تاریخچه روز پزشک در ایران

اول شهریور هم زمان با روز بزرگداشت و تولد ابوعلی سینا پزشک، فیلسوف و حکیم ایرانی، روز پزشک نامیده شده است. از آنجا که ابن سینا را پدر علم پزشکی می‌دانند به همین علت در ایران روز تولد وی را برابر با روز پزشک نامگذاری کرده‌اند.

ابوعلی سینا کیست؟

ابوعلی سینا پزشک، دانشمند، فیلسوف و شیمیدان بزرگ قرن چهارم هجری با نام کامل ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا، یکم شهریور سال ۳۵۹ هجری شمسی در بخارا به دنیا آمد. او ۴۵۰ کتاب با موضوعات مختلف نوشته است. از جمله آثار مهم او می‌توان به کتاب قانون در طب یکی از کتاب‌های معروف در زمینه علم پزشکی، کتاب شفا و دانشنامه علایی اشاره کرد. ابن سینا با مطالعه و هوش زیادی که داشت توانست در ۱۸ سالگی بر بسیاری از علوم زمان خود تسلط کامل پیدا کند و به دلیل تسلط بر علوم مختلف مانند پزشکی، ریاضیات، نجوم، روانشناسی، جغرافیا، زمین‌شناسی، فیزیک‌، شیمی، شعر و ادبیات، منطق و موسیقی، او را همه چیزدان می‌نامیدند.

وی دوم تیر ۴۱۶ هجری شمسی، در ۵۷ سالگی از دنیا رفت و در شهر همدان به خاک سپرده شد.

هدف از نامگذاری روز پزشک در تقویم

هدف از نامگذاری روز پزشک، قدردانی و تجلیل از زحمات پزشکان عرصه پزشکی و همچنین گرامی داشت خدمات ابن سینا در راستای پیشرفت علم پزشکی است. پزشکان شبانه روز برای حفظ سلامت جامعه بشری تلاش می‌کنند و پزشکی علمی است که انسان‌ها همیشه به آن نیاز دارند بنابراین از جایگاه مهمی برخوردار است.

پزشک و پزشکی به چه معناست؟

در دانش پزشکی، پزشک یا دکتر شخصی است که شناخت کافی از بیماری‌ها و درمان آن‌ها دارد و به حرفه پزشکی می‌پردازد. در قدیم از کلمات حکیم و طبیب نیز به جای پزشک استفاده می‌شد. پزشک یک کلمه فارسی است که در شاهنامه نیز آورده شده است مانند:

کزین بگذری خسروا دیو رشک / ‏‬ یکی دردمندی بود بی پزشک

یا بیت:

پزشک تو پند است و دارو خرد / ‏ مگر آز تاج از دلت بسترد

و یا:

هر آن کس که دل تیره دارد زرشک / ‏ مر آن درد را دور باشد پزشک

پزشکی یکی از شاخه‌های علوم سلامت است. این دانش با شناخت بیماری‌ها و تشخیص، درمان و جلوگیری به موقع از بروز آنها باعث حفظ و ارتقا سلامتی و بازتوانی آسیب دیدگان می‌شود، جامعه پزشکی همواره نقش به سزایی در جایگاه نظام سلامت کشور داشته است و نمی‌توان نظام سلامت را بدون جامعه پزشکی تصور کرد.

روز پزشک کشورهای جهان

ایالات متحده آمریکا

روز جهانی پزشک در دنیا مصادف با ۳۰ مارس، روز پزشک در کشور آمریکا است که در کشورهای اروپایی و بیشتر کشورهای دنیا این روز جهت قدردانی از پزشکان معرفی شده است. انتخاب این تاریخ برای روز پزشک در آمریکا به این علت است که در ۳۰ مارس سال ۱۸۴۲ برای نخستین بار دکتر کرافورد لانگ از داروی بیهوشی در عمل جراحی استفاده کرد. دکتر لانگ این داروی بیهوشی را که اتر نام داشت برای یک بیمار تجویز کرد و او را تحت عمل جراحی قرار داد. این بیمار پس از به هوش آمدن اقرار کرد که در حین عمل جراحی هیچ دردی احساس نکرده است. ابتدا در ۳۰ مارس سال ۱۹۵۸ مصوبه بزرگداشت روز پزشکان توسط مجلس نمایندگان ایالات متحده به تصویب رسید و سپس این قانون در سال ۱۹۹۰ در مجلس نمایندگان و مجلس سنا نیز معرفی شد. از آن تاریخ تا کنون این روز در تقویم رسمی این کشور به عنوان روز پزشک نامیده شده است.

هند

در کشور هند اول ژوئیه (جولای) روز تولد پزشک افسانه‌ای، دکتر بیدهان چاندرا روی، به دلیل تجلیل از وی، روز پزشک نامگذاری شده است که هر سال در هند تعطیل است. دکتر روی در سال ۱۸۸۲ به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۲ از دنیا رفت. وی یکی از مهم‌ترین مبارزان آزادی هند و پزشکی ماهر بود. این پزشک سرآمد بعد از فارغ‌التحصیلی از کالج پزشکی کلکته به سمت معاون آن دانشگاه منصوب شد. پس از آن وارد سیاست شد و مدتی بعد وزیر ارشد بنگال غربی انتخاب شد. او همچنین توانست در تاریخ ۴ فوریه ۱۹۶۱ بالاترین مدال غیرنظامی کشور هند را دریافت کند.

کوبا

روز ۳ دسامبر هم زمان با تولد دکتر کارلوس جوان فینلی، در کوبا روز پزشک نام دارد. این پزشک و دانشمند که اصالتاً کوبایی بود به عنوان پیشگام تب زرد در جهان معروف است. او برای اولین بار در سال ۱۸۸۱ تئوری پشه ناقل تب زرد را مطرح کرد به این صورت که پشه بدن فرد ناقل را نیش زده و بعد از آن با نیش زدن بدن فرد سالم بیماری را به او انتقال می‌دهد. این تئوری باعث شد تا پیشنهادهایی برای کنترل جمعیت پشه‌ها ارائه شود و کنترل و جلوگیری از گسترش بیماری تب زرد را به دنبال داشت.

برزیل

در کشور برزیل روز ۱۱ اکتبر مصادف با تولد سنت لوک، روز ملی پزشکان و تعطیل است. این روز هم زمان با برگزاری تولد سنت لوک توسط کلیسای کاتولیک، جشن گرفته می‌شود که بیشتر ریشه در مذهب و سنت دارد.

کانادا

روز اول ماه می در کشور کانادا به عنوان روز ملی پزشکان جشن گرفته می‌شود.

مالزی

در کشور مالزی ۱۰ اکتبر هر سال روز پزشکان نام دارد. این روز اولین بار در سال ۲۰۱۴ و توسط فدراسیون انجمن‌های متخصصان پزشکی خصوصی مالزی به این نام معرفی شد.

ترکیه

در کشور ترکیه ۱۴ مارس به نام روز پزشک نامگذاری شده است.

تاجیکستان

۱۸ آگوست در کشور تاجیکستان به روز پزشک معروف است و از زمان اعلام استقلال ملی این کشور، هر سال این روز جشن گرفته می‌شود.

ویتنام

در روز ۲۷ فوریه سال ۱۹۵۵، روز پزشک برای اولین بار در ویتنام جشن گرفته شد و تا کنون نیز همین روز برای تجلیل از پزشکان و روز پزشک نامیده شده است.