مهر | دین و اندیشه | دوشنبه، 02 آبان 1401 - 11:13
در صد و بیست و هشتمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی به مهمترین چالش پیش روی فضای قرآنی از جمله نبود انگیزه برای حفظ قرآن کریم در فرهنگ عمومی جامعه اشاره شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، صد و بیست و هشتمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، به میزبانی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
در این جلسه، آئین‌نامه اجرایی پرداخت کمک‌هزینه دانشجویی به حافظان و قاریان قرآن کریم بررسی و گزارشی از ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم ارائه شد.
در دستور کار نخست صد و بیست و هشتمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، برخی مطالبات مطرح شد.
از جمله اینکه سقف پرداختی به حافظان قرآن ۲۰ درصد رشد داشته باشد و این افزایش مشمول حافظان قرآنی که به صورت روزانه تحصیل می‌کنند نیز شود.
افزون بر این، پیشنهادی مطرح شد که اتباع خارجی حافظ قرآن نیز بتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
این مطالبات توسط برخی حاضران در جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
از جمله، حمید مجیدی‌مهر، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: در این سال‌ها پرداخت تسهیلات به حافظان کاهش نیافته و دلیلش هم این نیست که حافظان قرآن کم شده باشند بلکه منابع کافی وجود دارد اما مسئله مهم مدیریت این بودجه است.
یعنی در سازمان ردیفی به نام مسابقات و ردیفی به نام تسهیلات تحصیل رایگان به حافظان قرآن وجود دارد که معمولاً بودجه مربوط به تسهیلات حافظان، بودجه مسابقات را هم تحت‌الشعاع قرار می‌دهد از این رو مجبور می‌شویم که برای مسابقات به سراغ منابع اختصاصی سازمان اوقاف برویم.
وی در ادامه افزود: باید تلاش شود این بودجه‌ها از منابع دولتی تقویت شوند.
ضمن اینکه قبولی در دانشگاه‌ها نیز بسیار راحت شده است.
به خصوص قبولی‌هایی که سازمان اوقاف باید تمام هزینه‌ها را پرداخت کند که قبولی در دانشگاه‌های آزاد، غیرانتفاعی و … را شامل می‌شود.
بنابراین باید تدبیری صورت گیرد که بودجه مسابقات هم تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
درباره نحوه پرداخت‌ها در سال جاری هم باید بگویم که دو مرحله پرداخت شده و اکنون در حال پرداخت مرحله سوم هستیم.
خواجه پیری: برای تربیت حافظان قرآن مشکل بودجه‌ای وجود ندارد بلکه باید آن را مدیریت کرد
در بخش دیگری از این جلسه، محمدعلی خواجه‌پیری، رئیس کمیته تخصیص اعتبارات صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی به انتقاد از این طرح پرداخت.
وی بیان کرد: قرار نیست با این طرح‌ها با بودجه بیت‌المال بازی شود.
در حال حاضر هر سال سه میلیارد تومان برای تحصیلات رایگان حافظان در نظر گرفته شده است که در چهار سال عدد ۱۲ میلیارد تومان به دست می‌آید.
حال پرسش این است که اگر این مبلغ برای تربیت حافظان در نظر گرفته شود، بهتر است یا به شیوه فعلی خرج شود؟
با چنین بودجه‌ای در چهار سال می‌توان ۴۰۰ حافظ تربیت کرد.
وی تصریح کرد: حمایت‌هایی که صورت می‌گیرد هدفمند نیست و اطلاعی نداریم که بهره‌مندان این طرح چه فعالیتی دارند و الان در کدام بخش اشتغال دارند؟
آیا برای قرآن قدمی برمی‌دارند؟
و...
در راستای این بحث، گفته شد که برای تربیت حافظان قرآن مشکل بودجه‌ای وجود ندارد و می‌توان از مجلس بودجه را تأمین کرد.
بر این اساس نمی‌توان به این دلیل طرح اعطای تسهیلات به حافظان را متوقف کرد.
از سوی دیگر باید توجه داشت این کار در راستای تربیت حافظان قرآن هم هست و این افراد با چنین استراتژی راهبردی که تعریف‌شده می‌توانند مقاطع تحصیلات تکمیلی را پشت سر بگذارند و در مکان‌هایی نظیر دانشگاه به عنوان عضو هیئت علمی مشغول به کار شوند.
پس اینکه در سال سه میلیارد تومان هزینه می‌شود بدون اشکال است و برای تربیت حافظان باید به فکر طرح‌های دیگر بود.
