بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
پیام ها و راهبردها و راهکارها صفات حضرت محمد سلام الله علیه در نظریات ائمه معصومین سلام الله علیهم قسمت اول
1- امام على عليه السلام : فى صِفَةِ النَّبىِّ صلى الله عليه و آله : طَبيبٌ دَوّارٌ بِطِبِّهِ قَد أَحكَمَ مَراهِمَهُ و َأَحمى (أمضى) مَواسِمَهُ يَضَعُ ذلِكَ حَيثُ الحاجَةُ إِلَيهِ مِن قُلوبٍ عُمىٍ و َآذانٍ صُمٍّ و َأَلسِنَةٍ بُكمٍ، مُتَتَبِّعٌ بِدَوائِهِ مَواضِعَ الغَفلَةِ و َمَواطِنَ الحَيرَةِ... ؛ در توصيف پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد: پزشكى است كه با دانش خود، همواره ميان مردم مى گردند، مرهم هايش را به خوبى فراهم و ابزار كارش را آماده كرده و آنها را از هر جا كه لازم باشد، از دلهاى كور و گوشهاى كر و زبان هاى گنگ به كار مى برد. غفلت گاه ها و جايگاه هاى حيرت را جستجو و با داروى خود آنها را درمان مى كند. نهج البلاغه(صبحی صالح) ص156 ، خطبه 108
1-1- از جمله خصوصیات دانائی و رفتار پزشکی پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه عبارت است از: 1- پزشكى است كه با دانش خود، همواره ميان مردم مى گردند. 2- مرهم هايش را به خوبى فراهم می آورد. 3- ابزار كارش را آماده می نماید. 4- مرهم و ابزار کارش، را هر جا كه لازم باشد، تهیه می نماید. 5- طبابت حضرت محمد سلام الله علیه عبارت بوده است از 1- پزشکی جسمی، 2- پزشکی معنوی و اعتقادی 3- روانشناسی و پزشکی روان ( طبابت پزشکی حضرت محمد سلام الله علیه از جمله درباره، دلهاى كور و گوشهاى كر و زبان هاى گنگ و غفلت گاه ها و جايگاه هاى حيرت را جستجو و با داروى خود آنها را درمان مى كند.... می باشد.). 6- توجه به فراهم نمودن، مستلزمات پزشکی قبل از انجام کار درمان.
2-1- علم پزشکی باید بطور فرآیندی و جامع و ساختاری صورت پذیرد و از سازوکار لازم متناسب برخوردار باشد .
3-1- از جمله اصول اخلاقی بهره مندی از علم عبارت است از اینکه: همواره علم را از جمله علم پزشکی را باید برای خدمت به مردم به کار گرفت.
4-1- علم جامع پزشکی عبارت است از: 1- پزشکی جسمانی، 2- پزشکی معنوی و اعتقادی 3- پزشکی روانشناسی (طبابت پزشکی حضرت محمد سلام الله علیه از جمله درباره، دلهاى كور و گوشهاى كر و زبان هاى گنگ و غفلت گاه ها و جايگاه هاى حيرت را جستجو و با داروى خود آنها را درمان مى كند.... می باشد.).
5-1- توجه به در مان و بهداشت راهبرد و راهکار مهمی در سلامت اجتماعی می باشد و هر بیماری نیاز به دارو روش خاص درمان متناسب با خود بیماری را دارد.
6-1- از جمله اصول پزشکی تهیه دارو استاندارد دارو و خوب بودن دارو می باشد.
7-1- ابزار کار و دارو پزشکی را از هر جا که لازم باشد باید تهیه نمود.
8-1- مدارس و دانشگاهها باید به ابعاد و جنبه های مختلف علوم پزشکی بپردازند.
