احادیثی گهربار درباره تربیت فرزند
مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان
احادیثی گهربار درباره تربیت فرزند
1. قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : اَحِبُّوا الصِّبْيانَ وَ ارْحَمُوهُمْ وَ اِذا وَعَدْتُمُوهُمْ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ لايَرَوْنَ اِلّا اَنَّكُمْ تَرْزُقُونَهُمْ.
رسول خدا - صلي الله عليه و آله - فرمود: كودكان خود را دوست بداريد و با آنان مهربان باشيد، وقتي به آن‌ها وعده‌اي مي‌دهيد حتماً وفا كنيد زيرا كودكان، شما را رازق خود مي‌پندارند.
«وسائل الشيعه، ج 5، ص 126»
2. قال الامام الصادق - عَلَيْهِ السَّلامُ - : انَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَيَرْحَمُ الرَّجُلُ لِشِدَّةِ حُبِّه لِوَلَدِهِ.
امام صادق - عليه السلام - فرمود: همانا خداوند متعال نسبت به شخصي كه نسبت به فرزند خود محبت بسيار دارد رحمت و عنايت مي‌كند.
«مكارم الاخلاق، ص 113»
3. قال الامام الباقر- عَلَيْهِ السَّلامُ - : إذا بلغ الغلام ثلاث سنين فقل له سبع مرات قل لا إله إلا الله ثم يترك حتى يبلغثلاث سنين و سبعة أشهر و عشرين يوما ثم يقال له قل محمد رسول الله سبع مرات و ... .
امام باقر - عليه السلام - فرمود: هنگامي که کودک به سه سالگي رسيد به او بگويند هفت مرتبه بگويد لا اله الّا الله (تا بياموزد)، در چهار سالگي به او بگويند که هفت مرتبه بگويد محمد رسول الله (تا ياد بگيرد)، در پنج سالگي رويش را به قبله متوجه كنند و به او بگويند كه سر به سجده بگذارد، در پايان شش سالگي ركوع و سجده صحيح را به او بياموزند و در هفت سالگي به طفل گفته شود: دست و رويت را بشوي و پس از آن به او گفته شود: نماز بخوان.
«مكارم الاخلاق، ص 115»
4. (كانَ عَليُّ بْنَ الْحُسَيْنِ - عَلَيْهِ السَّلامُ - اِذا بُشِّرَ بِوَلَدٍ لَمْ يَسْئَلْ اَذَكَرٌ هُوَ اَمْ اُنْثَي بَلْ يَقُولُ اَسَويٌّ فَاِذا كانَ سَويّاً) قالَ:الْحَمْدُ لِلّه الَّذي لَمْ يَخْلُقهُ مُشَوَّهاً.
(وقتي امام سجاد - عليه السلام - را به ولادت مولودي بشارت مي‌دادند، نمي‌پرسيد پسر است يا دختر، بلكه از اندام معتدل و ساختمان سالم او سؤال مي‌كرد. چون خبر سلامتش را مي‌شنيد)، مي‌گفت: خدا را شكر كه او را قبيح و ناموزون نيافريده است.
«مكارم الاخلاق، ص 119»
5. قال رسول الله - صلي الله عليه و آله - وَقِّرُوا كِبارَكُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَكُمْ.
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود: به بزرگسالان خود احترام كنيد و نسبت به كودكان خويش ترحم و عطوفت نمائيد.
«عيون اخبارالرضا، ص 163»
6. قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يَرْحَمْ صَغيرَنا وَ لَمْ يُوَقِّرْ كَبِيرَنا.
پيغمبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود: كسي كه به كودكان مسلمين رحمت و محبت نكند و بزرگسالان را احترام ننمايد، از ما نيست.
«مجموعة ورام، ج 1، ص34»
7. النَّبيِّ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - نَظَرَ اِلي رَجُلٍ لَهُ ابْنانِ فَقَبَّلَ اَحَدَهُما وَ تَرَكَ الآخَرَ. فَقالَ رسول الله - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَآلِه - فَهَلّا ساوَيْتَ بَيْنَهُما؟
(پدري با دو فرزند خود شرفياب محضر رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - بود. يكي از فرزندان خود را بوسيد و به فرزند ديگر اعتنايي نكرد.) پيغمبر كه اين رفتار (نادرست) را مشاهده كرد، به او فرمود: چرا با فرزندانت به طور مساوي رفتار نمي‌كني؟
«مكارم الاخلاق، ص 113»
8. قال الامام الصادق - عَلَيْهِ السَّلامُ - : اِعْدِلُوا بَيْنَ اَوْلادِكُمْ كَما تُحِبّونَ اَنْ يَعْدِلُوا بَيْنَكُمْ.
امام صادق - عليه السلام - فرمود: بين فرزندان خود به عدالت رفتار نماييد، همان طور كه مايليد فرزندان شما بينتانبه عدل و داد رفتار كنند.
«بحار الانوار، ج101، ص92»
9. قال الامام الصادق - عَلَيْهِ السَّلامُ - : اَكثِرُوا مِنْ قُبْلَةِ اَوْلادِكُمْ فَاِنَّ لَكُمْ بِكُلِّ قُبْلَةٍ دَرَجَةً.
امام صادق - عليه السلام - فرمود: فرزندان خود را بسيار ببوسيد زيرا براي شما در هر بوسيدن درجه‌اي است.
«بحار الانوار، ج101، ص92»
10. قَبَّلَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - الحَسَنَ و الْحُسَيْنَ - عَلَيْهِما السَّلامُ - فَقالَ: الْاقْرَعُ بْنُ حابِسٍ اِنَّ لي عَشْرَةًمِنَ الْاَوْلادِ ما قَبَّلْتُ واحِداً مِنْهُمْ. فَقالَ: ما عَلَيَّ اَنْ نَزَعَ اللهُ الرَّحْمَةَ مِنْكَ.
