حيات طيبه (پرسش و پاسخ)
پرسش:
حيات طيبه که يک زندگي مطلوب و ايده‌آل قرآني است چگونه براي انسان حاصل مي‌شود؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به اين سؤال ضمن تاکيد بر يکي از کليدي‌ترين مفاهيم قرآني به ديدگاه شهيد مطهري(ره) درباره حيات طيبه پرداختيم. اينک در بخش پاياني دنباله مطلب را پي مي‌گيريم.
2- مرحوم علامه طباطبايي(ره)
مرحوم علامه نيز معتقد بود که حيات طيبه که زندگي شايسته انسان است در گرو دينداري از طريق ايمان و عمل صالح است. همه انسان‌ها زندگي نيکو و يا حيات طيبه را محصول عمل صالح و ايمان مي‌دانند. علامه طباطبايي(ره) در تفسير آيه 97 سوره نحل مي‌فرمايد؛ وعده جميلي است که به زنان و مردان مؤمن مي‌دهد، که عمل صالح کنند، و در اين وعده جميل فرقي ميان زنان و مردان در قبول ايمانشان و در اثر اعمال صالحشان که همان احياء به حيات طيبه و اجر به احسن عمل است نگذاشته، و اين تسويه ميان مرد و زن علي‌رغم بنايي است که بيشتر غيرموحدين و اهل کتاب از يهود و نصاري داشتند، و زنان را از تمامي مزاياي ديني و يا بيشتر آن محروم مي‌دانستند، و مرتبه زنان را از مرتبه مردان پايين‌تر مي‌پنداشتند، و آنان را در وضعي قرار داده بودند که به هيچ‌وجه ارتقاء نبود».
مرحوم علامه در ادامه تفسير آيه، حيات طيبه را حياتي جديد عنوان کرده‌اند، «حيات طيبه‌اي که خداوند به زن و مرد نکوکردار وعده داده است، حياتي حقيقي و جديد است که مرتبه‌اي بالا و والا از حيات عمومي و داراي آثار مهم مي‌باشد. و در جمله «فلنحينيه حياه طيبه» حيات، به معناي جان انداختن در چيز و افاضه حيات به آن است، پس اين جمله با صراحت لفظش دلالت دارد بر اينکه خداي متعال مؤمني را که عمل صالح کند به حيات جديدي غير آن حياتي که به ديگران نيز داده زنده مي‌کند و مقصود اين نيست که حياتش را تغيير مي‌دهد، مثلاً حيات خبيث او را مبدل به حيات طيبي مي‌کند که اصل حيات همان حيات عمومي باشد و صفتش را تغيير دهد، زيرا اگر مقصود اين بود، کافي بود که بفرمايد: ما حيات او را طيب مي‌کنيم، ولي اينطور نفرموده بلکه فرمود: ما او را به حياتي طيب زنده مي‌سازيم. در تفسير آيه 97 سوره نحل علامه طباطبايي(ره) برخلاف شهيد مطهري معتقد است که حيات طيبه کمال حيات موجود نيست، بلکه اعطاي زندگي جديد است. حيات به معناي جان انداختن در چيز و افاضه حيات به آن است، پس اين جمله با صراحت لفظش دلالت دارد بر اينکه خداي متعال مومني را که عمل صالح کند، به حيات جديدي غير آن حياتي که به ديگران نيز داده زنده مي‌کند و مقصود اين نيست که حياتش را تغيير مي‌دهد. البته با اندکي تسامح مي‌توان هر دو ديدگاه را در يک راستا دانست، زيراحيات اعطايي جديد از منظر مرحوم علامه طباطبايي نمي‌تواند منفک از حيات گذشته انسان بوده باشد.