9-1- از جمله عوامل مهم در ساختار بخش های پزشکی عبارتند از : 1- فراگیری علم پزشکی، 2- برخورداری از اخلاق پزشکی، 3- تهیه دارو ( حتی اگر لازم باشد از مرکزی غیر از محلی که هستید تهیه نمائید.) 4- تهیه ابزار کار 5- محل طبابت مناسب
2- ابن شهر آشوب : "كانَ النَّبىُّ صلى الله عليه و آله" لافَظٌّ وَ لاغَليظٌ وَ لا صَخّابٌ فِى السواقِ وَ لا يَجزى السَّيِّئَةَ السَّيِّئَةَ وَ لكِن يَعفو وَيَغفِرُ؛ "پيامبر خدا صلى الله عليه و آله" نه تندخوست و نه خشن و نه اهل جارو جنجال. در كوچه و بازار، بدى را با بدى جواب نمى دهد، بلكه مى بخشد و گذشت مى كند. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام (ابن شهرآشوب)، ج1، ص147
1-2- از صفات اخلاقی پیامبر اکرم سلام الله علیه عبارت بوده از: 1- پرهیز از تندخوئی. 2- پرهیز از خشم. 3- پرهیز از جاروجنجال ( آشوب و جدل و نزاع). 4- پرهیز از جواب دادن بدی با بدی. 5- برخورداری و بهره مندی فضائل اخلاقی بخشش و گذشت.
2-2- باید برای ارتباط با دیگران و بهره مندی از تعالی رفتار اخلاق اسلامی و رعایت تقوای الهی، باید از رذیلتهای اخلاقی پرهیز نمود و از فضیلتهای اخلاقی برخوردار بود.
3-2- از جمله رذیلتها و فضائل اخلاقی ارتباطات عبارت است از: 1- تندخوئی و خشم و جاروجنجال ( آشوب و جدل و نزاع) و جواب دادن بدی با بدی، از جمله رذیلتهای اخلاقی ارتباطات با افراد و مردم می باشد که در اسلام از انجام آن نهی شده است و باید از انجام رذیلتهای اخلاقی پرهیز نمود. 5- بخشش و گذشت، از جمله فضیلتهای اخلاقی ارتباطات با افراد و مردم می باشد، که در اسلام به بخشش و گذشت امر شده است و از عرفهای اخلاق ارتباطات اسلامی، می باشد.
4-2- برای ارتباطات با افراد و مردم باید با علم اخلاق ارتباطات با مردم آشنا بود و در رفتار و عمل و گفتار و تعاملات و معاشرتها از رذیلتها پرهیز نمود و از فضیلتهای اخلاقی برخوردار بود.
5-2- اصول و مبانی عرف اخلاق باید بر اساس اصول و مبانی معیارهای اسلامی و رضایتمندی خداوند ( آیات قرآن و نظریات علمی چهارده معصوم سلام الله علیهم)، باشد.
3- امام حسين عليه السلام : كانَ صلى الله عليه و آله... يُعطى كُلَّ جُلَسائِهِ نَصيبَهُ وَ لا يَحسَبُ أَحَدٌ مِن جُلَسائِهِ أَنَّ أَحَدا أَكرَمُ عَلَيهِ مِنهُ؛ پيامبر صلى الله عليه و آله بهره هر يك از هم نشينان خود را عطا مى فرمودند و چنان معاشرت مى نمودند كه كسى گمان نمى كرد شخص ديگرى نزد پيامبر از او گرامى تر باشد. مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج8 ، ص 438 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج16، ص152
1-3- از جمله اصول اخلاق ارتباطات با افراد و مردم عبارت است از اینکه: 1- بگونه ای مردم را از عطایای هدایت و فیوضات خود بهره مند نمائید که به عموم جامعه توجه لازم صورت پذیرد. 2- بگونه ای با مردم و افراد ارتباط داشته باشید که شخصی گمان نکند از دیگری سزاوارتر است.
2-3- از جمله اصول اخلاق ارتباطات عبارت است از اینکه عدالت در ارتباطات رعایت شود.
3-3- از جمله اصول و مبانی اخلاق ارتباطات با مردم در معاشرتها و جلسات دقت نظر و تعالی رفتار و رعایت عدالت در ارتباطات با افراد و مردم می باشد و همچنین به جا آوردن عموم افرادی باشد که در جلسه حضور دارند.
