منتخبی از احادیث طبیعت و محیط زیست
قال الامام الباقر – علیه السلام – : خَیرُ الأعمالِ الحَرثُ.
امام باقر – علیه السلام – فرمودند: بهترین کارها کشاورزی است.
«میزان الحکمه، ح ۷۵۴۵»
قال الامام علی – علیه السلام – للاشتر نخعی: وَلیَکُن نَظَرُک فی عِمارَةِ الأرضِ أبلَغَ مِن نَظَرِکَ فی استِجلابِ الخَراجِ لأِنَّ ذلِکَ لایُدرَکُ إلّا بِالعِمارَةِ.
امام علی – علیه السلام – به مالک اشتر فرمودند: باید توجّه تو به آباد کردن زمین بیش از توجّه به گرفتن خراج باشد؛ زیرا آن (خراج) جز در نتیجه آبادانی فراهم نمی آید.
«نهج البلاغه، نامه ۵۳»
قال الامام علی – علیه السلام – : لا تُؤوُوا التُّرابَ خَلفَ البابِ فَإنَّهُ مَأوَی الشَّیاطینِ.
امام علی – علیه السلام – فرمودند: خاکروبه را پشت در منزل نریزید؛ زیرا جایگاه شیاطین است.
«علل الشرائع، ج ۲، ص ۵۸۳»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللَّهِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً اَجَلَّ و لا أطیَبَ مِنهُ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: زراعت کنید و درخت بکارید؛ به خدا قسم آدمیان کاری برتر و پاک تر از این نکرده اند.
«بحار الأنوار، ج ۱۰۳، ص ۶۸»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : لا تَطیبُ السُکنی إلّا بِثَلاثٍ: الهَواءِ الطَّیِّبِ وَ الماءِ الغَزیرِ العَذبِ و الأرضِ الخَوّارَةِ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: زندگی جز با سه چیز خوش نمی شود: هوای پاک، آب فراوان گوارا و زمین نرم و سست (آماده زراعت).
«تحف العقول، ص ۳۲۰»
قال الامام علی – علیه السلام – : النَّظَرُ إلَی الخُضرَةِ نُشرَةٌ.
امام علی – علیه السلام – فرمودند: نگاه کردن به سبزه، موجب شادابی است.
«نهج البلاغه، حکمت ۴۰۰»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : النَّشوَةُ فی عَشَرَةِ أشیاءَ: المَشی و الرُّکُوبِ و الاِرتمِاسِ فِی الماءِ و النَّظَرِ إلَی الخُضرَةِ … .
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: شادابی در ده چیز است: پیاده روی، (اسب) سواری، آب تنی (شنا) و نگاه کردن به سبزه … .
«الخصال، ص ۴۴۳»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : لاتُفسِدْ عَلَی القَومِ ماءَهُم.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: آب مورد نیاز مردم را آلوده نکن.
«الکافی، ج ۳، ص ۶۵»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : لَقَد کانَ عَلیُّ بنُ الحُسَینِ – علیه السلام – یَمُرُّ عَلَی المَدَرَةِ فی وَسَطِ الطَّریِقِ فَیَنزِلُ عَن دابَّتِهِ حَتّی یُنَحِّیَها بِیَدِهِ عَنِ الطَّریقِ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: امام سجّاد – علیه السلام – هرگاه در میان راه به کلوخی بر می خورد، از مرکب پیاده می شد و با دستش آن را از راه دور می کرد.
«بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۵۰»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : لاتَقطَعُوا الثِّمارَ فَیَبعَثَ اللَّهُ عَلَیکُم العَذابَ صَبًّا.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: درختان میوه را قطع نکنید که خداوند بر شما عذاب فرو می ریزد.
«الکافی، ج ۵، ص ۲۹۴»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : الکِیمیاءُ الأکبَرُ الزِّراعَةُ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: بزرگ ترین کیمیا، کشاورزی است.
«الکافی، ج ۵، ص ۲۶۱»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : ما فِی الأعمالِ شَی ءٌ أحَبُّ إلَی اللَّهِ تَعالی مِنَ الزِّراعَةِ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: در میان کارها، کاری محبوب تر از کشاورزی، در نزد خدای متعال نیست.
«مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۶۱»
قال الامام الصادق – علیه السلام – : الزّارِعُونَ کُنوزُ الأنامِ.
امام صادق – علیه السلام – فرمودند: کشاورزان گنج های مردمان اند.
