ماههای قمری (یا عربی) دوازده ماه است که به ترتیب عبارتاند از:
محرم، صفر، ربیع الاول، ربیع الثانی (یا ربیع الاخر)، جمادی الاول، جمادی الثانی (یا جمادی الاخر)، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه.
چهار ماه از این ماهها به ماههای حرام مشهور است که عبارتند از: رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم.
همچنین به ماه های شوال، ذیقعده و ذیحجه ماههای حج می گویند.
مبدأ ماههای قمری و ماههای شمسی، هجرت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به مدینه است. اولین ماه قمری محرم و آخرین آن ذیحجه است، تعداد روزهای ماههای قمری در مجموع 354 روز است که حدود 10 یا 11 روز از تعداد روزهای سال شمسی کمتر است چون در ماههای قمری، یک ماه، 30 روز است و ماه دیگر 29 روز.
هنگام دیدن هلال ماه نو، خواندن دعاهای هلال مستحب است، و از همه بهتر دعای 43 صحیفه کامله سجادیه است. اما اگر امکان خواندن این دعا نباشد، بهتر است که سه مرتبه « الله اکبر » و سه مرتبه « لا اله الا الله » بگوییم و در روز اول هر ماه دو رکعت نماز بگذاریم و در رکعت اول بعد از حمد سی مرتبه توحید و در رکعت دوم بعد از حمد سی مرتبه « انا انزلنا » (سوره قدر) را بخوانیم و بعد از نماز صدقه بدهیم که موجب سلامتی ما در آن ماه خواهد شد.
منابع:
هدایة الانام الی وقایع الایام، محدث قمی
مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 12 اسفند 1400 - 18:29
مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان در خصوص اعمال و فضیلتهای روز اول ماه شعبان مواردی را نقل کرده است.
خلاصه خبر
هرگاه از این حالت به خود آیند با کردارهای پاکیزه بهسوی خدا رو میکنند و وجود خود را در شمار ستمکاران و خطاکاران به حساب میآورند، درحالیکه از تقصیر و کوتاهی پاکند؛ اینان برای خدا به کردار اندک راضی نمیشوند و عمل زیاد را برای او بسیار نمیشمارند، پیوسته به کار شایسته و عمل نیک مشغولاند، اینان چنانند که هرگاه به ایشان بنگری، ترسان و هراسان و در بیم و اضطراب به عبادت ایستادهاند.
بدانید که اگر شما بر آنچه پروردگار برای مطیعان از بندگانش در امروز آماده کرده آگاه شوید، هرآینه خود را از آنچه بدان پرداختید [بحث در قضا و قدر] بازخواهید داشت و در آنچه به آن فرمان دادند وارد خواهید شد.
گفتند: یا امیرالمؤمنین، آنچه را خدا در این روز برای مطیعان خود مهیا کرده چیست؟
حضرت داستان آن لشکری را که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) برای جهاد با کافران فرستاده بود و سپاه دشمن به هنگام شب بر آنها شبیخون زدند بیان کرد و فرمود:
شبی تاریک و فرورفته در سیاهی بود، مسلمانان در خواب و کسی از آنان جز زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه و قتاده بن نعمان و قیس بن عاصم منقری بیدار نبود، هریک از آنان در جانبی از لشگر مشغول نماز و خواندن دعا بود، دشمنان با شبیخون خویش در آن شب تاریک، مسلمانان را آماج تیرهای خود ساختند و مسلمانان به خاطر سیاهی شب، از دیدن دشمنان عاجز بودند و راهی برای حفظ خویش نداشتند، به این خاطر نزدیک بود هلاک شوند؛
ناگهان از دهان این چند نفر انواری درخشید که اردوگاه را روشن ساخت و باعث قوّت دل و دلیری مسلمانان شد، پس شمشیر کشیده و همه دشمنان را کشته و زخمی و اسیر کردند، پس از بازگشت از جهاد داستان خود را برای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) بیان کردند، حضرت فرمود: این انوار به خاطر اعمال برادران شما در آغاز ماه شعبان است، پس حضرت یکیک آن اعمال را بیان کردند تا آنکه فرمودند: چون روز اوّل شعبان میرسد، ابلیس سپاه خویش را در اطراف زمین و کرانههای آن پراکنده میکند و به ایشان میگوید: امروز در کشاندن بعضی از بندگان خدا بهسوی خود بکوشید، و خدا (عزّوجل) فرشتگان را در اطراف و آفاق زمین پراکنده میکند و به آنان میفرماید: بندگانم را بهراستی و درستی نگاه دارید و آنان را هدایت کنید، همه بندگانم سعادتمند میشوند، جز آنکه از پذیرفتن حق دست بردارد و به راه سرکشی رود که او در شمار حزب ابلیس و سپاهیان او محبوس میشود.