4- امام على عليه السلام : وَ هُوَ خاتَمُ النَّبيّينَ، أَجوَدُ النّاسِ كَفّا و َاَرحَبُ النّاسِ صَدرا و َأَصدَقُ النّاسِ لَهجَةً و َأَوفَى النّاسِ ذِمَّةً و َأَليَنُهُم عَريكَةً وَ أَكرَمُهُم عِشرَةً مَن رَآهُ بَديهَةً هابَهُ و َمَن خالَطَهُ مَعرِفَةً أَحَبَّهُ يَقولُ ناعِتُهُ: لَم اَرَقَبلَهُ و َلا بَعدَهُ مِثلَهُ؛
او ( حضرت محمد سلام الله علیه ) خاتم پيامبران است. بخشنده ترين مردم بود، سعه صدرش از همه بيشتر (پرحوصله ترين مردم) و راستگوترين و پايبندترين آنان به عهد و پيمان. از همه نرمخوتر بود و رفتارش بزرگوارانه تر. هر كس بدون سابقه قبلى او را مى ديد، هيبتش او را مى گرفت و هر كس با او معاشرت مى نمود و او را مى شناخت دوستدارش مى شد و هر كس مى خواست او را وصف كند، مى گفت: نظير او را در گذشته و حال نديده ام. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج16، ص190
1-4- حضرت محمد سلام الله علیه از خاتم پیامبران می باشد.
2-4- از جمله فضائل حضرت محمد سلام الله علیه عبارت است از اینکه: 1- حضرت محمد سلام الله علیه از بخشنده ترين مردم بود. 2- حضرت محمد سلام الله علیه از سعه صدرش از همه بيشتر (پرحوصله ترين مردم) بود. 3- حضرت محمد سلام الله علیه از راستگوترين و پايبندترين آنان به عهد و پيمان بود. 4- حضرت محمد سلام الله علیه از همه نرمخوتر بود. 5- - حضرت محمد سلام الله علیه رفتارش بزرگوارانه تر از همه بود. 6- هر كس بدون سابقه قبلى، حضرت محمد سلام الله علیه را مى ديد، هيبتش او را مى گرفت. 7- هر كس با- حضرت محمد سلام الله علیه معاشرت مى نمود و او را مى شناخت دوستدارش مى شد. هر كس مى خواست حضرت محمد سلام الله علیه را وصف كند، مى گفت: نظير او را در گذشته و حال نديده ام، (- حضرت محمد سلام الله علیه از نظر فضائل اخلاقی و شخصیتی بی نظیر بود).
3-4- از جمله فضائل اخلاقی در اخلاق ارتباطات با افراد و مردم عبارت است از: 1- بخشنده بودن. 2- با سعه صدر و پر حوصله بودن. 3- راستگو بودن و پایداری در راستگوئی. 4- نرمخو بودن 5- بزرگوارا بودن 6- تجلی تعالی بزرگواریهای فضیلتی در ارتباطات با افراد و مردم در هیبت شخصیت فرد. 7- پیشرو بودن در بهره مندی از فضائل اخلاقی ( در حد توان ).
5- ابن شهر آشوب : "كانَ النَّبىُّ صلى الله عليه و آله" لا يَقومُ وَ لا يَجلِسُ إِلاّ عَلى ذِكرِ اللّه ؛"پيامبر خدا صلى الله عليه و آله" بر نمى خاست و نمى نشست مگر با ذكر خدا. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام (ابن شهرآشوب) ج1، ص147
1-5- از جمله اصول ارتباطات عبارت است از اینکه نشست و برخاست انسانها باید با معرفت الله همراه باشد.
2-5- لازمه بهره مندی از موفقیتها در تعاملات با افراد و در زندگی روزمره بندگی برای خداوند است.
3-5- از اصول اخلاق ارتباطات عبارت است از اینکه نشست و برخاستها باید با بهرهمندی از ذکر خداوند همراه باشد. ( ذکر هم به معنی بردن نام خداوند است و هم به معنی انجام وظیفه بندگی برای کسب رضایتمندی خداوند می باشد. )
6- ابن شهر آشوب: كانَ النَّبىُّ صلى الله عليه و آله... يُجالِسُ الفُقَراءَ وَ يُواكِلُ المَساكينَ؛ در مناقب ابن شهر آشوب آمده است: پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با تهيدستان مى نشستند و با مستمندان غذا مى خوردند. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام (ابن شهرآشوب) ج1، ص146
1-6- نشست و برخاست با تهیدستان از بزرگواری انسانها و از اخلاق پیامبران می باشد.
