احکام دین تولا و تبرّا
قرآن کریم و احادیث اهل بیت (علیهمالسلام) بر مسئله تولی و تبری تأکید به سزایی دارند. تولی و تبری که بر حب و بغض مبتنی است شاخصه ایمان در دین اسلام است. آنچه که در اینجا قابل توجه است مسئله تولی است که ممکن است در اذهان این توهم را ایجاد کند که تولی معنایش این است که با کسانی که مسلمان نیستد باید دشمنی ورزید. اما پاسخ آن این است که معنای تولی دوست نداشتن است نه دشمنی که باعث جنگ و ناامنی شده و هر چه غیر مسلمان هستند باید منکوب شوند. در این مقاله به حقیقت این دو فریضه الهی در قالب احادیث اشاره شده است.
۱. امام علیبنموسیالرضا (علیهالسلام):
کَمالُ الدّینِ وِلایتُنا وَالبَراءَهُ مِن عَدُوِّنا
کمال دین، در ولایت ما و بیزاری از دشمنان ماست. (بحار، ج ۲۷، ص ۵۸)
۲. امام جعفرصادق (علیهالسلام):
کَذَبَ مَنِ ادَّعَی مَحَبَّتَنَا وَ لَمْ یتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّنَا.
دروغ میگوید کسی که ادعای محبّت ما را میکند ولی از دشمنان ما تبرّی و بیزاری نمیجوید. (بحار، ج ۲۷،ص ۵۹)
۳. امام زینالعابدین (علیهالسلام):
مَن اَحبَّ اَعداءَنا فَقَد عادانا وَ نَحنُ مِنهُ بَراءٌ واللهُ عزَّ وجلَّ مِنهُ بَریءٌ.
کسی که دشمنان ما را دوست بدارد با ما دشمنی کرده و ما از او بیزاریم و خداوند متعال نیز از او بیزار است. (بحار، ج ۲۷، ص ۶۰)
مهر | دین و اندیشه | چهارشنبه، 04 مهر 1403 - 08:12
توحید یک حداقل دارد که هم شیعه و هم اهل سنت از آن برخوردار هستند و ما نمیتوانیم دیگران را از دایره دین و ایمان خارج کنیم.
خلاصه خبر
خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه- مصطفی شاکری گرکانی: نوگرایی در دنیای اسلام در همه جوانب زندگی مسلمانان بروز کرد.
امروز آشکارترین و روشنترین حقایق اسلامی به وسیلهی بعضی از مدعیان اسلام در کشورهای اسلامی نادیده گرفته میشود.
پیشوایان دین در ضمن بیان اصول اسلام راستین و جایگاه اساسی و محوری امامت در آن، عموم پیروان خود را به حفظ وحدت جامعه اسلامی دعوت میکردند و اتحاد و همبستگی یکی از مبانی و موازین مهم اندیشه دینی آنها را تشکیل میدهد.
با این حال، برخی در این مسیر راه افراط و کجروی را در پیش گرفت و ضمن نادیده گرفتن توصیه ائمه (ع) و همچنین نحوه تعامل آنها با خلفا و پیروان مذاهب دیگر، بر طبل تفرقه و تشتت کوبیدند.
واقعیت این است اگر اسلام را تعریف کنیم و اصولش را بیان کنیم، هم قرآن و هم اصولی که از قرآن و سنت مستخرج شده است، مجموعه اینها توجه به وحدت مسلمین را موجه میدانند یعنی ما دلیل کافی برای یگانگی و اتحاد داریم.
این نکته را هم عرض کنم که این اختلافات فقط برای عالم اسلام نیست و در مسیحیت هم هست و آنها هم مجمع تقریب دارند.
بنابراین این مسئله در همه ادیان وجود دارد ولی وقتی من به اصول اسلام نگاه میکنم واقعاً یگانگی و اتحاد مسلمانان امری صرفاً آرمانی و دستنیافتنی نیست بلکه کاملاً شدنی است و به لحاظ نظری هم توجیه دارد چون وقتی ما به اصول دین نگاه میکنیم، اصول دین توحید و نبوت و معاد است که میان شیعه و اهل سنت اختلافی در این مسئله نیست.
پس فارغ از شیعه و اهل سنت، میان همه انسانها وحدت وجود دارد.
*بخش عمده اختلافات میان شیعه و اهل سنت به مسئله خلافت و حکومت پس از پیامبر (ص) برمیگردد.
بعد از پیامبر (ص) دو نظریه مطرح شد، یکی نظریه امامت و دیگری نظریه خلافت.
هر چند امامت در بر گیرنده نظریه خلافت هم هست.
همه متکلمان شیعه گفتند اصول دین اسلام عبارت است از توحید و نبوت و معاد و کسی که به این سه اعتقاد داشته باشد مسلمان است.
