نظریات و رهنمودهای بزرگان جهان در رابطه با حجاب و حیا و عفاف

 

1- امام باقر علیه ‏السلام فرمودند:
فاطِمَةُ علیهاالسلام سَیِّدَةُ اَهْلِ الْجَنَّةِ وَ ما کانَ خِمارُها اِلاّ هکَذا ـ وَ اَوْ مَأَ بِیَدِهِ اِلى وَسَطِ عَضُدِهِ ـ.
حضرت فاطمه علیهاالسلام بانوى زنان بهشتى است، مقنعه او بلند و تا حد بازوانش بود.[۱]

2- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اِنَّ مِن خَیرِ نِسَائَکُم اَلمُتَبَرَّجَةَ مِن زَوجِها الحصَانَ عَن غَیرِه ؛
بهترین زنان شما، زنی است که برای شوهرش آرایش و خودنمایی کند، اما خود را از نامحرمان بپوشاند.[۲]

3- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
طُوبی لِمَنْ کانَتْ اُمُّهُ عَفِیفَةً.
خوشا به حال کسی که مادرش پاکدامن است.[۳]

4- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
ما اغْتَنَمَ أحَدٌ بِمِثْلِ ما اغْتَنَمَ بِغَضِّ الْبَصَرِ لِأنَّ الْبَصَرَ لا یُغَضُّ عَن مَحارِمِ اللهِ تَعالی إلّا وَ قَدْ سَبَقَ إلی قَلْبِهِ مُشاهَدَة الْعَظَمَةِ وَ الْجَلالِ.
هیچ غنیمتی مانند غنیمتی که آدمی از راه کنترل چشم به دست می آورد نیست، زیرا دیدگان از نگاه به نا محرم ََفرو بسته نمیشود جز آنکه در قلب او عظمت و جلال الهی مشاهده می شود.[۴]

 

1- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
برُّوا آبائَکُمْ یَبُرُّکُمْ أبْناوُکُمْ وَ عَفُّوا عَن نساءِ النّاسِ تُعَفُّ نِساوُکُمْ.
به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی نمایند و از ناموس دیگران چشَم پوشی کنید تا دیگران از نظر کردن به ناموس شما خودداری کنند.[۵]

2- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
إذا بَلَغَتِ الْجارِیَةُ سِتَّ سِنِینَ فَلا یَنْبَغِی لَکَ أنْ تُقَبِّلَها.
وقتی که دختر به شش سالگی رسید، شایسته نیست که او را ببوسی.[۶]

3- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
لا تُنْزِلُوا النِّساءَ الْغُرَفَ.
زن را در جایگاهی که بر دیگر جاها اشراف دارد، جای ندهید.[۷]

4- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
حَصِّنُوا أمْوالَکُمْ وَ فَرُوجَکُمْ بِتِلاوَةِ سُورَةِ النُّورِ وَ حَصِّنُوا بِها نِسائَکُمْ فَاِنَّ مَنْ أدْمَنَ قَرائَتَها فِی کُلِّ یَوْمٍ أوْ فِی لَیْلَةٍ لَمْ یَزْنِ أحَدٌ مِنْ بَیْتِهِ أبَداً حَتّی یَمُوتَ.
خانواده و اموال خود را با قرائت سوره نور حفظ کنید و زنان خود را بوسیله آن مصون و محفوظ نگه دارید زیرا کسی که دائماً روزی یکبار این سوره را قرائت کند، هیچ فردی از اهل منزل او به فحشا کشانده نخواهند شد.[۸]

5- امام صادق علیه السّلام فرمودند:
... وَ الْعِفَّةُ وَ ضِدُّها الْتَّهَتُّکُ.
یکی از سجایای اخلاقی، عفت است که ضد آن همان بی پروائی است.[۹]

6- امام باقر علیه السّلام فرمودند:
یُفَرَّقُ بین الْغِلْمانِ وَ النِّساءِ فی المَضاجِعِ إذا بَلَغُوا عَشْرَ سِنِینَ.
وقتی که کودکان به ده سالگی رسیدند، باید محل خواب دختران را از پسران جدا ساخت.[۱۰]

