مهر | دین و اندیشه | یکشنبه، 30 مرداد 1401 - 16:41
رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به تبیین نقش دانشگاهها در جهانی سازی و استفاده از آن در پیشرفت کشور پرداخت و گفت: دانشگاه می تواند محل پرسشگری و ایجاد تفکر انتقادی باشد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه علوم پزشکی ایران، نشست تحلیلی استادان دانشگاه با موضوع «چالش های جهانی سازی فرهنگ با رویکرد الهیاتی» در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد.
با توجه به اهمیت مباحث علوم انسانی و گرایش به مطالعه رویکردهای الهیاتی در برابر نگاه سکولار به فرهنگ، نشست تحلیلی با موضوع «چالش های جهانی سازی فرهنگ با رویکرد الهیاتی» با حضور جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دکتر بهمن اکبری رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
اکبری در این نشست با اشاره به اینکه چالش ها" مجموعه تهدیدها و ضعف هایی است که یک مجموعه در قبال رقبای خود دارد به تفاوت «جهانی شدن» و «جهانی سازی» پرداخت و گفت: «جهانی سازی» به معنای «پروژه ساخت جهان» و «جهانی شدن» به مثابه فرآیندی است که با توجه به متغیرات زمانی پیش می رود.
وی افزود: دو نگاه و دو پارادایم جهانی در سطح دنیا وجود دارد یکی اینکه گروهی معتقدند قدرت مفهومی است ژله ای و غیر متمرکز که از سطحی به سطح دیگر تغییر پیدا می کند و از این رو فرآیند جهانی شدن را دنبال می کند و ربطی به افراد، نهادها و رژیم خاص ندارد؛ گروهی دیگر اعتقاد دارند سه دامنه نظام های سیاسی جهان که تولید قدرت، ثروت و ارزش می کنند جهان را می سازند.
این استاد دانشگاه و حوزه ادامه داد: درگذشته فیلسوفان و مولدان اندیشه در دنیا، آینده جهان را ترسیم می کردند و تکنولوژی به دنبال نوع تفکر آنها ایجاد می شد اما امروز کاملا برعکس شده است و این تکنولوژی است که اندیشه ورزان فلسفی را به دنبال خود می کشد و این پدیده بیشتر مؤید نظریه جهانی شدن است تا جهانی سازی.
وی افزود: به نظر می رسد؛ اول جهانی سازی به عنوان یک پروژه بوده است ولی روند امروز تبدیل به جهانی شدن شده است بعنوان نمونه امروز جهانی نو ساخته شده است به نام دنیای سایبر که برخلاف نام مصطلح خود یعنی فضای مجازی، کاملا واقعی بلکه واقعیت عمیق تر است با اینکه قبل از ساخت این جهان سایبری دست انسان بود ولی امروز از کنترل انسان خارج شده است.
اکبری ادامه داد: مرحوم علامه طباطبایی که به فیلسوف اعتبارات معروف است؛ به جهانی به نام جهان اعتبارات معتقد بود مانند نقش اعتباری افراد در مسئولیت های گوناگون و مالکیت های موقت اشیاء، ریاست و مرئوسیت که این هم نوعی از جهانی سازی است که در قالب نقش ها و مفاهیم برساخته شکل گرفته است.
وی با تبیین مفهوم «رویکرد الهیاتی در جهانی سازی» عنوان کرد: از آنجا که به مجموعه دریافت ها و مفاهیم و دانش های فراانسانی، تئولوژی یا الهیات یا متافیزیک گفته می شود؛ به گرایش روز افزون توجه به این مقوله در برابر نظریه لیبرال دموکراسی است.
وی ادامه داد: از نگاه سکولار کنش ها و واکنش های جامعه از نگاه الهیاتی خارج شده و در پدیده های اجتماعی و تحولات سیاسی تکیه بر عقل و دانش تجربی انسانی است اما در رویکرد الهیاتی، عقل خود بنیاد برای ساخت یک جامعه انسانی کافی نیست بلکه باید با آموزه های فراانسانی ممزوج شود و اتخاذ و انتخاب دانش ها و بینش ها و معرفت های فرا انسانی بعنوان امور دریافتی وحیانی نیز در اداره جوامع در نظر گرفته شود.
رایزن سابق فرهنگی ایران به نظریه متعالی آیت الله جوادی آملی در زمینه علم که همه علوم دینی هستند و علم غیر دینی نداریم اشاره کرد و آن را منشأ یک انقلاب مفهومی و بینشی در نگاه به دانش دانست و گفت: به نظر می رسد روند علمی و فلسفی جهان همانند نگاه نخستین به سمت وحدت علم حرکت می کند.
وی در ادامه به هوش الهیاتی اشاره کرد و افزود: در مواجهه با سایر ملل جهت ایجاد ارتباط موثر، دیدن مشترکات یک مجموعه و توجه به اشتراکات فطری و انسانی که باید به آن توجه کرد و این همان هوش الهیاتی است که ضرورت دارد مورد توجه قرار گیرد.
اکبری ادامه داد: در جهان امروز الهیات در فرهنگ سازی جهانی تاثیر دارد اما باید توجه کرد مفهوم دین با الهیات متفاوت است الهیات اعتقاد و باور به مبدأ معرفتی غیر انسانی است اما دین قالب یافته و نظام یافته در پارادایم الهیات شکل گرفته است.
استاد دانشگاه و حوزه به تبیین نقش دانشگاهها در جهانی سازی و استفاده از آن در پیشرفت کشور پرداخت و گفت: در فضای جهانی سازی و جهانی شدن تولید نظریه در برابر تولید پرسش بسیار مهم قلمداد می شود و اگر دانشگاه این را بپذیرد فاصله استاد یا دانشجو کم می شود، رشد تفکر انتقادی را به دنبال دارد و در جهانی شدن که مرگ فاصله ها رخ داده است دانشگاه می تواند از این فرصت برای پیشرفت و حرکت دادن نیروی اندیشه استفاده کند و محل پرسشگری و ایجاد تفکر انتقادی باشد و به رشد کشور کمک کند.
در این جلسه که با مشارکت اساتید شرکت کننده در مباحث برگزار شد مدرس مدعو به سوالات و دیدگاه های مکتوب و شفاهی شرکت کنندگان پاسخ داد.