الإمام الباقر عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ ابنَهُ : ... جَدِّدِ التَّوبَةَ في قَلبِكَ ، وَاكمَش في فَراغِكَ قَبلَ أن يُقصَدَ قَصدُكَ ، ويُقضى قَضاؤُكَ ، ويُحالَ بَينَكَ وبَينَ ما تُريدُ . [الكافي : ج 2 ص 135 ح 20 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 426 ح 19 .]
امام باقر عليه السلام :در نصايح لقمان به پسرش اين بود كه: « . . . توبه را در دلت تازه كن ، و پيش از آن كه كارَت فرا رسد و قضايت قطعى شود و بين تو و آنچه مى خواهى ، فاصله بيفتد ، در ايّام فراغتت، [براى توبه] شتاب كن ».
الإمام الباقر عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ عليه السلام ابنَهُ : ... كُن أمينا ؛ فَإِنَّ اللّه َ تَعالى لا يُحِبُّ الخائِنينَ . [قصص الأنبياء : ص 191 ح 239 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 418 ح 11 .]امام باقر عليه السلام :در موعظه لقمان به پسرش، چنين بود: «امين باش؛ زيرا خداى متعال ، خيانتكاران را دوست ندارد» .
الإمام الباقر عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ ابنَهُ أن قالَ : ... يا بُنَيَّ ، لا تُرِ النّاسَ أنَّكَ تَخشَى اللّه َ وقَلبُكَ فاجِرٌ . [قصص الأنبياء : ص 191 ح 240 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 418 ح 11 .]امام باقر عليه السلام :در موعظه هاى لقمان به پسرش هست كه گفت: « . . . اى پسرم! به مردم ، چنين نشان نده كه از خدا مى ترسى ، در حالى كه دلت گنهكار است» .
الإمام الباقر عليه السلام :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : طولُ الجُلوسِ عَلَى الخَلاءِ يورِثُ الباسورَ ، فَكَتَبَ هذا عَلى بابِ الحُشِّ . [تهذيب الأحكام : ج 1 ص 352 ح 1041 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 424 ذيل ح 18 .]امام باقر عليه السلام :لقمان به پسرش گفت: «طولانى نشستن براى تخلّى ، موجب بواسير مى گردد» .
اين جمله بر درِ مستراح ، نوشته شد .
اين جمله بر درِ مستراح ، نوشته شد .
الإمام الباقر عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ ابنَهُ أن قالَ : يا بُنَيَّ ، إن تَكُ في شَكٍّ مِنَ المَوتِ فَارفَع عَن نَفسِكَ النَّومَ ولَن تَستَطيعَ ذلِكَ ، وإن كُنتَ في شَكٍّ مِنَ البَعثِ فَادفَع عَن نَفسِكَ الاِنتِباهَ ولَن تَستَطيعَ ذلِكَ ، فَإِنَّكَ إذا فَكَّرتَ عَلِمتَ أنَّ نَفسَكَ بِيَدِ غَيرِكَ ، وإنَّمَا النَّومُ بِمَنزِلَةِ المَوتِ ، وإنَّمَا اليَقَظَةُ بَعدَ النَّومِ بِمَنزِلَةِ البَعثِ بَعدَ المَوتِ . [قصص الأنبياء : ص 190 ح 239 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 417 ح 11 .]امام باقر عليه السلام :در نصايح لقمان به پسرش است كه گفت : «اى پسرم! اگر درباره مرگْ ترديد دارى، خواب را از خود ، دور كن ـ كه نخواهى توانست ـ و اگر درباره رستاخيزْ ترديد دارى، بيدار شدن از خواب را از خود دور كن ـ كه نخواهى توانست ـ ؛ زيرا اگر انديشه كنى ، مى دانى كه جان تو در دست ديگرى است و همانا خواب ، به منزله مرگ است و بيدارى پس از خواب ، به منزله بر انگيخته شدن پس از مرگ» .
الإمام الباقر عليه السلام :قيلَ لِلُقمانَ : مَا الَّذي أجمَعتَ عَلَيهِ مِن حِكمَتِكَ ؟قالَ : لا أتَكَلَّفُ ما قَد كُفيتُهُ ، ولا اُضَيِّعُ ما وُلّيتُهُ . [قرب الإسناد : ص 72 ح 232 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 415 ح 6 .]
امام باقر عليه السلام :به لقمان گفته شد : حكمت خود را در چه چيزْ گرد آوردى [و خلاصه كردى]؟
گفت: «براى چيزى كه كفايت (تضمين) شده ام ، خود را به زحمت نمى اندازم و كارى را كه در آن سرپرستى شده ام ، ضايع نمى كنم» .
گفت: «براى چيزى كه كفايت (تضمين) شده ام ، خود را به زحمت نمى اندازم و كارى را كه در آن سرپرستى شده ام ، ضايع نمى كنم» .
الامام الباقر عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ عليه السلام ابنَهُ أن قالَ: يا بُنَيَّ ، إن تَكُ في شَكٍّ مِنَ المَوتِ ، فَارفَع عَن نَفسِكَ النَّومَ ولَن تَستَطيعَ ذلِكَ . وإن كُنتَ في شَكٍّ مِنَ البَعثِ ، فَادفَع عَن نَفسِكَ الاِنتِباهَ ولَن تَستَطيعَ ذلِكَ ، فَإِنَّكَ إذا فَكَّرتَ عَلِمتَ أنَّ نَفسَكَ بِيَدِ غَيرِكَ ، وإنَّمَا النَّومُ بِمَنزِلَةِ المَوتِ ، وإنَّمَا اليَقَظَةُ بَعدَ النَّومِ بِمَنزِلَةِ البَعثِ بَعدَ المَوتِ .وقالَ : قالَ لُقمانُ عليه السلام : يا بُنَيَّ ، لا تَقتَرِب فَيَكونَ أبعَدَ لَكَ ولا تَبعُد فَتُهانَ . كُلُّ دابَّةٍ تُحِبُّ مِثلَها ، وَابنُ آدَمَ لا يُحِبُّ مِثلَهُ . لا تَنشُر بِرَّكَ (بَزَّكَ) إلا عِندَ باغيهِ، وكَما لَيسَ بَينَ الكَبشِ وَالذِّئبِ خُلَّةٌ ، كَذلِكَ لَيسَ بَينَ البارِّ وَالفاجِرِ خُلَّةٌ، مَن يَقتَرِب مِنَ الرَّفثِ (الزِّفتِ) يَعلَق بِهِ بَعضُهُ كَذلِكَ مَن يُشارِكِ الفاجِرَ يَتَعَلَّم مِن طُرُقِهِ ، مَن يُحِبَّ المِراءَ يُشتَم ، ومَن يَدخُل مَدخَلَ السَّوءِ يُتَّهَم ، ومَن يُقارِن قَرينَ السَّوءِ لا يَسلَم ومَن لا يَملِك لِسانَهُ يَندَم .
وقالَ : يا بُنَيَّ ، صاحِب مِئَةً ولا تُعادِ واحِداً .
يا بُنَيَّ ، إنَّما هُوَ خَلاقُكَ وخُلُقُكَ ، فَخَلاقُكَ دينُكَ ، وخُلُقُكَ بَينَكَ وبَينَ النّاسِ ، فَلا تَبَغَّضَنَّ إلَيهِم [في المصدر : «فلا ينقصن» ، والتصويب من بحار الأنوار .] ، وتَعَلَّم مَحاسِنَ الأَخلاقِ .
يا بُنَيَّ ، كُن عَبداً لِلأَخيارِ ولا تَكُن وَلَداً لِلأَشرارِ .
يا بُنَيَّ ، عَلَيكَ بِأَداءِ [في بحار الأنوار : «أدِّ الأَمانَة» وهو الأنسب بالسياق .] الأَمانَهِ تَسلَم دُنياكَ وآخِرَتُكَ ، وكُن أميناً ؛ فَإِنَّ اللّه َ تَعالى لا يُحِبُّ الخائِنينَ .
يا بُنَيَّ ، لا تُرِ النّاسَ أنَّكَ تَخشَى اللّه َ وقَلبُكَ فاجِرٌ . [قصص الأنبياء : ص 190 ح 239، بحار الأنوار : ج 13 ص 417 ح 11 .]
امام باقر عليه السلام :در نصايح لقمان به پسرش ، اين است كه گفت : «پسرم ! اگر درباره مرگْ ترديد دارى ، خواب را از خود دور كن ـ كه نخواهى توانست ـ و اگر درباره رستاخيزْ ترديد دارى ، بيدار شدن از خواب را از خود دور كن ـ كه نخواهى توانست ـ ؛ زيرا اگر انديشه كنى ، مى دانى كه جان تو در دست ديگرى است و همانا خواب ، به منزله مرگ است و بيدارى پس از خواب ، به منزله بر انگيخته شدن پس از مرگ» .
لقمان همچنين گفت: «اى پسرم! آن چنان [به مردمْ] نزديك نشو كه [از دل هاى آنان] دور شوى و آن چنان دور نشو كه خوار شوى . هر موجودى ، همنوع خود را دوست مى دارد و همانا آدميزاد نيز همنوع خود را دوست مى دارد . خوبى [يا متاع] خود را جز در برابر مشترىِ آن ، نگستران . چنان كه ميان قوچ و گرگ ، دوستى و رفاقتى نيست ، ميان نيكوكار و بدكار نيز دوستى و رفاقتى نيست. هر كه به زشتى [يا قير ]نزديك شود ، پاره اى از آن به تنش مى چسبد . همچنين ، هر كه با بدكارْ همدستى كند ، بعضى از روش هاى او را مى آموزد . هر كه جدال را دوست بدارد ، دشنام مى شنود ، و هر كه وارد جاهاى بد شود ، متّهم مى شود و هر كه با رفيقِ بد همراهى كند ، سالم نمى ماند ، و هر كه زبانش را در اختيار نگيرد ، پشيمان مى گردد» .
و گفت : «اى پسرم ! با صد نفر رفاقت كن ؛ ولى حتّى با يك نفر هم دشمنى نكن . اى پسرم ! تو هستى و بهره و اخلاق تو ! بهره تو دين توست ، و اخلاق تو [رابطه] بين تو و مردم است . پس به آنان كينه نورز ، و اخلاق نيكو را بياموز . اى پسرم ! غلام نيكان باش ؛ ولى فرزند بدان نباش . اى پسرم ! امانت را ادا كن ، تا دنيا و آخرتت سالم بماند ، و امين باش ؛ زيرا خداى تعالى خيانتكاران را دوست ندارد . اى پسرم ! خود را به مردم چنان نشان نده كه از خدا مى ترسى ، در حالى كه دلِ تو گنهكار است» .
لقمان همچنين گفت: «اى پسرم! آن چنان [به مردمْ] نزديك نشو كه [از دل هاى آنان] دور شوى و آن چنان دور نشو كه خوار شوى . هر موجودى ، همنوع خود را دوست مى دارد و همانا آدميزاد نيز همنوع خود را دوست مى دارد . خوبى [يا متاع] خود را جز در برابر مشترىِ آن ، نگستران . چنان كه ميان قوچ و گرگ ، دوستى و رفاقتى نيست ، ميان نيكوكار و بدكار نيز دوستى و رفاقتى نيست. هر كه به زشتى [يا قير ]نزديك شود ، پاره اى از آن به تنش مى چسبد . همچنين ، هر كه با بدكارْ همدستى كند ، بعضى از روش هاى او را مى آموزد . هر كه جدال را دوست بدارد ، دشنام مى شنود ، و هر كه وارد جاهاى بد شود ، متّهم مى شود و هر كه با رفيقِ بد همراهى كند ، سالم نمى ماند ، و هر كه زبانش را در اختيار نگيرد ، پشيمان مى گردد» .
و گفت : «اى پسرم ! با صد نفر رفاقت كن ؛ ولى حتّى با يك نفر هم دشمنى نكن . اى پسرم ! تو هستى و بهره و اخلاق تو ! بهره تو دين توست ، و اخلاق تو [رابطه] بين تو و مردم است . پس به آنان كينه نورز ، و اخلاق نيكو را بياموز . اى پسرم ! غلام نيكان باش ؛ ولى فرزند بدان نباش . اى پسرم ! امانت را ادا كن ، تا دنيا و آخرتت سالم بماند ، و امين باش ؛ زيرا خداى تعالى خيانتكاران را دوست ندارد . اى پسرم ! خود را به مردم چنان نشان نده كه از خدا مى ترسى ، در حالى كه دلِ تو گنهكار است» .
امام باقر عليه السلام : مَن أرادَ أن لايَضُرَّهُ طَعامٌ . . . وَلْيُجِدِ المَضغَ ؛ [ همان ، ج 24 ، ص 431 .]امام باقر عليه السلام :هركه مى خواهد غذا به او زيان نرساند . . . بايد غذا را خوب بجود .
امام باقر عليه السلام : إذا خَرَجنا مِنَ الحَمّامِ خَرَجنا مُتَعَمِّمِينَ شِتاءً كانَ أو صَيفا . . . هُوَ أمانٌ مِنَ الصُّداعِ ؛ [ مكارم الأخلاق ، ص 55 .]امام باقر عليه السلام :وقتى از حمّام خارج مى شويم ـ چه در زمستان و چه در تابستان ـ سر خود را مى پوشانيم ؛ اين كار براى جلوگيرى از سر درد است .
امام باقر عليه السلام : لَو اُتِيتُ بِشابٍّ مِن شَبابِ الشِّيعَةِ لا يَتَفَقَّهُ[فِي الدِّينِ] لأَدَّبتُهُ ؛ [ المحاسن ، ج 1 ، ص 357 .]امام باقر عليه السلام :اگر جوان شيعه اى را نزد من بياورند كه علم[دين] نمى آموزد ، او را تأديب مى كنم .
امام باقر عليه السلام : زَكاةُ العِلمِ أن تُعَلِّمَهُ عِبادَاللّه ِ ؛ [ الكافى ، ج 1 ، ص 41 .]
امام باقر عليه السلام :زكات دانش ، آموختن آن به بندگان خدا است .
امام باقر عليه السلام : أيُّما قَومٍ أحيَوا شَيئا مِنَ الأرضِ و عَمَروُها فَهُم أحَقُّ بِها ؛ [ الكافى ، ج 5 ، ص 279 .]امام باقر عليه السلام :هر گروهى كه قطعه زمينى را احيا كنند ، همانان به [مالكيّت] آن سزاوارترند .
امام باقر عليه السلام : إنَّ جَميِعَ دَوابِّ الأرضِ لَتُصَلِّي عَلى طالِبِ العِلمِ حَتَّى الحِيتانِ في البَحرِ ؛ [ بصائر الدّرجات ، ج 4 ، ص 24 .]امام باقر عليه السلام :همه جنبندگان زمين ، حتّى ماهيان دريا ، بر جوينده دانش درود مى فرستند .
امام باقر عليه السلام در تفسير آيه : و مَن أحياها فَكَأنَّما أحيَا النّاسَ جَميعا [ . مائده ، آيه 32 .]مِن حَرَقٍ أو غَرَقٍ ؛ [ . الكافى ، ج 2 ، ص 210 .] ؛امام باقر عليه السلام در تفسير آيه :يعنى: هر كه كسى را زنده كند گويى همه مردم را زنده كرده است . فرمودند : يعنى آنان را از آتش و غرق شدن نجات بخشد .
امام باقر عليه السلام : إنَّ رَسولَ اللّه ِ سابَقَ بَينَ الخَيلِ و أعطَى السَّوابِقَ مِن عندِهِ ؛ [ وسائل الشيعه ، ج 19 ، ص 225 .]امام باقر عليه السلام :رسول خدا مسابقه اسب دوانى ترتيب داد و جوايز را از مال خويش پرداخت .
امام باقر عليه السلام : الكَمالُ كُلُّ الكَمالِ التَّفقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَى النّائِبَةِ و تَقديرُ المَعيشَةِ ؛ [ . تحف العقول ، ص 213 .]امام باقر عليه السلام :همه كمال در شناخت عميق دين و شكيبايى در پيشامدهاى ناگوار و اندازه نگاه داشتن در زندگى است .
امام باقر عليه السلام : إيّاكَ و التَّفريطَ عِندَ إمكانِ الفُرصَةِ فَإنَّهُ مَيَدانٌ يَجري لأِهلِهِ الخُسرانُ ؛ [ همان ، ص 286 .]امام باقر عليه السلام :مبادا فرصت هاى به دست آمده را از دست بدهى كه در اين ميدان آن كه وقت را ضايع كند ، زيان مى بيند .
امام باقر عليه السلام : تَذاكُرُ العِلمِ دِراسَةٌ و الدِّراسَةُ صَلاةٌ حَسَنَةٌ : [ . الكافى ، ج 1 ، ص 41 .]امام باقر عليه السلام :گفت وگوى علمى درس است ، و درس نمازى نيكو است .
امام باقر عليه السلام : خَيرُ الأعمالِ الحَرثُ ؛ [ . ميزان الحكمه ، ح 7545 .]امام باقر عليه السلام : بهترين كارها كشاورزى است .
امام باقر عليه السلام : سارِعُوا في طَلَبِ العِلمِ ؛ [ . المحاسن ، ج 1 ، ص 356 .]امام باقر عليه السلام :در جست وجوى دانش شتاب كنيد .
امام باقر عليه السلام : لَو يَعلَمُ النّاسُ ما في زِيارَةِ قَبرِ الحُسَينِ مِنَ الفَضلِ لَماتُوا شَوقا ؛ [ همان ، ص 18 .]
امام باقر عليه السلام :اگر مردم مى دانستند در زيارت مزار امام حسين عليه السلامچه فضيلتى است از شوق آن مى مردند .
امام باقر عليه السلام : كانَ أثَرُ السُّجُودِ فِي جَميعِ مَواضِعِ سُجُودِهِ فَسُمِّىَ السَجّادُ لِذلِكَ ؛ [ . بحار الأنوار ، ج 46 ، ص 6 .]امام باقر عليه السلام :اثر سجده در تمام مواضع هفت گانه سجده او نمايان بود ؛ از اين جهت «سجّاد» ناميده شد .
امام باقر عليه السلام : كانَ يُصَلّي صَلاةَ مُوَدِّعٍ يَرى أنَّهُ لايُصَلِّي بَعدَها أبَدَا ؛ [ . همان ، ج 46 ، ص 79 .]امام باقر عليه السلام :امام سجّاد عليه السلام مانند كسى كه آخرين نماز خود را به جاى مى آورد ، نماز مى گزارد. او چنين مى ديد كه پس از آن هيچ گاه نماز نمى گزارد .
امام باقر عليه السلام : وَاللّه ِ يا جابِرُ! لَقَد أعطاني اللّه ُ عِلمَ ما كانَ و ما هُوَ كائِنٌ إلى يَومِ القِيامَةِ ؛ [ . همان ، ص 296 .]امام باقر عليه السلام :اى جابر! به خدا سوگند ، خداوند علم گذشته و آينده تا روز قيامت را به من عطا كرده است .
امام باقر عليه السلام : الكَمالُ كُلُّ الكَمالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَى النّائِبَةِ و تَقدِيرُ المَعيشَةِ ؛ [ تحف العقول ، ص 292 .]امام باقر عليه السلام :همه كمال در شناخت عميق دين و شكيبايى در پيشامدها و اندازه نگه داشتن در زندگى است .
امام باقر عليه السلام : تَبَسُّمُ الرَّجُلِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ حَسَنَةٌ ؛ [ بحار الأنوار ، ج 74 ، ص 288 .]امام باقر عليه السلام :لبخند آدمى به روى برادر دينى اش حسنه است .
امام باقر عليه السلام : خُذُوا الكَلِمَةَ الطَّيِّبَةَ مِمَّن قالَها و إن لَم يَعمَل بِها ؛ [ . تحف العقول ، ص 291 .]امام باقر عليه السلام : سخن نيك را از گوينده آن برگيريد ، اگر چه به آن عمل نكند .
امام باقر عليه السلام : مَن تَوَكَّلَ عَلَى اللّه ِ لايُغلَبُ و مَنِ اعتَصَمَ بِاللّه ِ لايُهزَمُ ؛ [ . جامع الأخبار ، ص 322 .]امام باقر عليه السلام :آن كه به خدا توكّل كند ، مغلوب نشود و آن كه به خدا توسّل جويد ، شكست نخورد .
امام باقر عليه السلام : ما ضُرِبَ عَبدٌ بِعُقُوبَةٍ أعظَمَ مِن قَسوَةِ القَلبِ ؛ [ . تحف العقول ، ص 296 .]امام باقر عليه السلام :هيچ بنده اى به كيفرى بزرگ تر از سختْ دلى كيفر نشد .
امام باقر عليه السلام : عَلَيكُم بِالصَّدَقَةِ فَبَكِّرُوا بِالصَّدَقَةِ فَإنَّها تُسَوِّدُ وَجهَ إبليسَ ؛ [ . همان ، ص 298 .]امام باقر عليه السلام :بر شما باد به صدقه دادن ! صبح زود صدقه بدهيد كه روى ابليس را سياه مى كند .
امام باقر عليه السلام : ما مِن نَكبَةٍ تُصِيبُ العَبدَ إلاّ بِذَنبٍ ؛ [ الكافى ، ج 2 ، ص 269 .]
امام باقر عليه السلام :هيچ گرفتارى يى به بنده نمى رسد مگر به سبب گناه .
امام باقر عليه السلام : ما حَسَنَةُ الدُّنيا إلاّ صِلَةَ الإخوانِ و المَعارِفِ ؛ [ . بحار الأنوار ، ج 46 ، ص 291 .]امام باقر عليه السلام :خوبىِ دنيا جز در پيوند با برادران و آشنايان نيست .
امام باقر عليه السلام : ما عُبِدَاللّه ُ بِشَى ءٍ أفضَلَ مِن عِفَّةِ بَطنٍ و فَرجٍ ؛ [ الكافى ، ج 2 ، ص 79 .]امام باقر عليه السلام :خداوند با چيزى برتر از پاكى شكم و دامن عبادت نشده است .
امام باقر عليه السلام : ايّاكَ و الكَسَلَ و الضَّجَرَ فَإنَّهُما مِفتاحُ كُلِّ شَرٍّ ؛ [ . تحف العقول ، ص 295 .]امام باقر عليه السلام :از تنبلى و بى حوصلگى بپرهيز كه اين دو كليد هر بدى اند .
امام باقر عليه السلام : قُولُوا لِلنّاسِ أحسَنَ ماتُحِبّونَ أن يُقالَ لَكُم ؛ [ بحار الأنوار ، ج 68 ، ص 152 .]امام باقر عليه السلام :با مردم نيكوتر از آنچه دوست داريد با شما سخن بگويند ، سخن بگوييد .
امام باقر عليه السلام : إنَّ عَلِيَّ بنَ الحُسَينِ عليه السلام قاسَمَ اللّه َ مالَهُ مَرَّتَينِ ؛ [ مناقب آل أبى طالب ، ج 3 ، ص 294 .]امام باقر عليه السلام :امام على بن حسين عليه السلام دارايى خود را دوبار در راه خدا تقسيم كرد .
امام باقر عليه السلام : إنَّ لِلقائِمِ غَيبَتَينِ يُقالُ لَهُ في إحداهُما هَلَكَ ولايُدرى في أيِّ وادٍ سَلَكَ ؛ [ الغيبة ، نعمانى ، ص 173 .]امام باقر عليه السلام :قائم را دو غيبت است : در يكى از آنها (از بس طولانى است) درباره اش گفته مى شود: «او مُرد و معلوم نيست به كدام وادى رفته است !» .
امام باقر عليه السلام : يَظهَرُ في ثَلاثِمِأةِ و ثَلاثَةَ عَشَرَ رَجُلاً . . . رُهبانٌ بِاللَّيلِ اُسدٌ بِالنَّهارِ ؛ [ . الفتن ، ابن حمّاد ، ج 1 ، ص 345 .]امام باقر عليه السلام : [امام زمان] با همراهى سيصد و سيزده مرد ، كه راهبان شب و شيران روزند ، ظهور مى كند .
امام باقر عليه السلام : كَأنّي بِأصحابِ القائمِ و قَد أحاطُوا بِما بَينَ الخافِقَينِ فَلَيسَ مِن شَى ءٍ إلاّ و هُوَ مُطيعٌ لَهُم ؛ [ . كمال الدّين ، ص 673 .]امام باقر عليه السلام :گويا ياران قائم را مى بينم كه بر شرق و غرب عالم مسلّط شده اند و هيچ چيزى نيست مگر آن كه از آنها فرمان مى برد .
امام باقر عليه السلام : كانَ الحَسَنُ كَثيرَ الاِجتِهادِ فِي العِبادَةِ و التَّصَدُّقِ ؛ [ . نظم دررالسمطين ، ص 196 .]امام باقر عليه السلام :امام حسن عليه السلام در عبادت و صدقه دادن سخت كوش بود .
امام باقر عليه السلام : إنَّ رَسولَ اللّه ِ استَقبَلَ بَيتَ المَقدِسِ سَبعَةَ عَشَرَ شَهرا ثُمَّ صُرِفَ إلَى الكَعبَةِ ؛ [ قرب الإسناد ، ص 148 .]
امام باقر عليه السلام :رسول خدا بيت المقدّس را هفده ماه قبله قرار دادند و پس از آن به سمت كعبه برگشتند .
امام باقر عليه السلام : إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ ؛ [ . بحار الأنوار ، ج 2 ، ص 144 .]امام باقر عليه السلام :سخن ما دل ها را زنده مى كند .
امام باقر عليه السلام : لَحَديثٌ واحِدٌ تأخُذُهُ عَن صادِقٍ خَيرٌ لَكَ مِنَ الدُّنيا و ما فِيها ؛ [ الأمالى ، مفيد ، ص 42 .]امام باقر عليه السلام :يك حديث كه آن را از فردى راستگو فرا مى گيرى ، براى تو بهتر است از دنيا و آنچه در آن است .
امام باقر عليه السلام : مَن لَم يَجعَل لَهُ مِن نَفسِهِ واعِظا فَإنَّ مَواعِظَ النّاسِ لَن تُغنِيَ عَنهُ شَيئا ؛ [ . همان ، ج 78 ، ص 173 .]امام باقر عليه السلام :كسى كه واعظى درونى نداشته باشد ، موعظه هاى مردم سودى به او نمى رساند .
امام باقر عليه السلام : ما شِيَعَتُنا إلاّ مَنِ اتَّقَى اللّه َ و أطاعَهُ ؛ [ . تحف العقول ، ص 295 .]امام باقر عليه السلام :شيعه ما ، تنها ، كسى است كه تقوا پيشه و مطيع خداوند باشد .
امام باقر عليه السلام : سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ ؛ [ . همان ، ص 286 .]امام باقر عليه السلام :راه خود پسندى را با خودشناسى ببند .
امام باقر عليه السلام : إنَّ مِن رَوحِ اللّه ِ ثَلاثَةً : التَّهَجُّدَ بِاللَّيلِ و إفطارَ الصّائمِ و لِقاءَ الإخوانِ ؛ [ . الأمالى ، طوسى ، ص 172 .]امام باقر عليه السلام :سه چيز نشانه رحمت خدا است: عبادت شبانه ، افطار دادن به روزه دار ،
ديدار با برادران .
ديدار با برادران .
امام باقر عليه السلام : رَبِّ أَصلِح لِي جَماعَةَ إخوَتي و أخواتى و مُحِبِّيَّ ، فَإنَّ صَلاحَهُم صَلاحِي ؛ [ . قرب الإسناد ، ص 18 .]امام باقر عليه السلام :خدايا! همه برادران و خواهرانم و دوستدارانم را اصلاح فرما ، كه صلاح ايشان صلاح من است .
امام باقر عليه السلام : تَزَيَّنْ لِلّهِ بِالصِّدقِ فِي الأعمالِ ؛ [ . بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 164 .]امام باقر عليه السلام :با راست كردارى ، خود را براى خداوند بياراى .
امام باقر عليه السلام : إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ ؛ [ . همان ، ج 2 ، ص 155 .]امام باقر عليه السلام :سخن ما دل ها را زنده مى كند .
امام باقر عليه السلام : مَن كانَ ظاهِرُهُ أرجَحَ مِن باطِنِهِ خَفَّ ميزانُهُ ؛ [ . مشكاة الأنوار ، ص 554 .]
امام باقر عليه السلام :هر كس ظاهرش بهتر از باطنش باشد ، ترازويش سبك آيد .
امام باقر عليه السلام : اُطلُب بَقاءَ العِزِّ بِإماتَةِ الطَّمَعِ ؛ [ . تحف العقول ، ص 286 .]امام باقر عليه السلام :پايدارى عزّت را با ميراندن طمع بجوى .
امام باقر عليه السلام : إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً يَومَ القِيامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلى غَيرِهِ ؛ [ . بحار الأنوار ، ج 78 ، ص 179 .]امام باقر عليه السلام :حسرت مندترين مردم در روز قيامت ، بنده اى است كه سخن از عدالت گويد و با ديگران خلاف آن عمل كند .
امام باقر عليه السلام : الصَّلاةُ تَثبيتٌ لِلإخلاصِ تَنزيهٌ عَنِ الِكبرِ ؛ [ . الأمالى ، طوسى ، ص 296 .]امام باقر عليه السلام :نماز موجب استوارى اخلاص و دورى از كبر است .
امام باقر عليه السلام : الحَجُّ تَسكينُ القلُوبِ ؛ [ . الأمالى ، طوسى ، ص 296 .]امام باقر عليه السلام :حجّ آرام بخش دل ها است .
امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ ؛ [ . المحاسن ، ج 2 ، ص 143 .]امام باقر عليه السلام :خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد .
امام باقر عليه السلام : لاشَفيعَ لِلمَرأَةِ أنجَحُ عِندَ رَبِّها مِن رِضا زَوجِها ؛ [ . ميزان الحكمه ، ح 7864 .]امام باقر عليه السلام :براى زن نزد پروردگارش هيچ شفاعت كننده اى كارسازتر از خشنودى شوهرش نيست .
امام باقر عليه السلام : الخَيرُ وَالشَّرُّ يُضاعَفُ يَومَ الجُمُعَةِ ؛ [ ثواب الأعمال ، ص 172 .]امام باقر عليه السلام :خوبى و بدى در روز جمعه دو چندان مى شود .
امام باقر عليه السلام : اَلصَّدَقَةُ يَومَ الجُمُعَةِ تُضاعَفُ لِفضَلِ يَومِ الجُمُعَةِ عَلى غَيرِهِ مِنَ الأيّامِ ؛ [ . ثواب الأعمال ، ص 220 .]امام باقر عليه السلام : صدقه دادن در روز جمعه ، به دليل فضيلت جمعه بر روزهاى ديگر ، دو برابر مى شود .
امام باقر عليه السلام : ما مِن شَى ءٍ يُعبَدُ اللّه ُ بِهِ يَومَ الجُمُعَةِ أحَبَّ إلَىَّ مِنَ الصَّلاةِ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ ؛ [ وسائل الشيعه ، ج 7 ، ص 388 .]امام باقر عليه السلام :هيچ عبادتى در روز جمعه نزد من دوست داشتنى تر از صلوات بر پيامبر و آل او نيست .
امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ الْمُداعِبَ فِى الْجَماعَةِ بِلا رَفَثٍ؛
خداوند كسى را كه در ميان جمع شوخى مى كند، به شرط آن كه ناسزا نگويددوست دارد. [كافى، ج 2، ص 663، ح4]
۳۳ امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ اِبْرادَ الْكَبَدِ الحَرّى؛خداوند خنك كردن جگر تشنه را دوست دارد. [كافى، ج 4، ص 58، ح6]
۳۴ امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ اِطْعامَ الطَّعامِ وَ اِفشاءَ السَّلامِ؛خداوند غذا دادن و به همه سلام كردن را دوست دارد. [محاسن، ج 2، ص 143، ح 1371]
۱۳ امام باقر عليه السلام : اَلصّيامُ وَ الْحَجُّ تَسْكينُ الْقُلوبِ؛روزه و حج آرام بخش دل هاست. [امالى طوسى، ص 296، ح 582]
۲۶ امام باقر عليه السلام : أوَّلُ كُلِّ كِتابٍ نَزَلَ مِنَ السَّماءِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ»، فَإِذا قَرَأتَ«بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» فَلا تُبالى أن لا تَستَعيذَ، و إذا قَرَأتَ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِالرَّحيمِ» سَتَرَتكَ فيما بَينَ السَّماءِ وَالأَرضِ؛ابتداى هر كتابى كه از آسمان نازل شده، بسم اللّه الرحمن الرحيم است. هر گاهبسم اللّه الرحمن الرحيم را قرائت كردى اشكالى ندارد كه استعاذه نكنى (نگويى كه پناهمى برم به خدا) و هر گاه بسم اللّه الرحمن الرحيم را تلاوت كردى، تو را از آنچه ميانآسمان و زمين است محفوظ مى دارد. [كافى، ج 3 ، ص 313]
۲۵ امام باقر عليه السلام : ... اِنَّ الاَْمْرَ بِالْمَعْروفِ وَ النَّهْىَ عَنِ الْمُنـكَرِ سَبيلُ الاَْنْبياءِ وَ مِنْهاجُالصُّلَحاءِ ، فَريضَةٌ عَظيمَةٌ بِها تُقامُ الْفَرائِضُ ، وَ تَاْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكاسِبُ ، وَ تُرَدُّالْمَظالِمُ وَ تَعْمُرُ الاَْرْضُ ، وَ ينْتَصِفُ مِنَ الاَْعداءِ وَ يَسْتَقيمُ الاَْمْرُ... ؛امر به معروف و نهى از منكر راه و روش پيامبران و شيوه صالحان است و واجب بزرگىاست كه واجبات ديگر با آن بر پا مى شوند، راه ها امن مى گردد و درآمدها حلال مى شود وحقوق پايمال شده، به صاحبانش برمى گردد، زمين آباد مى شود و (بدون ظلم) حق ازدشمنان گرفته مى شود و كارها سامان مى پذيرد. [كافى، ج 5 ، ص 56، ح 1]
