در گفت‌وگو با استاد حوزه بررسی شد: نقش راهپیمایی اربعین حسینی در ایجاد تمدن نوین اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالمهدی توکل در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه به بررسی ابعاد تمدنی راهپیمایی عظیم اربعین پرداخت.

استاد حوزه در پاسخ به این پرسش که نقش راهپیمایی اربعین حسینی در ایجاد تمدن نوین اسلامی چیست؟ اظهار کرد: بی‌شک راهپیمایی اربعین به عنوان بزرگترین اجتماع مذهبی جهان شناخته می‌شود. این اجتماع عظیم، نماد اتحاد و همبستگی امت اسلامی و الگوگیری از قیام اباعبدالله الحسین(ع) است.

وی با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد این حرکت عظیم جهانی افزود: هر ساله شاهد هستیم که نه تنها اقوام و فرهنگ‌های مختلف، بلکه انسان‌هایی از ادیان دیگر نیز در این مسیر نورانی همراه می‌شوند و قلب‌هایشان به سمت یک هدف متعالی جهت می‌گیرد؛ هدفی که عبارت است از کار برای خداوند و احیای دین او، حتی اگر این مسیر به بهای از دست دادن جان و اسارت عزیزان تمام شود.

این استاد حوزه علمیه با استناد به آیات قرآن کریم به تبیین جایگاه این اجتماع عظیم پرداخت و گفت: هنگامی که خداوند در قرآن کریم اجتماع مردم در موسم حج را که از دو یا سه میلیون نفر تجاوز نمی‌کند، با آیه «جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاس» (مائده/۹۷) مایه استواری مردم در دین و نظام‌مندی دنیا و آخرت ایشان معرفی می‌کند، به طریق اولی اجتماع بی‌نظیر مردم در راهپیمایی اربعین که حدود ده برابر جمعیت حج است، قابلیت عظیم‌تری در ایجاد این استواری و انسجام اسلامی خواهد داشت.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در ادامه با اشاره به ابعاد تمدنی این رویداد عظیم خاطرنشان کرد: راهپیمایی اربعین تنها یک حرکت مذهبی نیست، بلکه نمایشی زنده از توانایی امت اسلامی در ایجاد الگوی نوین تمدنی است. تمدنی که بر پایه اخوت، ایثار، همبستگی و عشق به اهل بیت(ع) شکل گرفته و می‌تواند الگویی برای جامعه جهانی باشد.

وی با تأکید بر جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی این رویداد افزود: این اجتماع عظیم نشان می‌دهد که امت اسلامی می‌تواند فارغ از اختلافات قومی، نژادی و حتی دینی، حول محور عشق به اهل بیت(ع) گردهم آیند و الگویی از زندگی مسالمت‌آمیز و مبتنی بر ارزش‌های انسانی ارائه دهند. این همان بنیان تمدن نوین اسلامی است که می‌تواند پاسخگوی نیازهای بشر امروز باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در ادامه گفت‌وگو به تشریح ابعاد تمدنی راهپیمایی اربعین پرداخت و اظهار داشت: هرچند حج ابراهیمی فلسفه و جایگاه مخصوص به خود را دارد، اما راهپیمایی اربعین حسینی با گردهمایی بی‌نظیر خود، فرصتی استثنایی برای معرفی اسلام ناب و پیام جهانی دین در ابعادی وسیع‌تر فراهم می‌آورد. این رویداد عظیم، زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدنی فراگیر، پویا و انسان‌ساز است.

وی با اشاره به ویژگی‌های ممتاز این تمدن نوین افزود: تمدن برآمده از فرهنگ اربعین، در تقابل کامل با جهان‌خواری، نسل‌کشی قدرت‌های استکباری و بی‌تفاوتی در برابر ناله مظلومان قرار دارد. در مقابل، روحیه حمایت از مظلوم و مبارزه با ظلم و شیطنت را به عنوان رسالت اصلی خود تعریف می‌کند.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به شرایط کنونی جهان اسلام، اظهار کرد: امروز که جنایتکاران آمریکایی و صهیونیستی به اوج خباثت و شقاوت خود رسیده‌اند و مظلومان جهان بیش از پیش در چنگال این اهریمنان اسیر شده‌اند، راهپیمایی اربعین پیام‌آور امید و مقاومت است. در شرایطی که خون بی‌گناهان بسیاری به ناحق ریخته می‌شود، این اجتماع عظیم ندای عدالتخواهی و ظلم‌ستیزی را در سراسر جهان طنین‌انداز می‌کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در ادامه با اشاره به نقش محوری فرهنگ عاشورا در شکل‌گیری این تمدن نوین خاطرنشان کرد: تمدن اربعینی برآمده از فرهنگ عاشورا، تمدنی است که ارزش‌هایی همچون ایثار، شهادت‌طلبی، ظلم‌ستیزی و دفاع از مظلوم را در خود جای داده است. این تمدن نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای تمام آزادگان و عدالت‌خواهان جهان الهام‌بخش و راهگشا است.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر این رویداد جهانی افزود: راهپیمایی اربعین با گردهم آوردن ده‌ها میلیون نفر از ملل مختلف، بهترین فرصت برای ارائه الگوی عملی تمدن اسلامی است. تمدنی که می‌تواند در برابر فرهنگ سلطه و استکبار جهانی قد علم کند و نور امید را در دل مستضعفان جهان روشن نگه دارد.

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل به تبیین کارکردهای پیاده‌روی عظیم اربعین پرداخت و با اشاره به اخلاص بی‌نظیر امام حسین(ع) در دفاع از دین خداوند تأکید کرد: سیدالشهدا(ع) در حدود ۱۴ قرن پیش آنچنان اخلاص و فداکاری در راه احیای سنت الهی از خود نشان داد که برکات آن هر سال عظیم‌تر و گسترده‌تر می‌شود. این برکات در آیات متعدد قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته است.

کارکردهای اصلی پیاده‌روی اربعین؛

۱. تحقق وحدت اسلامی:

وی با استناد به آیه ۱۰۳ سوره آل عمران («وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا») بیان کرد: این اجتماع عظیم موجب اتحاد بین مسلمانان می‌شود. وقتی انسان‌ها با نیتی مشترک _ که همان الگوگیری از اباعبدالله(ع) است _ گرد هم می‌آیند، حمایت خود از یکدیگر را به نمایش می‌گذارند و در ثابت‌قدم ماندن در دین خدا با ولی عصر(عج) بیعت می‌کنند.

۲. اجرای رسالت الهی:

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به آیه ۲۳ سوره شوری («قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَیٰ») افزودند: شرکت‌کنندگان در این مراسم عظیم، به سهم خود اجر رسالت را ادا می‌کنند. این اجتماع با شعار «حُبُّ الحُسَینِ یَجْمَعُنَا» همراه است. این محبت، موجب تبعیت از امام معصوم(ع) می‌شود که چیزی جز احیای سیره رسول خدا(ص) نیست.

۳. احیای ارزش‌های الهی:

وی تأکید کرد: پیاده‌روی اربعین احیای ارزش‌های الهی و سنت نبوی را در پی دارد. وقتی میلیون‌ها نفر با یاد و نام امام حسین(ع) گرد هم می‌آیند، در حقیقت به احیای همان ارزش‌هایی می‌پردازند که سیدالشهدا(ع) برای حفظ آنها قیام کرد.

۴. تقویت روحیه مقاومت:

استاد حوزه تصریح کرد: این حرکت عظیم، روحیه مقاومت و ظلم‌ستیزی را در امت اسلامی تقویت می‌کند. همانگونه که امام حسین(ع) در برابر ظلم ایستاد، امروز زائران اربعین با حضور خود پیام مقاومت و پایداری را به جهانیان مخابره می‌کنند.

۵. معرفی اسلام ناب:

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل خاطرنشان کرد: راهپیمایی اربعین بهترین فرصت برای معرفی اسلام ناب محمدی(ص) به جهانیان است. این اجتماع عظیم نشان می‌دهد که اسلام دین محبت، وحدت و عدالت است، نه آن تصویری که استکبار جهانی سعی در القای آن دارد.

این کارشناس دینی تأکید کرد که پیاده‌روی اربعین تنها یک حرکت مذهبی نیست، بلکه جنبشی عظیم برای احیای ارزش‌های الهی و شکل‌دهی به تمدن نوین اسلامی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل به تحلیل ابعاد رسانه‌ای و تبلیغی راهپیمایی اربعین پرداخت و با استناد به آیه ۱۰۷ سوره انبیاء («وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِینَ») اظهار کرد: "خداوند متعال پیامبر اکرم(ص) را به عنوان رحمتی برای تمام جهانیان معرفی می‌کند. پرسش اینجاست که کدام حرکت فرهنگی می‌تواند بهتر از این اجتماع بی‌نظیر، اسلام راستین را به جهانیان معرفی کند و در رسانه‌های داخلی و خارجی تأثیرگذار باشد؟ شرکت‌کنندگان در این مراسم، در حقیقت مبلغان راستین دین هستند که در پرتو رسالت نبوی حرکت می‌کنند.

