دهم ذی الحجه عید قربان در سخنان بزرگان دینی
پيامبر صلي الله عليه و آله : يُغفَرُ لِصاحِبِ الأضحِيَّةِ عِندَ أوَّلِ قَطرَةٍ تَقطُرُ مِن دَمِها ؛ كتاب من لايحضره الفقيه، ج 2 ، ص 214
پيامبر صلي الله عليه و آله :با ريختن اوّلين قطره خون قربانى [به زمين] ، صاحب قربانى آمرزيده مى شود .
پيامبر صلي الله عليه و آله : إنَّما جَعَلَ اللّه ُ الأضحى لِشبَعِ مَساكِينِكُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم ؛ ثواب الأعمال ، ص 59
پيامبر صلي الله عليه و آله :خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند ؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد .
پيامبر صلي الله عليه و آله : مَن صَدَقَت نِيَّتُهُ ، كانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ كَفّارَةً لِكُلِّ ذَنبٍ ؛ دعائم الاسلام ، ج 1 ، ص 148
پيامبر صلي الله عليه و آله :هر كس نيّتش صادق باشد، اوّلين قطره از خون قربانى اش، كفّاره همه گناهان او است .
امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ ؛ المحاسن ، ج 2 ، ص 143
امام باقر عليه السلام :خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد .
امام سجّاد عليه السلام : إذا ذَبَحَ الحاجُّ كانَ فِداهُ مِنَ النّارِ ؛ بحار الأنوار ، ج 99 ، ص 288
امام سجّاد عليه السلام :قربانى كردن حاجى، فديه او در برابر آتش خواهد بود .
برداشت و راهبرد و رهنمود دهم ذی الحجه عید قربان در سخنان بزرگان دینی
- عید قربان یکی از اعمال واجب مراسم مذهبی حج تمتع است که به نمادین چهارپائی که گوشتش حلال است را برای رضایت خداوند قربانی می نمایند و گوشتش را برای استفاده مردم هدیه می نمایند، که در واقع این عمل به معنای از خواسته های نفسانی خود گذشتن و فرمانبری و اطاعت کامل از خداوند یگانه می باشد. با ريختن اوّلين قطره خون قربانى [به زمين] ، صاحب قربانى آمرزيده مى شود .
- عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند ؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد .
- هر كس نيّتش صادق باشد، اوّلين قطره از خون قربانى اش، كفّاره همه گناهان او است .
- خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد .
- قربانى كردن حاجى، فديه او در برابر آتش خواهد بود.
- معنای قربانی کردن فقط انجام یک عمل قربانی کردن نیست گر چه قربانی کردن، بعد عملی انجام وظیفه یک فریضۀ دینی هست امّا باید به جنبه های فلسفی و تاثیرگذاری ان هم توجه لازم داشت: از جمله اهداف فلسفی و مهنوی قربانی کردن در اعمال حج عبارت است از: با تعبد خداوند و بندگی خالصانه برای رضایتمندی خداوند و از خواسته های نفس گذشتن و انجام وظیفۀ تکالیف الهی را به شفع دل و خشوع از روی معرفت انجام دادن و تسلیم خداوند بودن است، ( نه از روی ترس، وقتی انسان در برابر خداوند نرم و خاشع می شود که با معرفت و خلوص خداوند را اطاعت نماید) و جنبه های اقتصادی و رفاهی اجتماعی دیگر قربانی کردن چهارپای حلال گوشت باید مورد توجّه ویژه قرار گیرد، عبارت است از: در راه خدا انفاق کردن و هدیه دادن و توانمند نمودن جامعه و برطرف نمودن و پیشگیری از فقر جوامع بشری و در برطرف نمودن مشکلات جوامع بشری و مشارکت نمودن و همچنین جنبه عاطفی قربانی نمودن عبارت است از : برای رضایتمندی خداوند دوست داشتن بندگان خداوند، و کمک نمودن برای پیشگیری از گرفتاریهای بندگان خداوند و رفع گرفتاریهای بندگان خدا می باشد.
- با توجّه به اینکه سالانه جمع کثیری از مسلمانان گوسفندهای خود را قربانی می کنند، برای رفع استضعاف هر کشوری گوشت قربانیان کشور خود را برای ضعفای کشور خود و یا کشورهای همسایه و یا اگر در کشور خود و کشور همسایه نیاز نیست برای کشورهای دیگری که مردم ضعیف دارند و یا در حال جنگ هستند، می توان گوشتها را ارسال نمود، بنابراین توصیه می شود همه کشورها برای کشور خود و یا همسایه زیرساختهای لازم را برای جمع کردن گوشتهای قربانی کشور خود فراهم نمایند و در اسرع وقت همه آنها را به دست نیازمندان برسانند. ( البته می توان برای کشورهائی که سردخانه ندارند و می خواهند، گوشتهای خود را تلف نمایند هم اقدام برای جذب آن و فرستادن برای مردم ضعیف همان کشور و یا برای مردم کشورهای نیازمند دیگر اقدامات لازم صورت پذیرد.)
- متاسفانه با وجود چنین برنامه ها و دستورات و رهنمودهای الهی ( نماز، روزه، اعمال حج، زکات، خمس، صدقات، انفاق، کفارات، رد مظالم، هدیه، ولیمه، و تلاش برای مال حلال داشتن و به اصول و احکام دین اعتقاد عملی داشتن ) و جهت دهی خداوند در اینکه بندگان خداوند خود را برای خداوند خالص نمایند، خیلی از افراد و بنی آدم هستند که مطیع نفسانیاتشان ( رذالتها، جهالتها، عادات بد، دادیگریها ) هستند و با اینکه بعضی حتّی عمل حج را هم انجام می دهند، باز گرفتار نفسانیاتشان هستند و برای خدا خالص نشده اند، اعمال و رهنمودهای الهی باید در استمرار اعمال از روی شناخت و معرفت برای خداوند تاثیرگذارد و در این صورت می توان یقین داشت که هدف خداوند در انجام اعمال مذهبی ( بنده خالص خداوند بودن و در همه وقت برای رضایت خداوند زندگی عابدانه داشتن ) تحقق یافته است و انجام اعمال مورد رضایت خداوند متعال قرار گرفته است. از این رو توصیه می شود که فرهنگ سازان و رسانه ها، بخصوص سازمان حج و زیارت فقط به فرهنگ سازی و آموزش تنها به اعمال ظاهری حج اکتفا ننمایند و به همه جنبه ها و ابعاد اهداف و مقاصد خداوند دستورات دینی ( تعالی تعلیم و تربیت جامعه بشری و بنده خالص خداوند و انجام وظیفه بندگی برای رضایتمندی خداوند ) بپردازند.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی