به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی در درس اخلاق خود در ادامه شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه با اشاره به کلمه نورانی ۱۸۱ امیرالمؤمنین (ع) بیان داشت: حضرت در این حکمت می‌فرماید: «ثَمَرَةُ التَّفْرِیطِ النَّدَامَةُ، وَثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ»، ثمره تفریط و کوتاهی، ندامت است و ثمره حزم و دوراندیشی، سلامت؛ انسان نباید کاری را بدون اندیشه، تدبیر و دور اندیشی انجام دهد، چرا که رفتار فردی او با جامعه مرتبط است و هر تصمیم شخصی در نظام اجتماعی تأثیرگذار خواهد بود.
وی اظهار کرد: عقل نظری مسئول اندیشه‌ورزی و تشخیص حق از باطل است، در حالی که عقل عملی عهده‌دار تصمیم‌گیری و اراده است؛ و این دو دستگاه از هم جدا هستند و تنها روح قوی و نفس انسانی و ایمان الهی است که این قوا را هماهنگ می‌کند تا مسیر زندگی انسان درست پیش برود.
این مرجع تقلید گفت: جهاد درونی آن است که انسان، قوا و نیروهای درونی خود را بشناسد، وظیفه هر یک را بفهمد و آن‌ها را هماهنگ سازد تا تصمیمی درست و عمل صالح از او صادر شود.
کارهایی که در حوزه و دانشگاه انجام می‌شود، در حوزه عقل نظری است و هدف آن جهل‌زدایی در برابر علم است، اما کار مربیان اخلاق و مصلحان اجتماعی، در قلمرو عقل عملی قرار دارد و به جهالت زدایی می‌پردازند.
جهالت، در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای عملی انسان بروز می‌کند، مانند اداره جامعه و شئون زندگی؛ در حالی‌که جهل، مربوط به ندانستن علمی است.
وی با اشاره به روایت نورانی «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا یَنْفَعُهُ»، افزود: بسیاری از افراد از نظر علمی باسوادند، اما در عمل گرفتار جهالت‌اند و در تصمیم‌سازی‌های خود عاقلانه رفتار نمی‌کنند.
از این‌رو انسان باید چنان زندگی کند که کارگاه تصمیم‌سازی درونی‌اش بر اساس عقل و تقوا عمل کند و تصمیم‌گیرنده فقط از آن تبعیت نماید؛ علم به تنهایی کافی نیست؛ بسیاری از دانایان در اثر نداشتن عقل عملی و تصمیم‌گیری صحیح، گرفتار جهالت در رفتار می‌شوند.
این مرجع تقلید با اشاره به حکمت ۴۸ نهج‌البلاغه بیان داشت: پیروزی در امور فردی و اجتماعی، زمانی محقق می‌شود که تصمیم‌ها بر پایه‌ی اندیشه‌سازی حساب‌شده، جمع‌آوری و تحلیل آرا باشد و اندیشه صحیح نیز به رازداری و حفظ اسرار است.
آیت‌الله جوادی آملی در پایان یادآور شد: کسی که اهل تفریط باشد و بدون تدبیر اقدام کند جز پشیمانی بهره‌ای نخواهد برد و آن‌که اهل حزم، دوراندیشی و اندیشه باشد، از سلامت و پیروزی برخوردار خواهد شد.