به منطرگاه مدیریتی قرآن خوش آمدید.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بزرگوار مهربان.
وَ الْفَجْرِ (۱)
به سپیدۀ صبح قسم! (۱)
وَ لَیَالٍ عَشْرٍ (۲)
به شبهای ده‌گانه قسم! (۲)
وَ الشَّفْعِ وَالْوَتْرِ (۳)
به زوج و فرد قسم! (۳)
وَ اللَّیْلِ إِذَا یَسْرِ (۴)
و به پایان شب قسم (۴)
هَلْ فِی ذَلِکَ قَسَمٌ لِذِی حِجْرٍ (۵)
در این‌همه قسم، قسمِ قانع‌کننده برای آدم عاقل که هست؟! (۵)
سوره فَجْر هشتاد و نهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن قسم می‌خورد و در تفسیرهای روایی مصداق آن امام مهدی(عج)، دوازدهمین امام شیعیان ذکر شده است.
سوره فجر به سرگذشت قوم عاد، قوم ثمود و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسانها در معرض آزمایش الهی قرار دارند؛ اما عده‌ای به دلیل فراموشی نعمت‌های الهی در این آزمایش شکست می‌خورند.
سوره فجر به سوره امام حسین(ع) نیز شهرت دارد و در احادیث منظور از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، امام حسین(ع) معرفی شده است.
در روایات نقل شده هر کس آن را در شبهای ده‌گانه تلاوت کند، خداوند او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در قیامت همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر ضریح کنونی امام حسین(ع) (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.
معرفی
آیات ۱ تا ۴ سوره فجر به خط نستعلیق
- نامگذاری
این سوره را «فجر» می‌نامند، زیرا با سوگند خداوند به فجر (سپیده دم) آغاز می‌شود.[۱]
- محل و ترتیب نزول
سوره فجر جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول دهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.[۲] این سوره در چینش کنونی مُصحَف هشتاد و نهمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن قرار دارد.
فجر يعني شکافتن و صبح را از آن فجر گويند كه شب را ميشكافد.[1]
مفهوم کلي سوره
معادباورى؛
قانون آزمايش و واكنش مردم؛
سرگذشت عبرت‌آموز اقوام پيشين؛
مراتب نفس انسان.[2]
اسامي سوره
فجر
علت نامگذاري
«سوره فجر»؛ نام اين سوره «فجر» (به سپيده‌دم) است كه از آي? اول اين سوره گرفته شده است.[3]
تعداد آيات
سوره فجر سي آيه دارد.[4]
بعضی از سپیده های بزرگ، ایّام الله می باشند که برای رسیدن به آن لازم است ده شب را سپری کرد. اما بعضی از سپیده ها برای آمدنشان یک شب هم بگذرد کافی است.
از سلسله درس های استاد الهی زاده
در شماره ی قبلی شمیم نرجس اشاره کردیم که روش تدبر در قرآن ابتدا آیاتی که از نظر ادبی پیوستگی دارند در یک دسته و سیاق قرار می دهیم و در گام دوم جهت هدایتی سوره را که تاثیر هدایت گرایانه دارد کشف می کنیم و در گام سوم که مقصود اصلی در تدبر است «تفهیم متن» می باشد.
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.
در فضیلت این سوره از امام صادق علیه السلام نقل شده است: سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب خود قرائت كنید. زیرا این سوره ، سوره امام حسین علیه السلام است. هر كس این سوره را قرائت نماید در روز قیامت در درجه امام حسین علیه السلام و همراه ایشان خواهد بود. ثواب الاعمال، ص123
در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است: هر كس سوره فجر را را در دهه اول ماه ذی الحجه قرائت نماید گناهانش بخشیده می شود و اگر در غیر این ایام خوانده شود مایه نورانیت او در قیامت می گردد. مجمع البیان، ج10، ص341. ص 481
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
نظریات و رهنمودهای آیات اول تا پنجم سورۀ فجر کتاب قرآن در عبارتهای "(وَالْفَجْرِ ﴿۱﴾ سوگند به سپیده دم (۱) وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿۲﴾ و به شب های ده گانه (۲) وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿۳﴾ و به زوج و فرد (۳) وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿۴﴾ و به شب هنگامی که می گذرد. (۴) هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ ﴿۵﴾ آیا در آنچه گفته شد، سوگندی برای خردمند هست؟ (۵) )"، دلالت دارد بر اینکه 1- خداوند برای بیان حقایقی به آفرینشهای متعالی خود سوگند یاد نموده است. 2- خداوند در آیه اول سوره فجر در عبارت" وَالْفَجْرِ" به طلوع صبح یا همان سپیده دم سوگند یاد نموده است. (امکان دارد کلمه وَالْفَجْرِ استعاره از بیرون آمدن انسانها از ظلمتها و گمراهیها و ورود آنها به روشنائی و نور هدایت خداوند در زندگی هم باشد.) 3- خداوند در آیه دوم سوره فجر در عبارت " وَلَيَالٍ عَشْرٍ "به شبهای ده گانه سوگند یاد نموده است. ( بعضی منظور از شبهای ده گانه را دهۀ ذیحجه و دهۀ محرم و دهۀ اعتکاف آخر رمضان و هر دهه ای می دانند که انسانها در آنها به اعمال بندگی خداوند و عبادت بطور خاص بپردازند. ) 4- آیه سوم سوره فجر، در عبارت" وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿۳﴾ "خداوند به زوج و فرد مخلوقات سوگند یاد نموده است. 5- آیه چهارم سوره فجر در عبارت" وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿۴﴾ و به شب هنگامی که می گذرد." خداوند به گذر زمان شب که موجب آسایش و آسانی و راحتی انسانها می شود سوگند یاد نموده است. 6- آیات اول تا چهارم سوره فجر گواه این است که سپیده دم ( شفق و طلوعین و طلوع صبح ) و شبهای ده گانه و زوج و فرد موجودات و انسانها و گذشت شب به راحتی و آسایش موجودات، نزد
89 ـ فجر ـ مكي ـ 30 آيه ـ 137 كلمه ـ 577 حرف
(معنی): سپيده دم.
(علت نامگذاري): در اولين آيه به فجر(بامداد و سپيده دم) قسم ياد شده است همان لحظه ای كه ظلمت شب شكافته مي شود و نور روشن از آن بيرون مي جهد. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 119 – جعفر شيخ الاسلامي.
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
(خداوند مالک و روشنگر و هدایتگر دینِ انسانها می باشد)
سوره ۸۹: الفجر - جزء ۳۰ - ترجمه انصاریان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَالْفَجْرِ ﴿۱﴾ سوگند به سپیده دم (۱)
وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿۲﴾ و به شب های ده گانه (۲)
وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿۳﴾ و به زوج و فرد (۳)
وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿۴﴾ و به شب هنگامی که می گذرد. (۴)
هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ ﴿۵﴾ آیا در آنچه گفته شد، سوگندی برای خردمند هست؟ (۵)
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت ( از جمله انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و مبلغین و رسانه ها)، برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، قرار دهند.