چون روز اوّل ماه شعبان شود، خدا (عزّوجل) به باز شدن درهای بهشت فرمان میدهد، پس باز میشوند و به درخت طوبی [درختی است در بهشت] دستور میدهد تا شاخههای خود را به دنیا نزدیک کند، آنگاه منادی پروردگار (عزّوجل) ندا سر میدهد:
ای بندگان خدا، این شاخههای درخت طوبی است، پس به آن درآویزید که شما را بهسوی بهشت برافرازد و این شاخههای درخت زقّوم است [درختی است از درختان دوزخ که در سوره مبارکه واقعه از آن یاد شده است] از آن دوری کنید تا شما را به سوی دوزخ نبرد.
سپس رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) اعمالی که هریک سبب درآویخته شدن به شاخهای از شاخههای طوبی است به این صورت بیان فرمود:
آنگاه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) اندکی نظر خود را بهجانب آسمان بلند کرد و میخندید و مسرور بود، سپس نظر مبارک را بهسوی زمین به زیر انداخت، پس پیشانی مبارک را درهم کشید و روی مبارکش عبوس شد، آنگاه رو به اصحاب خود کرد و فرمود:
روز بیست و هفتم یکی از اعیاد بزرگ است و روزی است که حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآله) به پیامبری مبعوث شد و جبرئیل برای ابلاغ پیامبری، بر آن حضرت فرود آمد و برای این روز چند عمل وارد است:
شب بیست و هفتم، شـب بعثـت پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و از شبهای پربرکت است و در آن چند عمل مستحبّ است:
اوّل:
شیخ طوسی در کتاب «مصباح» فرموده: از حضرت جواد(علیهالسلام) روایت شده: همانا در ماه رجب شبی است که از هر آنچه آفتاب بر آن میتابد بهتر است و آن، شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) به رسالت مبعوث شد. برای کسی که از شیعۀ ما عملکننده در آن شب است، پاداش نیکوکاری شصت سال مقرّر است،
امام علی (ع) درباره فتح خیبر فرمودند: «من هرگز آن در را با قدرت بشری از جای نکندم، بلکه در پرتو نیروی خداوندی و با قلبی مطمئن به قیامت، انجام دادم.»
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از ماجراهای مهمی که در تاریخ اسلام روی داده و حضور حضرت امیرالمؤمنین امام علی (ع) در آن بسیار درخشنده و حائز اهمیت بوده، ماجرای فتح خیبر است. در این جنگ که میان لشکر مسلمانان با گروهی از یهودیان فتنهگر در منطقه خیبر روی داد و فرماندهی آن با پیامبر (ص) بود، امام علی (ع) نیز حضور داشتند. رشادتهای آن حضرت به قدری بود که قلعه خیبر که در مرکز قلعههای آن منطقه بوده و دارای موقعیت استراتژیک و حساسی از لحاظ نظامی و شهری بود، توسط حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فتح شد، به طوری که آن حضرت در این قلعه را از جا کندند تا نشانی از شجاعتها و ایمان مستحکم آن حضرت در جهاد الهی باشد.
روز نیمهی رجب، روز مبارکی است و در آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
غسل کردن.
دوّم:
زیارت حضرت سید الشهداء(علیهالسلام)، زیرا از ابن ابی نصر روایت شده که گفت: از حضرت رضا(علیهالسلام) پرسیدم، امام حسین(علیهالسلام) را در کدام ماه زیارت کنیم؟ فرمود: در نیمه رجب و تمام ماه شعبان.
سوّم:
«نماز سلمان» به کیفیتی که در اعمال روز اوّل گذشت.
شب نیمه ماه رجب، شب برجسته و برتری است و در آن چند عمل مستحب است:
اوّل:
غسل کردن.
دوّم:
شبزندهداری به عبادت، چنانکه علاّمه مجلسی فرموده.
سوّم:
زیارت حضرت سیدالشّهدا(علیهالسلام).
