تسنیم | فرهنگی و هنری | سه شنبه، 26 مهر 1401 - 16:12
استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه معتقد است "وقتی اسلام بخواهد بازسازی شود، تبدیل به قدرت شود، تبدیل به حاکمیت و حکومت شود، بیاید در میدان عمل، حتماً آسیب ها، مشکلات و دشمنانی پیدا می کند."
به گزارش خبرگزاری تسنیم، دومین جلسه از نهمین دوره کرسی‌های آزاد اندیشی با عنوان«گفتمان انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا در این نشست گفت: انقلاب اسلامی بعد از قرن بیستم بزرگترین تحول را به وجودآورد، انقلابی اتفاق افتاد که برخلاف همه انقلاب‌های گذشته مبتنی بر ایدئولوژی اسلام ناب بود، هیچ انقلابی در دنیای معاصر یعنی دو سه قرن اخیر به نام ایدئولوژی و به نام دین و اعتقادات اتفاق نیفتاده است.
وی افزود: انقلاب اسلامی تنها انقلابی است که همه ملت در آن حضور داشتند، این انقلاب روی دوش توده مردم اتفاق افتاد و همه مردم از باسواد و بیسواد و شهری و روستایی در آن دخیل بودند.
به این جهت هم انقلاب اسلامی یک وجه انحصاری دارد.
استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه محوریت انقلاب اسلامی، اسلام است، افزود: راجع به قرائت و بازسازی که امام راحل(ره) از اسلام کرد و اینکه ما چه بودیم و چه شدیم به یاد سخنانی از حضرت امیر(ع) افتادم که خیلی زیبا در چند خطبه یاد گذشته می‌کنند که ما چه بودیم و الان چه شدیم، «می‌فرمایند:خداوند زمانی پیامبر(ص) را مبعوث کرد که مردم گرفتار فتنه‌هایی بودند که در اثر آن رشته دین از هم گسیخته، پایه‌های یقین لرزان و اساس بنیاد دین دچار اختلاف بود، راه نجات از آن فتنه‌ها تنگ و باریک و طریق هدایت بسته بود، چراغ هدایت خاموش بود و کوری و گمراهی همه را فرا گرفته بود مردم خداوند را معصیت می‌کردند و شیطان را یاری می‌کردند، ایمان چنان خار شده بود که ستون‌هایش فرو ریخته، نشانه‌هایش دگرگون و ناشناخته، راه‌هایش ویران و آثار و جاده‌هایش محو و نابود و ناپدید گشته بود.»
مهاجرنیا سپس با طرح این سؤال که ما قبل از انقلاب چه بودیم؟
گفت: آن زمان ما در یک جامعه‌ای کاملاً غرب‌زده آن هم نه از نوع متمدّن و پیشرفته‌اش، بلکه از نوع فاسد و انحرافی‌اش زندگی می‌کردیم ، ما در یک نظام شاهنشاهی زندگی می‌کردیم که با تفکر غربی هم همخوانی نداشت، تفکر غربی شاهنشاهی و استبداد را نفی می‌کرد، ولی همان تفکر غربی از یک استبداد شاهنشاهی در کشور ما حمایت می‌کرد که یک سری ظواهر تجدّد داشت، یک سری مسائل اقتصادی و مادی داشت، اما هیچ یک از مظاهر دینی و حتی مظاهر حقوقی و پیشرفت در کشور ما جایگاهی نداشت.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بیان کرد: امام رسماً اعلام کرد که نظام پادشاهی برخلاف دین و عقل و انسانیت است، یعنی تمام قرائت‌هایی که اسلام با شاهنشاهی کنار می‌آمد را عملاً در بوته نقد گذاشت و بنیان جدیدی را پایه‌گذاری کرد، قرائت نویی از اسلام ارائه داد، ولایت فقیه که از اول در اسلام مطرح بود و در دوره‌های مختلف با قرائت‌های مختلف حضور داشت را متناسب با دنیای مدرن بازسازی کرد، ولایت فقیه را در در قالب جمهوری اسلامی ریخت و دقیقاً همه چیزهایی که در دنیای جدید و در پیشرفته‌ترین کشورها به عنوان حقوق انسانی مطرح بود را در قانون اساسی جمهوری اسلامی پذیرفت.
وی افزود: یکی از بنیادهایی که این اسلام را احیا کرد و از شاهکارهای امام راحل(ره) بود، همنشینی دین و سیاست بود، قرائتی که از اسلام تا دوره امام (ره) مطرح بود خیلی با سیاست کاری نداشت، مدعی حکومت نبود، مدعی حاکمیت نبود، مدعی اداره بشریت نبود بلکه در حد یک معنویتی که ایمان فردی و بخش‌هایی از گزاره‌های اخلاقی دین را ترویج می‌کرد، اما امام راحل آمد و قسم خورد اسلام همه‌اش سیاست است و این نکته مهمی از قرائت اسلام بود.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر گفت: بازسازی اسلام به عنوان «ایدئولوژی مسئولیت آفرین» یکی دیگر از شاهکارهای امام راحل و انقلاب اسلامی بود.
ایدئولوژی؛ عقیدۀ تحریک‌کننده، تأثیرگذار و نقش‌آفرین در ایجاد تحول و ساخت قدرت است.
امام اسلام را اینگونه زنده و فراگیر کرد و به عنوان نسخه نجات‌بخش به مردم معرفی کرد.
وی افزود: وقتی امام (ره) اسلام را تبدیل به ایدئولوژی می‌کند نه فقط در قالب‌های سنتی که بگوید اسلام معنویت دارد، اسلام عبادت دارد اسلام نماز شب دارد و ...
بلکه امام درباره اسلام ضمن تحفظ همه این بنیادهایی که حقیقت اسلام هم هستند، فرمود: اسلام دموکراسی دارد، اسلام آزادی دارد، اسلام طرفدار محرومین هست، اسلام ضد ظلم و استکبار و استعمار و بهره‌کشی و ...
است .امام با این ادبیات اسلام را احیا کرد.
وی سپس گفت: وقتی در فرانسه از امام پرسیدند شما چه حکومتی می‌خواهید تشکیل بدهید؟
ایشان فرمود «دموکراسی»، ولی مدل دموکراسی ما هیچ‌کدام از این دموکراسی‌هایی که در دنیا رایج هست نیست، غیر از دموکراسی غربی است، یک دموکراسی متعالی الهی را تشکیل می‌دهیم.
البته حکومت ما مثل حکومت‌هایی که در دنیای غرب هست، تفکیک قوا، پارلمان، قانون اساسی، احزاب و...
را هم دارد.
وی بیان کرد: یک فقیه اول باید این مفاهیم مدرن را ترجمه و برگردان کند و بیاورد در دستگاه فقاهت، پردازش کند، بر اساس آن فتوا بدهد، بعد بگوید: «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد»، و الا شرعاً او نمی‌تواند چنین فتوایی بدهد، این فتوا مبتنی بر این است که مسیر اسلامی‌سازی به درستی انجام شده باشد.
لذا این بازسازی و این قرائت از اسلام در شناخت «گفتمان انقلاب اسلامی» بسیار مهم است.
مهاجرنیا افزود: چه تحول بزرگی اتفاق افتاده، اسلامی که در حداقل‌ها بود امروز به کجا رسیده است؟
به تعبیر مقام معظم رهبری؛ امروز گفتمان اسلام و استعمار مطرح است، آن روزی که انقلاب کردیم گفتمان اسلام در مقابل دو گفتمان سوسیالیسم شرق و سرمایه‌داری غرب مطرح بود.
با فروپاشی سوسیالیسم امروز ما تک‌دانه‌ای‌ایم که در مقابل استعمار ایستاده‌ایم.
این اسلام با این قدرت با این جرأت و جسارت، با این مبانی تئوریک از کجا آمده؟
این بازسازی، کار امام راحل بود که امروز ما قدرناشناس آن هستیم.
وی گفت: این قرائت و این بازسازی حداکثری از اسلام بسیار مهم است، البته وقتی اسلام بخواهد بازسازی شود، تبدیل به قدرت شود، تبدیل به حاکمیت و حکومت شود، بیاید در میدان عمل، حتماً آسیب‌ها، مشکلات و دشمنانی پیدا می‌کند، در همین 43 سال ببینید همه دنیا را بسیج کردند علیه ما، همین امروز همه دنیا حتی دوستان هم ما را تحریم کردند.
بدیهی است وقتی اسلام قدرتمند شد، مشکلات ایجاد می‌شود، گرانی به وجود می‌آید، اقتصاد ضربه می‌بیند، مردم ضربه می‌بینند، همه اینها هست اما به اعتقاد ما غیرتمندی‌ای که امام راحل در حوزه کارگزاری در حوزه شایسته‌سالاری و در حوزه مدیریت بازسازی کرد، اگر بیاید پشت مدیریت کشور، بسیاری از مشکلات کم می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر امروز مشکل پیدا کردیم و نتوانستیم بسیاری از این شعارها را محقق کنیم، به تعبیر رهبری در بیانیه گام دوم می‌فرمایند: عدالتی که انقلاب اسلامی مدعی‌اش بود را نتوانستیم محقق کنیم و متأثر شدیم که نتوانستیم، اما اصل ایده هست، بازسازی که از اسلام شده این عدالت در درونش هست، امروز اگر ما فقر داریم مشکل داریم سیستم مدیریت ما خوب نیست، ناکارآمدیم در مقابل مشکلات گرفتار شدیم اینها کاستی‌هایی است که موانع برای ما ایجاد کرده، و الا اصل اسلامی که امام (ره) بازسازی کرد این‌طور نبود.
