نظریات و رهنمودهای بزرگان جهان ائمه معصومین سلام الله علیهم در رابطه با آراستگی

کَلامُکُمْ نُورٌ

سخن شما اهل بیت، نور است.

زیارت جامعه کبیره

بر آستان احادیث اهل بیت ، عقل خضوع می کند دل خشوع می یابد و روح سیراب می شود . احادیث نورانی ائمه اطهار ، منشوری است که حکمت های قدسی و معارف ناب الهی را بر دل ها و عقل ها می تاباند . گلشنی روح پرور و گنجینه ای گرانبها و سرمایه ای پایان ناپذیر است .

آراستگی روحی (آراستگی اندیشه)علم

حدیث 1

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

اَلْعِلْمُ زَیْنُ الاَْغْنِیاءَ وَ غِنَی الْفُقَراءِ؛(1)

دانش زینت دهنده ثروتمندان و بی نیاز کننده فقرا است.

ص: 13

حکمت

حدیث 2

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

عَلَیْکَ بِالْحِکْمَهِ فَاِنَّها اَلْحُلْیَهُ الْفاخِرَهُ؛(1)

حکمت زیوری است گران بها؛ و بر تو لازم است آن را به دست آوری.

ص: 14

ادب

حدیث 3

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

حُسْنُ الاَْدبِ زِینَهُ الْعَقْلِ؛(1)

تربیت نیکو، زینت خرد و عقل است.

ص: 15

آراستگی گفتار (تقوی)

حدیث 4

امام کاظم علیه السلام :

اُوصِیکَ وَ نَفْسِی بِتَقْوَی اللّه ِ فَاِنَّها زَیْنُ الْکَلامِ؛(1)

تو را (یحیی بن عبداللّه بن حسن) و خودم را به تقوای الهی سفارش می کنم که آن زینت بخش کلام است.

ص: 16

فصاحت

حدیث 5

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اَلْفَصاحَهُ زِینَهُ الْکَلامِ؛(1)

فصاحت زیبایی کلام و گفتار است.

ص: 17

عمل

حدیث 6

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

اِنَّ فَضْلَ الْفِعْلِ عَلَی الْقَوْلِ لَجَمالٌ وَ زینَهٌ؛(1)

بیشتر عمل کردن و کم تر گفتن، جمال زیبایی است.

ص: 18

سکوت

حدیث 7

امام صادق علیه السلام :

اَلصَّمْتُ کَنْزٌ وافِرٌ وَ زَیْنُ الْحَلیِم؛(1)

سکوت گنجی سرشار و زیور بردبار است.

ص: 19

زیبایی و آراستگی رفتار

حدیث 8

امام صادق علیه السلام :

عَلَیْکَ بِالسَّخاءِ وحُسْنِ الْخُلْقِ فَاِنَّهُما یُزَیِّنانِ الرَّجُلَ؛(1)

بر تو باد به سخاوت و اخلاق نیک به درستی که این دو انسان را زینت می دهند.

ص: 20

پارسایی

حدیث 9

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

جَمالُ الْمُؤْمِنِ وَرَعُهُ؛(1)

زیبایی انسان مؤمن در ورع و دوری از گناه است.

ص: 21

زیبایی سیاست

حدیث 10

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

جَمالُ السِّیاسَهِ اَلْعَدْلُ فی الاْءِمْرَهِ وَالْعَفْوُ مَعَ الْقُدْرَهِ؛(1)

زیبایی سیاستمداری عدالت در حکمرانی و بخشش در عین قدرت است.

ص: 22

زیبایی زندگی

حدیث 11

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

جَمالُ الْعَیْشِ اَلْقِناعَهُ؛(1)

زیبایی زندگی در قناعت است.

ص: 23

زیبایی نماز

حدیث 12

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

اَلْخُشُوعُ زِینَهُ الصَّلاهِ؛(1)

خشوع زینت نماز است.

ص: 24

آراستگی قبل از دیدار

حدیث 13

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِنَّ اللّه َ تعالی یُحِبُّ مِنْ عَبْدِهِ اِذا خَرَجَ الی اِخْوانِهِ اِن یَتَهَیَّأَ لَهُمْ وَ یَتَجَمَّلَ؛(1)

خداوند متعال دوست دارد وقتی بنده اش نزد برادران خود می رود، خود را آماده کند و بیاراید.

ص: 25

آلودگی و نفرت

حدیث 14

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اِنَّ اللّه َ تعالی یُبْغِضُ الْوَسِخَ وَ الشَّعَثَ؛(1)

خداوند متعال شخص آلوده و ژولیده را دشمن می دارد.

ص: 26

آراستگی موی سر

حدیث 15

امام صادق علیه السلام :

اَلشَّعْرُ الْحَسَنُ مِنْ کَسْوَهِ اللّه ِ؛ فَاَکْرِمُوه؛(1)

موی زیبا از پوشش های خداست. پس آن را گرامی بدارید.