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - حسن و حسين - عليهما السلام - را بوسيد. اقرع بن حابس كه ناظر مهر و عطوفت پيغمبر نسبت به فرزندان خود بود، عرض كرد: من ده فرزند دارم و هرگز آن‌ها را نبوسيده‌ام. حضرت در جواب فرمود: ر.بطي به من ندارد كه خداوند ريشه رحمت و شفقت را از قلب تو كنده است.
«مكارم الاخلاق، ص 113»
11. عَنِ النَّبيِّ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - اِنَّهُ كانَ جالِساً فَاَقْبَلَ الْحَسَن وَ الْحُسَيْنُ - عَلَيْهِما السَّلامُ - فلما رآهما النبي -صلي الله عليه و آله - و استبطأ بلوغهما ... .
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - نشسته بود، حسن و حسين - عليهما السلام - وارد شدند، حضرت به احترام آن‌ها از جاي برخاست و به انتظار ايستاد، حركت آن دو به سوي پيامبر به طول انجاميد. رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - به طرف كودكان پيش رفت و از آنان استقبال نمود، هردو را بر دوش خود سوار نمود و فرمود: فرزندان عزيز، مركب شما چه خوب مركبي است و شماها چه سواران خوبي هستيد!
«بحار الانوار، ج 10، ص80»
12. كانَ رسول الله - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - يَقْدِمُ مِنَ السَّفرِ فَيَتَلَقّاهُ الصِّبيانُ ... .
موقعي كه رسول اكرم از سفري مراجعت مي‌فرمود و در رهگذر با كودكان مردم برخورد مي‌كرد به احترام آن‌ها مي‌ايستاد، سپس امر مي‌فرمود كودكان را مي‌آوردند، از زمين برمي‌داشتند و به آن حضرت مي‌دادند. رسول اكرم بعضي را در بغل مي‌گرفت و بعضي را بر پشت و دوش خود سوار مي‌كرد و به اصحاب خويش مي‌فرمود: كودكان را بغل بگيريد و بر دوش خود بنشانيد.
«محجة البيضاء، ج 3، ص 366»
13. قال رسول الله - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : اَكْرِمُوا اَوْلادَكُمْ وَ اَحْسِنُوا آدابَكُمْ.
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود: به فرزندان خود احترام كنيد و با آداب و روش پسنديده با آن‌ها معاشرت نماييد.
«بحار الانوار، ج 23، ص 114»
14. دَعِيَ رسول الله - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - اِلي صَلوةٍ وَ الْحَسَنُ - عَلَيْهِ السَّلامُ - مُتَعَلِّقُ بِه فَوَضَعَهُ ... .
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - مردم را به نماز دعوت كرد و حضرت حسن - عليه السلام - طفل خردسال صديقه اطهر نيز با آن حضرت بود. پيغمبر طفل را كنار خود نشاند و به نماز ايستاد. يكي از سجده‌هاي نماز را خيلي طول داد. (راوي حديث مي‌گويد: ) من سر از سجده برداشتم، ديدم حضرت حسن - عليه السلام - از جاي خود برخاسته و روي كتف پيغمبر نشسته است. وقتي نماز تمام شد مأمومين گفتند: يا رسول الله چنين سجده‌اي از شما نديده بوديم، گمان كرديم وحي به شما رسيده است. پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود: وحي نرسيده بود، فرزندم حسن در حال سجده بر دوشم سوار شد، نخواستم تعجيل كنم و كودك را به زمين بگذارم، آن قدر صبر كردم تا خودش از كتفم پائين آمد.
«بحار الانوار، ج 10، ص 82»
15. قال الامام الصادق - عَلَيْهِ السَّلامُ - : صَلَّي رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - بالنّاسِ ظهرَ مخفف في الرّکعتينِالاخيرتينِ ... .
امام صادق - عليه السلام - فرمود: رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - نماز ظهر را با مردم به جماعت گذارد و دوركعت آخر را به سرعت و با اسقاط مستحبات برگزار كرد. پس از نماز مردم گفتند: يا رسول الله آيا در نماز پيش‌آمدي شد؟ حضرت پرسيد مگر چه شده؟ عرض كردند دو ركعت آخر را به سرعت، ادا كرديد. فرمود: مگر صداي شيون و استغاثه كودك را نشنيديد.
«الكافي، ج 6، ص48»
16. قالَ اَبوالْحَسَنِ - عَلَيْهِ السَّلامُ - : اِذا وَعَدْتُمُ الصِّبْيانَ فَفُوا لَهُمْ فَاِنَّهُمْ يَرَوْنَ اَنَّكُمُ الّذينَ ... .
امام کاظم - عليه السلام - فرمود: چون به اطفال وعده‌اي داديد وفا كنيد (و تخلف ننمائيد)، زيرا كودكان گمان مي‌كنند شما رازق آن‌ها هستيد. خداوند براي هيچ چيز به قدر تجاوز به حقوق زنان و كودكان غضب نمي‌كند.
«الكافي، ج 6، ص 50»
17. قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : اِذا واعَدَ اَحَدُكُمْ صّبِيَّهُ فَلْيُنْجِزْ.
رسول خدا - صلي الله عليه و آله - فرمود: وقتي يكي از شما به فرزند خود وعده‌اي داد پس به آن وفا كند و از عهد خود تخلف ننمايد.
https://www.beytoote.com/religious/ahadis-asal/hrbar3-child1-rearing.html