شب عید فطر که درواقع شب اول ماه شوال است از شب هایی است که اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد و برایش اعمال خاصی ذکر شده است.
به گزارش خبرنگار جماران، شب اوّل ماه شوال از جمله لیالی شریفه است و در فضیلت و ثواب عبادت و احیای آن احادیث بسیار وارد شده و در روایت است که آن شب کمتر از شب قدر نیست و از برای آن چند عمل است. این اعمال عبارتند از:
اوّل: غسل در وقتی که غروب کرد آفتاب
دوّم: احیای آن شب به نماز و دعا و استغفار و سؤال از حقّ تعالی و بیتوته در مسجد
سوّم: آنکه بخواند در عقب نماز مغرب و عشاء و نماز صبح و عقب نماز عید اَللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ وَلِلّهِ خدا بزرگتر است... نیست معبودی جز خدا و خدا بزرگتر است... الْحَمْدُ اَلْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما هَدینا وَلَهُ الشُّکْرُ علی ما اَوْلینا و ستایش خاص خداست ستایش از آن خداست بر آنچه ما را راهنمایی فرمود و برای اوست سپاس بر آنچه به ما بخشود.
چهارم: آنکه چون نماز مغرب و نافله آن را خواند دست ها را به سوی آسمان بلند کند و بگوید:
یا ذَاالْمَنِّ وَالطَّوْلِ یا ذَاالْجُودِ یا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ وَ ناصِرَهُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ ای صاحب نعمت و فضل ای صاحب جود و بخشش ای برگزیننده محمد و یاور او درود فرست بر محمد
وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْلی کُلَّ ذَنْبٍ اَحْصَیْتَهُ وَ هُوَ عِنْدَکَ فی کِتابٍ مُبینٍ و آل محمد و بیامرز از من هر گناهی را که شماره کرده ای و در کتابی روشن در پیش تو ثبت است
پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگوید اَتُوبُ اِلَی اللّهِ پس هر حاجت که دارد از حقّ تعالی بخواهد که ان شاء الله برآورده خواهد شد
و در روایت شیخ است که بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگوید:
یا ذَاالْحَوْلِ یا ذَاالطَّوْلِ یا مُصْطَفِیا مُحَمَّدا و َناصِرَهُ ای صاحب نیرو و ای صاحب فضل ای برگزیننده محمد و یاورش
صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لی کُلَّ ذَنْبٍ اَذْنَبْتُهُ وَ نَسیتُهُ اَنَا درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز از من هر گناهی را که از من سر زده و خود فراموش کرده ام
وَ هُوَ عِنْدَکَ فی کِتابٍ مُبینٍ ولی نزد تو در دفتری روشن ثبت است پس بگوید صد مرتبه اَتُوبُ اِلَی اله.
پنجم: زیارت کند امام حسین علیه السلام را که فضیلت بسیار دارد.
ششم: ده مرتبه بگوید ذکر یا دآئِمَ الْفَضْلِ را که در اعمال شب جمعه آمده است.
هفتم: به جا آورد ده رکعت نمازی که در شب آخر ماه رمضان گذشت.
هشتم: به جا آورد دو رکعت نماز در رکعت اوّل بعد از حمد هزار مرتبه توحید و در دوّم یک مرتبه بخواند و بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه بگوید: اَتُوبُ اِلَی اللّهِ پس بگوید: یا ذَالْمَنِّ وَالْجُودِ توبه کنم به سوی خدا ای صاحب منّت و جود
یا ذَاالْمَنِّ وَ الطَّوْلِ یا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ صَلِّ عَلی ای صاحب نعمت و بخشش ای برگزیننده محمد صلی الله علیه و آله درود فرست بر مُحَمَّدٍ وَ الِهِ وَافْعَلْ بی کَذا وَ کَذا و به جای آن حاجات خود را بطلبد. محمد و آلش و انجام ده درباره من چنین و چنان.
