حدیث (1) امام على عليه السلام :
خَيرُ اِخوانِكَ مَن دَعاكَ اِلى صِدقِ المَقالِ بِصِدقِ مَقالِهِ وَ نَدَبَكَ اِلى اَفضَلِ العمالِ بِحُسنِ اَعمالِهِ؛
بهترين برادرانت (دوستانت)، كسى است كه با راستگويى اش تو را به راستگويى دعوت كند و با اعمال نيك خود، تو را به بهترين اعمال برانگيزد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص417 ، ح9535
حدیث (2) پيامبر صلى الله عليه و آله :
مَن اَرادَ اللّه بِهِ خَيرا رَزَقَهُ اللّه خَليلاً صالحِا؛
هر كس كه خداوند براى او خير بخواهد، دوستى شايسته نصيب وى خواهد نمود.
نهج الفصاحه ص776 ، ح 3064
حدیث (3) لقمان حكيم رحمه الله :
يا بُنَىَّ اتَّخِذ أَلفَ صَديقٍ وَ أَلفٌ قَليلٌ وَ لا تَتَّخِذ عَدُوّا واحِدا و َالواحِدُ كَثيرٌ؛
فرزندم هزار دوست بگير كه هزار دوست هم كم است و يك دشمن مگير كه يك دشمن هم زياد است.
امالی (صدوق) ص669 - بحارالأنوار ج13، ص414، ح4
حدیث (4) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلجَليسُ الصّالِحُ خَيرٌ مِنَ الوَحدَةِ، و َالوَحدَةُ خَيرٌ مِن جَليسِ السّوءِ؛
هم نشين خوب، از تنهايى بهتر است و تنهايى از هم نشين بد بهتر است.
امالى(طوسى) ص535
حدیث (5) امام على عليه السلام :
مَن لَم يُقَدِّم فِى اتِّخاذِ الإِخوانِ الاِعتِبارَ دَفَعَهُ الاِغتِرارُ إِلى صُحبَةِ الفُجّارِ؛
هر كس در انتخاب برادران (دوستان) امتحان را مقدم ندارد، فريب خوردگى او را به مصاحبت با بدكاران مى كشاند.
تصنیف غررالحکم و دررالکم ص416 ، ح9495
حدیث (6) امام حسین عليه السلام :
مَن اَحَبَّکَ نَهاکَ وَ مَن اَبغَضَکَ اَغراک.
کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند.
بحار الانوار(ط-بیروت)ج75،ص128
حدیث (7) امام صادق عليه السلام :
لا يَنبَغى لِلمَرءِ المُسلِمِ أَن يُواخىَ الفاجِرَ و َلاَ الاحمَقَ و َلاَ الكَذَّابَ؛
سزاوار نيست كه مسلمان با بدكار و احمق و دروغگو رفاقت كند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص640
حدیث (8) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
ثَلاثَةٌ تُخلِصُ المَوَدَّة َ: إِهداءُ العَيبِ ، وَ حِفظُ الغَيبِ ، و َالمَعونَةُ فِى الشِّدَّةِ؛
سه چيز دوستى را يكرنگ مى سازد : هديه كردن عيب هاى يكديگر ، پاسداری در غیاب(و بدگويى نكردن) و يارى رساندن در سختى.
مجموعه ورام ج2، ص121
حدیث (9) امام على عليه السلام :
اَلصَّديقُ مَن كانَ ناهيا عَنِ الظُّلمِ و َالعُدوانِ مُعينا عَلَى البِرِّ وَ الحسانِ؛
دوست، كسى است كه از ظلم و تجاوزگرى باز دارد و بر انجام خوبى و نيكى يارى كند.
تصنیف غرر الحکم و دررالکلم ص415 ،ح9477
حدیث (10) امام على عليه السلام :
لِلعامَّةِ بِشرَكَ وَ مَحَبَّتَكَ و َلِعَدُوِّكَ عَدلَكَ و َإِنصافَكَ
گشاده رويى و محبتت را براى عموم مردم و عدالت و انصافت را براى دشمنت بكار گير.
خصال ص147، ح178
حدیث (11) امام على عليه السلام :
حُسنُ الاخلاقِ يُدِّرُ الرزاقَ و َيونِسَ الرِّفاقَ؛
خوش اخلاقى روزى ها را زياد مى كند و ميان دوستان انس و الفت پديد مى آورد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص255 ، ح5382
حدیث (12) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
لَا تَزَالُ أُمَّتِي بِخَيْرٍ مَا تَحَابُّوا وَ تَهَادَوْا وَ أَدَّوُا الْأَمَانَة
امّت من تا هنگامى كه يكديگر را دوست بدارند، به يكديگر هديه دهند و امانتدارى كنند، در خير و خوبى خواهند بود.
عيون اخبار الرضا ج2 ، ص29
حدیث (13) امام على علیه السلام:
اَلكَـيِّسُ صَديقُهُ الحَقُّ وَ عَدُوُّهُ الباطِلُ
انسان زيرك، دوستش حق است و دشمنش باطل.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص68 ، ح945
حدیث (14) امام صادق عليه السلام :
مَن غَضِبَ عَلَيكَ ثَلاثَ مَرّاتٍ و َلَم يَقُل فيكَ سوء فَاتَّخِذهُ لِنَفسكَ خَليلاً
هر كس سه بار بر تو خشم گرفت ولى به تو بد نگفت، او را براى خود به دوستى انتخاب كن.
معدن الجواهر ص 34
حدیث (15) امام علی علیه السلام:
إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَه
به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست، مقدمه جدایی از اوست.
نهج البلاغه (صبحی صالح) ص559
حدیث (16) امام علی علیه السلام:
أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوَانِ وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُم
عاجز ترین مردم کسی است که از بدست آوردن دوست عاجز بماند و از او عاجزتر کسی است که دوستان بدست آورده را از دست بدهد.
نهج البلاغه (صبحی صالح) ص470
حدیث (17) امام على عليه السلام :
جَليسُ الخَيرِ نِعمَةٌ، جَليسُ الشَّرِّ نِقمَةٌ؛
همنشين خوب نعمت و همنشين بد، بلا و مصيبت است.
شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحكم و درر الكلم ج3، ص 356 ، ح 4719 و 4720
حدیث (18) امام على عليه السلام :
قارِن اَهلَ الخَيرِ تَكُن مِنهُم وَ بايِن اَهلَ الشَّرِّ تَبِن عَنهُم؛
با خوبان معاشرت كن تا از آنان باشى و از بدان دورى كن تا از آنان نباشى.
نهج البلاغه(صبحی صالح) نامه 31 ،ص 402
حدیث (19) امام على عليه السلام :
لا تَصفُو الخِلَّةُ مَعَ غَيرِ اَديبٍ ؛
دوستى با شخص بى ادب ، صميمانه نخواهد شد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 434 ، ح9912
حدیث (20) امام صادق عليه السلام :
اَدَّبَنى اَبى بِثَلاثٍ ... ونَهانى عَن ثَلاثٍ : قالَ لى : يا بُنَىَّ مَن يَصحَب صاحِبَ السّوءِ لا يَسلَم وَ مَن لا يُقَـيِّد اَلفاظَهُ يَندَم ، وَ مَن يَدخُل مَداخِلَ السَّوءِ يُتَّهَم... وَ نَهانى اَن اُصاحِبَ حاسِدَ نِعمَةٍ وَ شامِتا بِمُصيبَةٍ ، اَو حامِلَ نَميمَةٍ ؛
پدرم مرا به سه چيز ادب آموخت و از سه چيز نهى ام فرمود . سه نكته ادب اين بود كه فرمود : فرزندم! هركس با دوست بد بنشيند ، سالم نمى ماند و هر كس گفتارش را كنترل نكند ، پشيمان مى شود ، و هر كس به جايگاه هاى بد وارد شود ، مورد بدگمانى قرار مى گيرد (زير سؤال مى رود) و آن سه چيز كه مرا از آن نهى فرمود: دوستى با كسى كه چشم ديدن نعمت كسى را ندارد، و با كسى كه از مصيبت ديگران شاد مى شود و با سخنچين.
تحف العقول ص376
حدیث (21) امام على عليه السلام :
عَوِّد لِسانَكَ لينَ الكَلامِ وَ بَذلَ السَّلامِ، يَكثُر مُحِبّوكَ وَ يَقِلَّ مُبغِضوكَ؛
زبان خود را به نرمگويى و سلام كردن عادت ده، تا دوستانت زياد و دشمنانت كم شوند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص435 ح9946
حدیث (22) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
ألمَرءُ عَلَی دین خَلیلِهِ فَلیَنظُر أحَدُکُم مَن یُخالِلُ.