سه رکن اساسی رستگاری در پرتو راهپیمایی اربعین:

استاد حوزه علمیه با اشاره به آیه ۱۰۴ سوره آل عمران به تشریح سه بعد اصلی این حرکت عظیم پرداخت:

۱. دعوت به خیر:

این اجتماع عظیم بهترین فرصت برای دعوت به نگاه توحیدی، تبیین فلسفه دین و نشان دادن اهمیت دین در اصلاح امور فردی و اجتماعی است. زائران اربعین با رفتار و منش خود، چهره واقعی اسلام رحمانی را به نمایش می‌گذارند.

۲. امر به معروف:

در این مسیر نورانی، توصیه به نماز، رجوع به قرآن و سنت پیامبر(ص) و مراجعه به علمای دین برای پاسخگویی به شبهات، به روشنی قابل مشاهده است. این همان امر به معروفی است که قرآن کریم بر آن تأکید دارد.

۳. نهی از منکر:

مصداق بارز نهی از منکر در این مسیر، پرهیز از بدعت و تحریف در دین است. زائران با پیروی از سیره حسینی، در برابر هرگونه انحراف در دین مقاومت می‌کنند.

پیوند ناگسستنی قیام عاشورا با مفاهیم قرآنی:

این استاد حوزه با اشاره به عمق ارتباط قیام امام حسین(ع) با این مفاهیم قرآنی خاطرنشان کرد: با تأمل در قیام اباعبدالله(ع) به روشنی می‌توان دریافت که تمامی این سه رکن اساسی رستگاری در حرکت عاشورایی ایشان متجلی بوده است. امام(ع) هم دعوت به خیر کردند، هم امر به معروف نمودند و هم از منکر نهی کردند.

ابعاد جهانی پیام اربعین:

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر این رویداد جهانی تأکید کرد: راهپیمایی اربعین فرصتی استثنایی است برای معرفی اسلام به عنوان دین رحمت، عدالت و انسانیت. این حرکت عظیم نشان می‌دهد که اسلام واقعی، اسلام خشونت و افراط نیست، بلکه اسلام مهرورزی، وحدت و مقاومت در برابر ظلم است. این همان پیامی است که امروز جهان بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل به تبیین یکی از برجسته‌ترین آثار اجتماعی راهپیمایی اربعین پرداخت و با اشاره به آیه ۲ سوره مائده («وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی») تأکید کرد: راهپیمایی اربعین به عنوان دانشگاه عملی اخلاق اسلامی، بهترین گواه بر خلاف تصویرسازی‌های رسانه‌های معاند است که سعی در نمایش چهره‌ای خشن از اسلام دارند. در این مسیر نورانی، مسلمانان با الهام از محبت اهل بیت(ع)، والاترین نمونه‌های همدلی و سخاوت را به نمایش می‌گذارند.

مظاهر برجسته همبستگی اسلامی در اربعین:

۱. مهمان‌نوازی بی‌نظیر:

میلیون‌ها زائر از سراسر جهان با آغوش گرم مردم عراق و دیگر زائران روبرو می‌شوند. این مهمان‌نوازی که ریشه در فرهنگ عاشورایی دارد، نمونه‌ای بی‌بدیل از روحیه اسلامی است.

۲. خدمات جهادی خودجوش:

صدها هزار داوطلب بدون چشمداشت مالی، شبانه‌روز به ارائه خدمات پزشکی، تغذیه، اسکان و دیگر نیازهای زائران می‌پردازند. این همان تعاون بر نیکی و تقوایی است که قرآن کریم بر آن تأکید دارد.

۳. انفاق‌های مالی گسترده:

اهدای غذا، نوشیدنی، وسایل ضروری و کمک‌های نقدی به نیازمندان، بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ اربعین است که روحیه بخشش اسلامی را زنده نگه می‌دارد. و این فرهنگ حتی برای کسانی که از کشورهای آمریکا و اروپا در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند ناشناخته و بسیار شگفت انگیز است.

۴. همیاری‌های اعتقادی:

زائران در این مسیر نه تنها از لحاظ مادی، بلکه با پاسخگویی به شبهات دینی، روشنگری و تبیین معارف اسلامی به یکدیگر کمک می‌کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل با اشاره به تأثیرات عمیق این رویداد افزود: تمامی این جلوه‌های زیبا در حالی ظهور می‌یابد که رسانه‌های غربی سعی در تخریب چهره اسلام دارند. اما اربعین به جهانیان ثابت می‌کند که اسلام واقعی، دین مهرورزی، همدلی و تعاون است. این همان اسلامی است که پیامبر رحمت(ص) برای بشر به ارمغان آورد.

حجت‌الاسلام والمسلمین به تحلیل عمیق دلایل تأکید ویژه ائمه معصومین(ع) و علمای اسلام بر زیارت اربعین پرداخت. ایشان با اشاره به ابعاد عمیق معنوی این حرکت عظیم اظهار کرد: شرکت در این راهپیمایی که با مشقت‌های فراوانی همراه است، هرگز یک حرکت نمایشی یا ظاهری نیست، بلکه دارای باطنی عمیق و تأثیرگذار است. این همان راز اصلی تأکیدات مکرر معصومین(ع) بر زیارت اربعین می‌باشد.

علل اصلی تأکید معصومین(ع) بر اربعین:

۱. زنده نگه داشتن فرهنگ حماسه حسینی:

توصیه‌های متعدد معصومین(ع) در واقع برای برجسته ساختن فرهنگ عاشورایی است. در روز عاشورا، پاکترین خون‌ها در اوج تشنگی و مظلومیت ریخته شد تا دین خدا زنده بماند. خداوند هرگز راضی نمی‌شود آن اخلاص و فداکاری‌های امام حسین(ع) و یارانش به فراموشی سپرده شود.

۲. تجربه عملی درس‌های عاشورا:

با نگاهی به قیام امام حسین(ع) به برجسته‌ترین الگوهای عملی می‌رسیم: اقامه نماز در میدان جنگ، رشادت و حفظ دین تا پای جان، صبر در برابر سخت‌ترین مشکلات، استفاده از هر فرصتی برای تبیین دین، رضایت کامل به قضای الهی.

۳. رسوخ عمیق معارف حسینی در جان انسان:

این درس‌ها تنها زمانی به طور کامل در جان انسان نفوذ می‌کند که فرد خود با حضور در این راهپیمایی بخشی از این سختی‌ها را تجربه کند، هزینه مالی متحمل شود، با هر گام، بیعت خود با امام معصوم(ع) را تجدید نماید، پس از بازگشت، در این تجربه عمیق تأمل کند، معارف کسب شده را به دیگران انتقال دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل در ادامه افزود: پیاده‌روی اربعین یک دانشگاه عملی برای تربیت نفوس است. وقتی انسان با پای پیاده این مسیر را طی می‌کند، در حقیقت: ۱. درس تواضع و فروتنی می‌آموزد.۲. با زندگی ساده و بی‌آلایش آشنا می‌شود.۳. روحیه ایثار و فداکاری در او تقویت می‌شود.۴. ارتباط عمیق‌تری با امام حسین(ع) برقرار می‌کند.۵. برای زندگی خود برنامه‌ریزی معنوی می‌کند.

استاد حوزه اظهار کرد: زیارت اربعین به خودی خود همواره مورد تأکید ویژه بوده است، چرا که تجدید خاطره حماسه عاشوراست. اما در این سال‌ها که با این گردهمایی عظیم همراه شده، نقش و تأثیر آن بسی پررنگ‌تر و آشکارتر گردیده است.

وی با استناد به آیه ۴۱ سوره حج تأکید کرد: شرکت آگاهانه در این راهپیمایی، مصداق بارز کمک به دین خداست. همان‌گونه که قرآن می‌فرماید: «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ». زائران اربعین با برپایی نماز، انفاق، امر به معروف و نهی از منکر، در حقیقت این آیه را تجسم می‌بخشند.

این استاد حوزه با اشاره به نقش اربعین در آماده‌سازی زمینه ظهور افزود: این اجتماع عظیم می‌تواند بسترساز ظهور حضرت حجت(عج) باشد. همان‌گونه که عدم همراهی مردم، امیرالمؤمنین(ع) را خانه‌نشین کرد، حضرت مهدی(عج) نیز تا بستر لازم برای همراهی عمومی فراهم نشود، ظهور نخواهند کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین توکل افزود: به راستی چه حسرت‌آمیز است که انسان این فرصت بی‌نظیر را از دست بدهد و از این قافله نورانی باز بماند. حتی اگر توفیق حضور در راهپیمایی را نداریم، شایسته است در این ایام: ۱. خود را وقف تبیین قیام حسینی کنیم. ۲. معارف عاشورا را به دیگران بشناسانیم.۳. این معارف را در زندگی عملی خود جاری سازیم.

وی در خاتمه با استناد به قرآن کریم («وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ») یادآور شد: عاقبت نیکو از آن پرهیزگاران است. باشد که با بهره‌گیری از این فرصت عظیم، از رستگاران باشیم.

انتهای پیام/