روایت است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام این دو رکعت را به این کیفیت به جا می آورد پس سر از سجده بر می داشت و می فرمود به حقّ آن خداوندی که جانم به دست قدرت اوست هر که این نماز را به جای آورد هر حاجت از خدا بطلبد البتّه عطا کند و اگر به عدد ریگ های بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد و در روایت دیگر به جای هزار مرتبه توحید صد مرتبه وارد شده لکن نماز را بعد از نماز مغرب و نافله آن باید به جا آورد و شیخ و سیّد بعد از این نماز این دعا را نقل کرده اند:
یا اَللّهُ یا اَللّهُ یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا اَللّهُ یا رَحیمُ یا اَللّهُ یا مَلِکُ یا اَللّهُ یا قُدُّوسُ یا ای خدا ای خدا ای خدا ای بخشاینده ای خدا ای مهربان ای خدا ای پادشاه ای خدا ای منزه از هر عیب ای
اَللّهُ یا سَلامُ یا اَللّهُ یا مُؤْمِنُ یا اَللّهُ یا مُهَیْمِنُ یا اَللّهُ یا عَزیزُ یا اَللّهُ یا خدا ای سلامت بخش ای خدا ای ایمنی بخش ای خدا ای مراقب ای خدا ای نیرومند ای خدا ای
جَبّارُ یا اَللّهُ یا مُتَکَبِّرُ یا اَللّهُ یا خالِقُ یا اَللّهُ یا بارِئُ یا اَللّهُ یا مُصَوِّرُ یا مقتدر ای خدا ای عظیم الشأن ای خدا ای آفریننده ای خدا ای موجد ای خدا ای صورت بخش ای
اَللّهُ یا عالِمُ یا اَللّهُ یا عَظیمُ یا اَللّهُ یا عَلیمُ یا اَللّهُ یا کَریمُ یا اَللّهُ یا حَلیمُ خدا ای دانا ای خدا ای بزرگ ای خدا ای آگاه ای خدا ای بزرگوار ای خدا ای بردبار
یا اَللّهُ یا حَکیمُ یا اَللّهُ یا سَمیعُ یا اَللّهُ یا بَصیرُ یا اَللّهُ یا قَریبُ یا اَللّهُ یا ای خدا ای فرزانه ای خدا ای شنوا ای خدا ای بینا ای خدا ای نزدیک ای خدا ای
مُجیبُ یا اَللّهُ یا جَوادُ یا اَللّهُ یا ماجِدُ یا اَللّهُ یا مَلِیُّ یا اَللّهُ یا وَفِیُّ یا اجابت کننده ای خدا ای بخشنده ای خدا ای با شوکت ای خدا ای توانگر مقتدر ای خدا ای وفادار ای
اَللّهُ یا مَوْلی یا اَللّهُ یا قاضی یا اَللّهُ یا سَریعُ یا اَللّهُ یا شَدیدُ یا اَللّهُ یا خدا ای سرور ای خدا ای داور ای خدا ای سریع ای خدا ای سخت گیر ای خدا ای
رَؤُفُ یا اَللّهُ یا رَقیبُ یا اَللّهُ یا مَجیدُ یا اَللّهُ یا حَفیظُ یا اَللّهُ یا مُحیطُ مهربان ای خدا ای نگهبان ای خدا ای شوکتمند ای خدا ای نگهبان ای خدا ای احاطه کننده
یا اَللّهُ یا سَیِّدَ السّاداتِ یا اَللّهُ یا اَوَّلُ یا اَللّهُ یا اخِرُ یا اَللّهُ یا ظاهِرُ یا ای خدا ای بزرگ بزرگان ای خدا ای آغاز ای خدا ای انجام ای خدا ای پیدا ای
اَللّهُ یا باطِنُ یا اَللّهُ یا فاخِرُ یا اَللّهُ یا قاهِرُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ ای خدا ای ناپیدا ای خدا ای با فخر ای خدا ای چیره ای خدا ای پروردگار من ای خدا ای پروردگار من
یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا وَدُودُ یا اَللّهُ یا نُورُ یا اَللّهُ یا رافِعُ یا اَللّهُ یا ای خدا ای پروردگار من ای خدا ای دوستدار ای خدا ای نور ای خدا ای رفعت ده ای خدا ای
مانِعُ یااَللّهُ یا دافِعُ یااَللّهُ یا فاتِحُ یااَللّهُ یانَفّاحُ (عُ) یااَللّهُ یاجَلیلُ یااَللّهُ باز دارنده ای خدا ای جلو گیرنده ای خدا ای گشاینده ای خدا ای دمنده نسیم رحمت ای خدا ای با جلالت ای خدا
یا جَمیلُ یا اَللّهُ یا شَهیدُ یا اَللّهُ یا شاهِدُ یا اَللّهُ یا مُغیثُ یا اَللّهُ یا ای زیبا ای خدا ای گواه ای خدا ای شاهد ای خدا ای فریاد رس ای خدا ای
حَبیبُ یا اَللّهُ یا فاطِرُ یا اَللّهُ یا مُطَهِّرُ یا اَللّهُ یا مَلِکُ یا اَللّهُ یا مُقْتَدِرُ یا دوست ای خدا ای خالق ای خدا ای پاک کننده ای خدا ای پادشاه ای خدا ای نیرومند ای
اَللّهُ یا قابِضُ یا اَللّهُ یا باسِطُ یا اَللّهُ یا مِحیی یا اَللّهُ یا مُمیتُ یا اَللّهُ یا خدا ای گیرنده ای خدا ای گسترنده ای خدا ای زنده کننده ای خدا ای میراننده ای خدا ای
باعِثُ یا اَللّهُ یا وارِثُ یا اَللّهُ یا مُعطی یا اَللّهُ یا مُفْضِلُ یا اَللّهُ یا مُنْعِمُ برانگیزنده ای خدا ای ارث برنده ای خدا ای عطا کننده ای خدا ای فزون بخش ای خدا ای نعمت بخش
یا اَللّهُ یا حَقُّ یا اَللّهُ یا مُبینُ یا اَللّهُ یا طَیِّبُ یا اَللّهُ یا مُحْسِنُ یا اَللّهُ یا ای خدا ای بر حق ای خدا ای آشکار کننده ای خدا ای پاکیزه ای خدا ای نیکوکننده ای خدا ای
مُجْمِلُ یا اَللّهُ یا مُبْدِئُ یا اَللّهُ یا مُعیدُ یا اَللّهُ یا بارِئُ یا اَللّهُ یا بَدیعُ یا زیبا پرور ای خدا ای آغازنده ای خدا ای بازگرداننده ای خدا ای پدید آرنده ای خدا ای نو آفرین ای
اَللّهُ یا هادی یا اَللّهُ یا کافی یا اَللّهُ یا شافی یا اَللّهُ یا عَلِیُّ یا اَللّهُ یا خدا ای راهنما ای خدا ای کفایت کننده ای خدا ای شفابخش ای خدا ای والا مرتبه ای خدا ای
عَظیمُ یا اَللّهُ یا حَنّانُ یا اَللّهُ یا مَنّانُ یا اَللّهُ یا ذَاالْطَّوْلِ یا اَللّهُ یا بزرگ ای خدا ای بسیار مهربان ای خدا ای بسیار بخشنده ای خدا ای صاحب نعمت ای خدا ای
مُتَعالی یا اَللّهُ یا عَدْلُ یا اَللّهُ یا ذَاالْمَعارِجِ یا اَللّهُ یا صادِقُ یا اَللّهُ یا برتر ای خدا ای دادگر ای خدا ای دارای مراتب بلند ای خدا ای راستگو ای خدا ای
صَدُوقُ یا اَللّهُ یا دَیّانُ یا اَللّهُ یا باقی یا اَللّهُ یا واقی یا اَللّهُ یا راستی پیشه ای خدا ای جزاده ای خدا ای باقی ای خدا ای نگهدارنده ای خدا ای
ذَاالْجَلالِ یا اَللّهُ یا ذَاالاِْکْرامِ یا اَللّهُ یا مَحْمُودُ یا اَللّهُ یا مَعْبُودُ یا اَللّهُ یا صاحب جلالت ای خدا ای صاحب بزرگواری ای خدا ای پسندیده ای خدا ای معبود ای خدا ای
صانِعُ یا اَللّهُ یا مُعینُ یا اَللّهُ یا مُکَوِّنُ یا اَللّهُ یا فَعّالُ یا اَللّهُ یا لَطیفُ یا سازنده ای خدا ای یاور ای خدا ای به وجود آرنده ای خدا ای کننده هر کار ای خدا ای با لطف ای
اَللّهُ یاغَفُورُ یا اَللّهُ یا شَکُورُ یااَللّهُ یا نُورُ یااَللّهُ یا قَدیرُ (یمُ) یااَللّهُ یا رَبّاهُ خدا ای آمرزنده ای خدا ای سپاس دارنده ای خدا ای نور ای خدا ای توانا ای خدا ای پروردگار
یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ یا اَللّهُ یا رَبّاهُ ای خدا
اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَمُنَّ عَلَیَّ بِرِضاکَ وَ تَعْفُوَ عَنّی
از تو خواهم که درود فرستی بر محمد و آل محمد و به خشنودی خود بر من منت گذاری و به بردباریت از من
بِحِلْمِکَ وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطَّیِّبِ وَ مِنْ حَیْثُ بگذری و فراخ گردانی بر من از روزی حلال و پاکیزه ات و از جایی که
اَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَیْثُ لا اَحْتَسِبُ فَاِنّی عَبْدُکَ لَیْسَ لی اَحَدٌ سِواکَ وَ لا گمان دارم و از جایی که گمان ندارم زیرا من بنده توام و کسی را جز تو ندارم و نه هیچ کس است
اَحَدٌ اَسْئَلُهُ غَیْرُکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ ما شاَّءَ اللّهُ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ که از او در خواست کنم جز تو ای مهربانترین مهربانان، آنچه خدا خواهد نیرویی نیست جز به خدای والای بزرگ
پس به سجده می روی و می گویی:
یااَللّهُ یااَللّهُ یااَللّهُ یارَبُِّ یارَبُِّ یارَبُِّای خدا ای پروردگار من
یا مُنْزِلَ الْبَرَکاتِ بِکَ تُنْزَلُ کُلُّ حاجَهٍ اَسْئَلُکَ بِکُلِّ اسْمٍ فی مَخْزُونِ ای فرستنده برکات هر حاجتی به دست تو فرود آید از تو خواهم به هر نامی که در خزینه
الْغَیْبِ عِنْدَکَ وَ الاْسْماَّءِ الْمَشْهُوراتِ عِنْدَ کَالْمَکْتُوبَهِ عَلی سُرادِقِ غیب تو محفوظ است و نامهایی که پیش تو آشکار است آنها که بر سراپرده های
عَرْشِکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَقْبَلَ مِنّی شَهْرَ عرشت نوشته شده که درود فرستی بر محمد و آل محمد و از من بپذیری ماه
رَمَضانَ وَتَکْتُبَنی مِنَ الْوافِدینَ اِلی بَیْتِکَ الْحَرامِ وَ تَصْفَحَ لی عَنِ رمضان را و نامم را در زمره رفتگان به سوی خانه محترمت (کعبه) بنویسی و از گناهان بزرگم
الذُّنُوبِ الْعِظامِ وَتَسْتَخْرِجَ (لی) یا رَبِّ کُنُوزَکَ یا رَحْمنُ چشم پوشی کنی و گنجهای خود را برایم بیرون آوری ای خدای بخشاینده
نهم: چهارده رکعت نماز کند بخواند در هر رکعتی حمد و آیه الکرسی و سه مرتبه قل هُوَ اللّه اَحَدٌ تا برای او باشد به هر رکعتی ثواب عبادت چهل سال و عبادت هر که روزه گرفته و نماز خوانده در آن ماه.
دهم: شیخ در مصباح فرموده که در آخر شب غسل کن و بنشین در جای نماز خود تا طلوع فجر.
منبع: مفاتیح الجنان
