصولات را به جامعۀ هدف به تعالی لازم عرضه نمایند.
- رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم در فضیلت این سوره فرمودند: هر که سوره مدثر را قرائت نماید ده برابر کسانی که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را در مکه تصدیق یا تکذیب کردند حسنه عطا می شود. مجمع البیان, ج10
- در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده است: کسی که در نمازهای واجبش سوره مدثر را قرائت نماید بر خداوند واجب است او را با پیامبر اکرم همراه و هم درجه قرار دهد و در زندگی دنیایی شقاوت و بدبختی به او نمی رسد. ثواب الاعمال، ص120
- در سخنی از امام صادق علیه السلام روایت شده است: کسی که بر قرائت این سوره مداومت ورزد اگر خواستار حفظ قرآن باشد به حفظ آن توفیق می یابد و اگر بیشتر از آن بخواهد خداوند به او اعطا می کند. تفسیرالبرهان، ج5، ص
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
- نظریات و رهنمودهای آیات یکم تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن در عبارتهای "( يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿۱﴾ اي در بستر خواب آرميده! (۱) قُمْ فَأَنْذِرْ ﴿۲﴾ برخيز و انذار كن (و عالميان را بيم ده). (۲) وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿۳﴾ و پروردگارت را بزرگ بشمار. (۳) وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿۴﴾ و لباست را پاك كن. (۴) وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿۵﴾ و از پليديها بپرهيز. (۵) وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ ﴿۶﴾ و منت مگذار، و فزوني مطلب. (۶) وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿۷﴾ و به خاطر پروردگارت شكيبائي كن. (۷) )"، دلالت دارد بر اینکه: 1- آیه اول تا هفتم خطاب به شخص پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه بعد از آنچه که در غار حرا برایش پیش آمد می باشد و مدثر به معني رداء و پتوی بر خود پيچيده می باشد. (منظور پيامبر اسلام است) 2- آیات اول تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن در رابطه با حضرت محمد سلام الله علیه نازل شده است ولی باطبع پیروانش را هم شامل می شود. 3- خداوند تربیّت الهی و ولایت و هدایت پیامبر اکرم حضرت محمّد سلام الله علیه و باطبع مبلغین دین خداوند که در رکاب رسالت پیامبر اکرم سلام الله علیه انجام وظیفه می نمایند، را بر عهده خود دارد و همواره در قرآن خطاب به پیامبر اکرم سلام الله علیه آیاتی برای عموم مبلغین و آیاتی خاص پیامبر اکرم سلام الله علیه نازل شده است. 4- در آیات اول تا هفتم سوره مدثر کتاب قرآن، هشت فرمان به پیامبر اکرم داده شده است که عبارت است از 1- حضرت
هفتادوچهار ـ مدثر ـ مكي ـ 56 آيه ـ 255 كلمه ـ 1010 حرف
(معني): جامه به خود پيچيده.
(علت نامگذاري):آيه اول سوره خطاب به پيامبر اسلام(ص) بعد از اولين نزول وحي در غار حرا به خانه آمد و جامه به خود پيچيد و خوابيد و خداوند او را به مقام و انذار و تبليغ فرا خواند. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 104 – جعفر شيخ الاسلامي.
(مأخذ نامگذاري): سوره مدثر به معني رداء و گليم بر خود پيچيده(منظور پيامبر اسلام است)مأخذ نامگذاري آيه اول سوره است. دانستنيهاي قرآن – ص 181 – مصطفي اسرار.
(نامهاي ديگر): ندارد.
(ترتيب نزول و جمع آوري سوره مدثر):