آدمی بر آیین دوست خود است پس بنگرید با که دوستی می کنید.
امالی (طوسی) ص518 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج71 ص192
حدیث (23) امام جواد علیه السلام :
اِیاکَ وَ مصاحِبَةَ الشِّریرِ ، فَاِنَّهُ کالسَّیفِ المَسلولِ یُحسِنُ مَنظَرَه وَ یَقبَحُ اَثَره؛
از همراهی و رفاقت با آدم شرور بپرهیز ،زیرا که او مانند شمشیر برهنه است که ظاهرش نیکو و اثرش زشت است.
عوالم العلوم و المعارف (مستدرك حضرت زهرا تا امام جواد عليهم السلام) ج 23 (امام جواد) ، ص 288
حدیث (24) امام صادق علیه السلام:
لا تُشـاوِر اَحمَق وَ لا تَستَعِنَّ بَکَذّابٍ وَ لا تَثق بِمَوَدَهِ مُلُوک؛
با احمق مشورت نکن و از دروغگو یارى مجو و به دوستى زمامداران اعتماد مکن.
تحف العقول ص316
حدیث (25) امام رضا علیه السلام:
صدیقُ کلُّ امرئٍ عَقلُهُ و عَدُوُّهُ جَهلُهُ؛
دوست هرکسی عقل اوست و دشمن هر کس نادانی اوست.
کافی (ط-الاسلامیه)ج1 ، ص11
حدیث (26) امام علی علیه السلام:
لا یکونُ الصَّدیقُ صَدیقاً حَتى یَحفَظُ اَخاهُ فى ثَلاثٍ:فى نکبَتِه وَ غَیبَتِه وَ وَفاتِه؛
دوست اگر در سه مورد دوستش را حمایت نکند دوست نیست:در شدت و گرفتارى او ، در غیبت وى و پس از مرگش.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص494
حدیث (27) امام محمد باقر علیه السلام:
اِعرِف المَودَّهَ فِی قَلبِ اَخیکَ بِما لَه فِی قَلبِکَ؛
دوستی قلبی برادرت را از اندازه دوستی قلبی خودت نسبت به او بفهم.
تحف العقول ، ص 295
حدیث (28) پیامبر اکر م (صلی الله علیه وآله ):
اِختَبِرُوا النّاسَ بِأخدانِهِم فَإنَّما يُخادِنُ الرَّجُلُ مَن يُعجِبُهُ نَحوُهُ؛
مردم را به دوستانشان بيازماييد؛ زيرا آدمى با كسى كه از رفتارش خوشش بيايد، دوستى مى كند.
مجموعه ورام ج 2، ص 249
حدیث (29) امام علی علیه السلام:
اُبذُل لِصَدیقِکَ کُلَّ المَوَدَّةِ وَ لاتَبذُل لَهُ کُلَّ الطُّمانینَهِ.
هر چه محبت داری نثار دوستت کن امّا هر چه اطمینان داری به پای او مریز.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 421 ، ح9665 - بحارالانوار(ط-بیروت) ج71 ، ص165
حدیث (30) امام علی علیه السلام:
فِي الضَّيقِ يَتَبَيَّنُ حُسنُ مُواساةِ الرَّفِيقِ
خوب يارى رساندن به دوست، در تنگنا آشكار مى شود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص424 ، ح9732
حدیث (31) امام عسكرى سلام الله علیه :
خَيرُ إخوانِكَ مَن نَسِيَ ذَنبَكَ، و ذَكَرَ إحسانَكَ إلَيهِ.
بهترين برادر تو آن كسى است كه گناه و خطاى تو را به خود، فراموش كند.
اعلام الدین فی صفات المونین ص313
حدیث (32) امام سجاد سلام الله علیه :
نَظَرُ المُؤمِنِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ لِلمَوَدَّةِ و َالمَحَبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ.
نگاه مؤمن به چهرۀ برادر مؤمن خود از روى دوستى و محبت به او، عبادت است.
تحف العقول ص 282