باشگاه خبرنگاران | فرهنگی و هنری | دوشنبه، 10 مهر 1402 - 20:34
یک کارشناس مذهبی در رابطه با فضیلت‌های اخلاقی پیامبر اکرم (ص) و دلیل نام گرفتن حضرت (ص) به پیامبر مهربانی توضیحاتی داد.
در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
حجت الاسلام والمسلمین سید غلامعباس موسوی مقدم، کارشناس مذهبی در رابطه با شخصیت والای حضرت محمد (ص) به عنوان پیامبر مهربانی بیان کرد: پیامبر اکرم (ص) به خاطر شخصیت، رفتار و کردار برجسته‌ای که داشتند پیامبر مهربانی نامیده شدند تا جایی که خداوند متعال در آیه ۱۵۹ سوره مبارکه آل عمران فرموده اند: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ» «به سبب رحمت خداست که تو با آن‌ها این چنین خوشخوى و مهربان هستى.
اگر تندخو و سخت‌دل مى‌بودى از گرد تو پراکنده مى‌شدند.
پس بر آن‌ها ببخشاى و برایشان آمرزش بخواه و در کار‌ها با ایشان مشورت کن و چون قصد کارى کنى بر خداى توکل کن که خدا توکل‌کنندگان را دوست دارد.» یعنی رحمتی از سمت خداوند متعال بوده است که این طور مهربان شده‌ای؛ مهربانی که زبانزد بوده است و به همین دلیل، نمونه مهربانی پیامبر (ص) را نمی‌توان پیدا کرد و در برابر همه افراد این چنین مهربان بودند و این فضیلت اخلاقی حضرت (ص) در همه ابعاد زندگی شخصی، اجتماعی و تبلیغ مشهود بوده است و همه این‌ها بر اساس مهربانی پیامبر اعظم (ص) شکل گرفته است.
این کارشناس مذهبی گفت: در روایت از اهل بیت (ع) داریم و خود نبی مکرم اسلام صل الله علیه وآله والسلم نیز فرموده اند: اساس دین محبت است.
این در حالی است که حضرت محمد (ص) انواع و اقسام آزار‌ها را مشاهده کردند و به ایشان سنگ زدند، سر راهشان خار ریخته شد و حضرت (ص) موردتمسخر قرار گرفتند و به ایشان افترا زده شد.
اما با این وجود، حضرت محمد (ص) با مهربانی برخورد می‌کردند و این ویژگی و فضیلت اخلاقی از ایشان جدا نمی‌شد و برای آن‌ها دعا می‌کردند.
«اَللَّهُمَّ اهْدِ قَوْمِی فَإِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ؛» «خداوندا!
قوم مرا هدایت کن که آنان نمی‌دانند.»
حجت الاسلام والمسلمین موسوی مقدم تصریح کرد: قرآن کریم در آیه ۴ سوره مبارکه قلم می‌فرمایند: «وَإِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ» «و راستى که تو را خویى والاست.» یعنی پیامبر!
شما دارای خُلق بزرگی هستید.»
در تاریخ نقل شده است که حضرت محمد (ص) همسایه‌ای داشتند که گفته شده یهودی بوده است و پیامبر اکرم (ص) را اذیت می‌کرد و از پشت بام روی سر حضرت (ص) خاکروبه می‌ریخت و مدتی گذشت و به شکل‌های مختلفی به این کار و آزار و اذیت‌های خود ادامه داد تا یک روز، حضرت محمد (ص) متوجه شدند این شخص، دیگر اذیت نمی‌کند و به همین خاطر کنجکاو شدند و علت را از اصحاب خود پرسیدند و آن‌ها پاسخ دادند که الحمدالله مریض شده و در بستر بیماری است.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: بیایید تا برویم و به سمت منزل آن همسایه حرکت کردند و وقتی به آن جا رسیدند حضرت (ص) درب را زدند و زن آن همسایه یهودی پشت درب آمد و سوال کرد: که هستی؟
پیامبر اکرم (ص) در پاسخ فرمودند: پیغمبر اسلام هستم.
آن زن گفت: برای چه کاری آمده اید؟
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: برای عیادت شوهرت آمده ام.
زن هم درب را باز کرد و پیغمبر صل الله علیه وآله و سلم احوالپرسی کردند و وقتی وارد منزل شدند، دیدند که شخص یهودی خوابیده است.
به همین دلیل، رفتار پیامبر اکرم (ص) را که مشاهده کرد به خاطر خجالت از حضرت (ص)، ملحفه یا پارچه‌ای که داشت را روی سر کشید.
حضرت محمد (ص) از آن مرد عیادت و احوالپرسی کرد و آن مرد هم آرام آرام ملحفه یا پارچه را از صورت خود برداشت و در کمال شرمساری به پیامبر اکرم (ص) رو کرد و گفت: این شرح صدر، مهربانی و چشم پوشی شما جزء دین یا اخلاق شخصی شماست؟
حضرت محمد (ص) فرمودند: دین اسلام این را سفارش می‌کند.
بنابراین، این موضوع نشان دهنده مهربانی شخصیت پیامبر اکرم (ص) بود که آن شخص ایمان و اسلام آورد.
«من بد کنم و تو بد مکافات دهی/پس فرق میان من و تو چیست بگو»
این کارشناس مذهبی مطرح کرد: قرآن کریم می‌فرمایند: پیامبر اکرم (ص) مایه رحمت هستند و این ویژگی اخلاقی ایشان نه تنها مهربانی را برای مسلمانان گسترش می‌دهد بلکه برای همه بشریت تا زمان قیامت وجود دارد.
بنابراین، خداوند متعال در آیه ۱۰۷ سوره مبارکه انبیاء در قرآن کریم فرموده اند: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» «و (ای رسول) ما تو را نفرستادیم مگر آن که رحمت برای اهل عالم باشی.» این موضوع بیانگر این است که رحمت پیامبر اکرم (ص) برای همه جهانیان بود و زمانی که انواع و اقسام گناه‌ها و فساد‌های اخلاقی در عرب جاهلیت وجود داشت و فرزندان خود را زنده به گور می‌کردند و جنگ‌ها و دشمنی‌های متفاوت و اختلاف‌های زیادی در میان قبایل وجود داشت و مهربانی واژه گمشده بود پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم در این عصر ظهور کرده و با مهربانی دل‌ها را یکی کردند و حتی به غیر مسلمانان هم محبت می‌ورزیدند تا جایی که قرآن کریم (ص) در آیه ۱۲۸ سوره مبارکه توبه فرموده اند: «لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ» «قطعاً براى شما پیامبرى از خودتان آمد که بر او دشوار است شما در رنج بیفتید، به [هدایت] شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است.» پیامبر برای شما سخت است که این‌ها ایمان نمی‌آورند.
در حالی که شما تلاش می‌کنید و حریص هستید تا مردم را به سمت بهشت و خوبی ببرید.
او ادامه داد: با وجود این که پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) این چنین بوده اند، برخی از افراد می‌گویند ما مسئول بهشت و جهنم مردم نیستیم.
اما حقیقت این است که سیره پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) این گونه نبود و خود را مسئول می‌دانستند که مردم و ابدیت آن‌ها را تأمین کنند.
چون مهربانی فقط بُعد خنده و شادی و خوشحال کردن دیگران نیست بلکه هدایت آن‌ها هم هست و پیامبر اکرم (ص) تلاش می‌کردند هم در مسائل دنیوی و هم اخروی دست مردم را بگیرند؛ به طوری که آن قدر به مردم مهربانی می‌کردند که قرآن کریم جلوی پیامبر (ص) را می‌گیرد و می‌فرماید: ای پیامبر!
اگر نمی‌خواهند ایمان بیاورند رهایشان کن.
پروردگار عالم در آیه ۲ سوره مبارکه طه فرموده اند: «مَا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَىٰ» «ما قرآن را از آن بر تو نازل نکردیم که (از کثرت عبادت خدا و جهد و کوشش در هدایت خلق) خویشتن را به رنج درافکنی.» یعنی ما قرآن را نازل نکردیم که شما تا این حد، خود را به مشقت بیندازید.
اما حضرت محمد (ص) دلشان برای دیگران می‌سوخت و در مورد این موضوع حساس بودند.
حجت الاسلام والمسلمین موسوی مقدم افزود: مولانا داستانی را تعریف می‌کند که زیباست و آن هم این است که گروهی را گرفته بودند و در غل و زنجیر و اسیر بودند.
پیامبر اکرم (ص) در حال رد شدن بودند که آن‌ها را دیدند و لبخندی زدند.
یکی از آن افراد سوال کرد ما چیز دیگری از اخلاق شما شنیده بودیم و این که دیگران را موردتمسخر قرار نمی‌دهید.
ولی ما در زنجیر هستیم شما به ما خندیدید.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: خنده من به خاطر تمسخر و تحقیر نبود بلکه به این خاطر بود که می‌خواهم با غل و زنجیر شما را به سمت اسلام و بهشت بکِشم، اما خودتان دوری می‌کنید.
این موضوع نشان می‌دهد حضرت محمد (ص) تا این حد در خصوص هدایت مردم تلاش می‌کردند و بزرگترین مهربانی این است که مردم هدایت شوند.
این کارشناس مذهبی گفت: پیامبر رحمت واژه‌ای است که زیبنده پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) ایشان است و مصادیق فراوانی در زندگی شخصی شان دارد تا جایی که بار‌ها پیش می‌آمد کودکان در مسیر حضرت محمد (ص) جلوی ایشان را می‌گرفتند و به گونه‌ای با آن‌ها رفتار کرده بودند که به تعبیری، کودکان از پیامبر مهربان کولی گرفته و از حضرت (ص) اجازه بازی با ایشان را گرفته بودند.
حجت الاسلام موسوی مقدم افزود: روایت داریم که اصحاب دیدند حضرت محمد (ص) دیر کردند و نیامدند و زمان نماز دیر شد و یکی دیگر از اصحاب را فرستادند که علت را جویا شود که او دید به تعبیری، پیامبر اکرم (ص) گرفتار بچه‌ها هستند.
پیامبر اکرم (ص) به آن فرد دستور داد به منزل برود و از حضرت زهرا (س) خوراکی یا غذایی بگیرد تا بچه‌ها را راضی کنند.
سپس، او به منزل حضرت زهرا (س) رفت و تعدادی گردو گرفت و پیامبر اکرم (ص) با کودکان معامله کردند و فرمودند: من مرکب شما بودم.
حاضر هستید این گردو را بگیرید و مرا رها کنید؟
کودکان هم پذیرفتند و پیامبر اکرم (ص) نیز،مزاح کردند و فرمودند: خدا رحمت کند برادرم یوسف (ع) را که تعبیر قرآن کریم ثَمَنًا قَلِیلًا است.
این نشان می‌دهد که پیامبر اکرم (ص) به کودکان نیز مهربان بودند.
لینک کوتاه خبر