تمام ويژگي‌هاي امام معصوم(ع)
پرسش : امام معصوم(علیه السلام) علاوه بر «عصمت» و «علم» چه ويژگي هايي بايد داشته باشد؟
پاسخ اجمالی:
رسالت امامان معصوم(ع) در بسيارى از جهات هماهنگ با رسالت انبياء(ص) است؛ آنان ادامه دهنده راه پيامبرانند و به اين دليل بيشتر صفات معتبر در انبياء را دارا هستند. امامان معصوم(ع) علاوه بر علم و عصمت، صفاتي مانند «صدق گفتار»، «پايبندي به پيمان ها»، «امانت داري»، «علاقه و دلسوزى فوق العاده نسبت به مردم»، «اخلاص» و «عدم انتظار هر نوع پاداش مادى»، «نيكوكارى و احسان»، «شجاعت»، «توكل بر خدا»، «نرمش و حُسن خُلق» و «پيروزى در آزمايش هاى سخت» را دارا می باشند.
پاسخ تفصیلی:
رسالت امامان معصوم(عليهم السلام) در بسيارى از جهات هماهنگ و همانند رسالت انبياء(صلی الله علیهم اجمعین) است، جز آنكه وحى بر آنها نازل نمى شود و پايه گذار اصلى دين نيستند؛ بلكه ادامه دهنده همان راه پيامبران هستند و به همين دليل بيشتر صفاتى كه در آنها معتبر است با صفات انبياء همانند است. البته همه اين ويژگيها در آيات قرآن در مورد پيامبران(صلی الله علیهم اجمعین) مطرح شده است؛ لذا رهبران الهى و امامان معصوم(عليهم السلام) بايد علاوه بر مقام علم و عصمت، ويژگى هاى زير را داشته باشند:
1ـ «صدق گفتار»؛ چراكه اگر اين وصف در آنان نباشد اعتماد و اطمينانى كه براى پيوند معنوى پيروان و پيشوايان لازم است حاصل نمى شود.
2ـ «پايبند بودن به پيمان ها و وعده ها»؛ زيرا بخش مهمى از دعوت آنان بر اساس وعده هايى است كه به مردم مى دهند. اگر صادق الوعد نباشند اركان اعتماد عمومى نسبت به آنها متزلزل مى شود.
3ـ «امانت داری در حفظ ودايع و احكام الهى و ابلاغ آنها»؛ كه آن نيز يكى از اركان اعتماد و اطمينان است.
4ـ «علاقه و دلسوزى فوق العاده نسبت به مردم»؛ كه اگر اين ويژگى نباشد هرگز تن به زحمات و مشقت هاى طاقت فرساى رهبرى مردم ـ مخصوصاً افراد نادان و متعصب و لجوج ـ نخواهند داد.
5ـ «اخلاص و بى نظرى كامل و عدم انتظار هر گونه پاداش مادى»؛ كه اگر آن نباشد جاذبه دعوت و رهبرى آنها از ميان خواهد رفت.
6ـ «نيكوكارى و احسان درباره دوستان و حتى دشمنان»؛ كه از مظاهر صفات رحمانيت و رحيميت خداوند است و سبب پيوند معنوى پيروان و پيشوايان مى گردد.
7ـ «شجاعت فوق العاده و نداشتن ترس از غير خدا»؛ كه در قرآن مجيد به عنوان ويژگى اصلى مبلغين رسالات الله شمرده شده؛ چرا كه رمز اصلى موفقيت همين است و بدون آن كارى در مسأله رهبرى پيش نمى رود.
8ـ «توكل مطلق بر خداوند»؛ چراكه بسيار مى شود كه رهبر الهى تنهاى تنها مى ماند و فساد فوق العاده، محيط او را از همگان جدا مى سازد؛ اگر تكيه بر توكل الهى نداشته باشد، ادامه راه براى او ممكن نيست.
9ـ «نرمش و حُسن خُلق»؛ ويژگى ديگرى است كه در آيات قرآن در مورد پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) آمده و در حقيقت هر رهبر الهى [خواه پيامبر(صلى الله عليه وآله) يا امام معصوم(عليه السلام)] بايد واجد آن باشد. در غير اين صورت خشونت و تندخويى و غليظ القلب بودن سبب پراكندگى مردم و عقيم ماندن هدف رهبران الهى مى گردد.
10ـ «پيروزى در آزمايش هاى سخت»؛ كه قرآن مجيد اعطاى منصب امامت را به ابراهيم(عليه السلام) متكى به آن مى شمرد.
در حقيقت، رهبران معصوم بايد از كوره هاى امتحانات سخت، سالم به درآيند و شايستگى رهبرى جسم و جان و ظاهر و باطن همه مؤمنان را داشته باشند.(1)
پی نوشت:
https://makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=42&catid=27581&pageindex=0&mid=393811