جمعیت هلال احمر: هموطنان می‌توانند کمک‌های نقدی خود به مردم مظلوم فلسطین را به شماره حساب۹۹۹۹۹
و شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۵۴۴۹۹۹۹۹۹ نزد بانک ملی
و یا به شماره حساب۴۱۰۱۰۳۴۷۴۱۹۹۹۹۹۸
و شماره کارت۶۳۶۷۹۵۷۰۷۸۷۵۸۳۳۶ نزد بانک مرکزی
و یا از طریق شماره گیری کد دستوری #۵*۱۱۲* واریز کنند.
سوره قدر
|
|
|
 |
|
| شماره سوره | ۹۷ |
|---|---|
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۲۵ |
| مکی/مدنی | مکی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۵ |
| تعداد کلمات | ۳۰ |
| تعداد حروف | ۱۱۴ |
سوره قَدْر یا انا انزلنا نود و هفتمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۳۰ جای دارد. نام سوره قدر از آیات ابتدایی آن گرفته شده که به نزول قرآن در شب قدر و اهمیت آن شب اشاره دارد. سوره قدر از عظمت، فضیلت و برکات شب قدر و نزول فرشتگان رحمت در این شب سخن می‌گوید. شیعیان از محتوای این سوره، به ضرورت وجود امام معصوم(ع) در زمین تا روز قیامت استدلال می‌کنند.
خواندن این سوره در نمازهای یومیه و برخی از نمازهای مستحب و نیز هزار بار خواندن آن در شب‌های قدر در ماه رمضان سفارش شده است. در فضیلت این سوره منقول است: بهترین سوره‌اى که بعد از سوره فاتحه در نمازهاى فریضه خوانده می‌شود، سورۀ قدر و توحید است.
معرفی
نام‌گذاری
نام‌گذاری این سوره به نام «قدر» به دلیل اشاره خداوند به نزول قرآن در شب قدر و اهمیت آن شب در نخستین آیات آن است. نام دیگر این سوره را «انا انزلنا» گفته‌اند؛ زیرا با این واژه شروع شده است.[۱]
ترتیب و محل نزول
سوره قدر از سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، بیست و پنچمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، نود و هفتمین سوره است و در جزء ۳۰ قرآن جای دارد.[۲] برخی از مفسران به دلیل وجود روایاتی، احتمال نزول این سوره را در مدینه داده‌اند؛ زمانی که پیامبر اسلام(ص) در خواب دید بنی امیه بر منبر او بالا می‌روند، سخت ناراحت و اندهگین شد؛ به همین سبب سوره قدر نازل شد تا تسلای پیامبر اسلام(ص) باشد.[۳]
تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره قدر ۵ آیه، ۳۰ کلمه و ۱۱۴ حرف دارد. این سوره از نظر حجم از سوره‌های مفصلات و از گروه «اوساط» و از سوره‌های کوچک قرآن است.[۴]
محتوا
محتوای کلی سوره قدر درباره نزول قرآن در شب قدر، بیان عظمت شب قدر (که از هزار ماه بالاتر است)، نزول فرشتگان رحمت و «روح» و رقم زدن سرنوشت انسان‌ها و اشاره به برکات این شب است.[۵]بنابر نظر مفسران خیریّت شب قدر از هزار ماه از نظر عبادت است زیرا غرض قرآن و توجه ویژه او نزدیک ساختن مردمان به خداوند است بر این اساس زنده نگه داشتن شب قدر با عبادت از عبادت در هزار ماه بهتر است. [۶]
شأن نزول
درباره شأن نزول سوره قدر آمده‌است روزی پیامبر اسلام(ص) داستان مردی از بنی اسرائیل را برای اصحاب خود حکایت کرد که هزار ماه در راه خدا لباس رزم پوشیده بود. اصحاب از این داستان اظهار شگفتی کردند و پس از آن خداوند سوره قدر را نازل کرد که احیای شب قدر از هزار ماه پوشیدن لباس رزم در راه خدا برتر است.[۸]
رابطه شب قدر با فاطمه زهرا(س)
در برخی روایات شب قدر بر فاطمه (س) منطبق شده‌است و لیله را فاطمه و قدر را الله و لیلةالقدر را فاطمه (س) دانسته‌اند.امام صادق(ع) در روایتی فرموده هرکس فاطمه را آنگونه که شایسته اوست بشناسد و به مقامش معرفت پیدا بکند حتماً شب قدر را درک می‌کند و فاطمه را فاطمه نامیده‌اند چون مردم از معرفت او ناتوان هستند. امام در ادامه افزود شب قدر از هزار شب بهتر است یعنی از هزار مؤمن بهتر است و فاطمه اُمّ المؤمنین است. [۹]
استدلال به سوره قدر بر وجود امام زمان(عج)
در جوامع روایی شیعه، روایاتی از پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع) و امام باقر(ع) نفل شده که فرشتگان الهی در شب قدر بر والیان بعد از رسول خدا که علی (ع) و یازده تن از فرزندان او هستند، نازل می‌شوند و از شیعیان می‌خواهد با سوره قدر بر اثبات وجود و زنده بودن امام زمان(عج) استدلال کنند؛ چراکه نزول فرشتگان در شب قدر برای ابلاغ تقدیر سال آینده مختص به زمان پیامبر(ص) نیست و در تمام سال‌ها جاری است؛ بنابراین پس از پیامبر اسلام(ص)، فرشتگان بر جانشین آن حضرت، که امام معصوم و شبیه‌ترین شخص به پیامبر است، نازل می‌شوند.[۱۰] شیعیان از این آموزه که شب قدر همیشگی است و نزول فرشتگان در این شب، حتمی است و از طرفی، این نزول نیازمند نزولگاهی قابل است، به وجود حجت در تمام زمان‌ها تا روز قیامت استدلال کرده‌اند.[۱۱]
معنای امر در سوره قدر
علامه طباطبایی در باره «امر» در سوره قدر دو احتمال داده است یکی امر به معنای عالم امر در این صورت معنای آیه این است که فرشتگان و روح در شب قدر به اذن پروردگارشان نازل شدنشان را آغاز می‌کنند و هر امر الهى را صادر مى نمایند.در این احتمال حرف «مِن» در جمله مِنْ كُلِّ أَمْرٍ براى ابتدا خواهد بود، و در عین حال سببیت را هم مى رساند. احتمال دوم این که منظور از امر حوادثی است که قرار است اتفاق بیفتد در این صورت منظور آیه این است که فرشتگان و روح در شب قدر برای تدبیر تمام امور و حوادثی که قرار است اتفاق بیفتد در این صورت حرف«مِن» در جمله مِنْ كُلِّ أَمْرٍ برای تعلیل است.[۱۲] ابن‌عربی در تفسیرش «مِنْ كُلِّ أَمْرٍ» را معرفت وجود و هستی، ذات و صفات، خواص، احکام، احوال، تدبیر و تسخیرِ تمام اشیاء دانسته است.[۱۳]
مراد از روح
در اینکه مراد از روح در آیه چهارم سوره قدر چیست، دست‌کم سه نظر وجود دارد:
- از نظر برخی مراد از روح، جبرئیل است.
- برخی معتقدند که به قرینه آیه «و كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا»[۱۴] روح در سوره قدر، به معنای وحی است.
- دیدگاه سوم برآن است که روح، مخلوقی بزرگ‌تر از فرشتگان است. این معنا در حدیثی از امام صادق(ع) نقل شده است.[۱۵]
نکات فقهی درباره سوره قدر
وحدت افق
برخی از فقها با استناد به آیه «انا انزلناه فی لیلة القدر» بر این باورند که رویت هلال در یک منطقه برای دیگر نقاط جهان هم حجت است؛ چراکه شب قدر فقط یک شب است، شبی که سرنوشت انسان‌ها در تمام نقاط جهان تعیین می‌شود و معلوم است نمی‌توان گفت در یک جای جهان شب قدر است و در دیگر نقاط نیست؛ بنابراین شب قدر برای تمام جهان در یک شب واحد اتفاق می‌افتد. البته در جواب این ادعا گفته شده این آیه فقط در مقام بیان نزول قرآن در شب قدر است و در آیه دلیلی بر متعدد یا یکی بودن شب قدر وجود ندارد.[۱۶]
خواندن سوره در نمازهای واجب
امام صادق (ع) در روایتی فرموده کسى که سوره «إنا أنزلناه» را در یکى از نمازهاى واجب بخواند، هاتف غیبى او را مورد خطاب قرار مىدهد: اى بنده خدا! خداوند هر گناهى را که تا کنون انجام داده بودى آمرزید عمل خود را از سر بگیر. [۱۷] در برخی روایات است که امام(ع) فرموده در شگفتم از کسی که در نمازهایش سوره قدر را نمی‌خواند چگونه نمازش قبول شود. [۱۸]در برخی از کتب فقهی بر مستحب بودن خواندن سوره قدر در رکعت اول و سوره توحید در رکعت دوم هر نماز تأکید شده است بلکه حتی پس از شروع در خواندن غیر این دو سوره نمازگزار می‌تواند رهایشان کند و در عوض این سوره‌ها را بخواند و پاداش قرائت هر دو سوره را داشته باشد. [۱۹]
خواندن سوره قدر در نمازهای مستحبی
در برخی از نمازهای مستحبی، خواندن این سوره توصیه شده است؛ ازجمله:
- نماز حضرت رسول(ص): دو رکعت است در هر رکعتى سوره حمد یک بار و إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ پانزده بار[۲۰]
- نماز حضرت فاطمه: دو رکعت است در رکعت اوّل سوره حمد یک بار و إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ صد بار و در رکعت دوم سوره حمد یک بار و سوره توحید صد بار.[۲۱]
- نماز وحشت: دو رکعت است. در رکعت اول سوره حمد و آیة الکرسی و رکعت دوم بعد از سوره حمد ده مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ[۲۲]
- نماز اول ماه: دو رکعت است. در رکعت اوّل بعد از سوره حمد سى مرتبه سوره توحید و در رکعت دوّم بعد از سوره حمد سى مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ[۲۳]
خواندن سوره قدر در زمان‌ها و مکان‌های مختلف
از امام جواد(ع) روایت است که هرکس در شبانه روز ۷۶ مرتبه سوره قدر را در ساعات مختلف بخواند خداوند هزار فرشته برای او خلق می‌کند که ثوابش را تا ۳۶۰ هزار سال برایش بنویسند و استغفار این فرشتگان برای او را در طیّ دو هزار سال هزار بار افزایش خواهد داد. چگونگی خواندن ۷۶ مرتبه سوره قدر درشبانه روز اینگونه است: ۱- هفت بار هنگام طلوع فجر و پيش از نماز صبح ، تا فرشتگان شش روز براى وى درود بفرستند. ۲- ده بار پس از نماز صبح ، براى اين كه تا شب در تضمين خداوند قرار گيرد. ۳- ده بار هنگام ظهر و پيش از نافله‌ى ظهر، براى اينكه خداوند به او نظر كند، و درهاى رحمت آسمان را بر او بگشايد. ۴- بیست ویک بار پس از نافله‌ى ظهر، به جهت این که خداوند براى او خانه‌اى به طول و عرض هشتاد ذراع در بهشت قرار دهد، و فرشتگانى را بگمارد كه براى وى تا روز قيامت استغفار کنند. ۵- ده بار پس از نماز عصر، تا اين كه پاداش اعمال همه‌ى مخلوقات را برايش بنويسند. ۶- هفت بار پس از نماز عشا براى اين كه تا صبح در تضمين خداوند باشد. ۷- يازده بار هنگام رفتن به رختخواب ، تا خداوند فرشته‌ى بزرگى (عظیم الجثه) بر وى بگمارد، و به عدد موهاى او، تا روز قيامت ، برايش استغفار كند.[۲۴] ۸-خواندن سوره قدر درشب قدر و نیز هزار مرتبه در شب ۲۳ ماه مبارک رمضان توصیه شده و آثاری برایش در روایات ذکر شده است. [۲۵]درروایت است که هر کسى سوره قدر را هفت مرتبه نزد قبر مؤمنى بخواند خداوند متعال فرشته‌اى را به آنجا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور می‌شود و وقتى خداوند میّت را از قبر بیرون آورد به واسطه آن فرشته هول و هراس را از او بر طرف می‌کند تا داخل بهشتش نماید. [۲۶]مرحوم صدوق در من لایحضره الفقیه از حضرت رضا(علیه السلام)نقل کرده که فرمودند: هیچ بنده مؤمنى نیست که قبر برادر مؤمن خودش را زیارت کند و نزد او هفت مرتبه سوره (انا انزلناه فى لیلة القدر) را بخواند، مگر آنکه خداوند او و صاحب قبر را مى آمرزد.[۲۷]
آثار درباره سوره قدر
پوستر کارگاه نگارش سوره قدر در تهران
آثار هنری
بسیاری از قاریان، زیباترین تلاوت‌های خود را در این سوره اجرا کرده‌اند. این تلاوت‌ها را می‌توانید این‌جا بشنوید.
در عرصه هنرهای تجسمی نیز آثاری مرتبط با این سوره پدید آمده است. نمایشگاه[۲۸] و کارگاه‌هایی[۲۹] برای نگارش و نمایش آثار خوشنویسی مربوط به سوره قدر در ایران برگزار شده است.
تکنگاشتها
سوره قدر علاوه بر اینکه در ضمن مجموعه تفاسیر کل قرآن تفسیر شده، گاه به صورت تک سوره و گاه در ضمن چند سوره دیگر نیز تفسیر شده است. برخی از این تکنگاشتها عبارتند از:
- تفسیر سوره قدر توسط شهید مرتضی مطهری[۳۰]
- بر کرانه قدر (بارقههائی از سوره قدر) اثر هدایت الله طالقانی[۳۱]
- تفسیر سوره قدر اثر محمدرضا حاج شریفی خوانساری[۳۲]
- تفسیر سوره قدر توسط علی صفایی حایری[۳۳]
- تفسیر سوره قدر نوشته امام موسی صدر[۳۴]
فضائل و خواص
در روایات برای خواندن سوره قدر ثواب‌های بسیاری ذکر شده است: منقول است بهترین سوره‌اى که بعد از سوره فاتحه در نمازهاى فریضه خوانده می‌شود، سورۀ قدر و توحید است.[۳۵] از امام محمدباقر (ع) منقول است که «فضیلت ایمان کسى که ایمان به جملۀ «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ» و تفسیر آن داشته باشد بر کسانی که چنین ایمانی نداشته باشند، چون فضیلت انسان است بر حیوانات». [۳۶]
در روایتی دیگر از امام صادق (ع) آمده است: کسى که سوره «إنا أنزلناه» را در یکى از نمازهاى واجب بخواند، هاتف غیبى او را مورد خطاب قرار مىدهد که: اى بنده خدا! خداوند هر گناهى را که تاکنون انجام داده بودى آمرزید، عمل خود را از سر بگیر.[۳۷]
در روایتی از امام صادق(ع)، این سوره یکی از موارد ذکر اسم اعظم در قرآن معرفی شده است.[۳۸]
متن سوره
﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ١ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ ٢ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ٣ تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ ٤ سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ ٥﴾
﴿به نام خداوند رحمتگر مهربان. ما [قرآن را] در شب قدر نازل کردیم ١ و از شب قدر چه آگاهت کرد ٢ شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است ٣ در آن [شب] فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان برای هر کاری [که مقرر شده است] فرود آیند ٤ [آن شب] تا دم صبح صلح و سلام است ٥﴾
| سوره پیشین: سوره علق |
سوره قدر سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی |
سوره پسین: سوره بینه |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس |
||
پانویس
- خرمشاهی، «سوره قدر»، ص۱۲۶۶.
- خرمشاهی، «سوره قدر»، ص۱۲۶۶.
- طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲۰، ص۳۳۰، ص۳۳۴.
- خرمشاهی، «سوره قدر»، ص۱۲۶۶.
- صفوی، «سوره قدر»، ص۷۸۶.
- طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۲۰، ص۳۳۲.
- خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۸۶.
- کوفی، تفسیر کوفی، ۱۴۱۰ق، ص۵۸۱.
- کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۴۷-۲۵۲.
- رضوانی، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ۱۳۸۴ش، ص۲۸۷-۲۸۸.
- طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۳۲.
- ابن‌عربی، تفسیر ابن‌عربی، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۱۸.
- سوره شوری، آیه ۵۲.
- مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۸۴.
- قمی، مبانی منهاج الصالحین، ۱۴۲۶ق، ج۶، ص۲۳۱
- شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۴.
- حرعاملی، وسائل الشیعه، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، ج۶، ص ۷۹.
- طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، الناشر مكتب آية الله العظمى السيد السيستاني، ج۲، ص۱۴۶.
- کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۰۹.
- کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۱۰.
- مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۵۸۱.
- طوسی، مصباح المتهجّد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۲۳.
- علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۲، ص۳۲۹.
- الاقبال، سیدبن طاووس، ج۱، ص ۳۸۲.
- نوری، مستدرک الوسائل، تحقیق موسسة آل البیت علیهم السلام، ج۲، ص۳۷۱.
- صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۱.
- تصویرسازی سوره قدر در نمایشگاه قران همدان
- نگارش سوره قدر در نگارخانه آفرینش تهران
- مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۲۸، ص۶۸۵.
- طالقانی، بر کرانه قدر، ۱۳۷۷ش.
- حاج شریفی خوانساری، تفسیر سوره قدر، ۱۳۸۸ش.
- صفایی حائری، تفسیر سوره قدر، ۱۳۸۸ش.
- صدر، تفسیر قرآن، قدر، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
- کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۵.
- کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۰.
- صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص ۱۲۴.
- مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- ابن‌عربی، محی‌الدین، تفسیر ابن‌عربی، تحقیق: محمدعلی عبدالوارث، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۱م/۱۴۲۲ق.
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تصحیح عبدالرحیم ربانی شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، [بی‌تا]
- حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، المحقق:مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم، بی تا.
- خرمشاهی، قوام الدین، «سوره قدر»، در دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- رضوانی، علی‌اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۴ش.
- سید بن طاووس، الاقبال، تحقیق وتصحیح جواد قیومی اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
- صدر، امام موسی، تفسیر قرآن، قدر، تهران، موسسه فرهنگی- تحقیقاتی امام موسی صدر، بی تا.
- صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، ۱۴۰۶ق.
- صفایی حائری، علی، تفسیر سوره قدر، قم، انتشارات لیلة القدر، ۱۳۸۸ش.
- صفوی، سلمان، «سوره قدر»، در دانشنامه معاصر قرآن کریم، قم، انتشارات سلمان آزاده، ۱۳۹۶ش.
- طالقانی، هدایت الله، بر کرانه قدر (بارقههائی از سوره قدر)، قم، انتشارات راسخون، ۱۳۷۷ش.
- طباطبایی قمی، سید تقی، مبانی منهاج الصالحین، تصحیح عباس حاجیانی، قم، قلم الشرق، ۱۴۲۶ق.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
- طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.
- کوفی، ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، محقق / مصحح: كاظم، محمد، ناشر: مؤسسة الطبع و النشر في وزارة الإرشاد الإسلامي، تهران ۱۴۱۰ق.
- کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح للکفعمی (جنة الأمان الواقیة)، قم، دار الرضی، ۱۴۰۵ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۳ق.
- مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۹ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ۳۲، ۱۳۷۴ش.
- واحدی، علی بن احمد، اسباب نزول القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق.