احکام دین. حج
عبادات، بسیار متنوّع و مختلف است. چند مورد از اين عبادات، سرآمد عبادات دیگر است. امام باقر(ع) در حديثي ميفرمايند:
«بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَة»(۱)
اسلام بر پنج پايه استوار است: نماز، زكات، روزه، حج و ولايت.
کمال معنوی در حج
فلسفهی حج چيست كه خداوند ما را به آن دعوت كرده است؟
﴿وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً﴾(۲)
مسلمانان، بهوسيلهی حضرت ابراهيم(ع)براي انجام فريضهی حج، دعوت شدهاند تا به كمال برسند. انسان براي رسيدن به كمال، بايد دورهی خاصّ ببيند.
انسانها در امور مادي، با حيوانات وجوه مشتركي دارند و با آنها شريك هستند. امتيازي که در انسانها هست و در حيوانات وجود ندارد، اين است كه انسان مي تواند به «كمالِ معنوي» برسد، ولي حيوانات در جا مي زنند؛ يعني قابليّت كمال و تعالی و افزایش درجه و مقام معنوي را ندارند.
دانشمندان بزرگ و علمای اسلامی، از قرآن و روايات استفاده كرده اند كه «کمال» انسان در چيست. اگر بلاتشبيه، خداوند را دريا و انسان را قطره فرض كنيد، تفاوت بين قطره و دريا چيست؟ قطره محدود و دريا نامحدود است. وقتي قطره به كمال ميرسد كه به دريا وصل شود. بشر، بسیار ضعيف و محدود است. قرآن شریف مي فرمايد:
- منبع
۱ - اهمیت حج
[ویرایش]
«حج» جامع بسیاری از عبادتها است؛ از جمله: نماز، انفاق، طهارات، هجرت، تحمل سختیها در راه خدا، امساک (محرمات احرام و حرم)، کوچ و حرکت دسته جمعی، قربانی، اطعام، تولا و تبرا، جهاد و …
صاحب جواهر (رحمةاللهعلیه) در این زمینه مینویسد:
«فهو حینئذ ریاضة نفسانیة و طاعة مالیة، و عبادة بدنیة، قولیة و فعلیة و جودیة وعدمیة و هذا الجمع من خواص الحج من العبادات التی لیس فیها اجمع من الصلاة و هی لم تجتمع فیها ما اجتمع فی الحج من فنون الطاعات».
[۱]
بنابراین حج مجموعهای است که عبادات دیگر را درخود دارد و معجونی از همه عبادتهای دیگر است؛ ولی علاوه برخواص یکایک اجزاء، این ترکیب یک سری خواص کلی نیزدارد.
بدون شک حج یک طرح قرآنی است؛ پس در آغاز بایستی چهره ترسیم شده حج را در قرآن بررسی کرد. آنچه درباره حج بیان میشود. در مورد عمره نیز تا حدودی صادق است؛ گرچه حج اوج این مقصود است.
۲ - خطوط اصلی طرح حج
[ویرایش]
اگر در نقشه چیزی دقت کنیم، میتوانیم دریابیم که این نقشه، برای چه اهدافی ترسیم شده است؛ آیا برای ساخت یک خانه مسکونی است؟ یا برای مدرسه، مسجد، کارخانه و …؟!
باید در نقشه و طرح اعمال حج مطالعه کرد تا کلیت این طراحی دریافت گردد. پس از دریافت کلیات، جزئیات نیز در پرتو آن مشخص خواهد شد. در حقیقت سیری است از کل به جزء و از مجموع به اجزای آن.
حج و عمره دارای یک مرکزیت است که همه اعمال، همچون شعاعهایی به آن ختم میشوند و یا از آن آغاز میگردند. خانه مقدس کعبه، محور و مرکزیت این اعمال است؛ از این رو بایستی این مرکزیت را مورد بررسی قرار داد تا در پرتو آن شعاعها نیز تعریف شوند.
۳ - مشخصههای کعبه در قرآن
[ویرایش]
مشخصههای کعبه در قرآن عبارت است از:
۳.۱ - اولین خانه و معبد برای مردم
فریضه عبادی حج یکی از مهمترین شعائر و مناسک آیین اسلام است و بخشی از روایات ائمه اطهار پیرامون انجام فریضه حج وآثار و برکات آن است که بزرگترین کنگره بین المللی اسلامی محسوب می شود.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، فریضه عبادی حج یکی از مهمترین شعائر و مناسک آیین اسلام است که انجام آن از بعد فردی و اجتماعی، آثار و برکات بسیاری برای حجاج بیتالله الحرام دارد. بخشی از روایات ائمه اطهار (علیهم السلام) پیرامون انجام فریضه حج وآثار و برکات آن است که بزرگترین کنگره بین المللی اسلامی محسوب می شود. در روایات تعبیرهای قابل توجهی درباره اهمیت حج ارائه شده است که به چند نمونه اشاره میکنیم:
1. تأخیر حج: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «مَنْ سَوَّفَ الْحَجَّ حَتَّی یَمُوتَ بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَهُودِیّاً أَوْ نَصْرَانِیّاً؛ کسی که حج را تأخیر اندازد [و در انجام آن امروز و فردا کند] تا بمیرد، خدا او را در روز قیامت یهودی یا مسیحی محشور میکند.»
این مطلب همان است که در آیه به آن اشاره شده و از تارک حج به «مَنْ کَفَرَ» تعبیر گردیده است.
1. اهمیت حج
قال علی علیه السلام:
الله الله فی بیت ربکم لا تخلوه ما بقیتم فانه ان ترک لم تناظروا.
علی(ع) فرمود:
خدا را! درباره خانه پروردگارتان در نظر داشته باشید تا هستید، آن را خالی نگذارید. زیرا اگر حج متروک شود نظر رحمت خدا از شما قطع خواهد شد.
بحارالانوار ج 96 16
2. حج و توجه بسوی خدا
عن ابی جعفر الباقر علیه السلام فی قول الله تبارک و تعالی:
«ففروا الی الله انی لکم منه نذیر مبین »
قال: حجوا الی الله.
امام باقر(ع) درباره آیه شریفه «ففروا الی الله انی لکم منه نذیر مبین » فرموده است: منظور از فرار بسوی خدا آن است که آهنگ حج کنید.
معانی الاخبار ص 222
سوره نبأ از سورههای مکی قرآن کریم است که جزء سیام قرآن با آن شروع میشود. این سوره هفتاد و هشتمین سوره قرآن و دلیل نامگذاری آن این است که آیه دوم آن از «نباء عظیم» سخن به میان میآورد. سوره نبأ به احوال نیکوکاران و گناهکاران درروز قیامت اشاره دارد. از جمله فضیلتهای خواندن سوره نبأ که در روایات به آنها اشاره شده بهرهمندی از نعمتهای بهشتی در روز قیامت و آمرزش گناهان است. از خواص آن نوشته این سوره نیز آمده که برای زیاد شدن نیرو و برطرف کردن دردهای شکم مفید است. در ادامه قصد داریم سوره نبأ را بیشتر معرفی کنیم، با ما باشید.
سوره نبأ چه ویژگیهایی دارد؟
«کلمه نبأ بهمعنای خبر یا خبر مفید است» (۱). به سوره نبأ «عم (به معنی از چه چیزی) و تسائل (به معنی از یکدیگر پرسیدن) نیز گفتهاند؛ چرا که این سوره با عم یتسائلون شروع میشود. نام دیگر سوره نبأ معصرات (به معنی ابرهای متراکم) است؛ زیرا این واژه در آیه چهاردهم آن ذکر شده است» (۲). چون «جزء سیام قرآن با سوره نبأ آغاز میشود به سورههای جزء سیام قرآن «عم جز» گفته میشود که در مکتبخانههای سنتی که به آموزش قرآن میپرداختند از آن استفاده مینمودند» (۳). سوره نبأ «در ترتیب نزول هشتادمین سورهای است که بر رسول خدا (ص) نازل شده است.» (۴). این«سوره ۴۰ آیه، ۱۷۴ کلمه و ۷۹۷ حرف دارد» (۵). سوره نبأ به «موضوعاتی چون خبر و حادثه بزرگ قیامت، حوادث روز قیامت بهعنوان روز جزا و عذاب منکران و نعمت برای پرهیزکاران اشاره دارد» (۶).
فضائل خواندن سوره نبأ در روایات
تسنیم | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 22 خرداد 1404 - 11:23
اعضای شورای افتاء اهل سنت در دیدار با نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، ضمن تبریک فرارسیدن اعیاد پیش رو و موفقیت خادمان و زائران ایرانی در انجام مطلوب عملیات حج، به بیان دیدگاه ها و نکات مرتبط با حج امسال پرداختند.
خلاصه خبر
بهگزارش خبرگزاری تسنیم، در نشست اعضای شورای افتاء اهلسنت در دیدار با حجتالاسلاموالمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولیفقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، پس از ارائه گزارش مدیریت اهلسنت بعثه مقام معظم رهبری و مطرح شدن دیدگاههای اعضای محترم شورای افتاء، حجتالاسلاموالمسلمین نواب با ابلاغ سلام به زائران اهلسنت اظهار داشت: از این که توفیق یافتم در همه برنامههای اهلسنت که دعوت شدهام حضور یابم، خدای بزرگ را شاکرم.
سرپرست حجاج ایرانی با اشاره به مطالبه اعضا درباره تقویت روایتگری ویژه زائران اهلسنت، تصریح کرد: روایتگری باید توسط افرادی صورت گیرد که با تاریخ و جغرافیای اماکن و نقل اقوال آشنا بوده و بیان هدفمند و آموزندهای داشته باشند تا مفاهیم و درسهای رخدادهای تاریخ اسلام را برای زائران بهخوبی تبیین کنند.
پیش از سخنان نماینده ولیفقیه در امور حج و زیارت، حجتالاسلام اکبری گزارشی از فعالیتهای مدیریت اهلسنت ارائه داد و گفت: امسال 14هزار و 500 نفر از زائران ایرانی با کاروانهای اهلسنت و حدود 500 نفر با کاروانهای شیعه به حج مشرف شدند.
وی با اشاره به اعتماد جامعه اهلسنت به بعثه مقام معظم رهبری افزود: حضور منسجم شورای افتاء اهلسنت و تعامل فعال آنان با روحانیون کاروانها موجب شد حج امسال یکی از کممسئلهترین سالها در اجرای مناسک باشد.
مشرق | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 22 خرداد 1404 - 15:52
رئیس سازمان حج خبر داد: از نیمه دوم ماه محرم (تابستان) اعزام ۴۰۰هزار عمرهگذار آغاز میشود و متقاضیان بزودی میتوانند برای این سفر ثبتنام کنند.
خلاصه خبر
رئیس سازمان حج و زیارت با درخواست از زائرانی که قصد تشرف به عمره در تعطیلات تابستان را دارند گفت: متقاضیان از هماکنون برنامهریزی لازم را داشته باشند تا در روزهای آینده نسبت به ثبتنام اقدام کنند و از هماکنون در تلاش هستیم در تمتع سال آینده به گونهای برنامهریزی کنیم که با همان پرواز بازگشت حجاج به ایران، زائران عمرهگذاران به سرزمین وحی اعزام شوند.
سازمان حج و زیارت پیشتر اعلام کرده بود که حدود ۶ میلیون نفر در نوبت عمره هستند.
مهر | فرهنگی و هنری | یکشنبه، 18 خرداد 1404 - 14:00
اکران و نشست بررسی نسخه اصلاح و مرمت شده فیلم مستند «خانه خدا» به کارگردانی ابوالقاسم رضایی، دوشنبه ۱۹ خرداد همزمان با روز جهانی آرشیو و روزهای پایانی مناسک حج در موزه سینما برگزار میشود.
خلاصه خبر
مستند «خانه خدا» روز دوشنبه ۱۹ خرداد، ساعت ۱۷ در سالن فردوس موزه سینما با همکاری انجمن تهیهکنندگان سینمای مستند، همزمان با روز جهانی آرشیو و روزهای پایانی مناسک حج، روی پرده میرود.
محمد تهامینژاد، مستندساز و پژوهشگر سینما و محمد جعفری، مستندساز و نویسنده درباره این فیلم گفتگو میکنند و ورود برای عموم آزاد و رایگان است.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ عبادت در شب و روز عید قربان بسیار سفارش شده و احیای شب عید قربان و دعا، نماز و نیایش بسیار فضلیت دارد. اعمال مستحب روز عید قربان شامل: غسل، نماز عید قربان، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه است. بر اساس منابع دینی روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر حرام است.
عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن میگیرند.
عید قربان که از جمله تعطیلات رسمی مسلمانان است، از یک تا چهار روز جشن گرفته میشود و در طی آن مردم با پوشیدن بهترین پوشاک خود، پس از انجام عبادات، به دید و بازدید و جشن و سرور میپردازند.
برگزار کردن مراسم قربانی و قربانی نمودن در این عید بر همه افرادی که براساس فقه اسلامی اعمال حج را به جا میآورند واجب و الزامی است و مسلمانان در سراسر جهان در عبادت حج، در این روز، گوسفند، قوچ، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم میکنند.
حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح میکنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود - مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو - مجدد حلال میگردد و با توجه به اینکه حج، یکی از عبادتهای بسیار مهم در اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادیآور است؛ در نتیجه، روزی که پس از انجام وظایف سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و اتمام احرام پیش میآید را عید میدانند.