وی افزود: یکی از مواردی که در بحث گفتمان امروزه می‌گویند مثل یک سری مفاهیم، یک سری عناصر، مؤلفه‌هایی که انقلاب اسلامی ایجاد کرده، در اصطلاح گفتمانی می‌گویند «دال‌های شناور»، جالب است که این دال‌های شناور را انقلاب اسلامی در بستر مدرن بازسازی کرده، این خیلی کار بزرگی است.
یعنی تثبیت مفاهیم دینی، عدالت، آزادی، معنویت، استقلال و همه مفاهیم اسلامی در بستر دنیای مدرن تعریف و بازسازی شد.
مهاجرنیا سپس گفت: نکته بعدی که باز در ادبیات بازسازی اسلام به عنوان نقطه کانونی انقلاب اسلامی بسیار مهم است، این است که اسلام بازسازی شده امام (ره) این‌قدر زیبا بود که قدرت و جذبه‌ای پیدا کرد که همه جریان‌های فکری را در خودش هضم کرد.
حال سوال این است که چرا آن اسلام زیبا و آن قرائت امام (ره) را ما نتوانستیم متناسب با امروز بازسازی و به بچه‌های خودمان منتقل کنیم؟
وی افزود: یکی دیگر از کارهای که امام راحل انجام داد «بازسازی آرمان‌ها» بود، جامعه قبل از انقلاب آرمان نداشت، هدف نداشت، فقط متناسب با تجدد و مظاهری که آن روز در جامعه ایرانی آورده بودند و به صورت شتاب‌زا به سمت مذاهب تجدد می‌رفت، زندگی می‌کردیم.
نمی‌دانستیم کجا می‌رویم، آرمانی به نام کمال و سعادت و حیات طیبه و لقاء الله نبود، حتی آرمان‌های دم‌دستی به اسم آزادی و استقلال هم مطرح نبود، لذا بازسازی آرمان‌ها یکی از کارهای بسیار بزرگی بود که در احیای اسلام به عنوان نقطه کانونی انقلاب اتفاق افتاد.
استاد مهاجرنیا سپس گفت: در قانون اساسی جمهوری اسلامی با اینکه نسخه اول انقلاب است، تجربه 40 سال هم نداشت، ببینید چقدر آرمان‌ها بازسازی شده‌اند؛ استقلال، آزادی، معنویت، مردم سالاری، شیوه حکومت داری و...
اینها به عنوان اهداف دم دستی چقدر به صورت جدی مطرح شده، چند بار از حکومت ولی عصر(عج) به عنوان پارادایم حاکم بر این نظام اسم برده شده، اصل ولایت فقیه را ذیل آن تعریف کردند و آرمان‌های بلندی در انقلاب اسلامی مطرح شد که امروز ما می‌دانیم کاروان انقلاب اسلامی به چه سمتی باید برود؛ هرچند توشه راه و همت کاروان سالاران کم و دشمنان زیاد.
وی گفت: اگر بخواهیم انقلاب اسلامی را مجدداً بازخوانی کنیم ، نیازمند بازگشت به قرائت امام راحل هستیم، البته خلف امام راحل یعنی مقام معظم رهبری همه تلاش‌شان را در این زمینه کردند و بسیاری از نظریات و بازسازی‌ها را انجام داده‌اند، اما با این همه، امروز نیاز جدّی‌تری وجود دارد که همه به میدان بیایند، کار یک نفر نیست، امام راحل هم به تنهایی این اسلام را نتوانست پیاده کند.
امام زمانی موفق شد که توده میلیونی پشت سر ایشان با وحدت کلمه ایستادند و امام را یاری کردند تا موفق شد، همه انبیای الهی اگر موفق شدند با کمک توده مؤمنان و مردم بود.
استاد مهاجرنیا در پایان گفت: امروز هم همه ما باید به میدان بیاییم، نباید نظاره‌گر بود که یک عده‌ای راحت بیایند همه میراث امام راحل(ره) را با سنگ بزنند و نپسندیم که امروز بزرگترین دستاورد امام راحل و زحمات حدود یک قرن اخیر همۀ عالمان و بزرگان و شهدای ما به دست برخی آدم‌های احساساتی و تحت تأثیر بیگانگان مورد تعرض واقع شود.
همه باید دست به دست هم بدهیم و کمک کنیم به این نظام و انقلاب و همان‌طوری که امام راحل و مقام معظم رهبری فرمودند «حفظ این نظام از اوجب واجبات است» همه ما احساس مسئولیت کنیم و هر کس در جایگاه خودش به تناسب وظیفه‌اش برای حفظ نظام و انقلاب اسلامی تلاش و اقدام کند.
انتهای پیام/
