در این نوشته، حکمت و سخنان حکیمانه اهل بیت(ع) به ویژه امام حسین(ع) مورد بررسی قرار گرفته است

 

واژه «حکمت» ، در لغت ، از ریشه «حُکم» به معنای منع است ؛ زیرا حُکم و داوری عادلانه ، مانع ظلم است . همچنین ، دهنه اسب و دیگر چارپایان ، «حَکمه» نامیده می شود ؛ چون مانع و مهار کننده حیوان است و نام گذاری علم به «حکمت» ، بر همین پایه است ؛ چون از جهل ، جلوگیری می کند .[۱]همچنین بر هر چیز نفوذناپذیری ، صفت «محکم» اطلاق می گردد .[۲]

آلوسی ، در تفسیر روح المعانی ، در تبیین واژه «حکمت» ، از کتاب البحر ، چنین نقل می کند :

دانشمندان ، در معنای این کلمه (حکمت) ، ۲۹ قول دارند که برخی از آنها به هم نزدیک است و پاره ای از عالمان ، بیشتر این معانی را اصطلاحی می دانند که قائل به آن ، به مصداق مهمّ «حکمت» ، بسنده کرده و همان را در معنای آن آورده است ؛ وگر نه در اصل ، از مصدر «إحکام» است که به معنای استواری در علم ، گفتار و کردار و یا همه اینهاست .[۳]بنا بر این ، از منظر واژه شناسی ، کلمه «حکمت» ، حاکی از نوعی استواری و اِتقان است و به هر چیز استوار و نفوذناپذیر ، اعم از مادّی و معنوی ، اطلاق می گردد .

حکمت ، در قرآن و حدیث

چهارشنبه، 21 آذر 1403 - 22:05 ادامه مطلب نظر بدهید 5

قالَ الاْءمامُ الْعَسْكَرىّ عليه السلام: مِنَ التَواضُعِ السَّلامُ عَلى كُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ. [بحارالانوار 78: 372 ح 9]

امام عسكرى عليه السلام فرمود: سـلام كردن به هر كس كه بر او مى گذرى ونشستن در جايى كه پايين تر از جايگاه (توست) نشانه تواضـع و فـروتنى اسـت.

مسیر این حدیث در کتابخانه : چهل حدیث « گهرهای عسکری » علیه السلام حدیث شماره : ۱۳۰۱

نمایش منبع

قالَ الاِْمامُ الْعَسكَرىّ عليه السلام: مَنْ رَضِىَ بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللّه ُ وَمَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّى يَقُومَ. [تحف العقول: 486]

امام عسكرى عليه السلام فرمود: كسى كه در مجلس به پايين تر از جايگاه خود راضى شود، همواره خدا و فرشتگان الهى بر او درود مى فرستند تا وقتى كه برخيزد.

مسیر این حدیث در کتابخانه : چهل حدیث « گهرهای عسکری » علیه السلام حدیث شماره : ۱۳۰۲

چهارشنبه، 21 آذر 1403 - 00:05 ادامه مطلب نظر بدهید 6

الإمامُ المهديُّ عليه السلام : لا يَحِلُّ لأِحدٍ أن يَتَصَرَّفَ في مالِ غَيرِهِ بغَيرِ إذنِهِ .[وسائل الشيعة : 17/309/4.]

امام مهدى عليه السلام : بر هيچ كس روا نيست كه بدون اجازه ديگرى در مال او تصرف كند.

مسیر این حدیث در کتابخانه : میزان الحکمه ج۸ حدیث شماره : ۲۵۰۱۵۱۰۴

نمایش منبع

الإمامُ المهديُّ عليه السلام ـ لمحمّدَ بنِ عليِّ بنِ هلالٍ الكَرْخيّ ـ : يا محمّدَ بنَ عليٍّ ، تعالَى اللّه ُ عَزَّ و جلَّ عمّا يَصِفُونَ ، سبحانَهُ و بِحَمدِهِ ، ليسَ نَحنُ شُرَكاءَهُ في عِلمِهِ ، و لا في قُدرَتِهِ .[بحار الأنوار: 25/266/9.]

امام مهدى عليه السلام ـ به محمّد بن على بن هلال كرخى ـ فرمود : اى محمّد بن على! خداوند عزّ و جلّ از آنچه در وصفش مى گويند برتر است، پاك است و ستايش، همه از آنِ اوست. ما نه در علم او شريك او هستيم و نه در قدرتش.

سه شنبه، 20 آذر 1403 - 23:18 ادامه مطلب نظر بدهید 7

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ وَأَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ نَبِيِّ الرَّحْمَةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، يَا أَبَا الْقاسِمِ، يَا رَسُولَ اللّٰهِ، يَا إِمامَ الرَّحْمَةِ، يَا سَيِّدَنا وَمَوْلَانَا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِكَ إِلَى اللّٰهِ وَقَدَّمْناكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجاتِنا، يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللّٰهِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛

خدایا از تو می‌خواهم و به‌سویت روی آوردم به وسیله پیامبرت، پیامبر رحمت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) ای ابا القاسم، ای فرستاده خدا، ای پیشوای رحمت، ای آقا و مولای ما، به تو رو آوردیم و تو را واسطه قرار دادیم و به سوی خدا به تو متوسل شدیم و تو را پیش روی حاجاتمان نهادیم، ای آبرومند نزد خدا، برای ما نزد خدا شفاعت کن؛

يَا أَبَا الْحَسَنِ، يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، يَا عَلِىَّ بْنَ أَبِى طالِبٍ، يَا حُجَّةَ اللّٰهِ عَلىٰ خَلْقِهِ، يَا سَيِّدَنا وَمَوْلانا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِكَ إِلَى اللّٰهِ وَقَدَّمْناكَ بَيْنَ يَدَيْ حاجاتِنا، يا وَجِيهاً عِنْدَ اللّٰهِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛

ای ابا الحسن، ای امیرالمؤمنین، ای علی بن ابیطالب، ای حجّت خدا بر بندگان، ای آقا و مولای ما، به تو روی آوردیم و تو را واسطه قرار دادیم و به‌سوی خدا به تو متوسل شدیم و تو را پیش روی حاجاتمان نهادیم، ای آبرومند نزد خدا، برای ما نزد خدا شفاعت کن؛

شنبه، 10 آذر 1403 - 23:11 ادامه مطلب نظر بدهید 12

مهر | دین و اندیشه | جمعه، 09 آذر 1403 - 18:12

سومین پیش رویداد همایش علمی پژوهشی امامت پژوهی در دنیای مدرن در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و فناوری پردیس برگزار شد.

خلاصه خبر

دزفولی در تبیین معنای غیبت با اشاره به داستان غیبت حضرت یوسف از برادرانش، همراهی حضرت موسی و حضرت خضر و غیبت سایر انبیا به عنوان نمونه‌های مختلفی از حجت‌های غایب عصر خویش اظهار کرد: مسئولیت اصلی حجت خدا در هر زمان مقام خلافت الهی است که خدا در در آیه ۵۴ سوره نساء مسئولیت بزرگی با تعبیر «ملک عظیم» به ایشان داده است؛ یعنی امام فرمانروایی فراگیری در عالم دارد که فقط مربوط به انسان‌ها و هدایت آن‌ها نیست؛ بلکه درباره تمام موجودات و عالمیان فرمانروایی او فراگیر است تا اداره عالم را به اذن و امر خدا بر عهده گیرد و بر این اساس فرمان بری و فرمان برداری همه مخلوقات از او امری واجب و مسلم است.
این پژوهشگر تاریخ تشیع گفت: بر اساس مطالب یاد شده غایب بودن ظاهری امام منافاتی با اجرای مسئولیت‌ها و تدابیر عالم نخواهد داشت و امام به بهترین شکل می‌تواند عالم را اداره کند؛ اگرچه این نحوه مدیریت از نگاه ما پنهان باشد.

جمعه، 09 آذر 1403 - 23:38 ادامه مطلب نظر بدهید 7

شنبه، 26 آبان 1403 - 21:28 نظر بدهید 11

مهر | دین و اندیشه | پنجشنبه، 24 آبان 1403 - 14:18

جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید روزی به محضر پیامبر رسیدم و پرسیدم الله و رسول خدا را می‌شناسیم اما این اولوالامر که در آیات قرآن کریم آمده چه کسانی هستند؟ حضرت فرمود آنان جانشینان من هستند.

