فلسفه نماز در آیات و روایات
عبادت و نماز، وسيله تكامل و سعادت ماست و دستور خداوند به نماز، نوعى لطف و رحمت و راهنمايى است كه ما را به كمال مى رساند.
برای مثال وقتى پدر و مادر، فرزندشان را به درس خواندن امر مى كنند، به سود خود فرزند است و سعادت او را مى خواهند و اين امر از روى محبّت به فرزند است و گرنه به درس خواندن او نيازى ندارند.
حكمت و فلسفه تشريع نماز از آيات و روايات، اینگونه به دست می آید:1. ياد خدا:
«أَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِكْرِى» (طه، آیه 14); نماز را برپا دار تا به ياد من باشى.
نماز، برای یاد خداست و این یاد خداست که موجب غفلت زدایی می شود.
2. بازداشتن از گناه و زشتى ها:
«إِنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنكَر» (عنکبوت، آیه 45); همانا نماز [انسان را در دنيا]از زشتى ها و گناه باز مى دارد.
3. نماز مایه آرامش:
«أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب» (رعد، آیه 28)؛ با یاد خدا دل ها آرام می گیرد.
4. پاكيزگى روح:
«...إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَ أَقَامُواْ الصَّلَوةَ وَ مَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ» (فاطر، آیه 18);
... [تو] تنها كسانى را كه از پروردگارشان در نهان مىترسند و نماز برپا مىدارند، هشدار مىدهى و هر كس پاكيزگى جويد تنها براى خود پاكيزگى مىجويد، و فرجام [كارها] به سوىِ خداست.
5. يارى جستن از نماز در مسير تكامل:
«وَ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوةِ وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَـاشِعِينَ» (بقره، آیه 45);
از شكيبايى و نماز يارى جوييد، و به راستى اين كار سنگین است، مگر بر فروتنان.
6. رستگارى:
«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُون * الَّذِينَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَـشِعُونَ» (مومنون، آیه 1و2);
به راستى كه مؤمنان رستگار شدند; همانان كه در نمازشان فروتنند.
7. پاک شدن از گناهان:
در حديثى آمده است: نقش نمازهاى پنج گانه براى امت من همانند نهر آب زلالى است كه از مقابل خانه آنان مى گذرد، اگر كسى روزانه پنج بار در اين نهر شست و شو كند، آيا به گمان شما باز هم بر بدن او آلودگى و پليدى خواهد ماند؟! (ميزان الحكمة، ج5، ص372)
8. پاك شدن از كبر و غرور:
حضرت فاطمة (ع) مى فرمايد: «و الصلاة تنزيهاً من الكبر» (بحارالانوار، ج6، ص107); خداوند نماز را واجب كرد تا مردم از كبر و غرور پاك شوند.
9. توجه خدا به انسان:
در حديثى از امام باقر (ع) آمده است: هنگامى كه نمازگزار به سمت قبله براى نماز مى ايستد، خداوند رحمان و رحيم به او توجه ويژه مى كند. (ميزان الحكمة، ج5، ص376)
در مضمون بعضى از احاديث آمده است كه: «انسان در حال نماز با خداى خود نجوا و گفتگو مى كند و اگر انسان لذت اين گفتگو را بچشد، هيچ گاه از حال نماز خارج نمى شود. (ميزان الحكمة، ج5، ص376)
راستى چقدر لذت بخش است با خداى جهان آفرين به گفتگو و مناجات پرداختن! و روحى به عظمت تمام هستى يافتن و با خداى هستى هم سخن شدن!
منبع:
فلسفه نماز در قرآن و اسلام چیست، سایت دارالقرآن الکریم
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