2-6- مسئولین و بزرگان باید از تعالی مقامات الهی نشست و برخاست با مستمندان غافل نباشند.
3-6- نشست و برخاست بزرگان و سمئولان با مستمندان موجب می شود که از حال و احوال آنها با خبر باشند و برای برطرف نمودن رنج مستمندی و برطرف نمودن استضعاف آنها تلاش نمایند.
7- ابن شهر آشوب : كانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه و آله قَبلَ المَبعَثِ مَوصوفا بِعِشرينَ خَصلَةً مِن خِصالِ الأَنبياءِ، لَوِانفَرَدَ أَحَدٌ بِأَحَدِها لَدَلَّ عَلى جَلالِهِ، فَكَيفَ مَنِ اجتَمَعَت فيهِ؟! كانَ نَبيّا أَمينا، صادِقا، حاذِقا، أَصيلاً، نَبيلاً، مَكينا، فَصيحا، نَصيحا، عاقِلاً، فاضِلاً، عابِدا، زاهِدا، سَخيّا، كَميّا، قانِعا، مُتَواضِعا، حَليما، رَحيما، غَيورا، صَبورا، مُوافِقا، مُرافِقا، لَم يُخالِط مُنَجِّما وَلا كاهِنا وَلاعَيّافا؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله پيش از آن كه مبعوث شود، بيست خصلت از خصلت هاى پيامبران را دارا بود كه اگر فردى يكى از آنها را داشته باشد، دليل بر عظمت اوست چه رسد به كسى كه همه آنها را دارا باشد، آن حضرت پيامبرى امين، راستگو، ماهر، اصيل، شريف، والامقام، سخنور، خيرخواه، خردمند، بافضيلت، عابد، زاهد، سخاوتمند، دلير و جنگاور، قانع، فروتن، بردبار، مهربان، غيرتمند، صبور، سازگار و نرمخو بود، با هيچ منجّم (قائل به تأثير ستارگان)، غيب گو و پيش گويى هم نشين نبود. مناقب آل ابی طالب علیهم السلام (ابن شهرآشوب) ج1، ص123
1-7- پیامبر حضرت محمد سلام الله علیه قبل از مبعوث شدن از صفات و خصلتهای فضیلتی اخلاقی ممتاز پیامبران برخوردار بودند.
2-7- از جمله بیست و چهار اخلاق پیامبران پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه عبارت است از: 1- امين بودن، 2- راستگو بودن، 3- ماهر بودن، 4- اصيل بودن، 5- شريف بودن، 6- والامقام بودن، 7- سخنور بودن، 8- خيرخواه بودن، 9- خردمند بودن، 10- بافضيلت بودن، 11- عابد بودن، 12- زاهد بودن، 13- سخاوتمند بودن، 14- دلير بودن، 15- جنگاور بودن، 16- قانع بودن، 17- فروتن بودن، 18- بردبار بودن، 19- مهربان بودن، 20- غيرتمند بودن، 21- صبور بودن، 22- سازگار بودن، 23- نرمخو بودن، 24- با هيچ منجّم (قائل به تأثير ستارگان)، غيب گو و پيش گويى هم نشين نبوند.
2- از جمله اخلاق ارتباطات با افراد و مردم برای پدران و مادران و متعلمین و مبلغین و اساتید و آموزگاران و رهبران و مسئولان و مدیران و افراد تاثیر گذار بر خانواده و جامعه و طلاب و دانشجویان و دانش پژوهان و دانش آموزان و افراد صاحب کار و پیشه عبارت است از: - امين بودن، 2- راستگو بودن، 3- ماهر بودن، 4- اصيل بودن، 5- شريف بودن.6- والامقام بودن. 7- سخنور بودن. 8- خيرخواه بودن. 9- خردمند بودن. 10- بافضيلت بودن. 11- عابد بودن. 12- زاهد بودن. 13- سخاوتمند بودن. 14- دلير بودن. 15- 16 نرمخو بودن.- قانع بودن. 17- فروتن بودن. 18- بردبار بودن. 19- مهربان بودن. 20- غيرتمند بودن. 21- صبور بودن.22- سازگار بودن.
8- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی