بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام
تکبر در سخنان امام سجاد و معصومین سلام الله علیهم
- امام سجاد علیه السلام :
عَجَـبا لِلْمُتَکَـبِّرِ الْفَخـُورِ،الذّی کانَ بالاَْمْسِ نُطْفَةً ثُمّ هُوَغَدَا جیفَةٌ. ابوحمزه ثمالی گوید، امام چهارم علیه السلام فرمود: شـگـفتا از متـکبّر بـر خـویش بالنـده، آنکه دیروز نطفه «بدبو و بی ارزش» بوده و فـردا مرداری « گنـدیده » خواهـد بود. اصول کافی، ج 4، ص 20. - حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: کبر، بدترین آفت خرد است. غررالحکم، ص 448
- حضرت امام باقر (علیه السّلام) فرموده اند: در دل هیچ انسانی کبر وارد نمی شود مگر آنکه عقلش به همان اندازه ناقص می شود، خواه کم باشد یا زیاد. معانی الاخبار،ص242
- حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: کبر عبارت از این است که آدمی، مردم را با دیده ی پستی و حقارت نگاه کند و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند. سفینة البحار(کبر) ص460
- حضرت امام علی بن ابی طالب به حضرت حسین(علیه السّلام) در ضمن وصایای خود فرموده اند: کسی که نسبت به مردم تکبر نماید ذلیل و خوار خواهد شد. تحف العقول،ص88
- راوی حدیث م گوید: از حضرت امام صادق (علیه السّلام) کمترین مرتبه ی الحاد و کفر را پرسیدم امام در جواب فرمودند: کبر نازل ترین درجات کفر است. کافی،ج2،ص309
برداشت و راهبرد و رهنمود غفلت انسان متکبر در سخنی از امام سجاد سلام الله علیه
- علت خودشیفتگی فرد متکبر غفلت فرد متکبر از خود و عدم شناخت خودش می باشد و باید انسان نسبت به خود که چگونه آفریده شده و چرا به این دنیا آمده و عاقبتش در این دنیا چیست آگاهی لازم و صحیح دینی داشته باشد.
- انسان متکبر همان است که دیروز نطفه «بدبو و بی ارزش» بوده ( قبل از اینکه جنینش در شکم مادرش شکل گیرد و فـردا ( بعد از مرگ )، مرداری « گنـدیده » خواهـد بود. ( انسان بعد از اینکه روحش ازش جدا می شود ، کم کم یدنش دچار بوی مردگی می شود. )
- اگر انسان بداند که چه بوده و به قدرت خداوند انسانی توانمند شده است و هدف خلقت عبادت و بندگی و اطاعت خداوند است و عاقبت که انسان از دنیا می رود پیش خدا می رود تا پاسخ دهد آنچنان که شایسته بوده است بندگی خداوند نموده است.
- کبر، بدترین آفت خرد است.
- در دل هیچ انسانی کبر وارد نمی شود مگر آنکه عقلش به همان اندازه ناقص می شود، خواه کم باشد یا زیاد.
- عقل و خرد انسان با کبر ورزید ضایع می شود و تقلیل پیدا می نماید.
- کبر عبارت از این است که آدمی، مردم را با دیده ی پستی و حقارت نگاه کند و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند.
- کسی که نسبت به مردم تکبر نماید ذلیل و خوار خواهد شد.
- کبر نازل ترین درجات کفر است.
- خودپسندی و کبر و وقتی انسان خود را برتر از دیگران بداند، و با دیده کوچکی و حقارت به دیگران نگاه کند، موجب می شود که از حقایق غافل شود و نتواند مسائل را به شایستگی ببیند، به همین دلیل موجب می شود که انسان دیر یا زود دچار مشکلات و انحرافات و خواری و ذلت شود.
- معمولا انسانهائی که نسبت به مسائل مختلف شناخت و معرفت و دانائی متناسبی ندارند، به همین دلیل منجر به دچار بیماری و آفت خودبزرگی بینی و حقیر دیدن دیگران می شود.
- متکبر حتی با حق مشکل پیدا می نماید و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند.
- کبر هم می تواند بر اثر کفر باشد و هم می تواند منجر به کفر باشد و باید در مورد عظمت خداوند و آفریدههای خداوند تفکر نمود و با رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم آشنا شد و همچنین شناخت انسان و ویژگیهای انسان و فضائل و رذائل و اعتقادات اسلامی را ارتقاء بخشید.
- راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:
1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی