کار و کسب روزی حلال در فرهنگ اسلامی امری بسیار پسندیده است و پیامبران الهی و ائمه معصومین علیهم السلام خود اهل کار و تلاش بودند و هزینه مایحتاج زندگیشان را خودشان تهیه می کردند. اسلام انسانهای تن پرور و بیکار را تقبیح می کند و کارگر زحمتکش آن قدر ارزش دارد که پیامبر (ص) بر دستان او بوسه می زند.

با توجه به نام گذاری سال 1389 از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «همت مضاعف و کار مضاعف» 40 حدیث نورانی از ائمه معصومین علیهم الاسلام با محوریت کار، عمل و تلاش در پی می آید:

1- رسول الله (ص): الایمان فی عَشرةٍ: المعرفة والطاعة و اعلم والعمل والورع والاجتهاد والصّبر والیقین والرضا والتسلیم، فایّها فقد صاحبه بطل نظامه. (بحارالانوار ج 28، ص 175)

پیامبر اکرم (ص): ایمان در ده چیز است: شناخت، فرمانبری از خدا، علم، عمل، پاکدامنی، سخت کوشی، شکیبایی، یقین، خشنودی و تسلیم در برابر خدا. هر یک از این ده رکن کم شود، رشته ایمان از هم پاشیده می شود.

2- عنهم علیهم السلام: جدّوا واجتهدوا، وإن لم تعلموا فلا تعصوا، فإنّ من یبنی ولا یهدم یرتفع بناؤه وإن کان یسیراً، وأنّ من یبنی ویهدم یوشک أن لا یرتفع بناؤه. (بحارالانوار ج 8، ص 286)

امام صادق (ع) تلاش و کوشش کنید و اگر عمل نمی کنید، گناه هم نکنید؛ زیرا کسی که بنایی می سازد و ویرانش نمی کند، ساختمانش برافراشته می شود، هر چند کوچک باشد. امّا کسی که می سازد و سپس ویران می کند، بنایش برافراشته نمی شود.

3- الإمام علی (ع): العمل العمل، ثم النهایة النهایة، والاستقامة الاستقامة، ثم الصبر الصبر، والورع، إن لکم نهایة فانتهوا الی نهایتکم. (نهج البلاغه: خطبه 176)

 امام علی (ع): کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری کنید؛ آن گاه شکیبایی ورزید و پارسا باشید. همانا شما را پایانی است؛ پس، خود را به آن پایان (بهشت) رسانید.

4- الإمام علی (ع): مَن أبطا به عمله، لم یسرع به نسبه (حسبه). (نهج البلاغه: حکمت 23)

امام علی (ع): هرکس کارش او را کُند برد، نسبش (حسبش) او را شتابان نبرد.

5- الإمام علی (ع): المداومة المداومة! فإن الله لم یجعل لعمل المومنین غایة الا الموت. (مستدرک الوسائل: 177/130/1)

امام علی (ع): در کار پیگیر باشید، زیرا خداوند برای کار مؤمنان پایانی جز مرگ قرار نداده است.

6- الإمام علی (ع): قلیل تدوم علیه، أرجی من کثیر مملولٍ منه. (نهج البلاغه: حکمت 278)

امام علی (ع): کار (خیر) اندک، که بر آن مداومت ورزی، از کار بسیار که از آن خسته شوی، امیدوار کننده تر است.

7- الإمام الباقر (ع): ما من شیء أحب إلی الله من عمل یداوم علیه، و إن قلّ. (الکافی: 3/82/2)

امام باقر (ع): هیچ چیز نزد خداوند، محبوب تر از کاری نیست که بر آن مداومت شود، هر چند اندک باشد.

8- الإمام الصادق (ع) فی وصیّته لعمرو بن سعید: اوصیک بتقوی الله والورع والاجتهاد واعلم أنّه لا ینفع اجتهاد لا ورع فیه. (البحار: 1/296/70)

امام صادق (ع) خطاب به عمرو بن سعید: تو را به تقوای الهی و پارسایی و کوشش سفارش می کنم و بدان که کوششی که در آن پارسایی نباشد، سودی نمی دهد.

9- الإمام الصادق (ع): من قَبل الله منه صلاةً واحدةً لم یعذّبه، ومن قبل منه حسنةً. . . لم یعذّبه. (کافی: 11/266/3)

امام صادق (ع): خداوند از هر کس یک نماز بپذیرد، عذابش نکند و از هر که، یک کار خوب بپذیرد. . . عذابش نکند.

10- رسول الله (ص) یتبع المیّت ثلاثة: أهله وماله وعمله، فیرجع اثنان و یبقی واحد؛ یرجع أهله و ماله و یبقی عمله. (کنز العمال: 42761)

پیامبر خدا (ص): سه چیز، شخص مرده را همراهی می کنند: خانواده اش، دارایی اش و عملش. دو تای آنها بر می گردند و یکی باقی می ماند. خانواده و دارایی او برمی گردند و عملش با او می ماند.

11- الإمامُ علیٌّ (ع): علیکم بالجدّ والاجتهاد والتأهّب والاستعداد. (نهج البلاغه: خطبه 130)

امام علی (ع): بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده گشتن.

12- الإمامُ علیٌّ (ع): فعل الخیر ذخیرة باقیة وثمرة زاکیة. (غررالحکم: 6545)

امام علی (ع): «کار خوب» اندوخته ای ماندنی و میوه ای پاکیزه و خوشگوار است.

13- الإمام علی (ع): طوبی لِمَنْ قَصَرَ هِمَّتَهُ عَلی ما یعنِیهِ. ( میزان الحکمة، ج 14، ص 6682)

امام علی (ع): خوشابه حال کسی که همّت خود را منحصر به چیزی کرد که به کارش می آید.

14- الإمامُ علیٌّ (ع): إذا هبت أمراً فقع فیه، فإنّ شدّة توقّیه أعظم ممّا تخاف منه. (غررالحکم: 8955)

امام علی (ع): هرگاه از کاری ترسیدی، خود را به کام آن بینداز. زیرا ترس شدید از آن کار، دشوارتر و زیان بارتر از اقدام به آن کار است.

15- الإمامُ الباقرُ: الإیمانُ إقرارٌ وعملٌ، والإسلامُ إقرارٌ بلا عملٍ. (تحف العقول: 297)

امام باقر (ع): «ایمان» اقرار است و عمل، و اسلام آوردن، صرفاً اقراری است بدون عمل.

16- الإمام صادق(ع): إذا کان الرجل علی عمل فلیدم علیه سنة، ثم یتحول عنه إن شاء الی غیره؛ وذلک إن لیلة القدر یکون فیها فی عامه ذلک ما شاء الله إن یکون. (الکافی 1/82/2)

هرگاه شخصی کاری را آغاز کند، باید تا یک سال آن را ادامه بدهد. سپس اگر خواست، به کار دیگری بپردازد؛ زیرا شب قدر. که آنچه خداوند می خواهد مقدّر می کند. در آن یک سال وجود دارد.

17- رسول الله (ص): وجدت الحسنة نوراً فی القلب، وزینا فی الوجه، وقوة فی العمل، ووجدت الخطیئة سواداً فی القلب، ووهناً فی العمل، وشیناً فی الوجه. (کنز العمّال: 44084)

پیامبر خدا (ص): نیکی را نور دل و آرایه رخسار و نیروی کار یافتم و بدی و گناه را سیاهی دل و سستی در کار و زشتی چهره.

18- رسول الله (ص): أفضل الأعمال أحمزها. (البحار: 191/70)

پیامبر خدا (ع): برترین کارها، دشوارترین آنهاست.

19- رسول الله (ص): أفضل العمل أدومه و إن قل. (تنبیه الخواطر: 63/1)

پیامبر خدا (ع): برترین کار، با دوام ترین آنهاست، هر چند اندک باشد.

20- الإمامُ علیٌّ (ع): طاعة الله سبحانه لا یحوزها إلا من بذل الجدّ واستفرغ الجهد. (غررالحکم: 6009)

امام علی (ع): به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیرد.

21- الإمام علی (ع): أفضل الأعمال ما أکرهت علیه نفسک. (البحار: 20/69/78)

امام علی (ع): برترین کارها، کاری است که نفس خود را بر انجام آن مجبور گردانی.

22- الإمام علی (ع): أفضل العمل ما أرید به وجه الله. (غررالحکم: 2958)

امام علی (ع): برترین کار، کاری است که برای خدا باشد.

23- الإمام علی (ع): أفضل الأعمال لزوم الحق. (غررالحکم: 3322)

امام علی (ع): برترین کارها، پایبندی به حق است.

24- الإمام الصادق (ع): لمّا سئل عن أفضل الأعمال. : الصلاة لوفت ها، وبرّ الوالدین، والجهاد فی سبیل الله. (الکافی: 4/158/2)

امام صادق(ع). در پاسخ به پرسش از بهترین کارها. فرمود: نماز به وقت، نیکی کردن به پدر و مادر و جهاد در راه خداوند.

25- رسول الله (ص): ثلاث من لم یکنّ فیه لم یتمّ له عمل: ورع یحجزه عن معاصی الله، وخلق یداری به الناس، و حلم یردّ به جهل الجاهل. (الکافی: 1/116/2)

پیامبر خدا (ص): سه چیز است که در هر کس نباشد هیچ عملی از او کامل نگردد: پارسایی که او را از نافرمانی خدا باز دارد و خویی که به وسیله آن با مردم مدارا کند و بردباری ای که با آن رفتار جاهلانه نادان را دفع سازد.

26- رسول الله (ص): ثلاثةٌ لا ینفع معهنّ عمل: الشرک بالله، وعقوق الوالدین، والفرار من الزّحف. (کنز العمال: 43824)

پیامبر خدا (ص): سه چیز است که با وجود آنها هیچ عملی سود نمی بخشد: شریک قرار دادن برای خدا، نافرمانی و آزردن پدر و مادر و گریختن از جهاد.

27- ابو عمرو الشیبانی: رأیت أبا عبدالله وبیده مسحاة وعلیه إزار غلیظ یعمل فی حائط له والعرق یتصابّ عن ظهره فقلت: جعلت فداک أعطنی أکفک فقال لی: إنّی احبّ أن یتأذّی الرجل بحرّ الشمس فی طلب المعیشة. (الکافی: 13/76/5)

ابو عمرو شیبانی: امام صادق (ع) را دیدم که در دستش بیلی بود و ازاری ضخیم بر تن داشت و در بوستان خود کار می کرد و عرق از پشت او سرازیر بود. عرض کردم: فدایت شوم! اجازه بدهید من به جای شما کار کنم. فرمود: من دوست دارم که مرد برای تأمین معیشت خود در گرمای آفتاب اذیّت شود.

28- الإمام الباقر (ع): لا ینفع مع الشّک والجحود عملٌ. (الکافی: 7/400/2)

امام باقر (ع): با وجود شک و انکار، هیچ عملی فایده ندارد.

29- الإمام الصادق (ع): لا یقبل الله من مؤمن عملاً وهو مضمر علی أخیه المؤمن سوءاً. (الکافی: 7/361/8)

امام صادق (ع): خداوند از مؤمنی که نسبت به برادر مؤمن خود نیت بد داشته باشد، هیچ عملی را نمی پذیرد.

30. الإمام علی (ع): إحذر کل عملٍ یرضاه صاحبه لنفسه، ویکرهه لعامّة المسلمین. (شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید: 41/18)

امام علی (ع): از هر کاری که کننده اش آن را برای خود می پسندد و بر مردم مسلمان نمی پسندد، دوری کن.

31- الإمام علی (ع): احذر کل عمل یعمل به فی السّرّ، ویستحی منه فی العلانیة. (نهج البلاغة: الکتاب 69)

امام علی (ع): از هر کاری که در نهان انجام می شود و در آشکار از انجام آن شرم می شود، دوری کن.

32- الإمام علی (ع): إیاک وکل عمل إذا ذکر لصاحبه أنکره. (البحار: 19/369/71)

امام علی (ع): بپرهیز از هر کاری که اگر برای کننده آن یادآوری شود، آن را زشت شمارد.

33- رسول الله (ص): إن الله تعالی یحب إذا عمل إحدکم عملا إن یتقنه. (کنز العمال: 9128)

پیامبر خدا (ع): خداوند تعالی دوست دارد که هرگاه فردی از شما کاری کند آن را محکم ( و بی عیب) انجام دهد.

34- الإمام الصادق (ع): لمّا مات إبراهیم ابن رسول الله رأی النبی فی قبره خللاً فسوّاه بیده، ثم قال: إذا عمل أحدکم عملاً فلیتقن. (وسائل الشیعه: 1/883/2)

امام صادق (ع): چون ابراهیم، فرزند پیامبر خدا (ع) درگذشت، پیامبر در قبر او شکافی دید و آن را با دست پر و هموار کرد. سپس فرمود: هرگاه کسی از شما کاری کرد، محکم کاری کند.

35- رسول الله (ص): إن أعمالکم تعرض علی کلّ یوم، فما کان من حسنٍ استزدت الله لکم، وما کان من قبیح استغفرت الله لکم. (الفقیه: 582/191/1)

پیامبر خدا (ص): کارهای شما هر روز به من نشان داده می شود. اگر خوب باشد، از خدا می خواهم بر کارهای شما بیفزاید و اگر زشت باشد، برایتان از خدا آمرزش می طلبم.

36- الإمام الحسین (ع): إن أعمال هذه الامة ما من صباح إلا وتعرض علی الله تعالی. (عیون أخبار الرضا: 156/44/2)

امام حسین (ع): هر بامداد، اعمال این امت بر خداوند متعال عرضه می شود.

37- الإمام الرضا (ع): وقد قال عبدالله بن أبان له: إن قوماً من موالیک سألونی أن تدعوالله لهم-: والله إنی لأعرض أعمالهم علی الله فی کل یوم. (وسائل الشیعه: 25/392/11)

عبدالله بن ابان به امام رضا (ع) عرض کرد: گروهی از دوستان شما از من خواسته اند از شما تقاضا کنم برایشان دعا کنید. حضرت فرمود: به خدا قسم من خود هر روز اعمال آنها را بر خدا عرضه می کنم.

38- الإمامُ علیٌّ (ع): کُلُّ امرئٍ یَلْقی ما عَمِلَ ویُجْزی بِما صَنَعَ. (غررالحکم: 6918)

هر انسانی کرده خود را می بیند و سزای کردارش را می گیرد.

39- الإمامُ علیٌّ (ع): من قصّر فی العمل، ابتلی بالهمّ. (نهج البلاغه: حکمت 127)

امام علی (ع): هر که در عمل کوتاهی کند، به اندوه گرفتار آید.

40. رسول الله (ص): اعمل لدنیاک کأنّک تعیش أبداً، واعمل لآخرتک کأنّک تموت غداً. (تنبیه الخواطر: 234/2)

پیامبر خدا (ص): برای دنیای خود چنان کار کن که گویی جاودانه زندگی می کنی و برای آخرتت چنان کار کن که گویی فردا خواهی مرد.