76 ـ انسان ـ مدني ـ 31 آيه ـ 240 كلمه ـ 1054 حرف

(معني): انسان.

(علت نامگذري): آيه اول سوره مي باشد، آيات نخستين اين سوره انسان و كيفيت آفرينش و خلقت او را بيان مي كند. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 106 – جعفر شيخ الاسلامي.

(مأخذ نامگذاري): سوره انسان یا دهر، مأخذ نامگذاري آيه اول سوره انسان است. دانستنيهاي قرآن – ص 182 – مصطفي اسرار.

(نامهاي ديگر):دهر،هل اتي،الابرار.

(ترتيب نزول و جمع آوري سوره انسان):

به ترتيب جمع آوري،هفتاد و ششمين سوره است.

به ترتيب نزول،نود و هفتمين سوره است كه بعد از سوره«الرحمن»و قبل از سوره«طلاق»نازل شده است.

(ترتيب آغاز و پايان سوره انسان

آغاز:«هَلْ اَتي عَلَي الانْسانِ حينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئاً مَذْكُوراً».

پايان:«يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ في رَحْمَتِه وَ الظّالِمينَ اَعَدَّلَهُمْ عَذاباً اَليماً»‌. آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 106 – جعفر شيخ الاسلامي.

پرسشهای عمومي سوره انسان:

1ـ نامهاي ديگر سوره انسان را ذكر كنيد؟ دهر،هل اتي،ابرار(نامهاي هل اتي(آيا آمد)و دهر(روزگار)

مستقيماً از آيه اول سوره يعني:«هَلْ اَتي عَلَي الانسانِ حينٌ مِنَ الدَّهْرِ…»گرفته شده است و مقصود از ابرار(جمع بر)نيكان اهل بيت(ع)مي باشد كه بخشي از اين سوره يعني از آيه:«اِنَّ الابرار يَشْرَبونَ…»در فضيلت آنان نازل شده است).

2ـ سوره دهر يا انسان در شأن چه كساني نازل گرديد؟در شأن علي،فاطمه،حسن و حسين عليهم السلام

(مراد از آيه پنجم اين سوره است كه مي فرمايد:«اِنَّ الابْرارَ يَشْرَبونَ مِنْ كَأسٍ كانَ مِزاجُها كافوراً…»).

3ـ سبب نزول سوره انسان ( دهر ) چه بود؟ در پي بيماري حسن و حسين(ع)حضرت علي و فاطمه و نيز خادم آنان فضه نذر كردند كه پس از شفاي حسنين سه روز روزه بگيرند آنان پس از بهبود فرزندان خود ضمن وفاي به نذر افطاري خود را در سه روز متوالي به يتيم، مسكين و اسيري ايثار نمودند در اينجا بود كه آياتي از سوره دهر نازل شد و به تمجيد اهل بيت پرداخت كه: «وَ يُطْعِمونَ الطَّعامَ عَلي حُبّه مِسْكيناً وَ يَتيماً وَ اَسيراً». پرسش و پاسخ هايي در شناخت تاريخ و علوم قرآني – ص 113 / 211 و 212 – دكتر مجيد معارف.

4- محتواي سوره انسان در رابطه با چه موضوعاتی می باشد؟

1- آفرينش انسان و خلقت او از نطفه امشاج(مختلط)،هدايت و آزادي اراده انسان.

2- انسان،عمل،اخلاص،ايثار و عاقبت كار او در قيامت.

3- ستايش علي(ع)و فاطمه(ع)به خاطر نذرشان كه سه روز روزه گرفتند و هر روز هنگام افطار،غذاي ساده خود را به مسكين،يتيم و اسير ايثار كردند و خود با آب افطار كردند. (سوره دهر:آيه 8)

4- فرمان صبر و استقامت.

5- پاداش و نعمتهاي اهل بهشت و ابرار و نيكان و دلايل استحقاق اين پاداشها.

6- راه پر فراز و نشيب خود سازي.

7- حاكميت مشيت الهي(در عين مختار بودن). آشنايي با سوره هاي قرآن – ص 106 – جعفر شيخ الاسلامي.

8- اشاره به آفرينش انسان،اشاره به اهميت قرآن،بيان حاكميت مشيت و خواست الهي در عين مختار بودن انسان. دانستنيهاي قرآن – ص 62 – مصطفي اسرار.

گل افشان گل محمدی

https://www.farhangyar.ir/fa/post/2724/