تکمله توحید، عدل است و تکمله نبوت، امامت است.
بنابراین حتی باور به عدل و امامت مخالف وحدت مسلمانان نیست.
همینطور با توحید شیعه، اهل سنت کافر محسوب نمیشود و همچنین با توحید اهل سنت، شیعه کافر محسوب نمیشوند.
درباره نظر حضرت علی (ع) راجع به وحدت من میخواهم بر چند نکته تاکید کنم.
نکته اول اینکه حضرت علی (ع) حلقه وحدت میان مسلمانان است.
وَ عَنِ الرِّضا عليه السلام:
حـُبُّ اَوْلِياءِ اللّه ِ واجِبٌ وَ كَذلِكَ بُغْضُ اَعْدائِهِمْ وَ الْبَرائَةُ مِنْهُمْ وَ مِنْ اَئِمَّتِهِمْ.
[وسائل الشيعه، ج11، ص433.]
امام رضا عليه السلام در نوشته خود به مأمون، فرموده است: دوستى با دوستان خدا واجب است، همچنين دشمن داشتن و بيزارى جستن از دشمنان دوستان خدا و سران آنان واجب است.
وَ عَن أبِى الحَسَن الرِّضا عليه السلام:
لايُحِبُّنا كافِرٌ وَلا يُبْغِضُنا مُؤْمِنٌ، وَ مَنْ ماتَ وَهُوَ يُحِبُّنا كانَ عَلَى اللّه ِ حَقّا اَنْ يَبْعَثَهُ مَعَنا.
[مسند الامام الرضا عليه السلام ، ج 1، ص 358.]
امام هشتم عليه السلام فرمود: هيچ كافرى ما را دوست نمى دارد و هيچ مؤمنى دشمن ما نمى شود. هركس با محبّت ما اهل بيت بميرد، بر خداوند حتمى است كه او را در قيامت با ما برانگيزد.
اخلاقِ انبیاء اخلاقِ تولّی و تبرّی است
مشرق | سیاسی | سه شنبه، 26 تیر 1403 - 00:12
به گزارش مشرق،آیت الله میرباقری در توئیتی نوشت:
اخلاقِ انبیاء اخلاقِ تولّی و تبرّی است.
تبرّی و تولّی به این معنا، یکی از فروع دین نیست، بلکه جزو اصول دین و از ارکان توحید است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ ﴿۱﴾
ای کسانی که به خدا ایمان آوردهاید، هرگز نباید کافران را که دشمن من و شمایند یاران خود برگرفته و طرح دوستی با آنها افکنید در صورتی که آنان به کتابی که بر شما آمد یعنی قرآن حق سخت کافر شدند، رسول خدا و شما مؤمنان را به جرم ایمان به خدا از وطن خود آواره میکنند، پس نباید اگر شما برای جهاد در راه من و طلب رضا و خشنودی من بیرون آمدهاید پنهانی با آنها دوستی کنید، و من به اسرار نهان و اعمال آشکار شما داناترم، و هر که از شما چنین کند سخت به راه ضلالت شتافته است. (۱)
إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ ﴿۲﴾
هر گاه آنها بر شما تسلط یابند باز همان دشمن دیرینند و هر چه بتوانند به دست و زبان بر عداوت شما میکوشند و چقدر دوست میدارند که شما کافر شوید. (۲)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ ﴿۱﴾
ای کسانی که به خدا ایمان آوردهاید، هرگز نباید کافران را که دشمن من و شمایند یاران خود برگرفته و طرح دوستی با آنها افکنید در صورتی که آنان به کتابی که بر شما آمد یعنی قرآن حق سخت کافر شدند، رسول خدا و شما مؤمنان را به جرم ایمان به خدا از وطن خود آواره میکنند، پس نباید اگر شما برای جهاد در راه من و طلب رضا و خشنودی من بیرون آمدهاید پنهانی با آنها دوستی کنید، و من به اسرار نهان و اعمال آشکار شما داناترم، و هر که از شما چنین کند سخت به راه ضلالت شتافته است. (۱)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ ﴿۲۳﴾
این (بهشت ابد) همان است که خدا به بندگانی که ایمان آورده و نیکوکار شدند بشارت آن را داده است. بگو: من از شما اجر رسالت جز این نخواهم که مودّت و محبّت مرا در حقّ خویشاوندان منظور دارید (و دوستدار آل محمّد باشید، که این اجر هم به نفع امت و برای هدایت یافتن آنهاست)، و هر که کاری نیکو انجام دهد ما نیز در آن مورد بر نیکوییش بیفزاییم که خدا بسیار آمرزنده گناهان و پذیرنده شکر بندگان است. (۲۳)