مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، 25 مرداد 1401 - 08:47
مطالعات گسترده استاد شهیدی در معارف قرآنی به حدی بود که هر گاه هر موضوعی مطرح می‌شد او متقن ترین سخنان را برای گفتن داشت و در حقیقت او هر وقت در جایی حضور داشت بمنزله صدها جلد کتاب بود.
به گزارش خبرنگار مهر، تقریباً تمام اساتید قرآنی کشور و عموم قاریان و حافظان قرآن مرحوم استاد محمد رضا شهیدی را دیده اند و می‌شناسند و از ایشان خاطره دارند و بسیار کم می‌شود که استادی اینچنین گسترده، طیف وسیعی از آحاد جامعه قرآنی را تحت پوشش خود داشته باشد.
در پی ارتحال استاد محمد رضا شهیدی از اساتید برجسته قرآن کشور، مرتضی نجفی قدسی در یادداشتی چنین آورده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (سورة حشر آیة ۱۸)
ای اهل ایمان!
از خدا پروا کنید و هر کسی باید با تأمل بنگرد که برای فردای خود چه چیزی پیش فرستاده است، تقوا پیشه کنید (و بدانید که) یقیناً خدا به آنچه انجام می‌دهید آگاه است.
درگذشت تأسفبار جناب حجت الاسلام محمد رضا شهیدی از اساتید مبرز قرآنی کشورمان ضایعه‌ای برای جامعه قرآنی محسوب می‌شود.
مرحوم استاد شهیدی قریب پنجاه سال از عمر خود را در خدمت قرآن گذرانید، تسلط او بر علوم و فنون قرائت و تلاوت قرآن کریم و علم تجوید و وقف و ابتداء و همچنین آشنایی او با قرائات قراء سبعه و راویان آنها از محسّنات علمی او بود که شاید در سطح کشور کمتر از ده نفر این جامعیت علمی را در این مباحث داشتند.
مطالعات گسترده استاد شهیدی در علوم و معارف قرآن به حدی بود که هر گاه هر موضوعی قرآنی مطرح می‌شد او متقن ترین سخنان را برای گفتن داشت و در حقیقت او هر وقت در جایی حضور داشت بمنزله صدها جلد کتاب بود!
اخلاق جذاب و شیرین سخنی او همه را جذب می‌کرد و هیچگاه در پاسخ به سوالات شاگردان و یا متسابقین بی حوصله نمی‌شد و با تأنی سعی می‌کرد ضمن پاسخگویی مطالب جدیدی به آنها بیاموزد.
تلاش چند ده ساله استاد شهیدی در ضبط و نگهداری تلاوت‌های قاریان مصری که شامل بیش از ۲۰ هزار نوار قرآنی می‌شد، نشانگر علاقه وافر و عاشقانه او به تلاوت‌های فاخر قاریان مصری بود و البته صرفاً شنیداری نبود بلکه بر روی این تلاوت‌ها تحلیل و نظر ارائه می‌کرد.
علاقه مندی رهبر معظم انقلاب به استماع تلاوت قاریان مصری
این علاقمندی به پیگیری تلاوت قرآن اساتید مصری را در زندگی رهبر معظم انقلاب مخصوصاً در اوان جوانی می‌بینیم که مقید بودند قرائت‌های اساتید مشهور مصری که معمولاً در مسجد رأس الحسین قاهره تلاوت می‌شد و از رادیو مصر مستقیماً پخش می‌گردید را گوش بدهند.
مرحوم استاد کاظم محمد زاده از قاریان مشهور خراسانی برایم نقل کرد که در زمان ریاست جمهوری حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) روزی نوار تلاوت سوره‌های حاقه و معارج استاد شحات محمد انور را که تازه تلاوت کرده بود برای ایشان بردم و همانجا نوار را در ضبط صوت گذاشتند و محو گوش دادن شدند و آنچنان این تلاوت محزون که آیات مربوط به قیامت را هم قرائت می‌کرد در عمق وجود ایشان اثر داشت که پیوسته اشک می‌ریختند تا اینکه نوار تمام شد و دوباره آن را به اول برگردانده و از نو مشغول استماع این قرائت شدند و دوباره همین کار را تکرار کردند، یعنی تلاوت سوره‌های حاقه و معارج مرحوم استاد شحات محمد انور را چندین بار پیوسته شنیدند و اشک ریختند!
و واقعاً مرحوم شحات انور هم این آیات را با حزن عجیبی تلاوت کرده است، البته این حزن در اکثر تلاوت‌های او پدیدار است و یادم هست در یک دیدار خصوصی هم که استاد شحات انور به ملاقات رهبر معظم انقلاب آمده بود، پس از تلاوتی که محضر ایشان قرائت کرد، معظم له به چند تن از اساتید قرآنی که در آن جلسه بودند رو کرده و فرمودند ایشان در درونش یک چیزی هست که آیات قرآن را محزون قرائت می‌کند.
انس با قرائت و تلاوت قرآن بسیار ارزشمند است و روح و جان انسان را صیقل می‌دهد و شاید یکی از دلایلی که در روایات سفارش شده است که آیات قرآن را با حزن بخوانید برای همین است که قلب را خاشع کند و موجب تزکیه نفس شود.
مرحوم استاد شهیدی حافظ کل قرآن بود ولی کمتر از او در جایگاه استاد حفظ قرآن استفاده می‌شد به سبب آنکه تسلط ایشان بر علوم و فنون قرائت و تلاوت قرآن فوق العاده بود و شاگردان ترجیح می‌دادند غالباً در این وادی از ایشان بهره مند شوند.
یکی از کسانی که مخصوصاً در بیست سال اخیر بیشتر با مرحوم استاد محمد رضا شهیدی مأنوس بود استاد شهریار پرهیزگار است که امیدوارم همت کنند و خاطراتشان را از این استاد برجسته قرآنی بازگویی کنند.
دلبستگی استاد شهیدی به جناب استاد پرهیزگار به حدی بود که هرگاه ایشان را برای جلسه‌ای و یا برای بحث داوری در مسابقاتی دعوت می‌کردم بلافاصله می‌پرسیدند استاد پرهیزگار هم هستند!؟
و بعد هم اضافه می‌کردند اگر ایشان هستند من هم می آیم، مخصوصاً در این سالهای آخر که کمتر جایی می‌رفتند امّا اگر استاد پرهیزگار دعوتی برای داوری را قبول کرده بودند، ایشان هم می‌آمد، غرض دلبستگی ایشان به جناب شهریار پرهیزگار ویژه بود و شاید هم از باب قدر زر زرگر شناسد باشد!
تقریباً تمام اساتید قرآنی کشور و عموم قاریان و حافظان قرآن مرحوم استاد شهیدی را دیده اند و می‌شناسند و از ایشان خاطره دارند و بسیار کم می‌شود که استادی اینچنین گسترده، طیف وسیعی از آحاد جامعة قرآنی را تحت پوشش خود داشته باشد، البته در مشهد، تهران و اصفهان و بعضی شهرهای دیگر اساتید برجسته ای داشته ایم که اثرگذار بوده اند ولی بیشتر در منطقه خود شناخته شده بودند که از این میان لازم می دانم از مرحوم استاد مهدی شکوهنده از اساتید پیشکسوت اصفهانی یاد کنم که شاگردان بسیاری را تربیت کردند و همچنین استاد ابراهیم مولایی در تهران که بنیان گذار نسلی از قاریان و تالیان قرآن در کشور بودند.
مرحوم استاد شکوهنده از علاقه‌ای که به حضرت ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) داشت در سال چندین ماه را در مشهد اقامت می‌کردند، مثلاً ماه رمضان‌ها به مشهد می‌آمدند و قاریان و اساتید قرآنی مشهد هم از ایشان بهره مند بودند و یا از مرحوم استاد مولایی کتاب بسیار ارزشمند «تهذیب القرائه» در دو جلد در بحث قرائات قراء سبعه منتشر شده است که برای عموم اساتید قرآنی بسیار قابل استفاده است.
ما باید یاد و خاطره همة اساتید قرآنی و خادمان بزرگ قرآن کریم را همیشه زنده بداریم و قدردان تلاش‌ها و زحمات آنان در پرورش استعدادهای نوجوانان و جوانان و طلاب و دانشجویان کشورمان باشیم.
قطعاً حق استاد شهیدی عزیز که بارها در دار القرآن علامه طباطبایی (رض) در جلسات قاریان و حافظان قرآن میزبان او بودیم و سفرهای متعدد قرآنی با او داشتیم با این چند کلام ناقص ادا نمی‌شود.
متأسفانه عارضه‌ای که در این سالهای آخر برایشان وارد شده بود و غالباً در حال مداوا بودند، سرانجام سبب شد تا بطور کلی جامعه قرآنی از فیض وجودشان محروم گردد.
آنچه که باید همه ما پیوسته به آن متذکر باشیم این است که مسافرانی هستیم در این دنیا و مدت محدودی اقامت داریم و رهگذار سفر آخرت و جایگاه ابدی خواهیم شد و باید رعایت تقوی را همیشه داشته و در فکر توشه‌ای برای فردای خود باشیم که قطعاً اعمال صالح بهترین زاد و توشه برای سفرآخرت است و امیدواریم روزی که ندای ارجعی فرا خوانده می‌شود آمادگی این سفر را داشته و یا حتی مشتاق آن بوده تا با اهل بیت (ع) و اولیای الهی دیدار و ملاقات داشته باشیم.
مرحوم استاد شهیدی بسیار مهربان بود و امیدواریم پروردگار متعال هم با مهربانی و لطف بیکرانش او را مورد رحمت و لطف خود قرار داده و در جایگاه «فی مقعد صدق عند ملیکِ مقتدر» قرارش دهد و ما را هم بیامرزد.
«فَسُبْحَانَ الَّذِی بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»