۳۶ امام باقر عليه السلام : وَ اعْلَمْ اَنَّ الاِْلْفَ مِنَ اللّه ِ وَ الْفِرْكَ مِنَ الشَّيْطانِ؛بدان كه، انس و الفت گرفتن [با ديگران] از خداوند و دشمنى از شيطان است. [كافى، ج 5، ص 500، ح 1]
۳۳ امام باقر عليه السلام : اِعلَمُوا أَنَّ الدُّنيا حُلوَها وَ مُرَّها حُلمٌ وَ الاِنْتِباهُ فِى الآخِرَةِ وَ الْفائِزُ مَنفازَ فيها وَ الشَّقىُّ مَن شَقىَ فيها؛بدانيد كه شيرينى و تلخى دنيا، خواب است و بيدارى در عالم آخرت است.خوشبخت كسى است كه در آخرت خوشبخت باشد و بدبخت كسى است كه در آخرتبدبخت باشد. [تفسير الامام العسكرى عليه السلام، ص 219]
۲۴ امام باقر عليه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ لِلشَّرِّ اَقْفالاً وَ جَعَلَ مَفاتيحَ تِلكَ الاَقْفالِ الشَّرابَوَالكَذِبُ شَرٌّ مِنَ الشَّرابِ؛به راستى كه خداوند عزوجل براى شر قفل هايى گذارد و كليد آن قفل ها را شراب قرارداد و دروغ از شراب بدتر است. [كافى، ج 2، ص 338، ح 3]
۲۶ امام باقر عليه السلام: اِنْ كُذِّبْتَ فَلا تَغْضَبْ؛اگر به تو نسبت دروغ دادند، خشمگين مشو. [تحف العقول، ص284]
امام باقر عليه السلام: اَيُّما رَجُلٍ غَضِبَ وَهُوَ قائِمٌ فَلْيَجْلِسْ فَاِنَّهُ سَيَذْهَبُ عَنْهُ رِجْزُ الشَّيْطانِ وَاِنْ كانَ جالِسا فَلْيَقُمْ... ؛
هر كس در حال ايستادن خشمگين شود، بنشيند كه اين كار به سرعت وسوسهشيطان را از او دور مى كند و اگر نشسته است، برخيزد. [بحارالأنوار، ج73، ص 264، ح9]
۳۹ امام باقر عليه السلام: اَلْحِلْمُ لِباسُ الْعالِمِ فَلا تَعْرَيَنَّ مِنْهُ؛بردبارى لباس عالم است، پس تو خود را از آن عريان مدار. [كافى، ج 8، ص 55]
۲ امام باقر عليه السلام : لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فِى السِّواكِ لاََباتوهُ مَعَهُمْ فى لِحافٍ؛اگر مردم خاصيت مسواك را مى دانستند (هرگز آن را از خود جدا نمى كردند و حتى)آن را شب به بستر خود مى بردند. [بحارالأنوار، ج 76، ص 130، ح 17]
۸ امام باقر عليه السلام : اَلسِّواكُ يَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ يَزيدُ فِى الْعَقْلِ؛مسواك بلغم و رطوبات معده را از بين مى برد و عقل را زياد مى كند. [ثواب الاعمال، ص 18]
۱۵ امام باقر عليه السلام : ذِكْرُ اللّه ِ لاَِهْلِ الصَّلاةِ اَكْبَرُ مِنْ ذِكْرِهِمْ ايّاهُ؛ اَلا تَرى اَنَّهُ يَقولُ: اُذْكُرونىاَذْكُرْكُمْ؟؛ياد خدا از نمازگزاران، بالاتر از ياد آنان از خداوند است، مگر نمى بينى كه خداوند مى فرمايد: «مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم»؟ [بحارالأنوار، ج 82 ، ص 199]
۲۶ امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ تَعالى لَيُنادى كُلَّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مِنْ اَوَّلِ اللَّيلِ اِلىآخِرِهِ : اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌ يَدْعونى لاِخِرَتِهِ وَ دُنْياهُ قَبْلَ طُلوعِ الْفَجْرِ لاُِجيبَهُ ؟ اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌيَتوبُ اِلَىَّ مِنْ ذُنوبِهِ قَبْلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَتوبَ عَلَيْهِ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ قَد قَـتَّرتُ عَلَيهِ رِزقَهُ فَيَساَ لَنِى الزِّيادَةَ فى رِزقِهِ قَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَزيدَهُ وَ اُوَسِّعَ عَلَيهِ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ سَقيمٌيَساَ لُنى اَن اَشفيَهُ قَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فاُعافيَهُ ؟ اَلا عَبدٌ مُؤمِنٌ مَحبوسٌ مَغمومٌ يَساَ لُنىاَن اُطلِقَهُ مِن حَبسِهِ وَ اُخَلِّىَ سَربَهُ ؟ اَلا عَبْدٌ مُؤمِنٌ مَظلومٌ يَساَ لُنى اَن آخُذَ لَهُ بِظُلامَتِهِقَبلَ طُلوعِ الفَجرِ فَاَ نْتَصِرَ لَهُ وَ آخُذَ لَهُ بِظُلامَتِهِ ؟ قالَ عليه السلام : فَلا يَزالُ يُنادى بِهذا حَتّىيَطلُعَ الفَجرُ ؛خداوند متعال ، هر شبِ جمعه ، از آغاز شب تا پايان آن ، از فراز عرش خويش ندامى دهد : «آيا بنده مؤمنى نيست كه تا پيش از سپيده دَم ، مرا براى آخرت و دنيايشبخواند و من ، پاسخش دهم؟ آيا بنده مؤمنى نيست كه تا پيش از سپيده دَم از گناهانشبه درگاه من ، توبه كند و من هم به سوى او بازگردم [و توبه اش را بپذيرم] آيا بنده مؤمنىنيست كه من روزى اش را بر او تنگ كرده باشم و او تا پيش از سپيده دَم ، افزايش درروزى اش را از من بخواهد و من بر روزى او بيفزايم و به آن گشايش دهم؟ آيا بنده مؤمنِزندانى و غم زده اى نيست كه از من بخواهد از زندان آزاد و رهايش كنم؟ آيا بنده مؤمنِستم ديده اى نيست كه تا پيش از سپيده دَم از من بخواهد كه دادش را بستانم و منانتقام او را بگيرم و داد وى بستانم؟» و تا سپيده دَم ، به اين ندا ادامه مى دهد. [تهذيب الأحكام ، ج 3، ص 5 ، ح 11]
۲۸ امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ المُؤمِنينَ كُلَّ عَبدٍ دَعّاءٍ فَعَلَيكُم بِالدُّعاءِفِى السَّحَرِ اِلى طُلوعِ الشَّمسِ فَاِنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فيها اَبوابُ السَّماءِ وَ تُقسَمُ فيهَاالاَرزاقُ وَ تُقضى فيهَا الحَوائِجُ العِظامُ ؛خداوند عزّوجلّ از ميان بندگان مؤمنش ، بنده اى را كه بسيار دعا كند ، دوستمى دارد . پس ، همواره در سحرگاهان تا طلوع خورشيد دعا كنيد ؛ زيرا اين وقتى استكه در آن ، درهاى آسمان باز مى شود ، و روزى ها تقسيم مى گردد و حاجت هاى بزرگبرآورده مى شود. [كافى ، ج 2، ص 478، ح 9]
۱۳ امام باقر عليه السلام : لَيْسَ مِنْ نَفْسٍ اِلاّ وَ قَدْ فَرَضَ اللّهُ لَها رِزْقَها حَلالاً يَأتيها فى عافيَةٍ وَعُرِضَ لَها بِالْحَرامِ مِنْ وَجْهٍ آخَرَ فَاِنْ هىَ تَناوَلَتْ مِنَ الْحَرامِ شَيئا قاصَّها بِهِ مِنَالْحَلالِ الَّذى فَرَضَ اللّهُ لَها وَ عِنْدَ اللّهِ سِواهُما فَضْلٌ كَبيرٌ؛خداوند براى هر كسى روزىِ حلالى مقرّر داشته كه به سلامت به او خواهد رسيد. ازطرف ديگر روزى حرام نيز در دسترس او قرار داده است كه اگر انسان روزى خود را از آنحرام به دست آورد، خداوند در عوض، روزى حلالى را كه براى او مقدّر كرده است، از اوباز خواهد داشت و غير از اين دو روزى (حلال و حرام)، روزى هاى فراوان ديگرى نيز نزدخداوند هست. [بحارالأنوار، ج 5، ص 147، ح 6]
۱۴ امام باقر عليه السلام : عَلَيْكَ بِالدعاءِ لاِْخوانِكَ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فَاِنَّهُ يَهيلُ الرِّزقَ؛پشت سر برادران (دينى) خود دعا كن، كه اين كار روزى را به طرف توسرازير مى كند. [بحارالأنوار، ج 76، ص 60، ح 14]
۲۰ امام باقر عليه السلام : مُروا شيعَتَنا بِزيارَةِ قَبرِ الحُسَينِ عليه السلام فَاِنَّ اِتْيانَهُ يَزيدُ فِى الرِّزْقِوَ يَمُدُّ فِى الْعُمْرِ وَ يَدْفَعُ مَرافِعَ السُّوءِ و اِتيانُهُ مُفْتَرَضٌ عَلى كُلِّ مُؤمِنٍ يَقِرُّ لِلحُسَينِبِالإِمامَةِ مِنَ اللّهِ؛شيعيان ما را به زيارت قبر حسين بن على عليه السلامفرمان دهيد؛ زيرا زيارت آن حضرت،روزى را زياد و عمر را طولانى و بدى ها را دور مى سازد و رفتن به زيارتش بر هر مؤمنىكه امامت امام حسين عليه السلامرا پذيرفته است، واجب است. [كامل الزيارات، ص 284]
امام باقر عليه السلام : اَللّهُمَّ ارْزُقْنى رِزْقا حَلالاً يَكْفينى وَ لا تَرْزُقْنى رِزْقا يُطْغينى وَ لاتَبْتَليَنّى بِفَقْرٍ اَشْقى بِهِ مُضَيِّقا عَلَىَّ...؛
خداوندا! مرا روزىِ حلالى بده كه كفايتم كند، و روزى اى نده كه به طغيانم كشانَد و بهفقرى گرفتارم نكن كه با آن بدبخت شوم و به تنگنا افتم. [التهذيب، ج 3، ص 77، ح 6]
۳۰ امام باقر عليه السلام : اَلزَّكاةُ تَزيدُ فِى الرِّزْقِ؛زكات دادن، روزى را زياد مى كند. [امالى طوسى، ص 296]
۳۳ امام باقر عليه السلام : اِنَّ الْعَبْدَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُزْوى عَنْهُ الرِّزْقُ؛بنده گناه مى كند و به سبب آن، روزى از او گرفته مى شود. [كافى، ج 2، ص 270، ح 8]
۱۱ امام باقر عليه السلام : اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللّه ِ اَشَدُّكُمْ اِكْراما لِحَلائِـلِهِمْ؛گرامى ترين شما نزد خداوند، كسى است كه بيشتر به همسر خود احترام بگذارد. [وسائل الشيعه ، ج 15، ص 58 ، ح 6]
۱۲ امام باقر عليه السلام : لا شَفيعَ لِلْمَرْاَةِ اَ نْجَحُ عِنْدَ رَبِّها مِنْ رِضا زَوْجِها؛هيچ شفاعت كننده اى براى زن نزد پروردگارش نجات بخش تر از رضايت شوهرشنيست. [خصال، ص 588]
۳۲ امام باقر عليه السلام : اَلْخَيْرُ وَ الشَّرُّ يُضاعَفُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ؛خوبى و بدى در روز جمعه چند برابر (حساب) مى شود. [ثواب الاعمال، ص 143]
۳۳ امام باقر عليه السلام : اِنَّ هذَا اللِّسانَ مِفْتاحُ كُلِّ خَيْرٍ وَ شَرٍّ، فَيَنْبَغى لِلْمُؤمِنِ اَنْ يَخْتِمَ عَلىلِسانِهِ كَما يَخْتِمُ عَلى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ؛به راستى كه اين زبان كليد همه خوبى ها و بدى هاست پس شايسته است كه مؤمنزبان خود را مُهر و موم كند، همان گونه كه (صندوق) طلا و نقره خود را مُهر و موممى كند. [تحف العقول، ص 298]
۳۴ امام باقر عليه السلام : اِنَّ الْخَيْرَ ثَقُلَ عَلى اَهْلِ الدُّنْيا عَلى قَدْرِ ثِقْلِهِ فى مَوازينِهِم يَوْمَ القيامَةِوَ اِنَّ الشَّرَّ خَفَّ عَلى اَهْلِ الدُّنْيا عَلى قَدْرِ خِفَّتِهِ فى مَوازينِهِم؛كار خوب بر مردم دنيا سنگين است، به اندازه سنگينى آن در ترازوهاى ايشان درروز قيامت و كار بد بر مردم دنيا سبك است، به اندازه سبكى آن در ترازوهايشاندر قيامت. [بحارالأنوار، ج 71، ص 215، ح 13]
۳ امام باقر عليه السلام : اِذا اَرَدْتَ الْوَلَدَ فَقُلْ عِنْدَ الْجِماعِ : اَللّهُمَّ ارْزُقْنى وَلَدا وَ اجْعَلَهُ تَقيّا لَيسَفى خَلْقِهِ زِيادَةٌ وَ لا نُقْصانٌ وَ اجْعَلْ عاقِبَتَهُ اِلى خَيْرٍ؛هرگاه فرزند خواستى ، هنگام آميزش بگو : بار الها! به من فرزندى عطا كن و او را باتقوا قرار ده و در آفرينش او، كم و زيادى نباشد و او را عاقبت به خير گردان . [كافى، ج 6 ، ص 10، ح 12]
۳۵ امام باقر عليه السلام : اِنّا نَاْمُرُ صِبْيانَنا بِالصَّلاةِ اِذا كانوا بَنى خَمْسِ سِنينَ ، فَمُرواصِبْيانَـكُمْ بِالصَّلاةِ اِذا كانوا بَنى سَبْعِ سِنينَ، وَ نَحْـنُ نَأمُرُ صِبْيانَنـا بِالصَّـوْمِ اِذاكانوا بَنى سَبْعِ سِنينَ بِما اَطاقوا مِن صيامِ الْيَومِ اِن كانَ اِلى نِصْفِ النَّهارِ اَوْ اَكْثَرَ مِنْذلِكَ اَوْ اَقَلَّ، فَاِذا غَلَبَهُمُ الْعَطَشُ وَ الْغَرَثُ اَفْطَروا، حَتّى يَتَعَوَّدُوا الصَّومَ وَ يُطيقوهُ،فَمُروا صِبيانَـكُم اِذا كانوا بَنى تِسْعِ سِنينَ بِالصَّومِ مَا اسْتَطاعوا مِن صيامِ الْيَوْمِ،فَاِذا غَلَبَهُمُ الْعَـطَشُ اَفْطَروا ؛ما كودكان خود را وقتى پنج ساله اند ، به نماز امر مى كنيم ؛ ولى شما كودكانتان راوقتى هفت ساله شدند ، به نماز امر كنيد . ما كودكان خود را وقتى هفت ساله اند ، به روزهوامى داريم ، به اندازه اى كه توان دارند ، چه نصف روز باشد يا بيشتر يا كمتر . وقتىتشنگى و گرسنگى بر آنان چيره شد ، افطار مى كنند تا اين كه به روزه ، عادت كنند و توانآن را بيابند ، ولى شما كودكانتان را وقتى نُه ساله شدند ، به اندازه اى كه توان دارند ، بهروزه وا داريد و وقتى تشنگى بر آنان چيره شد ، افطار كنند . [كافى ، ج 3، ص 409، ح 1]
امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ يَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَيُجَلّىبِالتَّقوى عَنْهُ عَماهُ وَجَهْلَهُ؛
خداوند به وسيله تقوا بنده را حفظ مى كند از آنچه كه عقلش به آن نمى رسد و كوردلى و نادانى او را بر طرف مى سازد. [كافى، ج 8 ، ص 52، ح 16]
۱۳ امام باقر عليه السلام: اِنَّ اَعْجَلَ الْخَيرِ ثَوابا صِلَةُ الرَّحِمِ؛ثواب صله رحم سريع تر از هر كار خيرى به انسان مى رسد. [كافى، ج 2، ص 152، ح 15]
۱۶ امام باقر عليه السلام: اِذا دَخَلَ اَحَدُكُمْ عَلى اَخيهِ فى رَحْلِهِ فَلْيَقْعُدْ حَيْثُ يَأمُـرُهُ صاحِبُالرَّحْلِ فَاِنَّ صاحِبَ الرَّحْلِ اَعْرَفُ بِعَوْرَةِ بَيْتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَيْهِ؛هرگاه يكى از شما به خانه برادرش وارد شد، هر جا صاحب خانه گفت همان جابنشيند، زيرا صاحب خانه به وضع اتاق خود از ميهمان آشناتر است. [قرب الإسناد، ص 69، ح 222]