نماینده جامعه المصطفی: حافظان خارجی سربازان بین‌المللی قرآن نیز محسوب می‌شوند
یکی دیگر از مطالباتی که توسط نماینده جامعه‌المصطفی العالمیه مطرح شد، این بود که این طرح برای حافظان قرآن خارجی هم اجرا شود؛ زیرا این تکریم و حمایت اثرات تربیتی بسیار زیادی دارد.
چه‌اینکه این کار متخذ از سیره نبوی هم هست.
حافظان خارجی سربازان بین‌المللی قرآن نیز محسوب می‌شوند و می‌توانند در کشورهای دیگر نقش‌آفرین باشند.
از طرفی باید توجه داشت که این کار هزینه‌ای هم برای جمهوری اسلامی ندارد.
در این زمینه، محمدمهدی بحرالعلوم، دبیر ستاد طرح ملی حفظ قرآن کریم بیان کرد: تسهیلات به حافظانی اعطا می‌شود که یا در مسابقات اوقاف مقام آورده باشند یا مدارک تخصصی سازمان دارالقرآن را اخذ کرده باشند.
بر این اساس مشخص نیست که اتباع خارجی هم بتوانند در این سازوکار وارد شوند یا خیر و نمی‌توانیم در این جلسه در این زمینه تصمیم خاصی اتخاذ کنیم.
سپس از عدم منع قانونی برای اجرای این پیشنهاد سخن رفت و بیان شد: از حیث اخذ مدرک تخصصی یا مسائل مربوط به بودجه محدودیتی وجود ندارد اما سازوکار آن هنوز عملیاتی نشده است و باید در این زمینه تدابیر لازم اندیشیده شود.
در بخش دیگری از این جلسه نیز، محمدحسین محمدزاده، عضو حقیقی شورای توسعه فرهنگ قرآنی بیان کرد: اگر حمایت از حافظان قرآن به صورت حداکثری باشد، می‌تواند جنبه اطلاع‌رسانی و تبلیغات هم پیدا کند؛ یعنی این حمایت‌ها صرفاً مشمول حافظان نمی‌شود بلکه در خانواده‌های دیگر نیز انگیزه ایجاد می‌کند.
در بخش دیگری از این جلسه، ارائه گزارش از ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در دستور کار قرار گرفت.
بحرالعلوم در این بخش بیان کرد: در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۸ مسئولیت ستاد به مدت دو سال به سازمان اوقاف داده شد و در تاریخ ۲۳ مهر ۱۴۰۰ نیز این مسئولیت سه سال دیگر تمدید شد.
این ستاد در ماههای گذشته هم‌طراز با کمیسیون‌های تخصصی ذیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی تصویب شد؛ یعنی اکنون هم‌طراز کمیسیون است.
ریاست آن با رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه است و نایب رئیس آن نیز معاون پژوهشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش است.
همچنین رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف نیز دبیری ستاد را بر عهده دارد.
وی در ادامه به اهم اقدامات صورت‌گرفته در این ستاد اشاره کرد و گفت: فعال‌سازی کارگروه طرح و برنامه و برگزاری جلسات هفتگی با حضور نمایندگان دستگاه‌ها و کمیسیون‌های تخصصی و صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی برای جمع‌بندی برنامه‌های سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، تهیه طرح‌های تفصیلی برنامه‌ها و همچنین جدول برآورد هزینه‌ها با همکاری دستگاه‌های عضو ستاد و ارائه به صندوق مشارکت توسعه قرآنی و بررسی دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌های اجرای برنامه‌های مصوب در کارگروه طرح و برنامه ستاد از جمله اهم اقدامات بوده‌اند.
افزون بر این، تعیین ضوابط کلی تشویق حافظان، مراکز و مؤسسات فعال حفظ (دولتی و غیردولتی) و مربیان حفظ بر اساس آزمون‌های حفظ عمومی قرآن، پیگیری ایجاد کارگروه تولید مضامین گفتمان حفظ قرآن کریم به میزبانی کمیسیون تبلیغ و ترویج، انجام دومین دوره پایش عملکرد دستگاه‌های عضو ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم بر اساس اقدامات مصوب و پیگیری استفاده از ظرفیت‌های مساجد کشور در زمینه توسعه حفظ قرآن کریم نیز از دیگر اقدامات بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش نیز از چالش‌های اساسی بر سر راه حفظ قرآن سخن گفته شد؛ از جمله مهمترین چالش‌ها می‌توان به نبود انگیزه برای حفظ قرآن کریم در فرهنگ عمومی جامعه، عدم توجه کافی رسانه‌ها به موضوع حفظ، ناکافی بودن تولیدات رسانه‌ای در زمینه حفظ و عدم تأمین منابع مالی مورد نیاز پایدار برای توسعه حفظ قرآن اشاره کرد.