به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله نوری همدانی مرجع عالیقدر جهان تشیع در جلسه‌ای که با عده‌ای از فضلای حوزه برگزار شد با اشاره به وضعیت حوزه علمیه اظهار کرد: امروز فضای حوزه متفاوت است، تفکرات و سلایق مختلفی هم در آن حاکم است و در بعضی جاها قدرت تحمل افراد نیز کم شده‌، باید قدرت تحمل مخالف بالا رود، باید شأن و جایگاه حوزه به سمت استدلال برود.
متأسفانه گاهی انسان می‌بیند یا می‌شنود که افراد خیلی زود قضاوت می‌کنند و عده‌ای هم سریع تخریب می‌کنند و برچسب‌هایی هم می‌زنند و فرقی هم نمی‌کند اگر در موضوعات سیاسی اختلاف نظر داشته باشند می‌گویند ضد فلان شده یا تندرو است، اگر اختلاف علمی داشته باشند می‌گویند سواد نداره، توقع از حوزه این است که کار با ارزش را ارج بگذارند و انصاف را در نوشتار یا گفتار رعایت کنند.
وی با تأکید بر حفظ دستاوردهای علمی علمای گذاشته خاطرنشان کرد: بنده معتقد هستم باید فقه سنتی ما، فقه جواهری ما و تراث گذشتگان حفظ شود و می‌توانم بگویم بر همان اساس اما با نگاه نو می‌توانیم اثرگذار باشیم.
اخیراً در بعضی از مقالات می‌خوانیم که دوران گذر است و دیگر فقه سنتی پاسخگو نیست، به نظرم این حرف نباید درست باشد.
مرجع تقلید شیعیان گفت: البته در مسائل روز باید از مشاوران متخصص در آن حوزه استفاده کرد، خصوصاً در این زمان که بحث روز، ارز دیجیتال و عناوین مانند رمزارزها مطرح است، یا موضوع هوش مصنوعی که دنیای جدیدی را باز خواهد کرد، یا موضوع بورس که حوزه باید ورود پیدا کند و از مشاوران که در این امر متخصص هستند استفاده کنند.
آیت الله نوری همدانی با مهم توصیف کردن آموزش علوم جدید در حوزه افزود: در اوایل دهه ۳۰ مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (رضوان الله تعالی علیه) یک روز بعد از درس فرمودند: بیاید منزل؛ بنده خدمت شأن رسیدم.
ایشان فرمودند: یکی از محترمین تهران از من خواستند که در زمان تعطیلی حوزه عده‌ای از شاگردان خود را بفرستید تهران تا بعضی از علوم روز را بیاموزند، عرض کردم چه علومی فرمودند: مثل نجوم، ریاضیات، فیزیک و شیمی و زبان انگلیسی، در دوره‌ای که ما بودیم حدود ۱۰ نفر انتخاب شدیم، دو سال تابستان رفتیم، هر روز هفته به غیر از جمعه که درس داشتیم و اساتید مهمی می‌آمدند و به ما این چند درس را می‌گفتند.
شاید آن روز کسی این ضرورت را نمی‌دانست لذا عده‌ای نیامدند، عده‌ای هم تا نیمه رها کردند ولی بعدها معلوم شد چقدر مؤثر است، به‌عنوان مثال در بحث ارث چقدر دانستن ریاضیات در فهم مطلب مؤثر است و یا در موضوع رؤیت هلال در اول ماه بحث نجوم و محاسبه طول و عرض بلاد اثرگذار است.
بنده چند سالی به اروپا رفت و آمد داشتم؛ آنجا متوجه شدم دانستن زبان چقدر می‌تواند کمک کند، به‌نظر بنده، حوزه‌ای زنده است که ۵۰ سال و ۱۰۰ سال آینده را ببیند.
پاسخگویی به شبهات یکی از وظایف مهم حوزه است
وی پاسخگویی به شبهات را یکی از وظایف مهم حوزه دانست و گفت: حوزه باید پاسخگو شبهات در سطوح مختلف باشد حالا گاهی این شبهه از خود حوزه باشد یا بیرون حوزه؛ انسان باید آماده پاسخگویی باشد.
مدتی پیش از یکی از آقایان اهل علم که در سطح بالایی هم هست و من با آثار و کار او آشنایی دارم مسائلی مطرح شد، دیدم جناب آقای فاضل؛ آقازاده محترم مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (رحمت الله علیه) یک جواب متین و خوب و محترمانه و انصافاً عالمانه داد یا همین مناظره جناب آقای علیدوست که اصل این کار چقدر قابل تحسین است که حوزه چنین آمادگی داشته باشد.