ص: 27

موی سر

حدیث 16

امام صادق علیه السلام :

اِسْتَأْصِلْ شَعْرَکَ یَقِلُّ دَرَنُهُ وَ دَوابُّهُ وَ وَسَخُهُ وَ تَغْلُظُ رَقْبَتُکَ و یَجْلُو بَصَرُکَ؛(1)

موی سرت را کوتاه کن؛ چرا که (با کوتاه کردن) آلودگی ها و انگل های آن را کم و گردنت ستبر و نور دیده ات افزون می شود.

ص: 28

شانه زدن

حدیث 17

امام صادق علیه السلام :

فَاِنَّ الْمَشْطَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ و یُحَسِّنُ الشَّعْرَ و یُنْجِزُ الْحاجَهَ و یَقْطَعُ الْبَلْغَمَ؛(1)

به درستی که شانه زدن روزی می آورد، مو را زیبا می کند، حاجت را برآورده می سازد و بلغم (خلط سینه) را از بین می برد.

ص: 29

روغن زدن

حدیث 18

امام صادق علیه السلام :

اَلدُّهْنُ یَذْهَبُ بِالْبُؤُسِ؛(1)

روغن زدن و مرتب کردن موی سر ژولیدگی را از انسان دور می کند.

ص: 30

رنگ کردن مو

حدیث 19

امام صادق علیه السلام :

خِضابُ الرَّاْسِ و اللِّحْیَهِ مِنَ السُّنَّهِ؛(1)

رنگ کردن سر و ریش از سنت به حساب می آید.

ص: 31

آراستگی موی صورت

حدیث 20

امام صادق علیه السلام :

مَشْطُ اللِّحْیَهِ یَشُدُّ الاَْضْراسَ؛(1)

شانه زدن ریش، دندانها را محکم می کند.

ص: 32

شارب

حدیث 21

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

لا یُطَوِّلَنَّ اَحَدُکُمْ شارِبَهُ، فَاِنَّ الشَّیْطانَ یَتَّخِذُهُ مَخْبَأً یَسْتَتِرُبِهِ؛(1)

هیچ کس موی سبیل خود را بلند نگذارد؛ چون شیطان آن را پناهگاه خود قرار می دهد.

ص: 33

روغن زدن شبانه

حدیث 22

امام باقر علیه السلام :

دُهنُ الَّیْلِ یَجْرِی فی الْعُرُوقِ وَ یَرْویِ الْبَشَرَهَ وَ یُبَیِّضُ الْوَجْهَ؛(1)

روغن زدن هنگام شب باعث رسیدن آن به رگ ها شده، پوست را سیراب و شاداب و صورت را سفید می کند.

ص: 34

سرمه کشیدن

حدیث 23

امام صادق علیه السلام :

اَلْکُحْلُ یَجْلُو الْبَصَرَ؛(1)

سرمه کشیدن چشم را روشن می کند.

ص: 35

آراستگی بینی

حدیث 24

امام صادق علیه السلام :

اَخْذُ الشَّعْرِ مِنَ الاَْنْفِ یُحَسِّنُ الْوَجْهَ؛(1)

گرفتن مو از بینی صورت را نیکو و زیبا می کند.

ص: 36

مسواک زدن

حدیث 25

امام صادق علیه السلام :

لِکُلِّ شَی ءٍ طَهُورٌ و طَهُورُ الْفَمِ اَلسِّواکُ؛(1)

هر چیزی را پاک کننده ای و مسواک زدن پاک کننده دهان است.

ص: 37

کوتاه کردن ناخن

حدیث 26

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

تَقْلِیمُ الاَْظْفارِ یَمْنَعُ الدّاءَ الاَْعْظَمَ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ؛(1)

کوتاه نمودن ناخن ها از بیماری های مهم و (لا علاج) جلوگیری می کند و باعث جلب روزی می شود.

ص: 38

آراستگی لباس

حدیث 27

امام صادق علیه السلام

اِلْبَسْ وَ تَجَمَّلْ، فَاِنَّ اللّه َ جَمیلٌ یُحِبُّ الْجَمالَ؛(1)

لباس زیبا بپوش؛ زیرا خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد.

ص: 39

لباس پاکیزگی

حدیث 28

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

مَنِ اتَّخَذَ ثَوْبا فَلْیُنَظِّفْهُ؛(1)

هر کس لباسی می پوشد، باید آن را پاکیزه نگه دارد.

ص: 40

شستن لباس

حدیث 29

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

غَسْلُ الثِّیابِ یُذْهِبُ الهَمَّ و الْحُزْنَ و هُوَ طَهُورٌ لِلصَّلاهِ؛(1)

شستن لباس ها غم و اندوه را دور می سازد و پاکیزگی برای نماز شمرده می شود.

ص: 41

تنظیم لباس

حدیث 30

امام صادق علیه السلام :

... کانَ امیرُالْمؤمنین علیه السلام اِذا لَبِسَ الْقَمِیصَ مَدَّ یَدَهُ فَاِذا طَلَعَ علی اَطْرافِ الاْصابِعِ قَطَعَهُ؛(1)

هنگامی که امیرمؤمنان علیه السلام پیراهن می پوشید. دست خویش را راست می کشید و آن چه از سرانگشتان فزونی می یافت می برید.

