تسنیم | فرهنگی و هنری | پنجشنبه، 03 آذر 1401 - 13:35
کتاب «تحلیلی نو از حکومت دینی» مجموعه ای از اندیشه سیاسی مرحوم استاد علی صفایی حائری در چهار فصل است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم «تحلیلی نو از حکومت دینی» عنوان کتابی است که توسط انتشارات لیلة‌القدر، تدوین، تنظیم و منتشر شده است.
این کتاب که مجموعه‌ای از اندیشه سیاسی مرحوم استاد علی صفایی حائری است، در چهار فصل، تدوین شده است.
«تحلیلی نو از حکومت دینی» با نگاهی تازه به مسئله حکمرانی، ابتدا اهداف حکومت های بشری را در ادوار مختلفِ تاریخی، بررسی و سپس با نقد نگرش‌های متفاوت درباره حکومت و قدرت، به تحلیل حکومت دینی ولوازم آن پرداخته است.
نویسنده در نخستین فصلِ این کتاب، اهداف و چشم انداز اصلی حکومت ها مخصوصاً اهداف و نگرش حکومت دینی نسبت به جامعه انسانی این گونه ترسیم کرده است: «براى تحلیل حکومت دینى، راه‌هاى متفاوتى وجود دارد که یکى از آنها تحلیل هدف‌هاى این حکومت است.
هدف‌هایى که در منابع ما به آن اشاره‌هایى شده است، هدف‌هاى امنیتى، رفاهى، تربیتى، انسانى و هدف‌هایى مثل اقامه عدالت و قسط است که هرکدام انواع و اقسامى دارد؛ چنان‌که راجع به حضرت حجت، این تعبیر هست: «یَمْلاَء الاَرْضَ عَدْلا وَ قِسْطاً بَعْدَ مَا مُلِئَتْ ظُلْمآ وَ جَوْراً»؛ ولى تعبیرى که من روى آن تکیه دارم و تحقیق و توجه بیشترى می‌خواهد، تعبیر «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» است.
هدف حکومت، تنها این نیست که عدالت یا قسط در جامعه تحقق پیدا کند؛ هدف این است که فرد فرد آدم‌ها قائم به قسط شوند.
این قیام به قسط، غیر از این است که در جامعه عدالت تحقق پیدا کند یا نه، توسعه تحقق پیدا کند یا نه، از توسعه به عدالت برسیم یا از عدالت به توسعه؛ اینها به جاى خود.
بلکه در هر دو تعبیر، انسان باید برپا بایستد و این به پا ایستادن، به قسط باشد.»
استاد صفایی در بخشی از فصل دوم، قلمرو حکومت دینی را به این صورت، ارائه کرده است: « امروز می‌بینیم مسئله جدایى دین نه‌تنها از سیاست، بلکه از تمامى حوزه‌ها و قلمروهاى تربیتى، اخلاقى، سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، و حقوقی‌اش، مطرح است.
می‌گویند دین به دنیاى آدمى مرتبط نیست و دنیاى ما، همه ابعاد تربیت، اخلاق، داد و ستدها، سیاست‌ها و رتق و فتق امور را در بر می‌گیرد.
ما در چنین جوّى می‌خواهیم درباره حکومت دینى و قلمرو آن گفت‌وگو کنیم.»
موضوع اصلی در فصل سوم که مورد بررسی قرار گرفته است معیار انتخاب حاکم و روش های این انتخاب است.
در بخشی از این فصل، آمده است:«شما حاکمى می‌خواهید که هم با علم سیاست، هم با حیله‌ها و پیچیدگی‌هاى روحى و روانى، هم با منابع قدرت، و هم با تولید و کشف و خلق نیروهاى کارآمد، سروکار داشته باشد.»
در فصل چهارم با توجه به آیات و روایات، ارتباط حاکم با خداوند، با مردم، با دشمنان و با نتایج کار خود، تحلیل و بررسی شده است.
در قسمتی از این فصل، می‌خوانیم :«براى برخورد با کسانی که در غفلت و عادت و طبیعت خودشان هستند و هنوز خوابند و بیدار نشدند، هم رسول باطن، هم رسول ظاهر، هم دعوت، هم جدال مستمر با آنها نیاز است؛ چون مطلوب این است که اینها برپا ایستند.
این مطلوب، خصوصیاتی را در رابطه با مردم و چندین خصوصیت را در رابطه با دشمنان به وجود مىآورد؛ یعنى حکومت دینى یا حاکم و کارگزار دین، در رابطه با دوستان یا ناس این خصوصیات را دارد و در رابطه با آنها که پشت کردند، خصوصیت‌هاى دیگری دارد.» در این اثر، استاد علی صفایی، هدف نهایی از برپاییِ حکومت دینی را به پا ایستادن و به شهود رساندنِ انسان از طریق بیّنات و اقامه قسط، معرفی می کند و با تمرکز بر همین هدف، حکومت دینی را از حکومت غیردینی، قابل تحلیل و تفکیک می‌داند.
این کتاب با قیمت 62 هزار تومان توسط انتشارات لیله القدر منتشر شده است.
نتهای پیام/