«الکافی، ج ۵، ص ۲۶۱»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : اُطلُبوا الرِّزقَ فی خَبایا الأرضِ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: روزی را از آنچه در زمین پنهان است، بجویید.
«کنزالعمّال، ح ۹۳۰۲»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : ما مِن رَجُلٍ یَغرِسُ غَرساً إلاّ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنَ الأجرِ قَدرَ ما یَخرُجُ مِن ثَمَرِ ذلِکَ الغَرسِ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: هر که نهالی بکارد، خداوند به مقدار میوه ای که از آن درخت به دست می آید، در نامه اعمال او پاداش می نویسد.
«کنزالعمّال، ح ۹۰۵۷»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : إن قامَتِ السَّاعَةُ و فِی یَدِ أحَدِکُم فَسیلَةٌ، فإنِ استَطاعَ أنْ لا یَقومَ حَتّی یَغرِسَها، فَلیَغرِسْها.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: اگر قیامت فرا رسد و در دست یکی از شما نهالی باشد، چنانچه بتواند قبل از بر خواستن آن را بکارد، باید آن را بکارد.
«کنزالعمّال، ح ۹۰۵۶»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : ما مِن مُسلِمٍ یَغرِسُ غَرسَاً أو یزَرَعُ زَرعَاً، فَیأکُلُ مِنهُ إنسانٌ أوطَیرٌ أو بَهیمَةٌ إلاّ کانَت لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: هر مسلمانی درختی بنشاند یا کِشته ای بکارد و انسان یا پرنده یا چارپایی از آن بخورد، برای او صدقه محسوب می شود.
«مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۶۰»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَن نَصَبَ شَجَرَةً و صَبَرَ عَلی حِفظِها والِقیامِ عَلَیها حَتّی تُثمِرَ کانَ لَهُ فی کُلِّ شَی ءٍ یُصابُ مِن ثَمَرِها صَدَقَةٌ عِندَ اللَّهِ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: هر کس درختی بکارد و در نگهداری آن بکوشد تا میوه دهد، در برابر هرچه از آن میوه به دست آید، پاداشی نزد خدا خواهد داشت.
«میزان الحکمه، ح ۹۱۴۳»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَن أماطَ عَن طَریقِ المُسلِمینَ ما یُؤذِیهِم، کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أجرَ قِراءَةَ أربَع مِائةِ آیةٍ کُلُّ حَرفٍ مِنها بِعَشرِ حَسَناتٍ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: هر کس چیز آزار دهنده ای را از راه مسلمانان بردارد، خداوند پاداش قرائت چهارصد آیه را که برای هر آیه ده حسنه است، در نامه اعمال او می نویسد.
«بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۵۰»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لا تُحرِقُوا النَّخلَ و لا تُغرِقوهُ بِالماءِ و لا تَقطَعُوا شَجَرَةً مُثمِرَةً و لا تُحرِقُوا زَرعاً لأِنَّکُم لا تَدرونَ لَعَلَّکُم تَحتاجُونَ إلَیهِ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: نخل را نسوزانید و آن را در آب غرق نکنید. درخت بارور را قطع نکنید و زراعت را به آتش نکشید؛ زیرا شما نمی دانید، شاید در آینده به آن نیازمند شوید.
«الکافی، ج ۵، ص ۲۹»
قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : النَّظَرُ فی ثَلاثَةِ أشیاءٍ عِبادَةٌ: النَّظَرُ فِی وَجهِ الوالِدَینِ و فِی المُصحَفِ و فِی البَحرِ.
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند: نگاه کردن به سه چیز عبادت است: به صورت پدر و مادر، به قرآن و به دریا.
«بحار الأنوار، ج ۱۰، ص ۳۶۸»
امام على علیه السلام :اِتَّقُوا اللَّهَ فى عِبادِهِ وَ بِلادِهِ فَاِنَّکُمْ مَسْؤولونَ حَتّى عَن البِقاعِ وَ الْبَهائِمِ؛
تقواى الهى را درباره بندگان خدا و شهرهاى او رعایت کنید؛ زیرا حتى از اماکن و حیوانات از شما سؤال خواهد شد.
نهج البلاغه، از خطبه ۱۶۶ .
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
گنج های الهی در زمین نهفته است و هیچ کاری نزد خداوند، محبوب تر از زراعت و کشاورزی نیست. تمام پیامبران خدا کشاورز بودند، جز ادریس که کارش دوزندگی بود.
الحدیث،ص ۶٫