خلاصه خبر

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد باقر علوی تهرانی استاد حوزه علمیه در مسجد حضرت امیر علیه السلام اظهار داشت: یکی از حقوق‌های امام زمان (عج) که بستر همه حق‌ها است مربوط به مسأله معرفت می‌شود.
علوی تهرانی با بیان روایتی گفت: یکی از روایاتی که نام اهل بیت علیهم السلام در آن برده شده است در آن جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید روزی به محضر پیامبر رسیدم و پرسیدم الله و رسول خدا را می‌شناسیم اما این اولوالامر که در آیات قرآن کریم آمده چه کسانی هستند؟
حضرت فرمود آنان جانشینان من و امامان جامعه اسلامی هستند.
پیامبر اسامی این دوازده نفر را بیان فرموده است.
مقصود از شناخت امام ( عج ) این است که آن حضرت را چنان که هست بشناسیم و این شناخت سبب در امان ماندن انسان از شبهات ملحدان و باعث نجات آدمی از اعمال گمراه کنندگان مدعیان دروغین باشد چنین شناختی جز به دو امر به دست نمی‌آید نخست شناخت حضرت به نام و دیگر شناخت ویژگی‌های حضرت است.

پنجشنبه، 24 آبان 1403 - 19:47 ادامه مطلب نظر بدهید 9

رسول خدا صلي الله عليه واله می فرمایند :

روز غدیر خم برترین عید امّت من است.

یَوْمُ غَدیرِِ خُمٍّ أفْضَلُ أعْیادِ أمَّتی.

The day of Ghadīr-i Khum is the best feast of my community (‘Ummah).

بحار الأنوار، جلد 97، صفحه 110‌.

https://janat1.ir/hadith/?SN=2779

امام جعفر صادق عليه السلام می فرمایند :

زیاد بن محمد گوید : بر امام صادق (علیه السلام) وارد شدم و گفتم : یا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند ؟ امام فرمود : آرى ، روزى که رسول خدا (صل الله علیه واله) امیرمؤمنان (علیه السلام) را ( به خلافت و ولایت ) منصوب کرد .

  روى زیاد بن محمد قال : دخلت على ابى عبد الله (علیه السلام) فقلت : للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى ؟ قال : نعم ، الیوم الذى نصب فیه رسول الله (صلی الله علیه واله) امیرالمؤمنین (علیه السلام)

 

مصباح المتهجد : 736

https://janat1.ir/hadith/?SN=8093

یکشنبه، 20 آبان 1403 - 15:42 ادامه مطلب نظر بدهید 10

سخنران این نشست عبدالله صلواتی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران بود که درباره موضوع «امتداد تمدنی غدیر مبتنی بر منظومه فکری شیعه» سخنرانی کرد. دبیری این نشست هم به عهده سعید حسن‌زاده دانش آموخته دکتری فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تربیت مدرس بود.

حسن زاده در ابتدای جلسه گفت: یکی از مباحثی که در آثار برخی از فیلسوفان مورد توجه بوده بحث «نبوت» است که به آن هم از منظر حکمت نظری پرداخته می‌شده و هم از منظر حکمت عملی. در این مباحث درباره موضوعاتی چون ضرورت حضور نبی، اهمیت نبی و جایگاه آن در حکمت عملی و.. صحبت شده است. یکی دیگر از مباحثی که در سنت فلسفه اسلامی مورد توجه بوده بحث جانشین پیامبر بوده است که برخی به آن بیشتر پرداختند و برخی کمتر مثل علامه طباطبایی در برخی از آثارشان به این موضوع پرداختند.

یکشنبه، 20 آبان 1403 - 15:32 ادامه مطلب نظر بدهید 11

‌تسمیه و محل غدیر خم، غدیر گودال آب است که بعد از گذشتن سیل بر جای می‌ماند و به زودی خشک می‌شود. فعیل به معنی مفعول است یعنی بر جای مانده (مغدور) یا فعیل به معنی فاعل است یعنی خیانت کننده (غادر و غدار) چون در وقت حاجت خشک می‌شود و به تشنگان خیانت می‌کند.

یکشنبه، 20 آبان 1403 - 14:17 ادامه مطلب نظر بدهید 10