فروع دین

بخشی از احکام عملی و فقهی
گسترش نماز
گسترش دیگر عبادت‌ها
گسترش احکام طهارت
گسترش احکام مدنی
گسترش احکام خانواده
گسترش احکام قضائی
گسترش احکام اقتصادی
گسترش احکام دیگر
بلوغ فقه احکام شرعی توضیح المسائل واجب حرام مستحب مباح مکروه نیت قصد قربت مسائل مستحدثه
ن ب و

این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمی‌تواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید.

نماز ظُهْر از نمازهای یومیه و چهار رکعتی است و می‌توان آن را از آغاز وقت نماز ظهر تا وقتی که به‌اندازه خواندنِ نماز عصر به غروب مانده باشد، به جا آورد.

کیفیت نماز ظهر

نماز ظهر چهار رکعت است^[۱] که در رکعت نخست پس از نیت^[۲] و تکبیرة الاحرام^[۳]، سوره حمد و یک سوره دیگر (که سجده‌دار نباشد) و معمولا سوره توحید،‌ خوانده می‌شود^[۴]، یک رکوع^[۵] و دو سجده^[۶] نیز بجا آورده می‌شود و پس از آن برای رکعت دوم قیام^[۷] می‌شود و با حمد و سوره و رکوع و سجود، ادامه می‌یابد.

سپس تشهد^[۸]در حال نشسته، قرائت میگردد و در رکعت سوم و چهارم نیز، تسبیحات اربعه و یا یک مرتبه سوره حمد^[۹] خوانده شده، یک رکوع و دو سجده بجا آورده می‌شود.

در پایان، تشهد قرائت و سلام داده می‌شود.^[۱۰]

وقت نماز ظهر

وقت بجای آوردن نماز ظهر از اذان ظهر (که ابتدای وقت نماز ظهر است) شروع شده و تا ابتدای وقت مخصوص نماز عصر (حدود چهار دقیقه مانده به غروب خورشید) می‌باشد. این مدت تقسیم می‌شود به وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مشترک بین نماز ظهر و نماز عصر.^[۱۱]

اذان ظهر (ابتدای وقت نماز ظهر) زمانی است که سایه شاخص (چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو می‌برند)^[۱۲] یا به کلی از بین برود و دوباره معلوم شود و یا اینکه به کمترین حد خود برسد و دوباره شروع به بزرگ شدن کند.^[۱۳]

وقت مخصوص

از اول وقت نماز ظهر به‌اندازه خواندن یک نماز چهار رکعتی، «وقت مخصوص» نماز ظهر است^[۱۴] و عمدا نمی‌توان در آن نماز عصر را خواند.

وقت مشترک

بعد از اتمام وقت مخصوص نماز ظهر تا ابتدای وقت مخصوص نماز عصر وقت مشترک نماز ظهر و عصر است.^[۱۵]

اهمیت نماز ظهر

در قرآن کریم آن‌جا که به برپا داشتن و مراقبت بر نمازهای یومیه، دستور داده شده، نماز ظهر به گونه‌ای مشخص، جداگانه مورد تأکید قرار گرفته است:‌«حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطی وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتینَ»^[۱۶]، مفسران قرآن برپایه روایات، صلاة وسطی را همان نماز ظهر می‌دانند.^[۱۷]

نافله نماز ظهر

نافله نماز ظهر، هشت رکعت است پیش از نماز ظهر، اقامه می‌شود و وقت اتیان آن از ابتدای ظهر است تا زمانی که طول سایه به دو هفتم طول شاخص برسد.^[۱۸]

برخی احکام نماز ظهر

• نماز روز جمعه: در روز جمعه، نماز جمعه به جای نماز ظهر اقامه می‌شود.^[۱۹]
• نماز مسافر: کسی که شرعاً مسافر است، باید نماز ظهر را شکسته بخواند.^[۲۰]
• اگر خواندن نماز ظهر تا وقت مخصوص نماز عصر، به تأخیر بیافتد، باید قضای آن را خارج از وقت، بجا آورد.^[۲۱]
• اگر کسی سهواً (غیر عمد) نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است.^[۲۲]
• واجب است حمد و سوره نماز ظهر آهسته (اخفات) قرائت شود.^{[۲۳][یادداشت ۱][۲۴]}

پانویس

1. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، بخش نمازهای یومیه
2. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۳
3. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۴۸
4. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۷۸
5. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۲۲
6. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۰۴۵
7. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۹۵۸
8. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۰
9. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مساله ۱۰۰۵
10. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۱۱۰۵
11. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
12. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۰
13. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۲۹
14. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
15. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
16. ↑ سوره بقره، آیه ۲۳۸
17. ↑ ترجمه المیزان، علامه طباطبایی،‌ج ۲، ص۳۶۵
18. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۶۸
19. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۳
20. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۲۸
21. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
22. ↑ رساله توضیح المسائل، امام خمینی، مسئله ۷۳۱
23. ↑ الطباطبائی الحکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۰۴ق، ج ۶ ص۲۰۲؛ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۲
24. ↑ امام خمینی، رساله توضیح المسائل، مسئله ۹۹۵

1. ↑ اگر کسی ندانسته یا از روی فراموشی، حمد و سوره نماز ظهر را بلند (جهر) بخواند، اشکالی ندارد اما اگر عمدی باشد نمازش باطل است.

منابع

• امام خمینی، رساله توضیح المسائل.
• علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، بی‌تا.
• السید محسن الطباطبائی الحکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۰۴ ق، منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، قم ایران.

گسترش ن ب و نماز

فهرست نهفتن

• بخش آغازین

• کیفیت نماز ظهر

• وقت نماز ظهر

  • وقت مخصوص

  • وقت مشترک

• اهمیت نماز ظهر

• نافله نماز ظهر

• برخی احکام نماز ظهر

• پانویس

• منابع

• https://fa.wikishia.net/view/نماز_ظهر