7- امام کاظم علیه السّلام فرمودند:
وَ التَّهْیِئَةُ مِمّا یُزِیدُ اللهُ بِهِ عِفَّةَ النِّساءِ.
خودآرائی و رسیدگی به خود، از عواملی است که سبب می شود خداوند بر پاکدامنی زن بیافزاید.[۱۱]

8- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
هِبَةُ الرَّجُلِ لِزَوْجَتِهِ یُزِیدُ فی عِفَّتِها.
هدیه شوهر به همسر خود، از عوامل افزایش پاکدامنی زن است.[۱۲]

9- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
کُلُّ عَیْنٍ باکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیامةِ إِلّا ثلاتَ أعْیُنٍ: عَیْنٌ بَکَتْ مِنْ خَشْیَةِ اللهِ وَ عَیْنٌ غَضَّتْ مِنْ مَحارِمِ اللهِ وَ عَیْنٌ باتَتْ ساهِرَةً فِی سَبیلِ اللهِ.
همه چشمها در قیامت گریانند، جز سه چشم: چشمی که در دنیا از خوف خدا بگرید و چشمی که از نگاه حرام خودداری کند و چشمی که به خاطر نگهبانی در راه خدا بیدار بماند.[۱۳]

10- امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَنْ اُلْهِمَ الْعِصْمَةَ أمِنَ الزَّلَلَ.
کسی که متصفت به پاکدامنی است، از لغزشها مصون میماند.[۱۴]

11- امام علی علیه السّلام فرمودند:
مِنَ الْعِصْمَةِ تَعَذُّرُ الْمَعاصی.
معذور بودن از ارتکاب گناه، مایه عصمت و پاکدامنی است.[۱۵]

12- امام علی علیه السّلام فرمودند:
قُرِنَتِ الْعِصْمَةُ بِالْحِکْمَةِ وَ کُلَّما قَوِیَتِ الْحِکْمَةُ ضَعُفتِ الشَّهْوَةُ.
حکمت، با عصمت و پاکدامنی همراه است و هرگاه که حکمت در آدمی تقویت شود، شهوت او تضعیف می گردد.[۱۶]

13- امام علی علیه السّلام فرمودند:
أیُّها النّاس اتَّقُوا اللهَ فَإنَّ الصَّبْرَ عَلی التَّقْوی أهْوَنُ مِنَ الصَّبْرِ عَلی عَذابِ اللهِ.
ای مردم، در برابر خواهشهای نفسانی صابر باشید و تقوی را پیشه خود سازید زیرا صبر بر تقوی، آسان تر است از صبر بر کیفر الهی.[۱۷]

14- امام علی علیه السّلام فرمودند:
صِیامُ الْقَلْبِ عَنِ الْفِکْرِ فِی الْآثامِ أفْضَلُ مِنْ صِیامِ الْمَرْءِ عَنِ الطَّعامِ.
بازداشتن دل از افکار ناشایسته، بهتر است از روزه داری و خودداری از خوردن غذا.[۱۸]

15- امام علی علیه السّلام فرمودند:
إذا کَثُرَتْ المَقْدِرَةُ قَلَّتِ الشَّهْوَةُ.
وقتی دسترسی به حلال میسر شود، شهوت درونی کمتر میشود.[۱۹]

16- امام علی علیه السلام به اصحاب خویش فرمودند:
إذا رَأی أحَدُکُمْ إمْرَئَةً تُعْجِبُهُ فَلْیَأتِ أهْلَهُ فَاِنَّ عِنْدَ أهْلِهِ مِثْلَ ما رَأی وَ لا یَجْعَلَنَّ لِلشَّیْطانِ عَلی قَلْبِهِ سَبِیلاً لِیَصرفَ بَصَرَهُ عَنها ... .
هرگاه زنی نظر شما را جلب کرد، فوراً به همسر خود رجوع کنید، زیرا آنچه که نظر شما را جلب نمود در او نیز است و آن مرد نباید به شیطان مهلت نزدیک شدن به قلب خود دهد و باید دیدگان خویش را ازتوجه به آن زن «أجنبی» فرو بندد و اگر دارای همسر نیست دو رکعت نماز گزارد و به حمد و ثنای الهی بپردازد و صلوات بر پیامبر و آل وی فرستد و سپس از خدا درخواست کند تا با رحمت و لطف خود او را از راه دستیابی به حلال، از روی آوردن به حرام بی نیاز کند.[۲۰]

17- امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هانَتْ عَلَیْهِ شَهَواتُهُ.
کسی که نفس خود را گرامی بدارد، شهوات و خواستهای نفسانی در پیش او حقیر و بی ارزش خواهد بود.[۲۱]

18- امام علی علیه السّلام فرمودند:
ألْإعْتِبارُ یُفِیدُ الْعِصْمَةَ.
عبرت گرفتن، باعث پاکدامنی و عدم آلودگی است.[۲۲]

19- امام علی علیه السّلام فرمودند:
فَعَصَمَ السُّعَداءَ بِالاِیمانِ.
انسان های پاکدامن و سعادتمند بوسیله ایمان به خدا به این صفت نائل آمده اند.[۲۳]

20- امام علی علیه السّلام فرمودند:
زکاةُ الجمالِ العِفافُ.
زکات زیبایی، عفت و پاکدامنی است.[۲۴]

21- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
ایُّ اِمْرَاَةٍ تطیَّبتْ ثمَّ خَرَجَتْ من بَیتِها فَهِیَ تُلْعَنُ حتّی ترجَعَ الی بیتِها مَتَی ما رَجَعَتْ.
هر زنی که خود را خوشبو نماید و از منزل خارج شود تا زمانی که بر می گردد مورد لعنتِ (خدا و ملائکه) قرار می گیرد.[۲۵]

22- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
مَنْ اطاعَ امْرأَتَهُ اکیَّهُ اللهُ عَلی وجهِهِ فی النّارِ فو ما تلک الطاعة؟ قال: یاذن لها فی ... و لبس الثیاب الرقاق.
هر کس از زنش اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش خواهد افکند. امام علی علیه السّلام عرض کردند: منظور از اطاعت زن چیست؟ حضرت فرمودند: اینکه به او اجازة رفتن به حمامهای عمومی، عروسی هایی که در آن گناه می شود و مجالس آوازه خوانی بدهد و نیز اجازه دهد تا در میان نامحرمان لباس نازک بپوشد.[۲۶]

23- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
اذا رأیْتُمُ اللاّتی القَیْنَ عَلی رئوسِهِنَّ مثلَ استَمَةِ البَعْرِ فَاعْلَموهنَّ انَّهُ لا یُقْبَلُ لَهُنَّ الصَّلوةُ.
زمانی که دیدید زنانی موهای سر خود را مثل برآمدگی پشت شتر نموده و در میان نامحرمان ظاهر می شوند، به آنها بگوئید که نمازشان قبول نیست.[۲۷]

24- امام علی علیه السّلام فرمودند:
کنتُ قاعدا فی البَقیعِ مَع رسولِ اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم فی یَومِ دَجْنٍ ومَطَرٍ ، إذ مَرَّتِ امْرَأةٌ على حِمارٍ ، فَهَوتْ یدُ الحِمارِ فی وَهْدَةٍ فسَقَطَتِ المَرأةُ ، فأعْرَضَ النّبیُّ صلى الله علیه و آله و سلّم بوجهِهِ ، قالوا: یا رسولَ اللّه ، إنّها مُتَسَرْوِلَةٌ . قالَ: اللّهُمَّ اغْفِرْ للمُتَسرْوِلاتِ ثلاثا یا أَیُّها النّاسُ ، اتَّخِذوا السَّراویلاتِ فإنَّها مِن أسْتَرِ ثِیابِکُم ، وحَصِّنوا بِها نِساءَکُم إذا خَرَجْنَ .
من و پیامبر در یک روز ابرى و بارانى در بقیع نشسته بودیم که زنى سوار بر الاغ از آن جا گذشت و دست الاغش در گودالى فرو رفت و زن به زمین افتاد . پیامبر صلى الله علیه و آله و سلّم رویش را برگرداند . حاضران عرض کردند: اى رسول خدا ! آن زن شلوار به پا دارد . پیامبر سه بار فرمود: خدایا ! زنان شلوار پوش را بیامرز . اى مردم ! شلوار بپوشید که شلوار پوشاترین جامه هاى شماست و زنان خود را در موقعى که بیرون مى آیند با شلوار حفظ کنید .[۲۸]

25- امام علی علیه السّلام فرمودند:
صِیانَةُ المَرأةِ أنعَمُ لِحالِها وَ أدوَمُ لِجَمالِها ؛
محفوظ داشتن زن ، به حال او مفیدتر ، و براى زیبایى اش پایدارتر است .[۲۹]

26- امام علی علیه السّلام فرمودند:
ثَمَرَةُ العِفَّةِ الصِّیانَةُ ؛
میوه عفّت ، خودنگاهدارى است .[۳۰]

27- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أیُّما امرأةٍ استَعطَرَتْ فَمَرَّت على قَومٍ لِیَجِدُوا مِن رِیحِها فهی زانِیَةٌ ؛
هر زنى که به خود عطر زند و از کنار عدّه اى (مرد نامحرم) بگذرد تا بویش به مشام آنها رسد، زناکار است .[۳۱]

28- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
أربع من أعطیهنّ فقد أعطی خیر الدّنیا و الآخره لسان ذاکر و قلب شاکر و بدن على البلاء صابر و زوجه لا تبغیه خونا فی نفسها و لا ماله؛
چهار چیز است که هر کس از آن بهره دارد از نیکى دو جهان بهره ور است، زبانى که یاد خدا کند و قلبى که سپاس پروردگار گذارد و تنى که بر بلا صبور باشد و زنى که بناموس و مال وى خیانت نکند.[۳۲]

29- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
إذا تطیّبت المرأه لغیر زوجها فإنّما هو نار و شنار؛
وقتى زنى براى کسى جز شوهر خود بوى خوش بکار برد، مایه آتش و عار است.[۳۳]

30- پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
إذا استعطرت المرأه فمرّت على القوم لیجدوا ریحها فهی زانیه؛
اگر زنى خود را معطر کند و بر مردمى بگذرد که بوى او را دریابند، زناکار است.[۳۴]

31- مرد نابینائی وارد منزل حضرت فاطمه علیها السّلام شد، آن گاه حضرت فاطمه علیها السّلام پنهان گشتند، وقتی رسول خدا صلی الله علیه وآله علّت آن را جویا شدند، حضرت فاطمه علیها السّلام در پاسخ پدر اظهار داشتند:
إنْ لَمْ یَکُنْ یَرانی فَإنّی أراهُ، وَ هُوَ یَشُمُّ ریح ؛
اگر آن نابینا مرا نمی بیند، من او را می بینم، دیگر آن که مرد، حسّاس است و بوی زن را استشمام می کند.[۳۵]

32- حضرت فاطمه علیها السّلام در آخرین روزهای عمر پر برکتشان ضمن وصیّتی به اسماء فرمودند:
إنّی قَدِاسْتَقْبَحْتُ ما یُصْنَعُ بِالنِّساءِ، إنّهُ یُطْرَحُ عَلی الْمَرْئَةِ الثَّوبَ فَیَصِفُها لِمَنْ رَأی، فَلا تَحْمِلینی عَلی سَریر ظاهِر، اُسْتُرینی، سَتَرَکِ اللّهُ مِنَ النّارِ ؛
من بسیار زشت و زننده می دانم که جنازه زنان را پس از مرگ با انداختن پارچه ای روی بدنش تشییع می کنند. و افرادی اندام و حجم بدن او را مشاهده کرده و برای دیگران تعریف می نمایند. مرا بر تختی که اطرافش پوشیده نیست و مانع مشاهده دیگران نباشد قرار مده ـ بلکه مرا با پوشش کامل تشییع کن ـ، خداوند تو را از آتش جهنّم مستور و محفوظ نماید.[۳۶]