ما باید افرادی تربیت کنیم که در فن مناظره ورود پیدا کنند و الحمدلله در حوزه داریم این چنین افرادی را، خدا رحمت کند مرحوم آیت‌اللّه مصباح یزدی را انصافاً در این موضوع با آن دانش بالا ممتاز بود؛ اصلاً یکی از کارهای اهل‌بیت (علیهم السلام) هم تربیت افرادی برای مناظره بوده است.
مرجع تقلید شیعیان خاطرنشان کرد: خلاصه امروز حوزه وظایف سنگینی دارد و این را عرض کنم تا انسان فقیه نباشد در این مسائلی که عرض کردم نمی‌تواند اثرگذار باشد؛ فقیه هم درست شدنی و ساختنی نیست که با تبلیغات این و آن درست شود.
یادم نمی‌رود اواخر عمر استاد بزرگوار ما حضرت آیت الله آقای سلطانی طباطبایی (رضوان الله تعالی علیه) بود، بحث مرجعیت مطرح شد به گمانم بعد فوت مرحوم آقای آیت الله اراکی بود، ایشان یک روز صبح زود آمدند منزل ما، بنده خیلی از لطف ایشان شرمنده شدم، چون استاد ما بود و خود بنده مقید بودم خدمت ایشان برسم؛ خوب ایشان یک شخص فقیه پرور بود و خیلی از آقایان بزرگوار به درس ایشان می‌آمدند.
در آن گرماگرم تعیین مرجعیت ایشان به من فرمودند: «فلانی این منصب متعلق به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و تنها منصبی که نمی‌شود کاری کرد همین است، شاید چند صباحی بشود ولی معلوم نیست آخر کار چه می‌شود، در طول تاریخ بعضی‌ها کسی را نداشتند و خودشان هم به دنبالش نرفتند ولی مرجعیت به سراغ ایشان آمد.
فقاهت اول اخلاص می‌خواهد
آیت‌الله نوری همدانی گفت: باید توجه داشت فقاهت اول اخلاص می‌خواهد.
فقیه مهم؛ درسش، تألیفاتش و تربیت شاگردانش معرِّف او هستند؛ این فقیه برای رسیدن به این مقام استاد می‌خواهد، پشتکار می‌خواهد، مطلب می‌خواهد نه اینکه جوری برنامه ریزی کنیم کتب فنی و اصلی را حذف کنیم آن هم بدون جایگزین مناسب و بعد هم امتیاز قائل شویم؛ بله اصلاح خوب است اما با جایگزین بهتر، اینکه در انتخاب استاد از طرق مختلف دخالت کنیم؛ این‌جور حوزه فقیه‌پرور نخواهد شد.
مرجع تقلید شیعیان تصریح کرد: من بارها گفتم بعد از انقلاب اسلامی انتظار از حوزه چند برابر شده است؛ عده‌ای هم خوششان بیاید یا نه این انقلاب توسط یک فقیه و فیلسوف ممتاز به‌وقوع پیوست و در رأس نظام هم فقیه است؛ پس بدانیم که یکی از طرف‌ها حوزه است، عده‌ای هم می‌خواهند اینگونه القا کنند که یک فقیه سیاسی نمی‌تواند در فقه موفق یا اثرگذار باشد و می‌خواهند از این طریق علما را منزوی کنند؛ این هم حرف غلطی است، چون اتفاقاً فقهای بزرگ ما یک سیاستمدار کامل بودند اما روش همان روش برگرفته از سیره اهل بیت (علیهم السلام) است، هر کدام به طریقی به اقتضای شرایطی که در آن واقع شده‌اند با تدبیر و نگرش خود به این مسئله مهم پرداختند.
وی عنوان کرد: امام راحل یک جور، مرحوم آقای خویی که یک فقیه ممتاز بود یک جور، مرحوم آقای صدر یک جور، مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری یک جور و در واقع پس از تذکرات و عدم تأثیر از طرف حکومت، حوزه را حفظ کرد که خروجی آن امام شد که هر کدام یک جور وارد این میدان شدند.
امروز آقای سیستانی در عراق چقدر با آن متانت به عنوان یک فقیه اثرگذار است، لذا فقهات با سیاست منافات ندارد منتهی تشخیص در مصادیق متفاوت است.