ص: 42

لباس شهرت

حدیث 31

امام صادق علیه السلام :

اِنَّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تعالی یُبْغِضُ شُهْرَهَ اللِّباسِ؛(1)

خداوند متعال لباس شهرت را (که باعث انگشت نما شدن است) دوست ندارد.

ص: 43

انگشتر عقیق

حدیث 32

امام رضا علیه السلام :

اَلْعَقیقُ یَنْفِی الْفَقْرَ وَ لُبْسُ الْعَقیقِ یَنْفِی النِّفاقَ؛(1)

عقیق فقر را از بین می برد و پوشیدن عقیق (به عنوان انگشتر یا چیزهای دیگر) نفاق را از بین می برد.

ص: 44

پوشیدن انگشتر

حدیث 33

امام صادق علیه السلام :

مِنَ السُّنَّهِ لُبْسُ الْخاتَمِ؛(1)

از سنت های پیامبر صلی الله علیه و آله پوشیدن انگشتر است.

ص: 45

عطر زدن

حدیث 34

امام رضا علیه السلام :

اَلطِّیبُ مِنْ اَخْلاقِ الْاَنبِیاء؛(1)

عطر زدن از اخلاق پیامبران است.

ص: 46

تصاویر در خانه

حدیث 35

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

اَتانِی جَبْرئِیلُ و قال یا مُحَمَّدُ اِنَّ رَبَّکَ یُقْرِئُکَ السَّلامُ و یَنْهَی عن تَزْوِیقِ الْبُیُوتِ قال ابوبَصِیرٍ فَقْلْتُ ما تَزْوِیقُ الْبُیُوتِ فَقالَ تصاویرُ التَّماثِیلِ؛(1)

جبرئیل سوی من آمد و گفت: «ای محمّد، به درستی که پروردگارت به تو سلام می کند و نهی می کند از نقش و نگار منازل». گفته شد: «نقش و نگار خانه چیست؟» فرمود: «عکس موجودات صاحب روح».

ص: 47

گچ کاری خانه

حدیث 36

امام صادق علیه السلام :

فَاِنَّ اللّه عَزّوَجَلَّ، اِذا اَنْعَمَ علی عَبْدِهِ نِعْمَهً اَحَبَّ اَنْ یَری علیه اَثرَها، قیل: وَ کَیْفَ ذلک؟ قال، یُنَظِّفْ ثَوْبَهُ، و یُطَیِّبُ رِیحَهُ، وَ یُجَصِّصُ دارَهُ...؛(1)

هرگاه خداوند به بنده ای نعمتی دهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند. عرض شد: «چگونه؟» فرمود: «لباس تمیز بپوشد، از بوی خوش استفاده کند، خانه اش را گچکاری کند.»

ص: 48

نظافت خانه

حدیث 37

امام امیرمؤمنان علی علیه السلام :

نَظِّفُوا بُیُوتِکُمْ مِنْ حَوْکِ الْعَنْکَبُوتِ فَاِنَّ تَرْکَهُ فی الْبَیْتِ یُورِثُ الْفَقْرَ؛(1)

پاک کنید منازلتان را از تار عنکبوت، لذا ترک این عمل فقر را به ارث می آورد.

ص: 49

آراستگی زنان، (آویختن گردنبند)

حدیث 38

امام صادق علیه السلام :

لا یَنْبَغِی لِلْمَرْأَهِ اَنْ تُعَطِّلَ نَفْسَها وَلَوْ اَنْ تُعَلِّقَ فی عَنُقِها قَلادَهً؛(1)

سزاوار نیست که زنان خود را از زینت آلات محروم سازند، گر چه با آویختن گردنبندی به گردنشان باشد.

ص: 50

ناخن گذاشتن زنان

حدیث 39

امام صادق علیه السلام :

«قال لِلِّرجالِ: قُصُّوا اَظافِیرَکُمْ، و لِلنِّساءِ: اُتْرُکْنَ فَاِنَّهُ اَزْیَنُ لَکُنَّ».(1)

امام علیه السلام به مردان فرمود: ناخن های خود را کوتاه کنید و به زنان فرمود: ناخن های خود را (مقداری) بلند نگه دارید که برای شما زیباتر است.

ص: 51

جمال زن

حدیث 40

امام امیر مؤمنان علی علیه السلام :

عُقُولُ النِّساءِ فی جَمالِهِنَّ؛(1)

عقل و خردمندی زنها در گرو حفظ زیبایی و جمالشان است.

ص: 52

منابع

1 _ الارشاد، شیخ مفید، 2 جلد، چاپ کنگره شیخ مفید، قم، 1413 ق.

2 _ الامالی، شیخ صدوق، 1 جلد، چاپ انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362 ش.

3 _ بحارالانوار، 110 جلد، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان، 1404 ق.

4 _ تحف العقول، حسن بن شعبه حرانی، یک جلد، چاپ جامعه مدرسین، قم، 1404 ق.

5 _ ثواب الاعمال، شیخ صدوق، یک جلد، چاپ شریف رضی، قم، 1364 ش.