باشگاه خبرنگاران | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 10 آذر 1401 - 09:31
حجت الاسلام مهاجر گفت: موقعی که والی در مسند قرار می‌گیرد و به منابع دسترسی دارد باید مراقب باشد که پا را از حقیقت فراتر نگذارد.
یک کارشناس مذهبی مطرح کرد؛
حجت الاسلام ابوالقاسم مهاجر، کارشناس مذهبی و فرهنگی، در رابطه با اخلاق مدیریتی در نهج البلاغه بیان کرد: حضرت علی (ع) درمورد جلوگیری از سوء استفاده از قدرت می‌فرمایند: «ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِی خَاصَّةً وَ بِطَانَةً، فِیهِمُ اسْتِئْثَارٌ وَ تطَاوُلٌ وَ قِلَّةُ إِنْصَاف فِی مُعَامَلَة» «برای زمامدار، خاصان و صاحبان اسرار و نزدیکانی است که خودخواه و برتری طلب‌اند و در داد و ستد با مردم عدالت و انصاف را رعایت نمی‌کنند.» حضرت علی (ع) اشاره می‌کنند موقعی که والی در مسند قرار می‌گیرد و به ذخایر و منابع، دسترسی پیدا می‌کند و می‌تواند با اختیاراتی که دارد و به او تفویض شده است، برداشت‌هایی از خزانه داشته باشد و کار‌هایی را انجام دهد که اشخاص عادی به آن‌ها دسترسی ندارند باید مراقب باشد که پا را از حق و حقیقت فراتر نگذارد و به اصطلاح، به بیت المال دست درازی و بخشش‌های بیجا نداشته باشد و آن چه که حق است را به افراد مُحق دهد و ما در سیره حضرت علی (ع) می‌بینیم که حاضر نشدند حتی برای برادر خودشان، ذره‌ای بیشتر از دیگر افراد جامعه قائل شوند.
این کارشناس مذهبی، با اشاره به نحوه برخورد مدیران با ارباب رجوع گفت: یکی از نکاتی که در نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر وجود دارد، این است که مدیران باید به زیردستان، نگاه مساوی داشته باشند.
یعنی این طور نباشد که به دلیل جایگاه و منزلت یک قشر خاص، توجه ویژه‌ای به آن‌ها شود، بلکه مثل پدری که همه بچه‌ها را بچه خود می‌داند و برای هر کدام از آن ها، یک حقی قائل است، حاکم هم باید چنین دیدگاهی به افراد داشته باشد.
به گفته او، حاکم باید بداند همه افراد و اصناف مربوط به آن‌ها مثل زنجیر به هم پیوسته‌ای هستند که به یکدیگر احتیاج دارند و این طور نیست که فقط افراد رده‌های بالا موردنیاز جامعه باشند.
مثلاً تصور کنید که یک سری از مشاغل مثل پیک‌های بهداشت یا مأموران شهرداری برای یک روز سر کار خود نباشند چه مشکلی در جامعه به وجود می‌آید؟
حجت الاسلام مهاجر ادامه داد: یادم است زمانی، برخی از مسئولان وارد پایگاه هوایی شدند و برای خلبان‌ها تکریم ویژه‌ای قائل بودند و این موضوع باعث دلخوری شده بود.
چون عده‌ای دیگر گفته بودند اگر ما هواپیما را درست نکنیم و سیستم آن مرتب نباشد خلبان، هیچ وقت نمی‌تواند یک پرواز جنگی یا غیر جنگی داشته باشد.
پس به همان میزان که خلبان موثر است دیگر افراد فعال در این حوزه نیز، تأثیرگذار هستند.
از اینرو، حضرت علی (ع) می‌فرمایند همه اصناف مربوط به مردم موردنیاز هستند و نباید بین آن‌ها تبعیض قائل شد.
این کارشناس مذهبی تصریح کرد:حضرت علی (ع) در بخشی از نامه ۵۳ به مالک اشتر، می‌فرمایند: «وَ إِیَّاکَ وَ الْمَنَّ عَلَی رَعِیَّتِکَ بِإِحْسَانِکَ أَوِ التَّزَیُّدَ فِیمَا کَانَ مِنْ فِعْلِکَ أَوْ أَنْ تَعِدَهُمْ فَتُتْبِعَ مَوْعِدَکَ بِخُلْفِکَ فَإِنَّ الْمَنَّ یُبْطِلُ الْإِحْسَانَ وَ التَّزَیُّدَ یَذْهَبُ بِنُورِ الْحَقِّ وَ الْخُلْفَ یُوجِبُ الْمَقْتَ عِنْدَ اللَّهِ وَ النَّاسِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ.» «مبادا هرگز با خدمت‌هایی که انجام دادی بر مردم منّت گذاری، یا آنچه را انجام داده‌ای بزرگ بشماری، یا مردم را وعده‌ای داده، سپس خلف وعده نمایی منّت نهادن، پاداش نیکوکاری را از بین می‌برد، و کاری را بزرگ شمردن، نور حق را خاموش گرداند، و خلاف وعده عمل کردن، خشم خدا و مردم را بر می‌انگیزاند که خدای بزرگ فرمود: «دشمنی بزرگ نزد خدا آن که بگویید و عمل نکنید» یعنی مسئولان نباید به خاطر خدمتی که به مردم می‌کنند بر آن‌ها منت بگذارند و نباید آن را بزرگ جلوه داده و یا این که مسئولان نباید به مردم وعده‌ای داده که بعداً خلاف آن وعده را انجام بدهند.
حجت الاسلام مهاجر بیان کرد: حضرت علی (ع) می‌فرمایند که منت گذاشتن باعث می‌شود کار‌های نیک ما تباه شوند و حق را ازبین ببرد و اگر قولی دهیم و خلاف آن عمل کنیم این باعث خشم خداوند متعال می‌شود و والی همیشه باید خدا را درنظر بگیرد.
شاید در ظاهر فکر کند که اگر این قول را بدهم ولو این که بعداً خلاف آن را انجام دهم، می‌توانم مطلبی را پیش ببرم یا این که یک معضلی را برطرف کنم.
اما خشم خدا که ورای این خُلف وعده است، می‌تواند اثرات وضعی زیادی در حکومت و کشورداری داشته باشد.
این کارشناس مذهبی گفت: حضرت علی (ع) از این که مدیران بخواهند ویژه خواری داشته باشند، پرهیز می‌دهند.
این فرمایش حضرت(ع) یعنی آاین که مدیران نباید در منصب‌های مدیریتی خود، جایگاه یا امتیازاتی را برای خود قائل شوند که به صورت فاحش، با آن چه که به بقیه تعلق می‌گیرد، فاصله داشته باشد و ما در جامعه امروز، فاصله‌هایی که میان مدیران و افراد وجود دارد را می‌بینیم چراکه اغلب آن ها، حق‌های خاص تری برای خود قائل هستند بااین که معلوم نیست این‌ها مستند شرعی و اسلامی و دینی داشته باشند.
او ادامه داد: بعضاً، زحمت‌های اصلی بر دوش افرادی است که زیر دست و طبقه‌های پایین‌تر مدیریتی و یا حتی کارشناسی و کارگری هستند، ولی در این میان، امتیاز ویژه برای آن‌ها درنظر گرفته نمی‌شود و این موضوع برای مدیران، بالعکس است و این موضوع، با فرمایش‌های حضرت علی (ع) فاصله دارد.
حجت الاسلام مهاجر افزود: حضرت علی (ع) پُست‌های مدیریتی را یک طعمه نمی‌بینند بلکه آن را جایگاهی برای خدمت کردن مدیران می‌دانند تا خودش را فدای پیشبرد موسسه، سازمان و جایی کنند که مدیر آن ها هستند.
نه این که افراد زیردست را به استعمار و استثمار خود دربیاورند و نباید امکانات آن جا را به منظور رفاه خود به کار بگیرند.
