در برنامه ریزی کار فردی و گروهی مسائل فرآیندی مختلفی مورد توجه است:
- یکی از مسائل تفاوتهای فردی از نظر علاقه و توانمندیها و دانائیها می باشد.
- بعضی افراد به تنهائی بخوبی می توانند کاری را از یک جنبه انجام دهند و بقیه کارهای مربوط به کارشان را به افراد دیگر بسپارند.
- بعضی افراد می توانند کارهائی را به تعالی از چند جنبه کار را خود انجام بدهند و بقیه کارها را به دیگران بسپارند.
- یکی از مسائل الگوهای کار و نقشۀ راه از ایده تا برآیند فروش و برنامه ریزی برای ادامه کار یا توقف کار و یا توسعه کار می باشد.
- یکی از مسائل مهارتهای فردی، خانوادگی و یا اجتماعی می باشد.
- یکی از مسائل آموزشهای دانائی و مهارتها می باشد.
- علاقه ها بحث مهمیست اما باید علاقه با استعدادها و مهارتها و توانمندیها و علم لازم همخوانی لازم را داشته باشد.
- تعامل نمودن با دیگران و پذیرش دیگران در کنار کار خود و همخوانی خُلق و خو نیاز به آموزش و پرورش و پردازش دارد تا بتوانند دو نفر یا چند نفر با هم کار هماهنگ و هم سو داشته باشند، البته در کنار توانمندی و علم و مهارتهای لازم که باید برخوردار باشند برای کاری که برای خود یا برایشان در نظر گرفته می شود.
- تقسیم کار با توجه به توانائیها از جمله مهارتهائی هست که برای توانمند شدن شاید لازم باشد هر از گاهی به نوبت بعد از اینکه در کاری مهارت یافتند جای خود را با دیگری عوض نمایند تا در همه قسمتهای کار توانائی لازم را کسب نمایند.
- در الگو سازیها لازم است به فرآیند انجام یک کار مثلا درست نمودن کتاب نقاشی و یا کتاب داستان و یا هر کتابی که در توانشان هست و یا نقاشیهایشان و یا فروش حبوبات در همه مراحلش مثلا تمیز نمودن حبوبات و شستن و خشک کردن آن و کیسه نمودن و برند نمودن آن و توزیع و فروش و بازرگانی و حسابداریش و یا محاسبات لازم و خرید و تدارکاتش همه باید قبلا اشراف لازم در مدیریت کار صورت پذیرد و به روشنی با مراحل کار و هماهنگیهای لازم این کار صورت پذیرد.
- ابتدا با ید آموزش و توانمند نمودن دانش آموزان مقدماتی نظری و عملی باشد و بعد طرح متوسط باشد و بعد طرح پیشرفته باشد و بعد در کنار طرح مقدماتی و متوسطه طرح پیشرفته باشد.
- نباید کاری به عهده دانش آموزان و فراگیران قرار داد که از عهده آن بر نیایند و احساس ناتوانی نمایند و اگر دانش آموزان احساس ناتوانی نماید باید آموزش تمرین و ممارستها با توجه به توانمندیها را ارتقاء بخشید.
- آموزش و پرورش و مهارت آموزی و توانمند نمودن و به کار انداختن فکر و توانمندیهای مهارتی در کار آفرینی و اشتغال باید دورۀ مقدماتی و متوسطه و پیشرفته خود را به تعالی داشته باشد.
- برنامه ریزی برای انجام تمرینات مقدماتی یا متوسطه یا پیشرفته بگونه ای باشد که دانش آموز و فراگیر احساس فشار بر درسهایش نشود و به عنوان یک تکلیفی که کنار درسشهایش بدون فشار انجام می دهد به عنوان قسمتی از درسش انجام دهد و فعالیتها بیشتر در کلاس صورت پذیرد و مطمئن باشید که کاری را خود دانش آموز به توانائی که در او هست انجام می شود و نیازی به کمک پدر و مادر در قسمت مقدماتی و متوسطه و پیشرفته نداشته باشد ولی اگر در پاره ای از کارها راهنمائی معلمان و مربیان و پدر و مادر در کارهائی که در توان دانش آموزان و فراگیران هست در حدی که تقویت روحیه در انجام فعالیتهای کار دانش دانش آموز و فراگیر را ارتقاء بخشد یاری دهند ایرادی ندارد.
- دروس باید با توجه به دروسی که دارند باشد تقریبا همه درسها این قابلیتها را مستتر می تواند در خود ایجاد نماید ولی دروس اختصاصی همه در کتابهای درسی همه کتابها امکان دارد کارهای عملی را برای دانش آموز و فراگیر سنگین نماید می تواند در هر سال تحصیلی یک کتاب درسی در فصلهائی متفاوت کارهای تخصی را درس دهند و کتابهای دیگر بطور تفننی هر دفعه یکی از دانش آموزانی که داوطلب می شود را در این راستا و با هدف بسترسازی برای ایجاد قابلیتها و توانمندیها و علم لازم در دروس مختلف در نظر گرفته شود.
- نمایشگاه کلاسی فردی و گروهی و همچنین نمایشگاه در مدرسه و نمایشگاه در منطقه و دوره مقدماتی و متوسطه و پیشرفته می توان در نظر داشت.
- ورزشها و بازیهای دو نفر یا چند نفر در ورزش و یا بازیهائی که می تواند خلاقانه باشد، ارائه درس یا نمایش بطور فردی و گروهی، تهیه روزنامه دیواری و یا نشریه مدرسه بطور فردی و گروهی و انجام کارهای مطالعاتی و اداره وظائفی در خانه و مدرسه بطور فردی و گروهی با توجه به توانمندیهای فردی و تفاوتهای فردی و علائق فردی و گروهی می تواند شروعی برای کارهای اشتغال آفرینی باشد.
- ابتدا می توان برای فعالیتهای فردی و گروهی برای آن معلم امتیازاتی به درسشان برای طول دوره و پایان دوره بدهد. بطور مثال پنج نمره به کارهائی که با توجه به توانائیهایشان انجام داده اند داده شود، که به عنوان امتیازی مثبت علوه بر نمره امتحانیشان در نظر گرفته شود و یا پنج نمره از کل بیست امتیازشان باشد.
- برای برنامه ریزی درسی اصول کسب کار در اسلام را مطابق فتواها و نظریات و رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم و علمای اقتصاد باید کسب کار اسلامی آموزش داده شود.
- باید اهداف طرح مشخص شود که انتظار می رود این دانش آموزان و فراگیران چگونه توانمندیها و دانائیهائ و مهارتهائی را کسب نمایند، تا بتوان برنامه های درسی با اهداف انتظارات طرح تبیین نمود.
- باید بررسی نمود که کتابهای موجود دوره متوسطه اول و دوم چه توانمندیهائی را هم اکنون در این راستا به دانش آموزان آموزش می دهد.
- باید بررسی نمود روشهای تدریس معلمان هم اکنون در راستای آموزش و پرورش در کنار درس چگونه تحقق می یابد و چه توانمندیهائی و دانشها و مهارتهائی به دانش آموزان انتقال می یابد.
- رشد و پرورش شخصیت و اخلاق کار و توانمندیهای عقلانی و با شعف قلبی و علاقه و تعهد کار کردن و روحیه کاسبی داشتن و محاسبات و به رضایتمندی خداوند عمل نمودن از مسائلی هست که می تواند در تعالی نقش آفرینی کارآفرینی و کسب و کار تاثیرات بسزائی داشته باشد.
- فعالیتهائی در مدرسه موازی این کارها وجود دارد مانند فعالیت بسیج و فعالیت شورای دانش آموزی و فعالیتها اتحادیه انجمنهای اسلامی و هلال و احمر و همیار پلیس که باید دید چه فعالیتهائی در راستای هدف طرح بطور موازی برای چند درصد از فعالیتهای درسی دانش آموزان وقت دانش آموز را به خود اختصاص می دهد و چه اندازه هدف طرح را پوشش می دهد و برای اینکه با هم تداخلی نداشته باشند چگونه عمل شود که فعالیتها بدون اینکه فشار مضاعفی بر دانش آموز وارد نماید در راستای تعالی نقش آفرینی آینده دانش آموزان و فراگیران مفید مؤثر واقع شود.
- بعد از بررسیهای لازم طرح و کتاب درسی آن باید اسمی داشته باشد متناسب با اهداف طرح، البته می توان در حال حاضر اسمی مقدماتی برای آن تعیین نمود.
گل افشان گل محمدی