۲۵ امام باقر عليه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ يَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَ يُجَلّىبِالتَّقْوى عَنْهُ عَماهُ وَ جَهْلَهُ؛خداوند عزوجل به وسيله تقوا، انسان را از آنچه عقلش به آن نمى رسد حفظ مى كندو كور دلى و نادانى او را بر طرف مى سازد. [كافى، ج 8 ، ص 52، ح 16]
۲۶ امام باقر عليه السلام: اِنَّ اَهْلَ التَّقْوى هُمُ الاَْغْنياءُ اَغْناهُمُ الْقَليلُ مِنَ الدُّنْيا، فَمَؤُونَتُهُمْ يَسيرَةٌاِنْ نَسيتَ الْخَيْرَ ذَكَّروكَ وَ اِنْ عَمِلْتَ بِهِ اَعانوكَ؛ثروتمندان واقعى همان تقواپيشگانند كه اندك دنيا آنان را بى نياز كرده و كمخرجند. اگر خير و خوبى را فراموش كنى، به يادت مى آورند و اگر به آن عمل نمايىيارى ات مى رسانند. [تحف العقول، ص 287]
۳۹ امام باقر عليه السلام: وَ اللّهِ ما شيعَتُنا اِلاّ مَنِ اتَّقىَ اللّه َ وَ اَطاعَهُ؛به خدا سوگند، شيعه ما فقط كسى است كه تقواى الهى دارد و خدا را اطاعت مى كند. [كافى، ج 2، ص 74، ح 3]
۲۳ امام باقر عليه السلام: اَلنّاسُ رَجُلانِ: مَسْتَريحٌ بِالْمَوْتِ وَ مُسْتَراحٌ بِهِ مِنْهُ ؛مردم بر دو دسته اند: آن كه با مرگ آسوده شود و آن كه با مرگش ديگران آسوده شوند. [معانى الأخبار، ص 290]
۲۹ امام باقر عليه السلام: اَلنّاسُ رَجُلانِ: مُؤْمِنٌ وَ جاهِلٌ، فَلا تُؤْذِى الْمُؤْمِنَ وَ لا تَجْهَلُ الْجاهِلَفَتَـكونَ مِثْلَهُ؛مردم دو گروه اند: مؤمن و جاهل، مؤمن را آزار ندهيد و با جاهل، رفتار جاهلانهنكنيد؛ زيرا همانند او خواهيد بود. [خصال، ص 49]
۲۱ امام باقر عليه السلام: اَلْعُلَماءُ فى اَنـْفُسِهِمْ خانَةٌ اِنْ كَـتَمُوا النَّصيحَةَ اِنْ رَاَوْا تائِها ضالاًّ لايَهْدونَهُ اَوْ مَيِّتا لا يُحْيونَهُ فَبِئْسَ ما يَصْنَعونَ لاَِنَّ اللّه َ تَبارَكَ وَ تَعالى اَخَذَ عَلَيْهِمُالْميثاقَ فِى الْـكِتابِ اَنْ يَاْمُروا بِالْمَعْروفِ وَ بِما اُمِروا بِهِ وَ اَنْ يَنْهَوْا عَمّا نُهوا عَنْهُ وَ اَنْيَتَعاوَنوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ لا يَتَعاوَنوا عَلَى الاِْثْمِ وَ الْعُدْوانِ؛اگر دانشمندان نصيحت را پنهان دارند، خيانت كرده اند . اگر سرگشته گمراهى راديدند و او راراهنمايى نكردند و يا (دل) مرده اى را زنده ننمودند، وه كه چه كار زشتىكرده اند ! چون خداوند تبارك و تعالى در كتاب از ايشان پيمان گرفته كه به معروف وآنچه فرمان يافته اند فرمان دهند و از آنچه نهى شده اند نهى كنند و بر نيكوكارى وپرهيزكارى، يكديگر را يارى كنند و در گناه و ستم يكديگر را يارى نكنند . [كافى ، ج 8 ، ص 54، ح 16]
۲۵ امام باقر عليه السلام: مَنْ عَلَّمَ بابَ هُدىً فَلَهُ مِثْلُ اَجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهِ وَ لا يُنْقَصُ اُولئِكَ مِنْاُجورِهِمْ شَيْئاً وَ مَنْ عَلَّمَ بابَ ضَلالٍ كانَ عَلَيْهِ مِثْلُ اَوزارِ مَنْ عَمِلَ بِهِ وَ لا يُنْقَصُ اُولئِكَمِنْ اَوزارِهِمْ شَيْئا؛هركس باب هدايتى را به كسى آموزش دهد ، پاداش همه كسانى را كه به آن عمل كنند ،دارد ، بى آن كه چيزى از پاداش آنان كم شود و هركس باب گمراهى را ياد دهد ، گناهان همهكسانى كه بدان عمل كنند ، بر او نيز بار مى شود ، بى آن كه چيزى از گناهان آنان كم شود . [كافى ، ج 1، ص 35، ح 4]
مام باقر عليه السلام: اَ لْبِرُّ وَ الصَّدَقَةُ يَنْفيانِ الْفَقْرَ وَ يَزيدانِ فِى الْعُمْرِ وَ يَدْفَعانِ عَنْصاحِبِهِما سَبعينَ ميتَةَ سوءٍ ؛
كار خير و صدقه، فقر را مى بَرند، بر عمر مى افزايند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خوددور مى كنند. [ثواب الاعمال ، ص 141]
۳۰ امام باقر عليه السلام: اِنّ الحُسَيْنَ صاحِبَ كَربَلا قُتِلَ مَظْلوما، مَكروبا عَطْشانا، لَهفانا فآلَىاللّه ُ عَزَّوَجلّ عَلى نَفْسِهِ اَن لا ياتيَهُ لَهفانٌ و لا مَكروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لاعَطشانٌ و لا مَنْ بِهِ عاهَةٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَيْنِ بنِ عَلىٍّ عليه السلام اِلَى اللّه ِ عَزَّوَجَلَّإلاّ نَفَّسَ اللّه ُ كُرْبَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنـْبَهُ وَ مَدَّ فى عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فى رِزقِهِفَاعتَبِروا يا اُولـِى الاَبْصار؛حسين، بزرگ مرد كربلا، مظلوم و رنجيده خاطر و لب تشنه و مصيب زده بهشهادت رسيد. پس خداوند، به ذات خود، قسم ياد كرد كه هيچ مصيبت زدهو رنجيده خاطر و گنهكار و اندوهناك و تشنه اى و هيچ بَلا ديده اى به خدا روىنمى آورد و نزد قبر حسين عليه السلامدعا نمى كند و آن حضرت را به درگاه خدا شفيع نمى سازد،مگر اين كه خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى كند و گناهشرا مى بخشد و عمرش را طولانى و روزى اش را گسترده مى سازد. پس اى اهل بينش،درس بگيريد! [بحارالأنوار ، ج 101، ص 46، ح 5]
۱۴ امام باقر عليه السلام: مَا انْتَصَرَ اللّه ُ مِنْ ظالِمٍ إِلاّ بِظالِمٍ وَذلِكَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ (وَكَذلِكَ نُوَلّىبَعْضَ الظّالِمينَ بَعْضا)؛خداوند هيچگاه از ظالم انتقام نگرفت مگر به وسيله ظالمى ديگر و اين سخن خداىعزّوجلّ است كه: «و بدين سان ظالمان را به سزاى اعمالى كه مى كنند بر يكديگر مسلّطمى كنيم». [بحارالأنوار، ج 75، ص 313، ح 28]
۳۲ امام باقر عليه السلام: لَيْسَ مِنّا وَ لا مِنْكُمْ مَنْ ظَلَمَ النّاسَ؛از ما نيست و از شما (شيعيان هم) نيست كسى كه به مردم ظلم كند. [شرح الأخبار، ج 3، ص 488، ح 1414]
۶ امام باقر عليه السلام: إِنَّما حَرَّمَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ الرِّبا لِئَلاّ يَذْهَبَ الْمَعْروفُ؛خداى عزوجل ربا را حرام فرمود تا احسان كردن از بين نرود. [وسائل الشيعه، ج 12، ص 425، ح 10]
۹ امام باقر عليه السلام: شَكَتِ الْكَعْبَةُ اِلَى اللّه ِ ما تَلْقى مِنْ اَنْفاسِ الْمُشْرِكينَ، فَاَوحَى اللّه ُ اِلَيْها:اَنْ قَرّى يا كَعْبَةُ، فَاِنّى اُبْدِلُكَ بِهِمْ قَوْما يَتَخَلَّلونَ بِقُضبانِ الشَّجَرِ. فَلَمّا بَعَثَ اللّه ُمُحَمَّدا صلي الله عليه و آله اَوحى اِلَيْهِ مَعَ جَبْرَئيلَ بِالسِّواكِ وَالْخِلالِ؛كعبه از زجرى كه از بوى بد نفس هاى مشركين مى كشيد، به درگاه خداوند شكايتنمود، خداوند به آن وحى كرد، تو را مژده باد كه بجاى اينان كسانى را جايگزين مى كنمكه با شاخه هاى درخت خلال مى كنند. هنگامى كه خداوند حضرت محمد صلي الله عليه و آله را مبعوثفرمود، توسط جبرئيل سفارش مسواك و خلال كردن را به او وحى كرد. [محاسن، ج 2، ص 558، ح 924]
۱۱ امام باقر عليه السلام: اِنَّما قُصَّ الاَْظْفارُ، لاَِنَّها مَقيلُ الشَّيْطانِ وَ مِنْهُ يَكونُ النِّسْيانُ؛كوتاه كردن ناخن، از آن رو لازم است كه پناهگاه شيطان است و فراموشى مى آورد. [كافى، ج 6، ص 490، ح 6]
۲۵ امام باقر عليه السلام: كَنْسُ الْبُيوتِ يَنْفِى الْفَقْرَ؛جارو كردن اتاق ها فقر را از بين مى برد. [وسايل الشيعه، ج 3 ، ص 571، ح 2]
۵ امام باقر عليه السلام: كانَ اَبى زَيْنُ الْعابِدينَ عليه السلام اِذا نَظَرَ اِلَى الشَّبابِ الَّذينَ يَطْـلُبونَ الْعِلْمَاَدْناهُمْ اِلَيْهِ وَ قالَ : مَرحَبا بِكُمْ اَ نْتُمْ وَدائِعُ الْعِلْمِ وَ يوشِكُ اِذْ اَ نْتُمْ صِغارُ قَوْمٍ اَنْ تَـكونواكِبارَ آخَرينَ ؛پدرم [امام] زين العابدين عليه السلام ، هر گاه به جوانانى كه دانش مى اندوختند ، مى نگريست ،آنان را به خود نزديك مى كرد و مى فرمود : آفرين بر شما كه امانت هاى [مردم براىآموختن ]دانشيد و به زودى شما كم سالان جامعه ، بزرگان جامعه اى ديگر مى شويد . [الدرالنظيم فى مناقب الائمه اللهاميم ، ص 587]
۴ امام باقر عليه السلام: فى قَوْلِهِ «قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا» قال: قُولوا لِلنّاسِ أحْسَنَ مَا تُحبّونَ أنْيُقالَ لَكُمْ، فَاِنَّ اللّه َ عزَّوَجلَّ يُبْغِضُ اللَّعّانَ السَّبّابَ الطَّعّانَ عَلىَ الْمُؤمِنين، اَلفاحِشَالْمُتَفَّحِشَ السّائَلَ الْمُلْحِفَ، وَ يُحِبُّ الحَيّى الْحَليمَ اَ لْعفيفَ الْمُتعَفِّـفَ؛درباره اين گفته خداوند كه «با مردم به زبان خوش سخن بگوييد» فرمود: بهترينسخنى كه دوست داريد مردم به شما بگويند، به آنها بگوييد، چرا كه خداوند،لعنت كننده، دشنام دهند، زخم زبان زن بر مؤمنان، زشت گفتار، بدزبان و گداى سمج رادشمن مى دارد و با حيا و بردبار و عفيفِ پارسا را دوست دارد. [امالى صدوق، ص 326]
امام باقر عليه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ يُحِبُّ الْمُداعِبَ فِى الْجَماعَةِ بِلارَفَثٍ؛
خداوند عزوجل، كسى را كه در ميان جمع شوخى كند، دوست دارد به شرط آن كهناسزا نگويد. [كافى، ج 2، ص 663، ح 4]
۱۰ امام باقر عليه السلام: فاِنّى لَمْ اَرَ شَيْئا قَطُّ اَشَدَّ طَـلَبا وَ لا اَسْرَعَ دَرْكا مِنْ حَسَنَةٍ مُحْدَثَةٍلِذَنْبٍ قَديمٍ؛هرگز جوينده اى يابنده تر از كار نيك امروز كه گناه قديم را مى يابد [و پاك مى كند ]نديده ام. [علل الشرايع، ج 2، ص 599، ح 49]
۳۲ امام باقر عليه السلام: و ما مِنْ عَبْدٍ يَبْخَلُ بِنَفَقَةٍ يُنْفِقُها فيما يُرْضِى اللّه َ اِلاَّ ابْتُلىَ بِاَنْ يُنْفِقَاَضْعافَها فيما اَسْخَطَ اللّه َ؛هر كس از خرج كردن مالى در راه خداپسندانه بخل ورزد، چند برابر آن را در راه غيرخداپسندانه هزينه خواهد كرد. [بحارالأنوار، ج 78، ص 173، ح 12]
۷ امام باقر عليه السلام: اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ يَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَ يُجَلّىبِالتَّقْوى عَنْهُ عَماهُ وَ جَهْلَهُ؛خداوند عزوجل به وسيله تقوا، انسان را از آنچه عقلش به آن نمى رسد، حفظ مى كندو كوردلى و نادانى را از او دور مى نمايد. [كافى، ج 8، ص 52، ح 16]
۱۳ امام باقر عليه السلام: مَثَلُ الْحَريصِ عَلَى الدُّنْيا مَثَلُ دودَةِ القَزِّ: كُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلىنَفْسِها لَـفّـا كانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّى تَموتَ غَمّا؛حريص به دنيا، همانند كرم ابريشم است كه هر چه بيشتر دور خود مى تند، خارجشدن از پيله بر او سخت تر مى شود، تا آن كه از غصه مى ميرد. [كافى، ج 2، ص 316، ح 7]
۲۲ امام باقر عليه السلام: ما بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ اِلاّ قِلَّةُ الْعَقْلِ. قيلَ: وَ كَيْفَ ذلِكَ يَابْنَ رَسولِ اللّه ِ؟قالَ: اِنَّ الْعَبْدَ يَعْمَلُ الْعَمَلَ الَّذى هُوَ لِلّهِ رِضا فَيُريدُ بِهِ غَيْرَ اللّه ِ فَلَو اَنَّهُ اَخْلَصَ لِلّهِ لَجاءَهُالَّذى يُريدُ فى اَسْرَعَ مِنْ ذلِكَ؛ميان حق و باطل جز كم عقلى فاصله نيست. عرض شد: چگونه، اى فرزند رسولخدا؟ فرمودند: انسان كارى را كه موجب رضاى خداست براى غير خدا انجام مى دهد، درصورتى كه اگر آن را خالص براى رضاى خدا انجام مى داد، زودتر به هدف خود مى رسيدتا براى غير خدا. [محاسن، ج 1، ص 254، ح 280]
۳۰ امام باقر عليه السلام: اِتَّقُوا اللّه َ وَ اسْتَعينوا عَلى ما اَنْتُمْ عَلَيْهِ بِالْوَرَعِ وَ الاِْجْتِهادِ فى طاعَةِ اللّه ِفَاِنَّ اَشَدَّ ما يَكونُ اَحَدُكُمْ اغْتباطا ما هُوَ عَلَيْهِ لَوْ قَدْ صارَ فى حَدِّ الآْخِرَةِ وَ انْقَطَعَتِالدُّنْيا عَنْهُ فَاِذا كانَ فى ذلِكَ الحَدِّ عَرَفَ اَنَّهُ قَدِ اسْتَقْبَلَ النَّعيمَ وَ الْكَرامَةَ مِنَ اللّه ِ وَالْبُشْرى بِالْجَنَّةِ وَ اَمِنَ مِمَّنْ كانَ يَخافُ وَ اَيْقَنَ اَنَّ الَّذى كانَ عَلَيْهِ هُوَ الْحَقُّ وَ اَنَّ مَنْخالَفَ دينَهُ عَلى باطِلٍ هالِكٍ؛تقواى خدا پيشه كنيد و در راهى كه برگزيده ايد از پارسايى و تلاش در اطاعتفرامين الهى كمك بجوييد، كه اگر چنين كرديد بيشترين غبطه به حال يكى از شماآنگاه خواهد بود كه به سر حدّ آخرت برسد و ارتباط وى از دنيا قطع شده باشد، پسآنگاه كه به چنين منزلگاهى رسيد مى فهمد (مى بيند) كه نعمت و كرامت از طرفخداوند به وى رو نموده و بشارت بهشت به وى داده مى شود و ايمن مى شود از آنچهمى ترسيد و يقين مى كند كه راهش بر حق بوده و هر كس بر خلاف راه او بوده بر باطلىهلاك كننده بوده است. [محاسن، ج 1، ص 177]
تَوَقَّ مُجازَفَةَ الهَوى بِدَلالَةٍ مِنَ العَقلِ؛به رهبرىِ خِرد ، از در افتادن در هلاكت به وسيله هواى نفس ، خود را نگه دار.
سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ؛راه خودبينى را با خويشتن شناسى بر بند.
تَخَلَّص إلى راحَهِ النَّفسِ بِصِحَّةِ التَّفويضِ وَاطلُب راحَةَ البَدَنِ بإجمامِ القَلبِ؛با واگذارىِ [همه چيزِ خود به خدا] ، به آسايشِ ضمير خويش دست ياب و آسودگى تن را در آسايش (و آرامش) دل بجوى.
http://www.hadithlib.com/guides/view