کسی که از هوای نفس خود اطاعت کند آرزوی دشمن خویش را برآورده است.
(سفینة البحار، هوی، ص 728)
جواد الائمه علیه السلام:
«توسد الصبر واعتق الفقر وارفض الشهوات و خالف الهوی واعلم انک لن تخلو من عین الله فانظر کیف تکون »
صبر را تکیه گاه خود کن و فقر را در آغوش گیر، شهوات را دور افکن و با هوای نفس مبارزه کن و بدان که از دید الهی نهان نمی گردی پس بنگر که چگونه ای!
(بحار، ج 78، ص 358)
امام علی علیه السلام:
«اعجز الناس من عجز عن اصلاح نفسه »
ناتوانترین مردم کسی است که از اصلاح خود ناتوان باشد.
(غرر الحکم)
امام علی علیه السلام:
«واعلموا ان الجهاد الاکبر جهاد النفس فاشتغلوا بجهاد انفسکم تسعدوا وارفضوا القال والقیل تسلموا واکثروا ذکر الله تغنموا و کونوا عباد الله اخوانا تسعدوا لدیه بالنعیم المقیم »
و بدانید که بزرگترین جهاد، جهاد با نفس اماره است پس آماده شوید و به جهاد با نفس خود بپردازید تا به سعادت ابدی برسید و قیل و قال را ترک کنید و حرف و گفت و گو را به دور ریزید تا به ساحل سلامت برسید و خدا را بسیار یاد کنید تا به ذکر خدا غنیمت یابید و ای بندگان خدا با هم برادر ایمانی باشید تا نزد خدا در بهشت نعیم جاودانی به سعادت برسید.
(شرح غرر الحکم، ج 6، ص 469)
امام علی علیه السلام:
«من غلب عقله هواه افلح، و من غلب هواه عقله افتضح »
کسی که عقلش بر هوای نفس غالب باشد به رستگاری و سعادت نائل می شود، و آن کس که عقلش مغلوب تمایلات نفسانیش باشد، سرانجام رسوا و مفتضح می گردد.
(مستدرک، ج 2، ص 287)
امام علی علیه السلام:
«من لم یجهد نفسه فی صغره لم ینبل فی کبره »
کسی که در کوچکی با خواهش های نفسانی مجاهده نکرده باشد، در بزرگی به مقام فضل و شایستگی نائل نمی شود.
(غرر الحکم، ص 645)
امام علی علیه السلام:
«من لم یهذب نفسه فضحه سوء العادة »
کسی که روان خود را از ناپاکی های اخلاق تطهیر ننماید، عادات ناپسندیده اش او را رسوا خواهد ساخت.
(غرر الحکم، ص 719)
امام علی علیه السلام:
«من لم یتدارک نفسه باصلاحها اعضل داءه و اعیی شفاءه و عدم الطبیب »
کسی که به اصلاح نفس خویش نپردازد و هر چه زودتر خود را درمان ننماید بیماری اش تشدید می شود و علاجش سخت می گردد و فاقد طبیب معالج خواهد شد.
(مستدرک، ج 2، ص 310)
امام علی علیه السلام:
«طوبی لمن غلب نفسه و لم تغلبه و ملک هواه و لم تملکه »
سعادتمند کسی است که همواره بر نفس خود غالب باشد و نفسش بر او مسلط نگردد، او مالک هوی و تمایلات خود باشد و هوای نفس بر وی حکومت نکند.
(فهرست غرر، ص 427)
امام علی علیه السلام:
«ان من احب عبادالله الیه عبدا اعانه الله علی نفسه فاستشعر الحزن و تجلبب الخوف فزهر مصباح الهدی فی قلبه... فهو من معادن دینه و اوتاد ارضه »
همانا محبوبترین بنده نزد خدا بنده ای است که خدا او را در پیکار نفس یار است، بنده ای که از درون، اندوهش شعار است و از برون، ترسان و بی قرار، چراغ هدایت در دلش روشن است... پس او گوهرهای دین را کان است و کوهی است که زمین بدو از لغزش در امان است.
(نهج البلاغه، خطبه 87)
امام علی علیه السلام:
«ان المجاهد نفسه علی طاعة الله و عن معاصیه عند الله سبحانه بمنزلة بر شهید»
هر که با نفس خود در راه اطاعت از خدا و دوری از گناهان پیکار کند، جهاد چنین فردی نزد خداوند سبحان، به منزله شهید است.
(غرر الحکم، ج 1، ص 226)
https://hawzah.net/fa/Magazine/View/89/3419/16236