موارد بردباری سخنی گوهربار از امام جعفر صادق سلام الله علیه
امام صادق علیه السلام :
اَلْحِلْمُ سِراجُ اللّه ِ... وَالْحِلْمُ یَدورُ عَلی خَمْسَةِ أَوْجُهٍ: أَنْ یَکونَ عَزیزافَیَذِلَّ أَوْ یَکونَ صادِقا فَیُتَّهَمَ أَوْ یَدْعُوَ إِلَی الْحَقِّ فَیُسْتَخَفَّ بِهِ أَوْ أَنْ یُؤْذی بِلا جُرْمٍ أَوْأَنْ یُطالِبَ بِالْحَقِّ وَیُخالِفوهُ فیهِ، فَإِنْ آتَیْتَ کُلاًّ مِنْها حَقَّهُ فَقَدْ اَصَبْتَ... ؛
بردباری چراغ خداست... پنج چیز است که بردباری می طلبد: شخص عزیز باشد و خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت کند و سبکش بشمارند،بی گناه باشد و اذیت شود، حق طلبی کند و با او مخالفت کنند. اگر در هرپنج مورد، به حق رفتار کنی، بردبار هستی... . بحارالأنوار، ج 71، ص 422، ح61
برداشت و راهبرد و راهکار رهنمودِ مواردِ بردباری سخنی گوهربار از امام جعفر صادق سلام الله علیه
- بردباری چراغ خداست. ( بردباری موجب روشن شدن کارها و مسائل می شود و نعمتی هست از طرف خداوند)
- بردباری در مورد پنج چیز ضرورت دارد و اگر در پنج موردی که در اینجا اشاره می شود به حق رفتار کنی بردبار هستی، این پنج مورد عبارت است از: 1-1- شخص عزیز باشد و خوار شود، 2-1- راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، 3-1- به حق دعوت کند و سبکش بشمارند، 4-1- بی گناه باشد و اذیت شود، 5-1- حق طلبی کند و با او مخالفت کنند.
- براساس توصیه حدیث (امام صادق علیه السلام :
اَلْحِلْمُ سِراجُ اللّه ِ... وَالْحِلْمُ یَدورُ عَلی خَمْسَةِ أَوْجُهٍ: أَنْ یَکونَ عَزیزافَیَذِلَّ أَوْ یَکونَ صادِقا فَیُتَّهَمَ أَوْ یَدْعُوَ إِلَی الْحَقِّ فَیُسْتَخَفَّ بِهِ أَوْ أَنْ یُؤْذی بِلا جُرْمٍ أَوْأَنْ یُطالِبَ بِالْحَقِّ وَیُخالِفوهُ فیهِ، فَإِنْ آتَیْتَ کُلاًّ مِنْها حَقَّهُ فَقَدْ اَصَبْتَ... ؛
بردباری چراغ خداست... پنج چیز است که بردباری می طلبد: شخص عزیز باشد و خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت کند و سبکش بشمارند،بی گناه باشد و اذیت شود، حق طلبی کند و با او مخالفت کنند. اگر در هرپنج مورد، به حق رفتار کنی، بردبار هستی... . )- زمانی که دارای آبرو و عزیز هستی اگر خدای نکرده خوار شدی ، صبر نما.
-
- زمانی که فردی راستگو هستی و نسبت ناروائی به شما داده می شود، صبر نما.
-
- زمانی که به حق دعوت می نمائی و سبکت می شمارند، صبر نما.
-
- زمانی که بی گناهی و اذیتت می نمایند، صبر نما.
-
- زمانی که حق طلبی کند و با شما مخالفت می شود، صبر نما.
- در واقع حدیث فوق به عبارات دیگر و نگاه از زاویه دیگر چنین پیامی دارد: 1-3- انسان عزیز را خوار نکن. 2-3- به کسی نسبت ناروا نزن، بخصوص به فرد راستگو . 3-3- وقتی کسی به حق دعوت می نماید، سبکش نشمارید.4-3- بی گناه را اذیّت ننما. 5-3- وقتی کسی حق طلبی نماید، با او مخالفت ننمائید.
- زمانی که وضعیت نامطلوبی پیش می آید باید با بردباری رفتار نمود، رعایت بردباری در تعالی شخصیّت انسان و جامعه و روشن شدن مسائل مفید واقع می شود.
- بر اساس روایت در صورتی می گویند بردبار هستید، که پنج مورد آورده شده در موردش بردبار رفتار نمائید:
( پنج چیز است که بردباری می طلبد: شخص عزیز باشد و خوار شود، راستگو باشد و نسبت ناروا داده شود، به حق دعوت کند و سبکش بشمارند،بی گناه باشد و اذیت شود، حق طلبی کند و با او مخالفت کنند. اگر در هرپنج مورد، به حق رفتار کنی، بردبار هستی... )
- باید پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.
- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی )، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.
گل افشان گل محمدی