به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله علیرضا اعرافی، در پانزدهمین مجمع سالیانه انجمن کلام اسلامی حوزه با موضوع «آسیب شناسی و راهکارهای توسعه دانش کلام» که در سالن خواجه نصیرالدین طوسی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، ضمن تسلیت ایام سوگواری شهادت بانوی گرامی اسلام صدیقه طاهره سلام الله علیها، یاد و نام اندیشوران حوزه‌های علمیه به ویژه متکلمان بزرگ جهان اسلام و پیش گامان تبیین و دفاع از اندیشه اسلامی و معارف اهل بیت علیهم اسلام را گرامی داشت.
وی در ادامه بر اهمیت توسعه و تعمیق حوزه علوم عقلی و علم مهم کلام اسلامی تاکید نمود و گفت: علم کلام برای بالندگی، رشد و استواری در پایه‌های نظام اسلامی به رشد، تقویت، توسعه و تقویت متدولوژی و منهج شناسی وابسته است.
مدیر حوزه‌های علمیه به علل و عوامل رشد و توسعه علوم فقهی اشاره کرد و تصریح کرد: فقه در یک داد و ستد مستمر با اصول، رشد و پیشرفت پیدا کرده است و به نوعی می‌توان گفت: ژرفایی و عمق فقه در یک رفت و برگشت پیوسته و دائمی با اصول شکل گرفته است.
عضو شورای عالی حوزه افزود: دانشوران، نهادها و شخصیت‌های فعال در حوزه‌های دانشی غیر فقه و مشخصاً کلام باید به پایه‌ریزی اصول کلام به معنای اصول فقه پرداخته و منهج شناسی استنباط کلامی در گزاره‌های توصیفی عقلی و گزاره‌های نقلی را پایه‌ریزی کنند.
آیت الله اعرافی قواعد مشترک و گزاره‌های اختصاصی به گزاره‌های تجویزی فقهی را مورد توجه قرار داد و افزود: اصول فقه به دو بخش اساسی قواعد استنباط از منابع دینی اعم از گزاره‌های توصیفی و تجویزی تقسیم می‌شود.
عضو فقهای شورای نگهبان با تاکید بر اینکه اصول گنج فاخری دارد که برای هر متفکر و پژوهشگر قلمروهای علوم اسلامی از جمله حوزه کلام مثمر ثمر است، عنوان کرد: بازسازی و بازخوانی اصول و فعال سازی برای به‌کارگیری در حوزه کلام و استنباطات کلامی امر مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: اگر می‌خواهیم کلام ما در ۵۰ سال دیگر از عظمت بالاتری برخوردار باشد، باید به حوزه متدولوژی، منهج و روش شناسی توجه روزافزونی داشته باشیم.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه غیر از کلام خاص باید به کلام‌های ویژه از جمله کلام مضاف در حوزه‌های خاص توجه بیشتری داشته باشیم، یادآور شد: کلام‌های متنوع و خاص ضرورتی است که باید بدان پرداخت و بخش زیادی از هجمه‌ها مربوط به نظامات حقوقی، سیاسی و..
است که علیرغم فروانی پژوهش‌ها، نیازمند نظام‌مندی و رشته سازی و ساماندهی ناظر به نیازها هستیم.
عضو شورای عالی حوزه بر اهمیت تقویت فقه الکلام و فقه العقیده ناظر به نیازهای دنیای جدید تاکید کرد و یادآور شد: فقه معاصر باید سطوحی همچون: بازسازی رشته‌ها ناظر به پرسش‌های نو، افزودن فصول و ابواب جدید با توجه به شرایط جدید و تألیف کتاب‌های جدید فقهی ناظر به حوزه‌های مختلف دانشی و توسعه علوم پیرامونی حوزه را مورد توجه بیشتر قرار دهد.
آیت الله اعرافی با تاکید بر اینکه باورها و التزامات قلبی، امور جوانحی اختیاری هستند که مشمول احکام خمسه می‌شوند، لذا نیازمند تقویت فقه العقیده هستیم، گفت: نیاز است تا کلام بین الادیانی و بین المذاهبی را در سطوح مختلف مورد توجه قرار دهیم.
عضو فقهای شورای نگهبان افزود: باید از معتقدان به عالم قدس و مبادی غیبی در برابر الحادهای نوین صیانت نمائیم؛ چراکه در صورت ورود به این حوزه، در جبهه بزرگ جهانی ایفای نقش کرده و صاحبان اندیشه الهی احساس هویت مشترکی خواهند کرد.
وی در بخش دیگر از سخنان خود با بیان اینکه ۱۰۰ تا ۳۰۰ طرح مهم، خیلی مهم و راهبردی در حوزه‌های علمیه ترسیم شده است، تصریح کرد: گنجینه‌ای فاخر از طراحی‌ها اعم از ۲۰ سند راهبردی، برنامه توسعه حوزه‌های استانی تنها بخشی از این موارد است.
آیت الله اعرافی با تأکید بر اینکه خادمان شما شبانه روز وقت خود را صرف نموده‌اند تا جبهه وسیع طرح‌ها را برای پاسخ به نیازهای روز عملیاتی نمایند، افزود: ما کار حوزه را مهم‌تر و ارزشمندتر از هر چیزی می‌دانیم؛ به گونه‌ای که قربانی شدن خودمان برای حوزه را ارزشی والا می‌پنداریم.
وی با تاکید بر اینکه تاکنون بیش از ۱۰۰ رشته سرفصل نویسی شده است، اضافه کرد: تا پایان ۱۴۰۱ حدود ۵۰۰ رشته حوزوی سرفصل نویسی شده و نقشه اجرایی آن نهایی خواهد شد و گروه‌های علمی در پیشبرد و اجرای آن فعال‌تر عمل خواهند نمود.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه در برنامه پنج ساله حوزه‌های استانی، توسعه رشته‌ها و گرایش‌ها ناظر به نیاز مناطق ترسیم شده است، گفت: درختواره مهارت‌ها و آموزش‌های کاربردی حوزه، از جمله اقداماتی است که برخی از محورهای آن با حوزه کلام در ارتباط است.
عضو شورای عالی حوزه با بیان این مطلب که سطوح عالی متن خوانی به عنوان دروس تحقیق را نیز می‌توان به حوزه کلام توسعه داد، افزود: متون بدیل، سطح ۵ و دوره ویژه برای ممتازین سطوح چهار برای صاحب نظری و حرکت به سمت اجتهاد، اصلاح محدوده‌ها، نظام جامع اندیشه اسلامی، برنامه پنج ساله حوزه‌های استانی، گروه‌های فلسفه و کلام و علوم عقلی، توسعه انجمن‌ها از جمله انجمن کلام در شهرها و استان‌ها، طرح‌های مورد نیاز نظام که بُعد کلامی دارد، طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی، امتیازات اساتید، از مواردی است که می‌توان از ظرفیت اندیشمندان حوزه علوم عقلی و کلام اسلامی برای اتقان مباحث استفاده حداکثری نمود.
عضو فقهای شورای نگهبان یادآور شد: ارتباط کلام با حوزه تبلیغ و شبکه‌های متنوع آن، اتصال خروجی‌های فکری و کلامی حوزه و امتداد آن به صحنه تبلیغ، راهبرد بزرگی است که نیازمند طرح و برنامه است.
آیت الله اعرافی بانک ایده‌ها را از دیگر رویکردهای مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه دانست و تصریح کرد: آنچه می‌فرمایند بر اصول متعارف طرح و ایده جدید باشد ارزش گذاری شده و قطعاً بر روی آن کارشناسی‌های جامعی صورت خواهد گرفت.