33- حضرت فاطمه علیها السّلام فرمودند:
خَیْرٌ لِلِنّساءِ أنْ لا یَرَیْنَ الرِّجالَ وَ لا یَراهُنَّ الرِّجالُ ؛
بهترین چیز برای حفظ شخصیت زن آن است که مردی را نبیند و نیز مورد مشاهده مردان قرار نگیرد. ( تا ضرورت ندارد خود را در معرض مواجه شدن با مردان قرار ندهد، در واقع به رضایتمندی خداوند عمل نماید و پرهیزکار باشد )[۳۷]

34- امام علی علیه السّلام فرمودند:
أفضل العبادة العفاف؛
برترین عبادت، پاکدامنی است.[۳۸]

35- حضرت فاطمه علیها السّلام فرمودند:
آن لحظه ای که زن در خانه خود می ماند،( و به امور زندگی و تربیت فرزند می پردازد) به خدا نزدیک تر است .[۳۹]

36- امام باقر علیه السّلام فرمودند:
افضل العبادة عفة البطن و الفرج؛
بالاترین عبادت، عفت شکم و شهوت است.[۴۰]

پی نوشت:
[۱] مکارم الاخلاق، ص ۹۴
[۲] بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۳۵
[۳] علل الشرایع، ج ۲، ص ۲۵۱
[۴] مصباح الشریعة، ص ۹
[۵] وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص ۷۹
[۶] وسایل الشیعه، ج ۵، ص ۲۸
[۷] وسایل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۳۷
[۸] نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۸۳
[۹] اصول کافی، ج ۱، ص ۲۱
[۱۰] مکارم الاخلاق، ص ۱۱۵
[۱۱] وسایل الشیعه، ج ۱، ص ۸۸
[۱۲] من لایحضر الفقیه، ج ۴، ص ۲۸۱
[۱۳] نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۸۳
[۱۴] غررالحکم، ح ۷۳۳۸
[۱۵] غررالحکم، ح ۷۳۳۹
[۱۶] غررالحکم، ح ۶۳۴
[۱۷] تحف العقول، ص ۱۵۷
[۱۸] وسایل الشیعه، ج ۵، ص ۳۷
[۱۹] نهج البلاغه، حکمت ۲۳۷
[۲۰] نور الثقلین، ج ۳، ص ۵۸۳
[۲۱] نهج البلاغه، حکمت ۴۴۹
[۲۲] میزان الحکمه، ج ۶، باب عصمت
[۲۳] میزان الحکمه، ج ۶، باب عصمت
[۲۴] تصنیف غررالحکم، ص ۲۵۶، ح ۵۴۰۹
[۲۵] بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص ۲۴۷
[۲۶] بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۵۳
[۲۷] کنزالعمال، ج ۱۶، ص ۳۹۲
[۲۸] تنبیه الخواطر: ۲ / ۷۸ ، منتخب میزان الحکمه: ۱۳۰
[۲۹] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۵۸۲۰
[۳۰] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۴۵۹۳
[۳۱] منتخب میزان الحکمه : ۳۴۸
[۳۲] نهج الفصاحه
[۳۳] نهج الفصاحه
[۳۴] نهج الفصاحه
[۳۵] بحارالأنوار، ج ۴۳، ص ۹۱، ح ۱۶
[۳۶] تهذیب الأحکام، ج ۱، ص ۴۲۹
[۳۷] بحارالأنوار، ج ۴۳، ص ۵۴، ح ۴۸
[۳۸] الکافی: ۲ / ۴۶۸ / ۸.
[۳۹] بحار الانوار جلد ۴۳ صفحه ۹۲
[۴۰] تحف العقول، ص ۲۹۶